H°. 10209.
Maandag 5 Juni.
A0.1893.
<geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Feuilleton.
TWEE VOOR ÉÉN.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maan ion. 7.77.77. .77 f 1.10.
Franco per post.7.7. .7777. 1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17 J.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor liet
incasseeren buiten de stad wordt f0.10 berekend.
KOLONIËN.
BATAVIA, 29 April-2 Mei.
Gedurende de eerste twee maanden van de
jaren 1893 en 1892 is op do bezittingen bui
ten Java en Madura aan rechten ontvangen
ƒ252,311.69 en 292,023.08, dus minder in
1893 ƒ39,711.39.
Gedurende de eerste drie maanden van de
jaren 1893 en 1892 is op Java en Madura
ontvangen ƒ2,554,710.37 en ƒ2,546,940.215,
dus meer in 1893 ƒ7770.155.
Geruimen t.yd geleden werd door ons
bericht, dat de resident Scherer, tijdens zjjn
verbiyf op Atjeh, aan den radja van Passan-
gan verlof had gegeven tot den invoer van
50 Henri-Martini-geweren. Wij hadden dat
bericht van iemand, die het weten kon, en tot
nog toe werd het ook niet tegengesproken.
Thans echter meldt ons iemand, die het nog
beter kan weten, dat het bericht geheel uit
de lucht is gegrepen, en dat de radja van
Passangan gedurende het verbiyf van den
resident Scherer in Atjeh en door diens toe
doen geene geweren van welken aard ook
heeft ingevoerd. Onze zegsman voegt er by,
dat de resident Scherer, als de genoemde
radja er om had gevraagd, wat hy wel niet
zal gedaan hebben, daar er geene aanleiding
toe bestond, hem natuurlyk geen verlof tot
den invoer van geweren zou hebben gegeven,
omdat hy uit zichzelven machtig genoeg is en
onze hulp niet behoeft, maar wy integendeel
de zyne. (J.-B.)
In het in de Jav. Ct." opgenomen bericht
omtrent de Gouvernements-kina-onderneming
over het 1ste kwartaal 1893 is merkt de
„J.-B." op vooral opmerkelijk, dat de waar
nemend directeur P. Van Leersum de productie
kosten tot minder dan de helft heeft terug
gebracht van hetgeen zy in 1890 onder den
directeur waren.
Door den gouverneur-generaal van Ned.-Indië zijn
de volgende beschikkingen genomen:
Civiel Departement. Verleend: Een tweejarig
verlof na r Europa, wegens z^ekto, aan den land
meter 8de klasse bij hot kadaster L. Brocx en aan
den algemoenen ontv. van 's Lands kas te Palembang
I'. E. Schotel; con tweejarig verlof naar Europa,
wcgons ziekte, aan de hulponderwijzers bij het O. L.
Onderwijs H- Pothof!'; een jaar verlof naar Eoropa,
wegens langdurigen dienst, aan de landm -tors 2do
en 3do kl. bij het kadaster W. H. R. Bake en F.
L. G. Vmconteen jaar verlof naar Enropa, wegens
langdurigen dienst, aan de controleurs lste kl. bij
hot binncnl. bestuur op de bezittingen buiten Java
en Madura F. A. L E. Van Dyk en W. J. Rahder;
ten jaar verlof raar Europa, wcgons langdurigen
d entt, aan den predik, bij de Protest, gem. te
Soorabaia dr. H- J. Offc-rhaus; aan den houtvester
lste kl. bij het boechwezen op Java en Madura A.
E. J. Bruinsma; aan de bulpoDderuijzeres bij het
O. L. Onderwijs L. Heijnneman aan den hulpprediker
ten dienste der lol. Christengemeenten te Depok en
Toegoo (Batavia) C. De Gra-f; zes maandon verlof
naar Europa, huiten bezwaar van den lande, aan
don Gouvernementeveearts D. J. Fischer.
Ontslagen: Op verzoek, eervol uit 's Lands
dienst, de architect 2do klasse bij den Waterstaat
enz. A. W. Abels.
Benoemd: Tot subat.-offioier van Justitie bij
den Raad van Justitie te Padang, mr. J. H. Carpon-
tior Alting; tot notaris, tevens vendumeester, te BIBar
(Kediri), de cand.-notaris G. H. Thomas; voor den
tijd van een jaar, of zooveel korter als zal blijken
voldoende te zijn, tot buitengewoon voorzitter van
den Landraad to Djombang (Soerabaia), mr. V. A.
