Vai* Iviinnebier. van H. HELLEBREKERS ZONEN, P. J„ KEULS Co., N>. 10329. Maandag October. te 1893. <§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. PERSOVERZICHT. P. E. en SAL0SBI1B, uitmuntend Tafelbier. JrLoofd.-A.gentJ3. J. We y er mans, 48, Haarlemmerstraat 48, Leiden. SPECILITEITEN uit de Stoomdistilleerderij en Stoomhkeurstokerij Hofleveranciers, HOTTEHDA.M. HELLEBBSKESS' HEILESBEEERS' HILLEBBEEERS' LUl,„ HEELERRESEBS' HELUBREEEBS' i>„n„h HELLEBHEÏERS' o»r„„»„ Madame SE HUM)WE BEK, 3£Pl3.ècl:re, HEBT 6IJ ASTHMA? Voor Heeren Indische Ambtenaren P. JANSZ, R JANSZ, R JANSZ, P. JANSZ, P. JANSZ, Onmisbaar voor de Indische Keuken Wijnkooperij, KantoorBurgsteeg No. 6. firossierderijBurgsteeg No. 3 Grossierderij geopend tot des avonds 11 uren. Kantoor tot des avonds 8 uren. LEIBSCH DAGBLAD PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maandenf 110- Franco per post. Afzonderlijke Nommors 0.05. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1 6 rogels ƒ1.05. Iedere regel.meer 0.17J. Grootera letters naar plaatsruimte. Voor het incasseeren buiten de stad wordt 0.05 berekend. Derde Blad. De jongste begrooting voor Hooger Onderwijs met een eindcijfer van ƒ1,519,868, geeft De Amterdammer aanleiding tot het doen van voorstellen ter vereenvou diging by dezen tak van Staatszorg. Het blad beweert dat „de faculteiten voor godgeleerdheid, rechten en letteren, samen bezet met een 69-tal hoogleeraren, ingericht op den tegenwoordigen voet, eene niet te ver dedigen geldverkwisting z\jn", welke bewering nader wordt toegelicht, voor de faculteit der letteren o. a. aldus In deze faculteit telt men voor Leiden 14 hoogleeraren en 3 lectoren; te Utrecht 7 en te GroniDgen 10 hoogleeraren. Het aantal studenten in do faculteit der letteren en wijs begeerte bedroeg aan de drie universiteiten onscheideniyk 44, 33 en 47te zamen 124 studenten. Studeerden nu alle literatoren byv. te Leiden, dan zou met eene zeer geringe uitbreiding van het aantal professoren, de letterkundige faculteit daar veel beter nog bezet kunnen zijn dan thans het geval is, het onderwijs gewonnen hebben, de bibliotheek beter voorzien kunnen worden en het Rijk zich alleen op die faculteit f 70- a ƒ80,000 kunnen besparen. Eene zelfde vereenvoudiging in de faculteit der rechtsgeleerdheid zou eene besparing geven van- ƒ50 a ƒ60,000 alleen aan hoog- leeraarstraktementen. De theologische faculteit wil De Amster dammer niet langer gehandhaafd zien aan de Rijks-universiteiten. „Doch al meende men. geheel in strijd met het beginselscheiding van Kerk en Staat, haar voortbestaan te kunnen verdedigen, het behoud van drie theologische faculteiten kan toch in geen geval aanbevelenswaardig heeten." Voor do genees-, wis- en natuurkunde wil Dc Amterdammer andere eischen doen gelden Voor de wis- en natuurkunde waren 1890/'91 ingeschreven te Utrecht 102, ie Leiden 58 en te Groningen 55 studenten. Ook hlor vond men eene gelijksoortige wan verhouding tusschen het aantal hoogleeraren en dat der studenten als in de andere facul teiten. Voor do 113 studenten te Leiden en te Groningen waren 20 hoogleeraren met 1 lector aangesteld, terwijl de 102 studenten te Urrocht het mot slechts 10 hoogleeraren moeien stellen. Deze faculteit heeft behoefte aau zeer kostbare inrichtingen en reeds daarom zou het wenscheiyk zijn haar slechts in óéae stad te behoudenterwijl do medische faculteit, die een uitgebreid materiöel noodig heelt, niet in ééne der drie bestaande Rijks universiteiten kan worden gevestigd, maar ongetwijfeld met vrucht te Leiden, Utrecht en Groningen do bestaande inrichtingen kan gebruiken, 'f Aan de drie Rijks universiteiten is dan ook de m- ..