NAPOLEON'S DWALING.
Persoverzicht.
De Neder land sc ho Staatsloterij
heeft reeds menigen aanval in woord en
schrift te verduren gehad. Thans wordt ze
nog eoi s flink aangevallen door den Leidschen
hoogleeraar dr. P. Van Geer en wel door
middel van de Telegraaf.
Na te hebben herinnerd wat er in den laat-
sten tyd nog tegen deze demoraliseerondeinstel-
li.ig is aangevoerd, toont de heer Van Geer
aan, dat de opbrengst dor vermogens
belasting en de te verwachten hooger^
opbrengst der bedrijfsbelasting ongct^lj
feld voldoende zullen zijn om do kleine bate.,
der loterij te kunnen missen. Daardoor ver
valt het oenige argument, dat met grond voor
't bandhaven kan worden aangevoerd.
Zoolang de Staatsloterij bestaat word:
niet alleen de weldadige werking der spaar
bank belemmerd, maar kan men alle plannen
tot verzekering van den ouden dag veilig
opbergen. De bijdragon hiervoor moeten voor
een goed deel komen van hetgeen thans in
den afgrond der loterij wordt weggeworpen
Met de goedo voornemens, door de ministers
van buitenlandsche en binnenlandsche zaken
in dat opzicht te kennen gegeven, kan hei
geen ernst zijn, zoolang de minister van
financiön twee- of driemaal in het jaar liet
volk verlokt tot het zedenbedervende kans
spel. Op kinderen en onontwikkelden zal do
prikkel van het kansspel stoeds sterker wer
ken dan alle aanmoediging tot sparen en
verzekering, middelen, die wel zeker, maar
zóó langzaam werken, dat de gevolgen moei
lijk zijn te overzien.
Dat de speelzucht wel op andere wijze
bevrediging zal zoeken als de loterij wordt
afgeschaft, is niet juist wat betreft hot volk.
Wat de bemiddelde burger in deze doet,
gaat ons niot aan; lijj moet zelf weten ofhjj
zjn geld wil wegwerpen aan Frankforter of
Hamburger loten, aan slechte fondsen en ge
waagde spoculatiön. Maar met het volk, in
den gewonen zin genomen, is dit een ander
geval. Dat zal zyno spaarpenningen niet
steken in buitenlandsche loterijen, ook al was
het gewóón in de Staatsloterij moo te spelen.
Daarbij kan door gopasto maatregelen, nevens
het verbieden van binnenlandsche loterijen,
het deelnemen aan buitenlandsche worden
tegengegaan. Meer dan hierdoor zal echter
het volk gebaat worden door hot voorbeeld
en den invloed van meer ontwikkelden,
waarbij hot zedenbedervende van het kans
spel aan de kaak wordt gesteld en op do
groote voordeelen van sparor. en verzekeren
wordt gewezen.
Alle pogingen, aldus bosluit de hoer Van Geer,
van dien aard stuiten thans af op het uithang
bord van den Staat. Want wat baat het ons
het dwaze en het verkeerde van het deelnemen
aan kansspolen aan te toonen, zoolang de
Staat zelf door zyn offich elen stompel de on
deugd aanwakkert? By hot vole goede, dat
onze vaderen ons hebben nagelaten, bohoort
het kansspel tot de erfelijke ondeugden. Hard
nokkig zit zij in het volk geworteld; heelwat
moet nog gebeuren oer zjj mot wortel en tak
is uitgeroeid. Toch moot dit geschieden, opdat
de zegeningen van het sparen en verzekeren
ingang zullen vinden. Op den akker vo! onkruid
kan het goede zaad slechts zwak ontkiemon,
in geen go ral vruchten voortbrengen.
De minister Piorson hoeft in antwoord op
den aandrang tot afschaffing gezegd dat hjj
voor geleidelijke afschaffing was, maar dat
men niet alles te gelijk kon doen, terwijl bij
de wijzigingen op belastinggebied bedacht
zaamheid een eerste eisch moest zijn.
