donderdag SO Octo r. (Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Son- en feestdagen, uitgegeven. Tioeede Blad. PERSOVERZICHT. Feuilleton. NONDUM. l nulfta" A°. 1833. LEIDSCH i wiUW.ll'-' PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden Franco por post. Afzonderlijke Nommers "•u0- -ÏP PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 1 6 regels f 1.05. Iedere regel meer f 0.17 j. Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeron buiten de stad wordt f 0.05 berekend. "W:*?"- Het koninklijk besluit, waarbij, met ver nietiging der afwijzende beschikking van Gedep. Staten van Groningen en die van Overysei, rijksbijdragen krachtens de onderwijswet zijn toegezegd aan scholen, onderhouden door gereformeerde kerken, trekt, als te begrijpen is, de aandacht. De Vaderlander bevatte dezer dagen eene uitvoerige beschrij ving over deze aangelegenheid. Na er eerst aan te hebben herinnerd, dat de christelijke gereformeerde kerk met de Ned. gereformeerde kerk is samengevloeid, en te hebben gewezon op het betoog o. a. van De GemeenUstemdat daaruit een nieuw lichaam is ontstaan en beide afzonderlijk bestaan heb bende kerken zyn verdwenen om plaats te maken -fv*r een nieuw kerkverband, geeft het b i.ot bekende besluit. Het voegt er het voty-.uue aan toe: „Wat ons in dit besluit zoo zonderling voor komt, is niet alleen de toekenning door de Regeering van rechtspersoonlijkheid aan al die gereformeerde kerken, maar het zijn vooral de gronden, waarop die rechtspersoonlijkheid wordt toegekend. Er heeft tusschen de twee genoemde gere formeerde kerken eene samenvloeiing plaats gehad Maar de Regeering doet alsof daarvan niets tot hare kennis is gekomen. Zij ziet in de nu opgetreden gereformeerde kerken te Warffum en elders slechts de voormalige christelijk afgescheiden gemeente, die tea tweeden male een anderen naam aannam. Volgons die beschouwing heeft er geene fuzie plaats gehad, geene samenvloeiing, maar is de Ned. gereformeerde (doleerendo) kerk in do christelijke gereformeerde geab sorbeerd wat natuurlijk geheel iets an ders is. Wd r -if dan ook niet dat dit de be doeling is geweest van de mannen, die de zoogenaamde Dsamenvloeiing" tot stand wisten to brongen. Hunne bedoeling was het wel dogelijk, dat er eene nieuwe „kerk" zou optiééèn, bestaande uit de leden dor voor malige „christelijke" en „Nederlandsche" geffBftwraevrtJti kerken. Hot moet voor hen, die wy nu nog weer ooQs „doleerendon" zullen noemen, een pijnlijk gevoel wezen, dat de Regeering zich zoo ver gist hoeft in dat werk der samenvloeiing en verbroedering. Er> wat moeten de christelijke Gerefor meerden wel donken, die nu uit den moüd der Regeering vernemen, dat zij gebleven zijn, die zij waren (alleen met eene kleine naamsverandering, daar zij ophielden christe lijke Gereformeerden te heeten) en dat zjj al dio „doleerenden" hebben geabsorbeerd 1" De Vaderlander is zóó ontstemd over hot besluit, dat het aan bijbedoelingen gaat denken by dp Regeering en wel aan eene poging om do stemmen der „geroformeerden" te winnen voor de kieswet. Het noemt de handelwijze ongeoorloofd en uit do hoop, dat de Rogeering in de Tweede Kamer deswege terecht zal worden gezet. De Standaard heeft tot dusver over het besluit gezwegen. Ook in De Heraut kwam er nog niets over voor. Wel heeft onlangs De Standaardweergevende wat in de gene rale Synode der Gereformeerde kerken, onlangs te Dordrecht gehouden, is geschied, zoor duidelijk verklaard, dat de Gereformeerde kerken hun heil niet mogen zoeken in de wet van 1855 en