Van den Bossche; tot derdon commies bij bet depar
tement der B. O. W., de klerk F. H. Van do Wall;
bij bet Binnonl. Bestuur op Java en Madoera: tot
controleur lste kb, de contr. 2de kl. G. J. Oademans
on A. L. Tb. A. Nepveu tot Ameydc, met bepaling
dat corstgcn. in zijn nieuwen raDg toegevoegd blyft
aan den Resident vaD Djokjakarta; tot contr. 2de
kl. de adspirant-contr. E. Einthovon; tot adspirant-
contr., do burgerlijke ambtenaar ter beschikking
van den directeur van Binnonl. Bostuur W. H. L.
JohaDbij het Binnenl. Bestuur op de bezittingen
buiten Java en Madoera: tot contr. lste leb, de
coutr. 2de kl. S. H. Scbaank en W. D. Helderman;
tot contr. 2de kb, de adspirant-controleurs A. H. N.
Kruysboom, N J. Brcyn en H. O. E. Quast; tot
adspir.-contr. L. C. Westenenk, R. C. L. Bosch en
A. E. Holle; bij bet departement van Financiën: tot
2den comm., de Sdo comm. O. Tb. Hageslein; tot
Sden comm., de klerk F. A. Abrahami do Melverda
en J. Potter van Loon.
Tijdelijk werkzaam gesteld: Bij do lands
drukkerij te Batavia ten einde, tijdelijk als directeur
dier inrichtiDg op to treden, J. A. A. F. Qnontin.
Belast: Met- do waarneming der betrekking van
algem. ontvanger van 's lands kas te Palembang, de
ambtenaar op non-activiteit F. M. Bomhard.
Gesteld: Mot don rang en titel van control.
2de kb bij bet Binnonlandscb Bestuur, ter beschik
king van don resident van Baoka en Onderhoorig-
heden, om te worden belast met do w arnoming der
betrekking van admiuiefrateur bij de tinmijnen in
dat gewest, de control. 2do kl. bij hot Dinnenlandscb
Bestuur op do bezittingen buiten Java en Madoera
H. J. De Groot.
Verlengd: Met oen jaar of zooveel korter als
zal blijken voldoende te zijn, de termijn, wanrvoor
do ambtenaar J. A. Ham is gesteld ter beschikking
van den buitongew. voorzitter van den Landraad te
Djombang (Soerabaia), ten eiado te worden belast
met griffiersworkzaambeden bij gemelde rechtbank.
Machtiging verleend: Tob uitreiking aan
W. Tb. Do Vogel, eenor akto van toelating tot uit
oefening der genees-, heel- en verloskundige praktijk
in N.-Indië.
Departement van Oorlog. Verleend: een twee
jarig vorlof Daar Europa, wegens ziekte, aan den laten
luit. der infanterie A. F. Roque, aan den lstonluit.
der artillerie G. E. Hoffmann en aan den 2den luit.
dor infanterie A. E. Van Kappen; wegens twaalf
jareD onafgebroken dienst in N. Iudiü, aan den lston
luit. der infanterie B. A. A. De Vlaminck; oen jaar
verlof nsar Europa, wegens langd. dienst, aan don
militairen ambtenaar lste kl. K. F. A. Bachmann.
Ontslagen: Op verzoek, eervol uit Hr. Ms.
milit. dienst, wegens volbrachten diensttijd, met bc-
loud van recht op pensioen, do kapt.-intoi.dant bij
de milit. adm. S. Hissink.
Bevorderd: Tot officier van gezondheid lste
klasse by don militairen geneesk. diens', do officier
van gezondheid 2de klasse dr. F. J. Muller. Bij
do militaire administratie, tot kapt.-kwartierm., do
lste luit.-kwartierm. J. J. Verwijoen.
Gemengd Nlenwa.
Advertentie n. Van tyd tot tyd
leest men nog wel eens wonderlijke adver-
tentifcn in de dagbladen. Zoo vers ;henen ver
leden week een paar amusante staaltjes op
dat gebied.
„Verloren eene broche (camée), voorstellende
Venus en Adonis, gaande van den Dam door
de Kalverstraat en Reguliersbreestraat naar
het Rembrandtplein"en
„Gevraagd eene min voor een meisje tus-
schen de vijf en-twintig en dertig jaar, gehuwd
en van den P. G."
Een vreeslijk ongeluk had deze
week plaats in de koninklijke pyrotechnische
inrichting bij Berljjn
De chemicus dr. Schlör was in zijn labo
ratorium, dat geheel geïsoleerd is gelegen op
het eilandje Eiswerder in do Havel, op eenigen
afstand der overige fabrieksgebouwen, bezig
met de bereiding van knalzilver, dat gebruikt
wordt voor de vulling van slaghoedjes.