Niettegenstaande de zwakke houding van
den minister van financiön in deze, geeft do
heer Van Geer do hoop niet op, dat alsnog
onder zijn overigons krachtig bestuur aan do
Staatsloterij voorgoed een oinde wordt ge
maakt. „Is het der regeering ernst met hare
voornemens tot verzekering van den ouden
dag dor werklieden - en hioraan valt zokcr
niet te twijfelen dan moet, aldus be
sluit hjj, dit de oerste stap zyn. Verlangend
blijven wy, voorstanders van sparen en ver
zekeren, daarnaar uitzion, om met dubbele
kracht te kunnen optreden, wanneer van re-
geeringswege de lang verwachte maatregelen
worden voorgesteld, die in do toekomst van
hulpbehoevende werklieden voorzien. Slechts
behoef ik den minister aan zijne eigen
uitspraak te herinneren: „when there is a
there is a way." Hier is de goede wog
gomakkJ"1* volgenmoge h(j weldra toonen,
dat het hem aaif dcn wil Diot «"«rtektl Do
dag, waarop de afe^Bg d?r Staatslotery
wordt aangekondigd, zal een dag van zegen
zjjn voor het Nederlandscbo volk."
Voor twee één. De Drankwet
geeft aan gemeentebesturen de bevoegdheid
om in buitengewone gevallen, behouders de
goedkeuring van Gedeputeerde Staten, boven
het wettelijk maximum oone vergunning to
verleenen tot het tappen van 6terken drank.
Omtrent de vraag, wat een buitengewoon
geval is, denken de ruim 1100 gemoentebo
sturen des lands lang niet eenstommig, doch
in sommige gemeenten wordt als zoodanig
besohouwd het feit, dat iemand twee reeds
bestaande vergunningen laat vervallen.
Van twee tapperijen verandert hjj daarvoor
de bestemming. Bjjv. iiy koopt of huurt de
huizen, maakt van die huizon een winkel van
schoenen of touw of iets anders, of maaki
er woonhuizen van, en hebben zjj diegedaanK
verwissoling ondergaan, dan verkoort of ver
huurt hij ze weer. Die verandering van be
stemming maakt namelijk, dat de lappcrii
verdwenen is en het huis nu in 't vervolg
met ieder ander huls, waarin nooit sterke
drank verkocht is, gelijkstaat. De vergui,
ning tot drankvorkoop mag voor die
huizen nu, zoolang het mzxinvum ovorschredtti
is, niet meer veilcorid worden. Wie er nu
twee op die manier ojiruiuit, krjjgt in tal
van goiieenten er eenc nieuwe boven het
maximum voor in do plaats.
Hot JVieimis van den Dag, hierop de aan
dacht vestigend, schrijft: Wil iomand dus
ergens eene nieuwe tapperij gaan opricliton,
dan begint liij met om te zien naar twee
oude, wier tappers geneigd zijn voor eene
goede som gelds hun recht op tappen prijs
te geven. De handel gaat nu een stap verder.
Iiuur of koop van de oude tapperijen is niet
moer noodig. De eigenaars dier huizen ver
anderen eenvoudig zei ven de bestemming
der tapperijen en krijgen daardoor eene vooraf
bedongen som geils. Do nieuwe tapper be
taalt die sommen en alle partijen zijn tevreden.
De oude tappers of eigenaars van de tapperijen
zijn tevreden met d,e koopsom, hot gemeente-
bestuur is tevrpjgd poe,t de ygrmindering van
het aantal ijrankgelscènheder. pn gp nieuwe
tapper is tevreden metdeIiiCHTGvergt!tiniflf,
die bot gemeentebestuur hem nu, daartoe door
Ged. Staten gemachtigd, uitreikt. Ziedaar nu
de oorzaak en het vorloop van den handel
in vergunning tot drankverkoop! Ziedaar nu
de reden van het te koop aanbieden in de
couranten van een recht, dat door het ge
meentebestuur verleend wordt!
