N°. 10344. Donderdag O November, A°. 1893. f 1.10. feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en (feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eersle Blad. St.-Nicolaas Leiden, S November. Feuilleton. NONDUM. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden. Franco per post Afzonderlijke Hommers 1.40. 0.05. PRIJS DER AD VERTERITEN Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meor f 0.171Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt f 0.05 berekond. komt weldra, weder in bet land. De kleinen aian reeds reikhalzend uit naar hetgeen dit jaar de Grijsaard hun brengen zal en ofschoon dit voor hen moestal tot den laatsten dag geheim moet blijven, wy kunnen niet anders doen dan nu al ons geheim meodeolon on bekend maken dut, evenals het vorig jaar, zullen worden aangeboden, ora de aardige verzameling van verleden jaar aan to vullen en den kleinen een prettigen dag te bezorgen. Natuurlek dat ook dit jaar daaraan weder prpzen verbonden zjjn en, naar wij meenen, nog mooiere on betere. Do heer H. F. Hoosemans, Breestraat, is ons behulpzaam geweest in onze keuze en woldra zullen de abonnó's in de gelegenheid zijn, zich te overtuigen, of het eeno goede keuze is geweest. Do verschillende prijzen toch zullen weder bij don h3er Hoosbmans worden tentoongesteld. DE UITGEVER. Gisteravond werd, ten huize van oen der bestuurderen, aan behoeftige leden en wedu- won der afdeeling Leidon van do Vereoniging van gepensionneerde onderofficieren en minde ren van het Nederlandsche Leger wederom een bedrag van ƒ305 uitgekeerd. Daarvan ontvingen negen leden ieder 17.50, negen weduwen ieder 15 en een lid eene buitengewone gratificatie van 12.50. Het examen in de vrije- en orde-oefe ningen in de gymnastiek is te Haarlem met goed gevolg afgelegd door mej. G. Zindel, van Leiden. Er bestaat gelegenheid tot verzending der correspondentie naar Ned. Oost Indiö (met uitzondering van Atjeh en Padang), door middel van het stoomschip „Merapi", van Rotterdam vertrekkende. Ton postkantoro alhier moeten de brieven, enz. uiterlijk Zaterdag ochtend om 7.30 (7.50 stadstjjd) bezorgd zyn. Do wfize var verzending behoort duidolyk op het adres vei meld te worden. Na alloop van de onthulling van Hase- broek'a buato in het Ryksmuseum to Am sterdam had de algemoene vergadering der Maatschappij van fraaie Kunsten en Weten schappen plaats in hot Nutsgebouw. Nadat do voorzitter, dr. E. Laurillard, eonige warme woorden gesproken had over" het over leden lid Yan Koetsveld, bracht de algomeene secretaris, prof. dr. P. J. Muller, verslag uit over do werkzaamheden der afdeelingon Am sterdam en Leiden en den toestand der Maat schappij op het tegenwoordig óogènblik. Het lodental bedraagt 180. De boekerjj, ondor het beheer der Loidsche afdeeling, is in bevredigen den toestand. Het bestuur van genoemde afdeelintr blfift onveranderd; dat van de Am- stordamsche onderging eene wijziging. De heeren prof. Rogge, prof. Asser en dr. RolfF tradon af en werden vervangen door de heeren prof. Muller, mr. Bank en J. L. Be(jers. Daar er geene algeweeoe uitgaven voor de Maatschappij waren gedaan, die over de beide afdeelingen waren omgeslagen geworden, be hoefde de algomoeoe penningmeester geene rekening en verantwoording over te leggen. Tot algemoen voorzitter voor de beide vol gende jaren werd uit het door de Leidsche afdeeling, die aan de beurt der voorzitting is, aangeboden drietal benoemd prof. dr. Jan Ten Brink, terwyl als algemeen secretaris zal op treden de heer E. Seipgens. Möjuffr. W. J. M. Schummolketel, onder wijzeres aan de openbare school te Leimuiden en als zoodanig benoemd aan eene der open bare scholen te Charlois, heeft voor die be noeming bedankt. Het stoffdyk overschot van dr. Vink- hu\jzen zal Vrijdag a. sdes voormiddags elf uren op „Eik-en-duinen" worden ter aarde besteld. Met leedwezen vernemen wij, zegt het „Haarl. Dgbl.", dat is overleden de heer M. J. Mees, vroeger predikant der Ev.