öl il/t. <lie Y(^ te wijzen. (Leiden 377, Utrecht 278 en Gro ningen 226). Het blad komt tot de conclusie: Men zal moeten breken met het stelsel van Universiteits-inrichting, gelijk tot dusverre is gehandhaafd. Moet er ééne volslagen Universiteit in ons land bestaan, dan beeft Leiden daarop onge twijfeld het meeste recht. Dit zou echter alleen kunnen zijn met behoud der inrichtingen voor medisch onderwijs te Groningen en Utrecht en met opheffing der theol. faculteit. Geeft men daarentegen het oude Universi teiten-stelsel pr\js, dan zou de regeling, met in-acht-noming der plaatselijke belangen, veel eenvoudiger zijn. Men zou den drie Universi teitssteden elk eene medische school kunnen laten, met eene verplichte opleiding der medici voor bet laatste deel hunner studiën te Am sterdam en voorts te Leiden de juridische faculteit, te Utrecht de faculteit der wis- en natuurkunde en te Groningen die der letteren en wijsbegeerte kunnen vestigen. Nu reeds geeft het meerendeel der juristen aan Leiden, dat der natuur-pliilosofen aan Utrecht en dat der literatoren aan Groningen de voorkeur. Hiermede zoude dan tevens de reden vervallen zijn om de drie inrichtingen van hooger onder wijs, thans toch reeds geheel ten onrechte Universiteiten genoemd, te onderschei den als van lager of hooger orde; aangezien de drie medische scholen van gelijk gehalte zouden kunnen zijn, en de ovorige drie facul teiten inderdaad ten opzichte van de bezetting der leerstoelen en hulpmiddelen het beste zouden kunnen aanbieden wat in Nederland te bereiken is. „Werden de vier faculteiten over de vier universiteitssteden verdeeld, men zou eene belangrijke besparing verkrijgen; en boven dien zou hot onderwijs zeer winnen b\j zulk eene reorganisatie." Doch, van nog grooter beteekenis zou De Amsterdammer zulk eeno regeling achten ter bevordering van hot Vrije Hooger Onderwijs De tegenwoordige regeling schijnt veeleer tot dool te hebben hot vrije hooger onderwijs onmogelijk te maken, dan de ontwikkeling daarvan te bevorderen. Immers, het spreekt vanzelf, dat de oprichting en instandhouding van eene volslagen universiteit, met hare vyf faculteiten, particuliere krachten te boven gaat. Zelfs de hoofdstad, die al te onnadenkend tot zulk eene poging besloot, meenende dat haar de middelen niet zouden ontbreken, heeft moeten ondervinden dat zjj meer op hare schouders heeft genomen dan z\j op den duur zal kunnen dragen. En de Vrfie Universiteit gevoelt almede al de bezwaren van de Hooger-Onderwys-wet. De Amsterdammer wil ook eene rationeele schoolgoldheffing bfi het Hooger Onderwijs „een collegegeld tot een maximum van f600 voor do vermogenden en een proportioneel schoolgeld, naar de verschillende klassen van hot inkomen, voor do minder vermogenden." T<^ sl itfe zegt hot Amstordams^be blad Zonderling genoeg, de liberalen, en tot de liberalen van conservatieve soort behoort by ons het overgroote deel der hooger-onderwijs- wereld z(jn van niets zoo afkeerig dan van Staatshulp en Staatszorg. Hun afkeer daarvan gaat zóó ver, dat zfi zelfs de armenzorg aan hot particulier