Het Nieuws meent intusechen, dat deze
wyzo van handelen geheel indruischt tegen
de bedoeling des wetgevers.
Aan de Tijd wordt het volgende geschreven
Z. Exc. do Minister van Oorlog heeft, de
Katholieken meermalen aan zich verplicht,
hot laatst nog dcor zijne gunstige bepaling
omtrent de viering van den Zendag
door katholieke militairen.
Men zou nu ineenen dat autoriteiten van
minderen raDg in den geest van den minister
zouden handelen.
Te 's Hertogenbosch ziet men daar weinig
van, ten minste voor zoover het de cavalerie
aangaat.
Tijdens de onlusten in het noorden des
Lands was ook een der hier in garnizoen
liggende eskadrons, onder commando van den
ritmeester Van Lilaar, aangewezen om zich
marschvaardig te houden. DageljjkB rukte dat
eskadron in marschtonuo uit en werden de
paarden geoefend in het hardrijden op do
straatkeien in de straten van Den Bosch.
Men zou meenen dat op Driekoningendag
wel eene uitzondering zou kunnen gemaakt
worden, om ten minste don Katholieken een
vijjon dag te geven. Geenszins echter. Ook
dien dag ging men op do gewone wijze uit
Wie weet wat hot zeggen wil, in volle uit
rusting te halfnegcn aan to treden, en nagaat
dat het gewone „paardonpoetsen" dien morgen
ook niet achterwege had kunnen blyven,
begrijpt dat geen enkelo katholieke huzaar
van het eskadron zijne kerkelijke plichten
heeft kunnen vervullen. Men keerde naar de
stallen terug, toen do kerkelijke dier.6ten
waren afgeloopen.
Behoudens enkele uitzonderingen, zjjn bij
do infanterie, zoowel b(j het 5de als by het
2de regiment, immer do katholieke feestdagen
gerespecteerd; bij de cavalerie nooit.
O. L. Vr. Lichtmis, 2 Februari, rukten de
huzaren ook weer uit. Hotzelfde herhaalde
zich O. L. Vr. Boodschap.
Het 6chynt waar te zyn, dat het den
katholieken huzaren niet bepaald onmogolyk
gemaakt wordt ter kerk te gaan (0 Januari
was zulks wèl het geval), doch dan ten
minste uiterst moeilijk.
Willen zu op een katholieken feestdag hun
plicht vervullen, dan moeten zy zich to voren
aanmelden, vóór kerktyd hebben zy hun ge
woon werk te verrichten en hun korkgaan
moet ouder- gelei-lo geschieden. Komen zy',
W9der ondor geleide, uit de kerk, dan is het
voor hen „schade inhalen", 't Ts als wilde
men hun te verstaan geven: „Hoor eens hier,
je kunt naar de kerk gaan, maar wy zullen
het je zéé smakelyk maken, dat je in 't
vervolg de lust wel vorgaan zal zyn."
Zeker is het, dat wanneer de katholieke
huzaren op een katholieken feestdag vrip-f
hadden, zooals nu de Israëlieten weder eci
tiental dagen zullen krijgen, het kerkbezoek
ran dezo soldaten veel grooter- zou zyn dan
lirans. En dat is toch zeer zeker de bedoeling
des ministers, waar Z. Exc. zulke gunstige
bepalingen in het leven riep.
Het zou geen kwaad doen, als de redactie
van do Tffd een exemplaar, waarin dit be
richt is opgenomen, Z. Exc. deed geworden.
In eeu artikel, voorkomende in het Centrum,
welk artikol door de Boodschapper lezens
waardig wordt genoemd, wyst dr. Schaap
man op do verwarring, die by „het lengen
der dagen" volgens don schryver oer toe-dan
afnemende is.
Tegen de uitbreiding van het kiesrecht
in het algemeen, zoowel als tegon de regeling,
door odzo Nederlnndsche Regeoring voorge
steld, wordt oen stryd gevoerd met wapenen
uit allerlei tuighuizen en van velerlei, ik zou
geneigd zyn te zeggen, van meer dan velerlei
vorm. De verrassingen in dezen stryd zyn
steods talryker en ryker in verscheidenheid.