Plotseling had eene vr(j hevige ontploffing
plaats, en toen andere personen ten gevolge
hiervan toesnelden, bevonden zjj dat de schei
kundige was omgekomen. Zjjn lyk was vreese-
lljk verminkt, do schedel was verbrijzeld, het
gelaat onkenbaar, do borst opengescheurd, de
rechterarm geheel afgeslagen.
De oorzaak van de ontploffing is niet bekend.
In het zuidwesten van Arkansas
hoeft een wervelstorm gewoed, waardoor in
het dorp Hope een gebouw word omgewor
pen, zoodat zeven personen onder hot puin
begraven werden. Twee hunner zjjn sedert
overleden.
Te Parijs is zekere Delpratin
hechtenis genomen, die tal van lichtgeloovigo
lieden tot een bedrag van 500,000 fr. had opge
licht, onder voorwendsel van eene maatschappij
op te richten ter vervaardiging van „lucht-
vélocipêdes" of vliegtoestellen.
De rechtbank te München veroor-
deelde deze week tot langdurige gevangenis
straf vier jeugdige roovers. Tweo hunner,
broeders van 16 en 18 jaien, hadden met
hunne zusters en twee vrienden een ouden
molen by Dachau tot een werkelijk roovers-
hol ingericht, waar zjj voornamelijk leefden
van het vleesch der schapen, die zy stalen.
Toen het aan het licht kwam, wat zy daar
uitvoerden, moesten de gendarmen den molen
na een formeel gevecht met vuurwapenen
bestormen om de jeugdige booswichten in
handen te krygen. Do boeren in den omtrek
hadden reeds lang te voren kwaad vermoeden
en gingen niet gaarne ongewapend langs den
molen. Zy hebben dien thans voor gezamen-
lyke rekening aangekocht en geslecht.
Merkwaardig is het, dat een der vier roo
vers eer. kleinzoon is van een indertyd in
diezelfde streek berucht rooverhoofdman.
INGEZONDEN
Mynheer de Redacteur I
Voor eenigen tyd las ik in Uw blad een
artikel, ten doel hebbende de fabrieksschool
voor meisjes, die te Leiden van moderne zyde
zal worden tot stand gebracht, aan te bevelen
en daarvoor belangstelling te wekken.
Dat ieder vry is om voor dergelyke zaken
de aandacht te vragen, spreekt vanzelf, doch
do wyze, waarop zulks gedaan wordt, mag
niet altijd goedgekeurd worden.
Dit nu is naar myne bescheiden meening
ook het geval met de samenstelling van het
bedoelde artikel. Daarin toch wordt m. i. do
arbeid van de yverige en onvermoeide Mej.
De Vriese, do vrouw, die reeds zoovelen tot
zegen was en by haren arbeid onder de fabrieks
meisjes alleen gedreven wordt door de be
geerte om arme, in zichzelven verloren zondaren
te brengen aan de voeten van den Heere
Jezus Christus, vereenzelvigd met de van
moderne zyde op te richten school voor fa
brieksmeisjes. Daar ik woet dat velen door
bedoeld artikel in de meening gebracht zyn,
en ikzelf ook in de moening verkeerd heb,
dat Mej. De Vriese haren arbeid gestaakt had
en deze door de op to richten school zou
worden overgenomen en vervangen, verzoek
ik U beleefd mij gelegenheid te geven in Uw
blad te melden dat my, na onderzoek, als juist
gebleken is, dat zulks gelukkig allerminst het
geval is.
Mej. De Vriese blyft onverdroten voortgaan,
mot getrouwheid aan haar beginsel, te arbeiden
onder de fabrieksmeisjes. Allen, die in haren
arbeid belang stelden en haar steunden en ook
dengenen, die hare hulp begeoren, wordt daarom
vriendelyk verzocht hiervan goedo nota te
nemen. Moge mej. De Vriese nog lange jaren
bekrachtigd worden, trots allen tegenstand,
om voor don naam en de zaak des Heeren
te arbeiden
Met dankzegging,
Beverwijk, Uw getrouwe lezer,
30 Mei 1893. J. S. Hoek.
88.)
De vlugge teekenaar treedt nu uit zyn
schuilhoek en buigt voor de welgemeende
hulde, die zyn talent door de verschillende
beeren wordt toegebracht.
„Behoud het uwe, meneer Herder", raadt
de chef, „als grootste teeken, dat wy u in
elk opzicht buiten het geding laten, zoowel
als ten bewyze onzer erkentelykheid voor de
aanwyzing, die ons door u is verstrekt."
Nog is hij niet van zyne verbazing beko
men, of de logementhouder treedt binnen.
Zonder omwegen wordt hom gevraagd of
in de dagen van den bewusten diefstal ook
een reiziger uit Bucharest ten zijnent had
gelogeerd.