of kerkelijk initiatief wen- schen te zien overgelaten. En toch, het on derwijs voor de vermogenden, hetwelk voor een deel aan particuliere krachten zou kun nen worden overgelaten, hebben zy zoo inge richt, dat het vrije hooger onderwijs zoo goed als onmogelijk moest worden, al zouden de kosten van een gebrekkig staatsonderwijs dan ook tweemaal meer bedragen dan inderdaad voor goed onderwijs noodig is. In De Controleur komt het volgende voor: Vroeger kochten de menschen een nieuw kleed, als het oude versleten was, nu wordt het geheele huisgezin in 't nieuw gestoken telkens als de mode verandert, dat wil zeg gen: in elk jaargetijde. Vroeger gaven de ouders hun kinderen eene opvoeding volgens staat en vermogen, nu worden de kinderen opgevoed boven hun staat en boven het vermogen der ouders. Vroeger leerde de zoon het vak van zfin vader; nu moet hij dokter, advocaat, ambte naar, apotheker, in elk geval een heer, wor den, on later.wellicht gebrek lijden. Vroeger leerde de moeder haar dochter huishouden, koken, wasschen en strijken, stoppen en naaien. nu maakt zjj er eene modepop van. Vroeger droeg vader op Zon- en feestdagen een zilveren zakuurwerk, nu hobbon de kinderen een zakuurwerk en dragen de jonge lieden gouden das- en manchetknoopon, maar staat vaders horloge al van over onheuglyken tyd in den lommerd. Vroeger dronk men bier, nu by de minste gelegenheid champagne. Vroeger rookten de.grooto monschen optyd een pijpje, nu rooken de kinderen sigaren, en de jongedames cigaretten. Vroeger speelden de kinderen met hoepel of kaatsbal, nu spelen zij mot een rijwiel van twee- tot vijfhonderd gulden. Vroeger was de kamer eenvoudig en netjes opgeschikt, nu vindt men er tapijten, pendules, kandelabers, groote spiegels, vazen, piano en een overschot van kostbare, maar nuttelooze prullen. Vroeger betaalde men met gereed geld, nu.vraag het maar aan den winkelier, slager, kleermaker, schoenmaker, bakker, enz., enz. Vroeger liet vader nogal een aardig stui vertje aan zijne kinderen na, nu wordt h\j vóór zijn tyd uitgespannen. Deze contrasten tusschen vroeger en nu, ontleend aan 't Oentsche Fondsenbladzijn zeer goed getoetst. De eenvoud van vroegor, het kenteeken van ons ras, verdwijnt vanlieverlede, dank aan het domme stelsel, dat het kind boven den stand der ouders verheft. Ieder wil groot zfin en den „jan" uithangen, al moest bfi er dwaasheden voor begaan. Mi?n wil Versterkend, Zuiver, aangenaam. 3663 20 uwen leverancier de volgende por 1/1 Liter-flacon. 1.18 ,1.23 ,1.33 ,1.33 1.43 1.53 por 1/2 Litor-flacon. ƒ0.64 n 0.661 n 0.711 „0.711 0.761 0.811 - V.OIJ sp*-i«itik" Verkry*baar in bUZOnder da~ «"fabriceerde 1/1 en 1/2 Lite,flacons met Kurk en Capsule zyn gestempeld met den naam onzer firma. a eueve te letten op het gedeponeerd fabrieksmerk „Be Trompet." Leidscha JciioawbErg. Tourrdes SCHÜRMANN. Ltiadl 2J octobre 1&H3 hcures): TJne seule representation extraordinaire avoc lo concours do de la Comédie francais©. Tragédie en 5 Actes en vers de Racine. Blad. S£C9\0-W£REK remplira le rölo do PhÈDRE. PBÉCoDÉ D3 Le Barbier de Seville on LA FOLLE JOURNÉE, Comédie en 4 Actes en prose de Beauraarchais. Prix des Places: Loges Ba Ij nol f cs ƒ2.-, Par terre f 1.26, Galerie f O.öO- On peul se procurer des places d'avance chaque jour ou rier de 10 d 4. heures chez la BuralistePapengracht 23, et le jour de la représentation au Thédtrc de 10 d 2 heures d 10 cents en plus par place. 