desnoods liever rechteloos moeten blijven staan dan krachtens die wet erkenning te vragen als vereeniging. Op deze verklaring wijzende, meent De Vaderlanderdat nu ook geen rijkssubsidie moet worden aanvaard, dat krachtens de wet van 1855 wordt toegekend. Nu toch heeft men het zonderlinge schouwspel, dat de „gereformeerde" Synode verbiedt rechtsper soonlijkheid voor eene „kerk" aan te vragen en terzelfder tijd eene „kerk" subsidie vraagt en verkrijgt, omdat z\j in de oogen der Regee ring die rechtspersoonlijkheid bezit op grond van de wet. De Bazuinhet blad van ds. Gispen en van de School to Kampen, blijkt hierover anders te denken dan De Vaderlander vermoedt. Zy maakt met ingenomenheid van het besluit gewag en zegt: „Wy hebben op 't oogenblik eene Regeering, die naar rechtvaardigheid streeft en welwillend is, zoodat, op grond van andere overwegingen, by koninkiyk besluit, de beslissing van bedoelde Gedeputeerde Staten is vernietigd, en de ryksbydrage over 1892 alsnog aan de scholen in quaestie zal uitge keerd worden. Dit is dus op 't oogenblik een klein streepje, misschien eene groote en dikke in de toekomst, door do rekening van sommi gen, die het by zichzelven al voor uitgemaakt hielden, dat de gereformeerde kerken in Neder land rechteioos zyn. „Niemand kan echter met zekerheid zeggen, waartoe de kerkoiyke hartstocht in de toe komst nog leiden zal. Onze Iandgenooton zyn by na eenstemmig in hun weerzin tegen wat zq noemen de Calvinistische leer, en in het byzonder tegen de gemeenten, die nu don naam dragen van de Gereformeerde kerken in Neder land. Openbare vervolging gaat op 't oogen blik niet. Maar do kerken rechteloos maken, en mot oen beroep op de landswet, ze voor de keus te stellen om óf het karakter als kerk te verzaken óf rechteloos to zyn, dat to beproeven is blijkbaar eene gedachte, die in do harten leeft." De Haagsche correspondent van de Nieuwe Groninger Courant zegt in zyn jongsten brief „Heelwat opzien heeft de gansch onver wachte pen8ionneoring van den kolonel Vogol, commandant van het regiment gre nadiers en jagers, veroorzaakt. Niets deed zyn aftreden uit den actieven dienst voorzien. Er moeten dan ook, naar ik hoor, byzondero redenen voor zyn: hoogloopendo verschillen tusschen den minister van oorlog on don inspecteur der infanterie eonerzyds en den kolonel aan de andere zyde verschillen, dagtoekenende van de laatste manoeuvres en die niet schenen te zyn op to lossen dan door een aftreden van den commandant, wiens heengaan door alle officieren wordt betreurd." Volgens eene andere lezing zou er verband bestaan tusschen deze pensionneering en het byna gelyktydig openvallon der betrekking van militie-commissaris in het district Dordrecht. Misschien echter zou het opdragen van deze betrekking als eene schadeloosstelling moeten worden beschouwd. In hetzelfde schryven wordt gemeld, dat in Don Haag het eerato proces is behandeld tegen de overtreders der zedelykheid. „Men dacht algemeen dat de veelbesproken zaak van dominee Thym zou dienen en er was een zeer talryk publiek bijeengekomen. Maar men werd teleurgesteld; de predikant in quaestie, wiens misdragingen met den dag grooter biykon, zoodat de instructie steeds in omvang toeneemt, is opnieuw voor eene maand geherbergd; in de laatste week zyn weder drie nieuwe vergrijpen, door hem gepleegd, ter kennis van de justitie gekomen. Ik hoor dat 't getal zyner slachtoffers nu reeds tot vijftien is geklommen." Het bericht der Zwolsche Courant omtrent de ongesteldheid van den oud- hoogleeraar Veth gaf der redactie