Hot antwoord is volkomen toestemmend.
Meer dan dat.
„Immers", zoo verklaart hy, „den avond
vóór zyn vertrek heeft hy zyn rekening be
taald, omdat hy voor daff en dauw verder
moest. Eerst nu schiet het my te binnen,
dat wy den anderen morgen, zyn bed onaan
geroerd vindende, in den waan zyn gebleven
dat hij, uit vrees zich te verslapen, 's avonds
nog vertrokken was. Deze byzonderheid is van
verre niet in verband tot den diefstal kunnen
gebracht worden, doordien decommissionnair
jaar in jaar uit in ons logement afstapte on
dus een oude vertrouwde bekende was."
Op zyn verzoek om zyn signalement op te
geven, strookte die opgaaf zóó volkomen met
die van Herder, dat men volkomen tevreden
moebt zyn.
Yoet voor voet toch werd grond gewonnen.
„De Hollanders zullen niet kunnen zeggen
dat onze politie geen flinke speurhonden
hoeft", lacht do hoofdambtenaar, „of wel dat
zy geen knip voor den neus waard is, of
schoon wy in de eerste plaats u, meneer
Herder, het spoor schuldig zyn. Noom er
voorloopig onzen innigen dank voor aan.
Maar, hoewel gy persoonlyk van elke vervol
ging ontslagen zyt, kunnen wy toch uw ge
tuigenis straks niet ontberen, als do eenige,
die ons zeggen kan of de commissionnair en
de vreemdeling van de boot dezelfde persoon
zUn. Indien niets u naar huis roept, blyfdan
onze gast. Moet gy naar Nederland terug, dan
zouden wy verplicht zyn u te verzoeken
onverwyld herwaarts terug te keeren ais de
vogel geknipt zal zyn."
„Zooals ik vroeger heb gezegd: op 1 Oct.
moet ik mijn betrekking aanvaarden. Tot 25
Sept. byv. ben ik geheel tot uw dienst. Ver
plicht my echter door my in staat te stellen
uw gastvryheid te vergelden door arbeid. Ik
haat ledigheid van natuur om hare verveling.
Indien ik werk kan vinden aan 't gerech-
telyk departement byv., 2oudo my dat zeer
welkom zyn."
„wy willen u gaarne voordragen om ons
tydeiyk bchulpzaaam te zyn in de opsporing.
Een voordracht, die zeker 't gewenschte go-
volg zal hebben, omdat u meer dan wyzelven
geschikt zoudt zyn op verkenning uit te gaan.
Misschien wol naar Bucharost zelf."
„Ik ben tot alles bereid, want ik zou er
my een feest van maken, indien ik de graaf
zou kunnen ontmaskeren. Dat beiden onder
één doken schuilen, betwyfel ik niet. Jammer
dat er geen voorwendsel is om hom voor
loopig in hechtenis te houden."
„Hadt u een en ander in zyn tegenwoor
digheid gezegd, allicht ware dat voorwendsel
te vinden geweest. Ik meen echter dat het
beter is zeer in stilte te werk te gaan. Wy
hebben nu een leiddraad en.en.enfin,
een Hollander begrypt dit zeker niet zoo
juist; maar een naam als dien van Yon Wie-
nerstein boezemt ontzag in. Wy stellen den
adel zeer hoog, meneer Herder, en kunnen dien
graaf daarom niet bejegonenalseen burgerman."
„Men zal ook in Pruisen wel zoo verstan
dig worden om de menschen qua monschen
over één kam te scheren", lacht Herder, die
zich sedert zyn vertrek uit Eisenach zoo
luchtig niet had gevoeld, 't Was of alle zorgen
hem van 't hart waren gewenteld, toen hy
zich weder vry en frank bewegen kon.
Op hetzelfde oogenblik ongeveer dat hy het
politiebureau verliet, leest Mina thans Herders
volslagen biecht van af de grap in de sociëteit
om kosteloos de Weener tentoonstelling te
gaan zien, tot zyne rypende liefde voor Nanda,
daarop gevolgd door de verzekering hoe hy
desniettegenstaande haar dezelfde broederiyke
genegenheid toodraagt en zal blyven toedra
gen; hoe Nanda haar geluk niet wil grond
vesten op den puinhoop van het hare; hoe
ziek hy haar had verlaton en wat hem nu
dwingt te Wiesbaden te blyven.
Dat er eene snaar in haar hart brak, be
wees de opvallendo kleurverandering van haar
gelaat. Zy verliet met den brief do huis
kamer, waarin zy tegenover hare moeder do
laatste hand legde aan haren bruidskorf. In
de eenzaamheid gaf zy haar zielelyden lucht.
(Vervolg ommezijde.)