-Luth. gemeente te Haarlem. Na een ljjden van eenige weken is hij te 's Gravenhage ontslapen. De hesren M. J. Coster, G. L. Crietée, G. C. J. Verkerk en J. C. Van der Maal, resp. directeuren der Ryks telegraafkantoren te Leerdam, Hillegom, Leidon en St.-Oodenrode, herdenken 9 November hunne 25 jarige dienst vervulling. De luitonant-kolonel M. De Sitter, van het regiment grenadiers en jagers, wordt binnenkort bevorderd tot kolonel, en is, naar w\j vernemen, bestemd, om alsdan als com mandant van het 4de reg. inf. te Leiden op te treden. (B.) Benoemd is tot onderwijzer aan do chr. school te Iorseke do heer H. Schouwenburg, te Katwijk aan Zee, die de benoeming heeft aangenomen. Voor het lidmaatschap dor Prov. Staten van Zuid-Holland (vacature do heer J. A. Smits van Nieuweckerk), waarvoor op 14 dezer do verkiezing in hot hoofdkieediBtrict Dordrecht zal plaats hebben, zjjn als voorloopigo candi date door do kiosvoresaiging .Burgerplicht" aldaar gesteld: do heeren O. Bos Azn., mr. J. D. Schulz van Haegen en mr. H. J. M. Tya«e»«, te Dordrecht. In Oost-Indio is overleden de officier- machinist C. Boon. Door de Prov. Staten van Zuid-Holland word gistoren na levendig debat met 38 tegen 37 stemmen verworpen hot voorstel van Gede puteerden om do voordracht hunner meerder beid botrokkeiyk de intrekking der boaluiton omtrent verbetering van het vaarwater tusschen den Hollandschon IJsel en de Ringvaart van den Haarlommermeorpoldor, naar de afdeelin gen te verzenden. Daardoor ia aangenomen het voorstel van den heer De Bie c.s. om de voordracht aan eene speciale commissie te verzenden, omdat daardoor de zaak niet uit oen enkel flnantiëel, maar uit een meer alge meen oogpunt kon worden beschouwd. De commissie is samengesteld uit de heeren Van Houweningo, Van Bergen IJzendoom, Boon- zajer, Conrad, Duynstee, De Monchy, Seret, Van Ro(jen en De la Bassecour Caan. Heden, 8 dezer, herdenkt dr. Alexander Spengler, te Da vos Platz, den dag waarop hy zich vóór veertig jaren te Davos als genees heer vestigde. Naar eefi „dankbaar oud-Davoser Kurgasl" meldt, zal deze dag te Davos niet onopgemerkt voorbijgaan. En geen wonder. Dr. Alexander Spengler is do man, die de goede eigenschappen van het Davosor-klimaat ontdekte en deze wereldkundig maakte. Davos heeft veel van wat het thans ia, aan dezen man te danken. En hoeveion ook in Holland zjjn er niet, die aan het Davoser- klinnaat hunne gezondheid ja hun leven verschuldigd zyn. Moge het schryffc onzo landgenoot aan het „N. v. d. D." den eenvoudigen man, die zooveel voor de lydendomenschheid doed, gegeven zyn nog vele jaren getuige te wezen van al het goede, dat hy heeft tot stand gebracht. De Drentsche Veen- en Middenkanaal- maatschappij hoeft aan het bestuur der provincie Drente een subsidie van 200,000 tot 250,000 aangevraagd voor een kanaal in de Weerdinger venen. Do correspondent der „N. R. Ct." te Weenen meldt: De ook ten uwent zeer bekende graveur Wilhelm Unger, die voor twintig