N°. 10258.
Dinsdag 1 Augustus.
A*. 1893.
tCourant wordt dagelijks, mei uitzondering
van gon- en feestdagen, uitgegeven.
Eerste Blad.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor keiden pw 3 «aasden1.10.
franco por post1.48.
Afzonderlijke Not* morsÖ.OA
PRIJS DER ADVERTENTIÈN:
Van 16 repel» l.fti. Iedere rogol moer /"0.1ZJ.
Grootcre k-iteta roat pkaterniiate. Voor het
inoasseeroa buiten «e stad wordt ƒ0 03 berekend.
,t nommcr bestaat rit x i.i.
Bladen.
Leiden, 31 Juli.
Morgen, 1 Augustus, herdenkt een oud
tuinbouwkundige zijne vijftigjarige loopbaan.
Een ieder, die dezen man kent, zal gaarne
den veteraan eene hand van vriendschap
willen drukken.
Het is onze oude Mater, die 50 jaren onaf
gebroken, met onverdroten ijver, werkzaam
was in het belang van den Nederlandschen
tuinbouw.
Den 24sten Juli 1843 werd hij door den
hoogwelgeboren heer jhr. Ven Biebold als
bloemist aangenomen en trad hij als zoodanig
den lsten Augustus van dat jaar in dienst
der zaak, waarin hij nu eenige jaren als
firmant betrokken is.
Mogen nog vele jaren hem gegeven worden,
zoodat door zijne bekwaamheid en zijn eenvoud
hjj nog lang een sieraad moge zijn voor onzen
vaderlandschen tuinbouwl
By de Leidsche Spaarbank werd in de
maand Juli ingelegd 68,380.86 en terug
betaald 50,985.95'/,, terwyl zyn afgegeven
106 nieuwe en geheel afgelost 71 boekjes.
Het gezamenlijk tegoed der 9631 deelhebbers
bedroeg op uit. Juli 1,794,999.95'/,.
Per Nederlandsche mail ontvingen wy
de Bataviasche bladen van 24 27 Juni, en
per Engelsche mail die van 28 30 Juni,
alsmede de „Deli-Crt." van 28 Juni en 1 Juli.
Een byvoegsel der Staatscourant van
36/31 Juli bevat de by kon. besluit goedge
keurde statuten van de Leidsche etoomboot-
maat8chappy „De Volharding."
De by het 4de reg. iuf. nieuwbenoemde
2de luits. G. B. Noothoven van Goor, H. K.
Hardenberg en P. J. G. Steenberghe zyn
bestemd voor de bataljons van dat corps, te
Leiden in garnizoen.
By de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes, in partyen van 50, 10 en 5
Hectoliters, waren de pry zen19.50, 4 en ƒ2.
De Chr.-Ger. gemeente (ds. De Groot), te
"Waddingsveen, heeft een stuk grond aange
kocht op het dorp, om daarop eene kerk te
bouwen.
De heer M. H. v. d. Hoeven, van Wad
dingsveen, heeft met succes het examen voor
hoofdonderwyzer te 's-Gravenhage afgelegd.
Akte examens L. O. 's-Gravenhage, 29
Juli. Engél9ch. Geslaagd de dames C. C.
J. Boer en S. H. Boer, beiden van Voorscheten.
De heer D. A. J. G. L. Eggink, te Haar
lemmermeer, die enkele dagen geleden werd
benoemd tot secretaris te 't Zand (Gron.), werd
den 29sten dezer benoemd tot gemeente
secretaris en ontvanger te Hof-van-Delft, welke
benoeming hy denkt aan te nemen.
Het Nederlandsche Landbouw-comité
hield heden in de zaal der Eerste Kamer
eene buitengewone algemeene vergadering
onder presidium van den heer C. J. Sickesz.
Uit de tydelyke opdracht aan den tydeiyk
gepensionneerden lsten luitenant der mariniers
Vennekool der functie van directeur der werk
plaatsen van en magazynmeester by het
betonningsmagazyn te Enkhuizen, zal men
hebben ontwaard dat de minister van marine
gevolg heeft gegeven aan zijne toezegging in
de Tweede Kamer gedaan, om dezen officier
in eene andere betrekking te plaatsen.
Zooals men weet, is in de Tweede Kamer
by de Marine begrooting in Dec. jl. eene ge-
dachtenwis6eling gevoerd en door eenige leden
afkeuring uitgesproken over de reden der
pensionneering van den heer V., in zoover
die gezocht moest worden in het feit dat hy
eene uitdaging tot een duel had afgewezen.