van de Arnhemsche Courant het volgende in de pen „Sedert eenigo dagen is de oud-hoogleeraar Veth ongesteld. De een of ander berichtgever hoeft het noodig göacht dit terstond aan oone courant mede te deelen en nu doet dit bericht de ronde door byna alle bladen alsof die ziekte eene zaak ware van algemeen belang! De ongesteldheid van den heer Veth is echter niet van dien aard, dat men zich voor het oogenblik daarover ongerust behoeft te maken." Over dit laatste verheugen wy ons, zegt de Zwolsche Courant. Wy hadden echter onzor- zyds van welonderrichte zyde een minder geruststellend bericht ontvangen. Maar daar wy het geweest zyn, die van de ongesteld heid van den byna 79-jarigen geleerde mel ding maakten, moenen wy met een enkel woord te moeten protesteeren tegen de op vatting van de Arnh. (X, alsof het hier geeno zaak van algemeen belang zou gelden. Een man als prof. Veth, aan wien do wetenschap in 't algemeen en ons vaderland en IndiÖ in 't byzonder zooveel verplichting hebben en dio nog stoeds, heldor van goest, werkzaam biyft, neemt in ons land eeno hooge plaats in. De vrees hem te verliezen wettigt in ons oog volkomen de korte mededeeling. Ea dat alle bladen baar overnamen toont aan dat zo dezelfde meening zyn toegedaan. N.B. We zien in De Standaard van heden een artikeltje over de Rykssubsidie aan de Kerkelijke Gereformeerde scholen. We kunnen dit hedon niet moor opnemen, maar zullen het a. s. Zaterdag doen. Gemengd Nieuws. Te Haarlemmermeer (Burgerveen) is weder een geval van aziatische cholera voorgekomen met doodoiyken afloop. De oefeningen in den wapenhandel te Waddingsveen zullen plaats hebben in het gebouw der Openbare School aan de Brug. De welbekende tegelfabriek van den heer Alblas, te Waddingsveen, is overgegaan in handen van den heer Hesselink van Paterswolde. Door kwaadwilligen is de dam, welke in don Sloterdwarstocht ligt te Haar lemmermeer, doorgestoken, waardoor een ge deelte dor genie-gronden is ondergeloopen. In de gemeente Alkemade zullen de vry willige oefeningen in den wapenhandel aanvangen op Donderdag a. s., 26 October. Zooals bekend is, zullen die oefeningen ge houden worden te Roelof-Arendsveon, de practische in de voor dat doel zeer geschikte Kolfbaan by den heer L. v. Lochem, de theoretische in een lokaal van de openbare school aldaar. Tusschen de 20 en 30 jonge lingen zullen er aan deelnomen. De zaak van ds. T., te 's Graven- hage, zal 9 Nov. voor de rechtbank aldaar behandeld worden. Mr. De Ranitz is hem als verdediger toegevoegd. Ten einde de verderfiyke werking van hot porronkaarten-stelsel te neutraliseeren, betaalt de restaurateur van het station der H. IJ.-S.-M. te Delft de kosten van het perron- kaartje terug aan ieder, die in de 2do-klasse wachtkamer iets gebruikt. De Lage Niouwstraat, bij de Warmoeziersstraat, te 's-Gravenhage, was gisteren byna den gansch en namiddag in rep en roer, ten gevolge van een twist tusschen buurtbewoners, welke tegen 7 uren gisteren uitliep op eene snyparty. Een dor twistenden werden met een mes twee wonden gestoken, eene aan den schouder en eeno aan den arm, door een man, in wien de verwonde meent den dader te herkennen, die, aan de politie overgeleverd, ten eenenmale ontkent. Het onderzoek wordt voortgezet en de ver wonde, aan de woning van wiens moeder tydens do ruzie de ruiten werden ingeworpen, is naar hot ziekenhuis overgebracht tot het loggen van het eerste verband aan de overigens niet govaarlyke kwetsuren. By een binnenbrand, ontstaan in perceel 69 Czaar Peterstraat te Amsterdam, bekwam, door