jaren te Haarlem do schut terstukken van Frans Hals geëtst heefr. en sinds jaren aan de Weener academie van beeldende kunsten en aan do school voor kunst industrie werkzaam is, heeft ten gevolgö van eene kronkeling in den darm eene zeer gevaarlijke operatie moeten onder gaan, waardoor de toestand van den patiënt zeer ernstig is. Bij koninklijk besluit zyn C. P. J. Van Lawick, te Teteringen, H. J. Van Lawick, to Prmsenhage, mr. A. C. M. Van Lawick, tyde- lijk verblyf houdende te Brussel, gedomici lieerd te Prinseuhage, en mr. H. G. Van Lawick, te Hilversum, met huuno wettigo, zoo mannelijke als vrouwelyko afstamme lingen, erkend als te behooron tot don Neder- Undscben adel, met de praedicaten Yan jonk heer en jonkvrouw. Benoemd tot notaris binnen het arrond. Breda, tor standplaats Oostorhout, A. J. Van Eekelen, candidaat-notaris te Breda. Eervol ontslagen op hun verzoek, by de dienstdoende schutterijen, to Zalt Bommel, B. H. Rouffaer, offic. van gez. 3do kl.te Leiden, dr. A. Nykamp, offic. van gez. 2de kl. a la suite; wegens verandering van woon plaats te Kampen, mr. J. B. Peyrot, 2do luit.; onder gehoudenheid dat zy do op beu uit kracht der wot nog rustende verplichtingen als gewoon lid der schutterij volbrengonte Tilburg, J. C. J. M. Hubar, lste luit.te 's Gravenhage, W. B. J. F. Terlaak, 2de luit.; te Amsterdam, mr. L. J. M. Basquin, lste luit.; en benoemd by do dienstdoende schutterijento Tilburg, tot lsten luit. M. A. Mommers; te Zutfen, tot 2den luit. mr. J. H. Lugt; te Zalt-Bommel, tot offic. van gez. 3de kl. D. W. C. Van Dort Croon; te's-Grav-«n- hage, tot lsten luit. A. J. H. Van Ryn; tot 2den luit. J. J. De Reede; te Leiden tot offic. van gez. 2de kl. la suite dr. C. L. Rümke; te Delft tot 2den luit. H. De Kuyser, K. De Lint, J. Hordjjk, E. F. W. Qiigel en H. H. Roes te Haarlem tot 2den luit. a la suite D. De Haan Jr., A. C. Strnmphler en V. Dyserinck; te Hoorn tot 2den luit. J. W. C. Goedhart; te Goes tot 2den luit. C. E. Van Koetsveld; te Amersfoort tot 2den luit. C. H. M. Lungen. BenoemdJ. H. De Kieviet tot burgemeester van Diemen. Pensioen verleend aan: de wed. van B. F. Plasschaert, teekenaar 2do kl. by de artillerie- stapel- en constructiemagazynen te Delft, tevens leeraar aan de burgeravondschool aldaar, 884; de wed. van B. P. Dioncre, brioveDj gaarder, 29de kinderen uit het huwelyk van wyien den brievengaarder J. P. Smits, met A. M. Lodding, hertrouwd met nu wyien B. P. Dioncre, ƒ29. Doctrina. In den (ook met dames) zeer goed bezetten Schouwburg trad gisteravond mejuffrouw Maud Gonne uit Ierland op, uitgonoodigd door het Studentengezelschap „Doctrina." Wie ze is en wat zy wil, het is reeds in een vorig nummer van ons blad vry uitvoerig medegedeeld; ons rest thans dus nog alleen in 't kort te zeggen hoe ze er uitziet en wat ze zegt. Hoe ze er uitziet I Ze is eene frisscho, jonge, bominnelyke, enthusiastische vrouw, door Fransche journalisten vergeleken met Jeanne d'Arc; eene zeer merkwaardige ver schijning, in meer dan éón opzicht. Zy komt statig binnen (begeleid door eon bestuurslid van „Doctrina") in oen zwart kleed met witte kant, gisteravond met een schoonen bloemen tuil in do hand, gevolgd door een grooten hond, die veel goediger blykt te zijn dan by er uitziet. Zy neemt, plaats voor een tafeltje en heeft haro rode op groote bladen voor zich liggen, op oen schuin voor haar staanden leeenaar, met brandendo kaarsen op de boven- hookon. Zooals zy daar gistoren