6308 25 Db. SCHIFFMANN'S Middel tegen Asthma geeft onmiddellyko verlichting in de ernstigste gevallen en geneest waar andere middelen f3len. Verkrijgbaar by N. K. SWEMER, Mare, Leiden, in pakjes van fl. 1.50 en 2.75. Gratis jmefpakje op aanvrage voor lyders, die het jlidel nog niet probeerden. 5735 9 schynen wat men werkeiyk nietis. 't Is eene algemeene ziekte, die een staat van achteruitgang verraadt, het gevolg van eene verkeerde opvoeding, die meer waarde hecht aan schyn dan aan blyk. Vroeger wees men op een man van ver dienste, nu op een grappenmaker, een halsbreker of een bedrieger, en men aapt den grappenmaker, den halsbreker, den be drieger na, omdat de mode het wil en omdat men liever met de mode op iets ver- derfeiyks gelykt, dan buiten de mode op iets goeds. 't Is treurig 1 Maar wat verrichten dan toch de opvoeders der jeugd, dat de slechte neiging van das tot dag dieper inkankert? There is something rotten, zei Hamlet. Ja, er is verrotting; en 't is alsof wy het verval eener samenleving bywonen, die giegelend, springend enonbewust naar den afgrond loopt. Wat het schryven aangaande De vrouw over het huwelijk ia de Amsterdamsche Courant betreft, nog even diti De redactie dier courant ontving eene brief- kaart met het kort, doch byzonder oordeel: „Het huweiyk is eene verouderde instelling." Een papa van vyf ongehuwde dochters schreef: „Meneer, wat ik u bidden raag, schei er asjeblieft uit met die brieven over het huweiyk, want zoolang dat onderwerp in uwe courant behandeld wordt, zyn mijne dochters niet te genieten." Eene mama vond dat de redactie oen goed werk had verricht, niet alleen door zulk een gewichtig onderwerp in de courant, dus pu bliek, te behandelen, doch vooralom dat door vrouwen zeiven te laten beoordeelen. N.B. - Nadat bovenstaand overzicht was samengesteld, kwamen wy nog tot de kennis dat De Standaard hare ingenomenheid betuigt met den uitslag der Middelburgsche Statenverkiezing, maar meteen de aan dacht vestigt op dezonderiinge party verhouding in de provincie Zeeland. In de Prov. Staten berust de thans verkregen meerderheid op de samenwerking van antirevolutionnalren en Roomschen, terwyl deze laatsten by de vorige Tweede-Kamer-verkiezingen omgekeerd met de liberalen tegen de antirevolutionnairen zyn gegaan. „Eene Janus-houding, die uiteraard op den duur niet zoo blyvon kan. Eene zelfde party kan niet in do Staten ja, en by de stembus voor de Tweede Kamer neen zeggen." Gemengd Nieuws. De heer G. Doeve, groontenkweo- kor alhier, bracht ons dozer dagen eene gewone kweepeer (Cydonia vulgaris) van buitengewone grootte en zwaarte. De volkomen regelmatig gevormde vrucht toch heeft een omtrek, natuurlyk op de grootste breedte, van 40 cM., en de geurige vrucht weegt niet minder dan 770 gram. Een mooi gezicht, die flauw m groen doorwaterde zacht gele vruchteen ecl liefhebber zou er zoo zyne tanden in wiilt zetten, wat hem echter wel wat zou teleu stellen. Ze zou goed zyn voor paradevruch' maar wellicht nog beter voor confiture. D enorme ontwikkeling zal wel het gevolg zy1 van den warmen zomer. Semp Ten behoeve der restaurati van het huis do Haar, is op de plaats zeli een steenoven gebouwd door de firma J. 1 en Zoon, te Zuilen. Om voor dat werk materialen per schuit te kunnen aanvoere moest" gebruik gemaakt worden van eei sloot, welks