Aan het Staatsexamen tot toelating aan
de Universiteit namen Zaterdag deel 8 can- j
didaten voor de faculteiten der rechtsgeleerd
heid, godgeleerdheid of letteren.
Toegelaten zyn: A. J. Fehr en J. Van
Wykerslooth. Afgewezen werden 6 candidates
Voor de faculteiten der geneeskunde of der
wis- en natuurkunde werden 4 candidaten
geëxamineerd.
Toegelaten zyn: H. J. A. Walenkamp en
A. C. A. J. Wübbe. Afgewezen werden 2
candidaten.
Voor beide diploma's werd geëxamineerd
één candidaat, met wien het examen wordt
voortgezet.
Op verzoek van de betrokken kerkbesturen
heeft de minister van oorlog bepaald dat aan
de Israölietische militairen der landmacht, die
niet aan de strengere tucht by het algemeen
dépot van discipline onderworpen zyn en die
hunne eerlang invallende godsdienstige feesten
ten hunnent wenschen te vieren, daartoe de
gelegenheid zal worden gegeven.
Uit Groningen meldt men dat mr. J. N. A.
Bucaille eervol ontslag heeft gevraagd als
burgemeester van Groningen.
Te Leerdam is overleden de heer Nor-
tier, lid der Staten van de provincie Zuid-
Holland, van 't hoofdkiesdistrict Gorkum, lid
van den gemeenteraad, enz.
De heer Herman Jacques Gerlings, geb.
te Haarlem, is te Bonn multa cura laude
bevorderd tot Phil. Doctor, na verdediging
zyner dissertatie: „Ueber dieFumar- undMaleïn-
Anilsauren und verwandte Verbindungen".
De gewone audiëntie van den minister
van oorlog zal op Donderdag a. s. niet plaats
hebben.
Het stoomschip „Drente", van Rotterdam
naar Java, vertrok 28 Juli van Colombo; de
„P. Caland", van Queenstown naar Rotterdam,
passeerdo 29 Juli Dungeness, gesleept door
de sleepboot „Zuid-Holland"; de „Reichstag,"
van Amsterdam naar Zanzibar,,passeerde 29
Juli Gibraltar; de „Kaiser", van Oost-Afrika
naar Ylissingen en Hamburg, vertrok 28 Juli
van Marseille; de „Prinses Sophie", van
Amsterdam naar Batavia, arriveerde 30 Juli
to Southampton; de „Spaarndam" vertrok 29
Juli van Nieuw-York naar Rotterdam; de
„Transvaal", van Amsterdam via Londen naar
Kaapstad, vertrok 28 Juli van Dartmouth de
„Utrecht", van Rotterdam naar Batavia, pas
seerde 29 Juli Sagrès de„Veendam" arriveerde
29 Juli van Rotterdam te Nieuw-York.
By koninkiyk besluit is de heer J. J.
C. A. Rombaeb, arts, benoemd en aangesteld tot
officier van gezondheid der 2de kl. by het
personeel van den geneeskundigen dienst van
het leger in Ned. Indiö.
lo. aan den luit ter zee lste kl. L E. Van
Diggelen, op zyn verzoek, vergunning verleend
tot het waarnemen van eene particuliere be
trekking voor den tyd van één jaar, onder
stilstand van non-acts.-traktement en zonder
opklimming in de ranglyst; 2o. bevorderd tot
luit. t. z. lste kl., de luit. ter zee 2de kl.
H. C. A. Schlüter3o. met wyziging van het
kon. besl. van 24 Mei 1893, bepaald, dat het
aan den lult. ter zee 2de kl. R. F. Van
Brakel Schimmel verleende verlof onder stil
stand van non acts. traktement en zonder op
klimming in de ranglyst, zal zyn geëindigd.
By koninkiyk besluit zyn krachtens do
wet betreffende de pensioenen der burgerlyke
ambtenaren, de navolgende pensioenen ver
leend aan G. D. P. S. Hubar, ontvanger der
directe belastingen en accynzen, /"1120; aan
J. M. Kleeuwens, ontv. der invoerr. en accyn
zen, ƒ1994.
lo. benoemd voor den tyd van vyf jaren
by het personeel van den geneesk. dienst
der landmacht, tot reserve officier van ge
zondheid 2de kl. de burgergeneeskundigen
(artsen) dr. C. H. A. Westhoff, eervol ont
slagen officier van gezondheid 2de kl. van
het Nederlandsch-Indische leger, te Amster
dam; dr. A. W. Van Toorenenbergen, te
Almkerk, en dr. K. Polr.no, te's-Gravenhage;
2o. is aan den reserve-officier van gezondheid
2de kl. dr. W. Posthumus Meyjes, van het
personeel van den geneeskundigen dienst der
landmacht, op het daartoe door hem gedaan
verzoek, een eervol ontslag verleend uitzyné
betrekking tot de landmacht.