stond, slank, fier en statig, eerbied afdwingende door eenvoud en waardigheid in uiterlyk en in kleeding, mot don grooten Ierschen dog rustig naast de tafel aan hare voeton, kon zy, inderdaad, zooals elders is opgemerkt, zy, de Maagd van Ierland, doorgaan voor een pendant van do Nederlandsche Maagd, met den bekenden leeuw aan haro voeten. Mejuffrouw Gonne hield hare voordracht in hot Fransch en is zeer gemakkelyk te volgen. Hare stem is zacht, welluidend on toch vörreikendhaar fraai blond gelokt hoofd en de opslag van haar lichtbruin oog (soms o. i. wel eon woinig theatraal) maken indruk op haar auditorium. Wat ze zegt! Mejuffrouw Maud Gonne begon met den Leidschen studenten dank te zog jen voor de schitterende ontvangst by hare komst alhier. W«mig vermoedde zy, do dochter van het verdrukte Ierland, dat die schoone equipage, welke by hare komst alhier voor het station stond, voor haar bestemd was, dat haar die deftige eorewacht gold. En toch was dat zoo. Daarvoor was zo zeer ge voelig en innig daukbaar en zo hoopte dat, mochten iemand of oenigon dier studenten eenmaal Iorlands grond betreden, zy daarvoor den dank zouden mogen erlangen van bare verdrukte landgenooten, die hun dan zoudon vergelden wat zy voor haar, miss Gonno, haddon gedaan. Op deze woorden volgden toejuichingen dor in grooten getale aanwezige studenten, leden of gasten van „Doctrina". Alsnu ving ze hare lezing aan. Hare stem, hare kalme gebaren waren geheel in overeen stemming met wat ze zeidehet geheel geleek óóne sombere jammerklacht, nu en dan afge wisseld door het uitspreken der overtuiging dat alles nog eenmaal anders worden zal, dat allo hoop op redding van Ierland nog niet ie vervlogen. In het eerste deel harer lezing behandelde miss Gonne de geschiedenis van haar land of beter: ze stipte die aan door het noemen van enkelo feiten; alle uitvoerigheid werd hior buitengesloten, wellicht uit vreeze voor het doen ontstaan van verveling, hoewel wat meer uitgebreidheid aan do duidelykheid niet had geschaad. Zy begon by St.-Patrick, die de Ieren omstreeks 400 bekeerde, liet de vermelding van alle geschiedkundige feiten, welke in Nederlandsche ooren minder aange naam moeton klinken, na en bracht hulde waar dit maar oonigszins kon, zoo byv. aan de Bataaf8che Republiek in 't algemeen en aan Daendols in 't byzonder. Do vorhouding van Ierland tot Groot Britannië word begrypoly- kerwyze ook besproken. Na eene kleine pauze volgde het twoode doel, het belangwekkendste, van hare voor drachten; by het schetsen van de huidige Ierscho toestanden komt miss Gonno in haro volle kracht. Hot is inderdaad schoon zóó eene vrouw te zienl -Diepe stilte heerschto dan ook rondom haar. Uit de geschiedenis dezer eeuw haalt mej. Gonno voorbeelden aan van de wreedheid der pachtheeren, die do niot-betalende pachters verdryven uit de woningen, door henzelven gebouwd. Ze toont zich eene vurige Parnollisto en treedt op om de bevryding te oischen van een aantal Ieren, die schuldeloos gevangenisstraf ondergaan; zy poogt de sympathie te wokken voor do onderdrukte Ieren en het uitgemergelde Ierland. En daarom wyst ze ook de fiere, vryhoidlenvonde Nederlanders op die agrarische toestanden, op do afneming der bevolking, het ïyden van vrouwen en kinderen, op die meer genoemde politieke misdadigers, die z(j bezocht in de gevangenissen. Hetgeen miss Gonne zeide was inderdaad aangrfipond en geschikt om medelyden met do Ieren en Ierland op te wokken, en na haar te halftien uitgesproken „Vivo la Hollander* oogstte zy stormachtigon byval, wolke haar noopte nog een woord van dank te sprekon tot hen, die haar hadden willen hooren, ook uit naam van hare verdrukte landgenooten, voor wie, meende zy, in dit vry geworstelde land, waar de vryheid overal leeft en bloeit, velo harten warm zullen kloppen. Roman van E. KOOPMANS YAN KOEKEREN. 