hot omvallen van een petro- leumtoestel, eene 26 jarige vrouw brandwonden. Deze bleken van ernstiger aard dan eerst ver moed werd, want de vrouw is dientengevolge in het Binnengasthuis overleden. Gisternacht werd in hetBinnen- gasthuis gebracht een 21-jarige kollner, die zich in de nabyheid der Oosterbograafplaats met eene revolver eene hoofdwonde had toe gebracht. De man is kort daarop overleden. Omtrent de spoorwegramp by Battle Creek (Michigan) vorneemt mon nog, dat een buitengewone personentrein vol terugkeerondo bezoekers van de wereldten toonstelling en de Pacific-snel trein in botsing kwamende locomotieven werden in elkander gedreven; de tweede en derde waggon van de Pacific sneltrein schoven oveneens in elkan der. De overblyfselen vatten vuur, zoodat den ongelukkigen passagiers de laatste hoop o 1 redding ontnomen werd. Yan de reiziger!'; werden 26 gedood de meesten waren leven i verbrand en 52 zeer ernstig gewond. Toon het tweede rytuig in het dorde ge,, dreven werd, perste het de reizigers tege: de kachel samen, waar later de meeste lyke. werden gevonden. Hiervan waren èf hel hoofd öf een der ledematen verbrand. Al) dooden werden onder de puinhoopen van de derden waggon te voorschyn gobracht, dez droog het nummer 13 on werd „de ongeluk kige waggon" genoemd, daar hij reeds vol ongelukken medegemaakt had. Marktberichten. Alfen, 23 Ootober. Aangevoerd 13 wagone kaa Goudscho kaas 611 etuka. Pryzon: late qual. 28.- j a 25.2do qual. 25.— a f22.Handel malij Woerden, 23 Ootober. Op do houen getarnde groote najaara-paardonmarkt waren ongoveor 140 paardon aan de lgn. De haudei waa oohtor over hi 1 geheel traag. Zelfa voor andorhalfjarige Ttiice vrorde geene hooge prezen besteed. Rotter'lam, 23 October. Op de voamsrlit ware heden aangevoerd: paarden, veulen, IS runderen, 76 vette k&lvoren, 1 nuchter kalf, 111 i aohapen, 472 varkens, biggen. bok. ezo Do prijzen van bet vee war«D ala volgt" runden 1ste qual. 34 a 35 o.. 2de q'd»l. 81 &'d2o,3doqua I 28 a 29 o.; vetto kalv**roa i<rt» qual. 4Z 47'/j c 2d o qual. 40 a 42 c.; aoh&pon late qual. 2i 2 e., 2de qual. 22l/i ai, varkens lBte quai. 24 24'/8 o., 2de quai. 23 a 231/, o.. 8 ic quai 22 a 22', o., allea per KG. Haodel wibig. Rotterdam, 23 October. Van loJandaoho Graur- waa heden do markt ■ved.r u.ot <uim voorzien. T verkoop der goedo qtuii'oit ging dan ook .amelq li coulant. Van Iulandacbe Witte Tarwo *aa de boaio 20 oen en de overige 10 oenta hooge*. N. VI. en Zeouwacbo, de boate 6 75, 6.40 tot 6.6 dito dito middolb. .5.40 .6.60 lot O.Ü Plakk. en Overni., do beeto 5 90 C 10 6.3 dito dito middolb. 5 30 5.50 5 Mindere en gor. eoortoa .4.90 5.1 Jarige VI. en Zeouwache5.90 6 iO 6.5 Fl. en Ovorm. 5.30 5. '5 6.1 u Mindere en ger. qual. .- Nieuwe Canada Voorla werd verkocht per 100 Kilo, Beeto qual. Nieuwe Witte f tot 8.- Goode 7.75 7.'J Middel 7.50 „7.6 Goede Jarige Middel 7.40 7.5, Mindere 7.„7.3 Inlaudacho lioode Tarwo onveranderd to noteoro; doch aanbioding klein. Polder Winter- van ƒ190 tot 19 Zomer- 174 lo Van Buiten'.ndacho Tarwo waa nlota prijewaardJ aan do markt Van Inlaiideche Boggo waa weinig aan do mark Zoonwache on VL, n. quaL, f 4.75, ƒ5.tot ƒ5.5 Ovonn. on N.-lïrab., „4.40, „4.80 .6.- Goringcro aoorton.- In Buitoulaudacho Boggo waa wat moer conaampth handel; prijzon onveranderd. Por 2100 Kilo. Hclona/127 a/12 Galate„.15 Odee&a 116 15 Zwarte Zee 115 12 Dnieper Boekweit. Franaoho (onfriech) ƒ147 to» f 160. Boekweitgrntten. Grovo Liban werden zoor billi aangeboden en ook verhandeld. Men hield ten slot. op 225. Van Gerat waa do Wintor on do Ohovalior 10 con hoogor on do Zomer onveranderd. VI. en Zeouwsoho Winter- van ƒ4.40 tot ƒ6.