van de Heycop loopt naar c plek, waar de steenoven werd opgericht. De: sloot loopt over een kort eind langs het lar van den heer A. v. V., steenfabrikant en 1 van de Tweede Kamer te Alfen, van wi. daarom vergunning werd gevraagd om mogen Varen door de sloot. De heer v. 1 beschouwde echter de zaak uit een koopman standpunt; hy was niet bereid de gevraag: vergunning te verleonen, tenzy daarvoor wei betaald. Daartoe was de firma P. niet g negen; zy trachtte zich te redden, zonder ve gunning van den eigenaar te hebben verkrege. Deze tamelijk onbeduidende feiten zyn aa leiding tot het proces, waarin gisteren vo. de rechtbank te Utrecht, kamer van burge lyke zaken, werd gepleit, en waarby de eischc de heer v. V., vraagt de veroordeeliug v? de gedaagde om het varen door zyn gedeel sloot onmiddellijk te staken, voorts machtigir om, als gedaagde in stryd hiermede moei handelen, zulks te beletten, desnoods m den sterken arm, en vergoeding van do g leden schade, nader op te maken by staa Over de vraag of deze verordening in rechtf gegrond is, werd door de advocaten van pa tyen, mr. A. A. Pit voor den elscher en m G. H. Van Bolhuis voor de gedaagde, g debatteerd. Uitspraak over vier weken. "Een Noderlandor, sedert goru men tyd gevestigd in Engeland, bezit op zt landgoed, dat in het Zuiden van dat land t verschoideno uren sporons van Londen gelegc is, een Irish terrier, die zich zeer aan he gehecht heeft. Voor eenigen tyd in zyi woning te Londen teruggekeerd, vernam h op een ochtend een hevig geblaf voor h. huis en onze landgenoot vond toen ztj trouwen hond in deorniswaardigen toestar daar buiten staan. Het geval helderde zie op, toen oen paar dagen later een ambtenai der spoorwegmaatschappij een plaatskaart; late klasso kwam reclameeren, en op c vraag van onzen landgenoot waarvoor dl diende, antwoordde, dat de hond op den bi wuston dag in een coupé lste klasse plaal had genomen en daaruit niet te verwydere was geweest. Daar het geoorloofd is in Engi land met honden te reizen en men den hon herkondo, die steeds zyn meester naar de trein had gebracht, liet mon hem in den coup verblyven. To Londen gekomen, had het die dat nooit naar Londen was meegenomei het huia van zyn meestor weten te vindei ofschoon het een uur rijdens van het statio verwijderd is. en verder voor allen, die zich naar Indiö begeven en do Javaanscho Taal moeten of wille leeren, z(jn onmisbaar: Javaanschc druk. Prys. Spraakkunst. Vierde vormeordordo en verbeterd ƒ6- IVederlandsch-Javannscli Woordenboek met Latynscho karak tors. Vierde veel vermeerderde druk. Prysƒ6— •Inrnanseli-lVederlaitdseh Woordenboek met Latynsche karak ters, bevattende meer dan l'AOOO hoofdwoorden. Prys ƒ10.- £tnpplcmcnt op liet •Invaansch.Ncdcrlnndsch Handwoorden bork van KKRICKE-ilftOKDA. Prys10— Verzameling van Spreekwijzen en eenigo gesprokken tot oefenini in de Javaansche taal. Prysƒ2— CBlt boek ls tijdelijk uitverkochtde nlenwe druk verschijnt spoedig). Het bekende Oost-Indisch Kookboek, bevattende meer dan 750 beproefde Recepten. Negende druk. Prys ƒ2.50. Verkrijgbaar by alle Boekhandelaren en by den Uitgever &CHELT£9fA A HOLKE^Vf Boekhandel, Amsterdam. 5879 4i Zuivere Bordeaux, Port, Cberry, madera, exquise Ktfnwtjnca.div.fhnra pagne, fijne Likeuren, Cognacs, Echte JFricschc Boerenjongens, enz,, ene. 6156 9.1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 1