41.) Toen 't relaas uit was, zei ons dienstmeisje met een flauw ironisch lachje: „*t Ligt natuuriyk aan my, mynheer! aan myne op voeding ten platten lande, maar ik vind het een allerzonderlingste historieDat vond do dommee toch zeker ookVroeg uw vader u niet, of er niet iots anders achter stak?" „Wei neen! Zoudt gy dat dan gevraagd hebben „Zeker, als ik uw vader was, dan zou ik u zoo iets gevraagd hebben.'* „Dus gy gelooft my niet?" „Dat zeg ik niet, mynheer! Maar wel, dat ik er niemendal van bogryp." „Wat btgryp j« niet?" „'tHeelo geval niet. Vooreerst vind ik 't zoo raar, dat ge u zei ven eene laagheid gaat aan wry ven, waaraan ge niet debet zyt „Dat deed ik, zooals ik zei, om de juffer het land op te jagen, 't Was tocb grievend voor zoo'n monsch om te hooren: Die brief, daar je zoo bloedig op gezwoet hebt, is nooit terechtgekomen." „Dat laat ik daar. Maar was die wraakoefening nu ze o schitterond, schonk zy zooveel voldoening, dat ge daarvoor op u gaat laden zoo'n leolyke Seltonslreek als het stelen van een brief? Noom my niet kwaiyk, mynheer! Maar daar staat myn verstand stil voor. En wat hebt u geantwoord, toen juffrouw Van Breukeion u vroeg: hoe ge buiten aan den brief kondt zien, wat er binnen in stond, en waarom ge u dat epistel hebt toegeëigend, als ge van der. inhoud niets kondt gissen of be speuren „Dio vraag heeft Constantia my niet voor gelegd." „Niet? Dat's gek!... Met die vraag zou ik begonnen zyn. „Dat geloof ik gaarne, Mina!.... Ik ben ook bly, dat ik niet in handen gevallen ben van iemand, zoo drommelsch by de hand alsjy." „Dank u, mynhoer!.... Ja, ja, ik bon een leelyke heks, vooral tegenover u l „O, neen, vergeef my, Mina!" stamelde Floris, terwyl h(l hare hand greep, die zy ochter terstond terugtrok; „o, neon, jo beet voor my eoD engel! Vergeef my dus „Van vergeving vragen gesproken.dat vind ik ook zulk eene onmogelyke scène in uw verhaal, dat ge op uwe knieën ver giffenis vraagt voor oen horsonschimmig ver grijp, dat ge u zeiven vernedert voor iemand, die door u vernederd moest worden.'t wordt me groon en geel voor de oogen, als ik probeer zulke raadselachtige feiten te ver klaren. Maar zooals ik reeds gezegd heb: 'tligt aan my, aan myn geringe menschen en wereldkennis „Neen, neen, Mina!.... 't is inderdaad een allerdolste historie, onbegrypelyk Maar apropos, wat is dat voor een boek, dat je moe naar beneden neemt?" „Verzen van Lamartine." „Toe maar1 „Nu ja, ik begryp er waarschynlyk niets vanIn dat geval zet ik 't morgen weer op zyne plaats." Dien avond las Mina enkele Meditations van De Lamarline.Maar ze begreep er zoo goed als niets van. Was het omdat het poë tisch Fransch haar te machtig was?.... Toch niet! Al had ze 't gemakkelijkst Hol landsch proza voor zich gehad, 't zou niet tot baar doorgedrongen zyn. Hoofd en hart waren te zoor vervuld mot gedachten aan FJoris en zyne onmogelyke verualen. En dan speelde haar ook weer doer 't brein de go dachte aan dien bnef met het zonderlingste adres en don kostbaren inhoud, en de vraag kwam by haar op: „Zou Floris ooit eenig antwoord ontvangen l ebben op zyne