- Ovormaaache en Flakk. 4.30 „4.7 afw. en mindere aoorton 3.60 4.- VI., Zeeuws, oo Flakk. Zomer- 4.20 4.<i Mindere qualitoit .3.50 .4. Chevalier4.75 5.31 - Roman van R. KOOPMANS YAN KOEKEREN. 20.) De persoon, aan wion gij uwe missive met kostbaren inhoud hebt geadresseerd, heeft de eer u te berichten, dat het gezondene in de besto orde in zijn bezit is gekomen. Daar het echter zoowel in uw belang als in het zijne zou wezen, tot nadore onderhandeling te komen, zoo is zijno dringende bede hem nauwkeurig uwe woonplaats op te geven en deze opgave te zenden niet op de Heerengracht, maar, om nader te melden redenen, aan hot adros van den Boekhan delaar-Uitgever Simon Gregoor, Rokin, onder loiters: A. S. Itospice meas tui prstea atque supplicationeml(') Hot spreekt vanzelf, dat Floris, bfj de osrsto gelegenheid de beste, Mina eenigszins op du hoogte bracht, wat betreft de betee- kur.is en strekking van do bovenvermelde advortontio. Ify deed het tpdig genoeg, want hij liet haar de annonce lezen, toen z(J nog niet by den heer Gregoor bezorgd en dus nog in manuscript was. Overigens had ik wol reden, om te zeggen, dat Mina eenigs zins op do hoogte gebracht werd, want de Wond o dan tot hot g.bed van nwan knacht »o --ot zgn© emeekmg! (1 Kon. VIII28«). voorstelling, die de jonge mynheer van de toedracht der zaak gaf, was niet zuiver, maar integendeel aanmerkelijk vervalscht. Vooreerst deed Floris het by Mina voorkomen, alsof niet hy, maar wel degeiyk do oude heer terstond na zyno thuiskomst, die Dinsdag avond plaats had, den brief geopend en daarin wezeniyk een biljet van duizend gulden ge vonden had. "Wat aangaat do advertentie, zy was, volgens do aan Mina gegeven voorstel ling, wel mot voorkennis van den dominee gesteld en met zyno goedkeuring gedrukt, maar overigens geheel liet werk van Floris, by wien 't eerst hot plan tot eene te onder nomen nasporing was opgekomen, dio zynen vader voor zyno ideeën had weten te winnen en dio dan ook het courantenbericht had ge steld. Als reden, waarom daarin verzocht werd do brieven aan Gregoor te adresseeren, gaf de jongeheer op: „Zie je, vader is bang, dat er weer zoo iets raars op dezo aanvraag zal inkomen, iets mals, wat aangaat een adres met inscription, en daar hy nu niet wil, dat juffrouw Stollink of ook Mina haren neu3 in zulke curiositeiten steken, zoo stond by or op want die inzonding elders was vaders idee dat Gregoor zich mot de ontvangst der ingekomen stukken zou belasten." Ten overvloede drukte Floris het goede meisje nog ten zeerste op het hart, dat zy nooit en en op geenerlei wyze mocht laten bomerken. dat zy iets van dien vreemd so orti gen brief afwist. „Ik heb", zoo luidde het bericht van myn heer den zoon, „ik heb het by vader doen voorkomen, alsof ik zelf den brief in de bus gevonden en hem er uitgenomen en in vei ligheid gebracht bob, zonder dat iemand van zyn bestaan iets heeft bemerkt." Wat al onwaarheid, wat al bedrog en valschheidWas de jonge Streefland van huis uit -zulk een aartsleugenaar? Ik zou haast het tegendeel durven beweren; want tot voor weinigo dagen was Floris eeriyk en oprecht. Maar sedert hy het zegel verbroken had van eenen brief, waarvan zyn boter ik zoo nadrukkelijk zei, dat hy niet voor hem bestemd was, evenmin als het geld, daarin gesloten, van dat oogenblik af aan was de leugengeest vaardig over hem geworden en had het bedrog in zynen mond zich woning gemaakt. Ivan mon van