By koninkiyk besluit zyn lo. de luits.
ter zee lste kl. J. A. Kloek en C. Van Ryn
en de luit. ter zee 2de kl. M. C. Van Hall,
op pensioen gesteld, onder toekenninga. van
een pensioen, aan de twee eerstgenoemden
respectieveiyk ten bedrage van 1335 en ƒ820
'8 jaarsb. aan laatstgenoemde van een tyde-
ïyk pensioen van ƒ450 's jaars, voor vyf jaren;
en eene verhooging respectieveiyk van ƒ825,
ƒ525 en ƒ800 'sjaars; 2o. bevorderd: tot
luit. ter zee lste kl., de luits. ter zee 2de kl.
J. B. A. Jonckheer en J. J. A. C. ridder Van
Rappard, en tot luit. ter zee 2de kl., de adel
borsten lste kl. C. T. Steffelaar, W. Van
Braam en W. Moens.
Benoemd tot adelborst lste kl. by de zee
macht, de adelborsten 2de kl., late afd., by
het Koninkiyk Instituut voor de Marine te
WillemsoordE. P. Westerveld, J. J. M. Baart,
M. C. Koning, K. Zeeven, J. H. Tours, F. A.
Smit Kleine, A. W. Boeke, T. K. J. Heringa,
A. Waller, C. Aronstein, C. J. P. Zaalberg,
L. J. Quant, R. T. Muschart, P. A. Aniens,
J. Arend8en de Wolff, G. L. Heeris, P. A.
Van Rees, A. D. Muller, P. H. Galló, C. Van
Manen en F. B. Klaverweiden.
Praatjes over kunst.
Vlêkken.
III.
De heer Jan Veth levert in de jongste
„Amsterdammer" eene voor ons, Leidenaars,
byzondere lezenswaarde studie, getiteld
„Kunst in Leiden". Verwyzend daarnaar
8chryf ik het slot echter even af, de zaal-
Hartevelt betreffend, om t in ruimer kring
bekend te maken.
„Nu de periodieke tentoonstellingen daar
weder zyn afgeloopen, kan men er de nieuwe
zaal, de zaal Hartevelt, en hare inrichting op
nieuw gaaf in oogenschouw nemen. Niemand
echter zal door den aanblik van deze lokaliteit
byzonder gesticht worden. Men verbaast zich,
dat in eene stad, waar zooveel gelegenheid is,
zyn kunstzin geprikkeld, gevormd en veredeld
te vinden, op zoo armzalige manier eene sim
pele kunstzaal wordt Ingericht. Om iets te
noemen, is het volmaakt onklaar, naar welken
stelregel men te werk i6 gegaan met het
voHiaDgen van deze zaal. Heeft men zich
overtuigd, wat de milde schenker zich als
byzondere bestemming van de zaal had voor
gesteld? Was de bedoeling de mooiste of eene
bepaalde orde van schilderyen uit bet museum
in de nieuwe zaal byeen te brengen, heeft
men dan ook maar de geringste poging aan
gewend, de zaal geschikt te maken om er
oude kunst in te hangen en er met oordeel
gestreefd naar eenig geheel in het arrange
ment? het zou moeiiyk zyn op zulke
vragen een welwillend antwoord te geven.
In elk geval ontstemt het zeer, daar de zaal
nu toch al een drie jaar oud is, haar nog
altyd onvoltooid en in zoo allerschunnigsten
staat te vinden. Bepaald onooglyk zyn twee
met grauw papier toegeplakte en door de vocht
weer losgescheurde groote doorgangvakken.
Op een dozyn aantal plaatsen zyn de paneelen
van de met revolutie-werk betimmerde gemeen-
gele lambrizeering stukgebarsten, en er ook
maar uitgenomen, zoodat de bekalkte bak-
steenen muur in het volle gezicht komt. De
wanden zyn nog altyd in ruwe cement, alleen
aan de kap, die bovenal rustig diende te
worden gehouden, is een stukadoor aan het
werk geweest.