advnr- tentie in do krant? Zoo ja, waarom heelt by er nooit een kik over gegeven?" Ouzo student werkte aan zijne nutslezing, maar 't wou niet best vlotten. Hy dacut onophoudelijk aan Mina. „*k Geloof', zoo be kende hy voor zich zalven, „dat ik eindig met smoorlyk verliefd op die meid te woraen Och beste vriend! zeggen wy, je bent'tal. Zevontiende Hoofdstuk. Men 8preokt van caropagnejaron on bedoelt daarmee jaren, waarin men een narden atryd moet stryden en vele moeiten en gevaren doorstaan. Maar zoo komen er in een men- scbenleven, ook in dat van een gewoon bur german, dagen voor, die meer dan éónetaak opleggen en werkzaamheden, waaraan zoo ernstige bezwaren zyn verbonden, dat zy niet dan met vrees en beving ondernomen en in het zweet dos aanschyns volbracht kunnen worden, zoodat die dagen dan ook campagne dagen mogen heeten. Zulk een dag was voorden jongen Stroefland die dernutsleziDg te Abcoude. Het houdeu van zoo'n voordracht is op zich- zelve reeds voor menigeen een heele deun, maar is dit zeker voor een jongmenscb, dio voor 't eerst in 't publiek optreedt en om zoo te zeggen debuteert. Toch was 't niet tegen die lezing, dat Floris 't meest opzag: waar hy 't ergst over tobde, was het voorgenomen bezoek op den Den- nenborgh. Vooreerst de vraag: zal by door den jonker te woord gestaan worden? Zoo niet, dan blyft hy immers nog altyd met het mes in den buik zitten, terwyl hom boven dien voor de deur slaat, dat de oudeheer eerstdaags den htwr Van Moerbeek bezoeken gaat en tot de ontdekking van otn diefstal komt. En wordt hy wel ontvangen, wat dan? Bewezen is 't nog niet, dat do jonker de afzender is van den bewusten briefI.... Verbeeld u, als 't eens mocht blijken, dat hy er part noch deel aan heeft, of, wat ook mogelyk is, dat hy er wel de hand in heeft, maar dit op gsenerlai wyze wil erkennen 1 Hoe moet h(j 'L aanleggen, om achter de waarheid te komen? Eti als hy er achter mocht raken, hoe dan in vredos naam verder?Ja, Florinje! gy zit leeiyk in do nesten, man l bn als er by uwe komst in 't dorp aan iedero haar een droppel zweet hangt, dan verwonderen we ons niet. En kon do jonkman nu nog maar zich storkon door de gedachte: de storm, die daar opsteekt, is niet de vrucht van den wind, dien ik gezaaid hebMaar hot togendcel is immers waar l Ja, vroeselyk is 't, maar aan terugtreden valt niet te denkendo schepen zyn verbrand. Vooruit moet hy Eonmaal in het schuitje, voert de nooddwang hem mee. Een goed begin, zegt men, is de helft van het geheel. Nu, 't begin was goed. De secre taris overhandigde den jeugdigen redenaar, terstond by zyn aankomst, oenen brief van don jonker, en wel eon zoodanigon, die om meer dan éune roden geschikt was den jongeling een riem onder het hart to stekeu. Om met het voornaamste te beginnen de heer Van Moerbeek noodigdein de vriendelijkste, natuur iyk Latljnsche bewoordingen, don student uit, zyuen introk te nomen op den Dounonborgh, waar tafel en bed voor hom gereed stonden. Do schrijver verontschuldigde sich, daar by zich het genot moest ontzeggen de redevoering van zijnen gast te hooren, en berichtte, dat juffrouw Tuske onoer het auditorium zou zyn, en dal deze dame zich zeer vereerd zou ge voelen, wanneer de joachte spreker, na afloop ier vergadering, do plaats zou willon innemen, die zy hem zou aanbieden iri het rytuig, dat hen samen naar zyu nederig praediolum zou voeron. D Een kl«ia landgoed. {Wordt vervólgd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1