do leugen zeggen, dat hy het misdryf volgt als eeno schaduw, als de donder op het weerlicht, dan mag ik, met zinspeling op het laatstgenoemde beeld, zoggenIn den eigen stond, waarin de bank noot in zyn zak verdween, was de leugonbui opgekomen on sedert was het onweer niet van de lucht geweest. Voorwaar, de man, die gezegd heeft, dat do d ui vol ic de vader der leugenen, hy kende zoo good don aard dor zonde en hare onmidaollyke govolgen Nam Mina alles voor waarheid aan, wat do door haar beminde jonkman haar voor hield? Wy kunnen dio vraag bevestigend bo- antwoorden, maar het „ja" komt er niet zoo heel luid en krachtig uit en wordt nu en dan door een aarzelend „maar" gevolgd. Ja, zy geloofde Floris, maar soms rezen or toch twijfelingen by haar op, twyfelingen, die zy uit haar eigen mond niet zou willen hooren, ciie zy met goweW trachtte te smoren, maar die zich toch nu en dan deden gelden. Zy zorgde evenwel, terdege dat Floris niets be merkte van eenige sceptische opwelling, en dit verbergen van sommige harer gedachten ging haar zeer gemakkeiyk af, te natuurlyker, omdat zy ze o, zoo gaarne voor zichzelvo bo dekt on verborgen wilde houden. Gelukte het haar toch, in 't eigen hart hot geloof aan 'sjongelings onschuld aan te kweeken, dan kon zy, levende in dat geloof al leek het aankweeken wel oon weinig naar opdringen zichzelve vrypleiten van eenige medeplich tigheid en zich geheel ontslagen rekenen van den eisch, om zich verder met de zaak te bemoeien. Do straks vermelde mededoelingen omtrent de voorgewende terhandstelling van don be wusten brief aan den ouden heer, werden Mina verstrekt des Woensdags-morgons, by welke gelegenheid Floris haar ook inzage gaf van de te plaatsen advertentie. Maar ook den vorigen avond hadden de jongelui nog samen een kort onderhoud, en wel een uurtje vóór en naar aanleiding van do terugkomst van vader Streefland. Toon nameiyk Floris, gereed om vader af te halen, Mina had ge vraagd hem even uit to laten, gaf hy haar van dit zyn voornemen kennis in het voor huis. Hy deed dit, ik zal niet zeggen op onverschilligen, maar dan toch zeer gewonon toon, op dezelfde manier als wa*r<>p hy 't zou gedaan hebben, indien er niets gebeurd was. Mina daarentogon nam do zaak niet zoo leuk op. „Ha!" riep zy uit met «tr&l«nde oogen en eene van vreugde trillende stom, „I12 dat zal eene heeriyke thuiskomst voor do j dominee zyn!" „Ja", zei Floris verrast, „maar je zegtdi not, alsof ik je vertelde, dat ik den oude heer te gemoet zou gaan, op do manier va 1 Jephta's dochter, met trommels enroien!..., „Nu ja", antwoordde hot meisje, wel m< minder geestdrift, maar daarom niet miudd innig, „do oude hoer weet niet, welk leed hoi bedreigd heeft, maar ik dacht zoo, hoo alle vreeseiykst uws vaders thuiskomst zou gi weest zyn, alsals Nondum u Maandaj avond niet nog net bytyds tegengekome was.Dat mogen wy toch wel bedenke] mynheerl" „Zeker, zeker!" stamelde Floris zichtbaë verlegen, „ik dacht daar nu zoo spoodig ni< aan, doordat die geheele geschiedenis buitc 1 den oudonheer is omgegaan. Maar overigen Mina! vergeet ik niet, hoeveel ik ie vq 8i.huldigd hen en ik biyf je altijd dankbaa daar je m^n vader voel verdriet bespaai hebt, on my, om zoo to zeggen, het levt hebt gered!.... Voor dat alles, boste mok zal ik je eeuwig danken. Onder dozo laatste woorden, die mot vut werden uitgesproken, had Floris hot meia, de hand gereikt. Mina had wol hare har laten grypon, maar die toch 6poedlg toru, getrokken. ^Vervolg ommezijde

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1