En verder: de tryptieken van Cornelis En-
gelbrechts en Lucas Van Leyden zyn, een
eind van den wand af, op magere gele stelten
gesteld, yzeren stangen naar achter uitste
kend, helpen ze staande houden. By het hangen
van de andere stukken, waaronder veel, dat den
pakzolder waard was, is geen de minste acht
geslagen op de rampedie door de gèle
lambrizeering wordt aangegeven; de on-
deriyn van de schilderyen is om zeeziek
van te worden en om zelfs heimwee te bezorgen
naar de proverbiaal saaie damberd-plaatsing
van de portretten in de senaatkamer. "Wie
eenig hart heeft, ik zeg niet eens voor
kunst, maar voor het redeiyke, verlaat met
een beschaamd en mistroostig gevoel deze
onheimelyke gymnastiekzaal van de Lakenhal.
Wie voor al deze haveloosheid aansprakelyk
moet worden gesteld is ons onbekend. Maar
dat het belang der zeer goede bedoelingen
van den schenker, in het belang ook van onze
waardigheid tegenover den vreemdeling, die
de beroemde schilderyen van meester Cornelis
en meester Lucas komt zien; in het belang
eigenlyk van elk begrip van wat passend is,
en van wat beschaving heet, het plicht is van
het Stadsbestuur, dat de zaai als geschenk
heeft aanvaard, hier de hulp in te roepen
van eenig oordeel en eenige kennis, dit kan
een kind wel zien.
Wy hebben het despotisme wel eens gegispt
van onzen referendaris voor Schoone Kunsten,
maar by het heengaan uit de Lakenhal kwam de
gedachte by ons op, of wy niet inderdaad in het
algemeen nog by een staat van zaken leven,
waarby alleen een ingrypend despotisme ons
voor het belachelyke behoeden kan. En waarlyk,
een oogenblik al het andere nu eens vergetend,
met zyne kennis, in zyne consequentio, en om
zyne doordachtheid is, vergeiykenderwyze ge
sproken, de wakker beredderende heer Do
Stuers toch een heilige, by de onder de geuren
der klassieke altaren opgegroeide mannen van
hot Bataafsch-Atheen, die van de inrichting
der zaal-Hartevelt de wrange verantwoorde-
ïykheid dragen."
Op de „driejaarlykscbe" tentoonstelling
van Kunstwerken van „Levende Meesters"
te 's Gravenhage zyn de volgende Leidsche
6tadgenooten vertegenwoordigd
G. J. Bos, Mej. Sophie Dolleman, Mej.
H. C. Van de Pavord Smits, Mevrouw Hedwig
Nardi Hager en Floris Verster. V.
Gemengd Nieuw».
De Leidsche kermis van dit
jaar behoort weder tot het verledene. Zater
dag avond en -nacht met veel drukte op straat
geëindigd waarby een troepje huzaren zich
wegens ergeriyke balddadigheden vooral deed
gelden, die het zelfs niet nalieten vele rustige
kermisgangers te molesteeren of geweld aan
te doen, als de patrouille niet in denabyh'eid
was worden er gisteravond nog enkele nagal
men der tenten en tooneelvoorstellingen van
den schouwburg op de Oude Vest en op do
Doezastraat by den heer Van Lier van ver
nomen. Beiden hadden nog een talryk publiek
gelokt, niettegenstaande het concert van het
„vierde" in den tuin van „Musis" en de
afscheidsvoorstelling in de Stadszaal van het
specialeiteitengezelschap van den heer Frits
Van Haarlem, tegen den halven entrée-prys.
De opkomst was ook hier vry groot. Het
publiek vestnaakte er zich en genoot nog
maals uitstekend en aan mile. Serpentine
Petit werd wegens haren slangendans opnieuw
eene prachtige bloemenmand aangeboden.
In ditzelfde gebouw had Zaterdag-avond
iets plaats, dat nog gelukkig is afgeloopen.
Terwyl zich, naar men ons mededeelt, in de
pauze een heer en dame van Oen boven-
corridor langs de rechterboventrap aan de Bree-
straat, naar beneden begaven, kwam hun van
beneden af een heer te gemoet, die bij het
passeeren tegen de trapleuning kwam, met
het gevolg dat hy met die zandsteenen leuning
naar beneden viel en op de ondertrap be
landde, te midden der gebroken stukken
Als door een wonder had hy, gelyk by
onderzoek bleek, geen letsel bekomen. Natuur-
lyk was hy door de onverwachte buiteling
wel erg verschrikt.