De voorspellingen zegt dr. Sehaopman
kletteren en slaan op ons neder als hagel
buien in eene gewone maand Maart. Met het
ontwerp-Tak hangen wij reeds over den
rand van den afgrond, en wordt het aange
nomen, dan ploffen wy door den afgrond heen
in ongekende diepten. Het stamhuis van
Oranje gaat ton gronde; de monarchie ver-
dwynt; het eigendomsrecht wordt opgeheven
Jan zetoprtmlt, Mieta meer en niets
minder.
Tegenover devgelyke voorspellingen wordt
hot moeiiyk voor de voorstanders van uit
breiding van kiesrecht, zoover de Grondwet
toelaat, volkomon kalm te blyven. Toch meent
dr. S. te moeten opmerken, dat do toon by
de voorstanders heolwat bezadigder is dan
die by de tegenstanders.
Het is waar, soms verliezen zij het geduld
en gaan hun bestryders hardhandig te lijf. Dit
kan wel niet anders. Sommige tegenstanders
van uitgebreider kiesrecht schynen echter van
meening, dat wie tegenover hen staan, met
krokodillen 6chubben zyn bekleed, terwylh: nne
tigen huid moet ontzien worden als dio van
den Sybariet, wien een gekreukt rozeblaadje
pyn deed.
En wat de verwarringen aangaat, die door
de bestryders worden geducht, vraagt de heer
Schaepman of men beweren en vclhouden kan,
dat van 800,000 kiezers in Nederland de
meerderheid zou behooren tot de soort van
revolutionnairon, die by iedere omwenteling
alles hebben te winnen en niots te vorliezen,
die op opheffing van don porsooniyken eigen
dom aandraven'? Beweren, volhouden en be-
wyzen, dat onder doze nieuwe kiezers do
landioopers en scharenslypers by meer dan
enkele duizondon zullen worden geteld?
Ik neem dn vryheid dit voorshands nog lo
betwijfelen, zegt hy.
RECLIVE».
Mon zegt dat als Napoleon niet aan slechte
spijsvertering geleden had, hij nooit den slag
btf Waterloo zoude verloren hebben. Eren
belangrijke gevolgen zyn by andere gelogen-
heden door kleinigheden veroorzaakt gewordon
Menschen, die gehaast ontbijten en zich dan
zoo gauw mogelyk naar hunne zaken spoeden,
l\jden gewoonlyk meer of min aan slechte
Spijsvertering en Zenuwachtigheid. Dit wordt
nog verergerd door de slechte gowoonte niets
om 12 uren te gebruiken of anders oen haastig
maal in een restaurant naar binnen te slaan.
Hot gevolg is dat een mensch een last wordt
voor zichzelven en voor andoren. Eene veilige
toevlucht is Sequah's Prairie-Flower.
Verkrijgbaar bij A. J. GROEN P.Jzn., Haar
lemmerstraat 70, en Ed. DE RUITER, Hooge-
woerd ^8. 1977 22
KOLONIËN,
BATAVIA, 26-28 Februari.
Aan het verslag in de „Javasche Crfcia
omtrent de voornaamste gebeurtenissen in
het gouvernement Atjeh en Ondorhoorigheden,
loopende van 3 tot en met 16 dezer, wordt
het volgendo ontleend:
Groot-Atjeh. Onze versterkingen Lamtih en
Lamdjamoe, zoomede do blokhuizen Lamara,
Sabang en -Pagani, werden, met uitzondering
van laatstgenoemd blokhuis, dat dagelijks bij
het verwisselen van de wacht werd beschoten,
nu en dan door den vyand verontrust, doch
zonder ons eenig verlies to berokkenen. Doori
middel van granaat- en geweervuur kon de:
vijand meestal spoedig worden verdreven.
Den 5den en 6den dozor worden door iïr.
Ms. „Merapi" en „Koning der Nederlanden"
eenige granaten in de kampongs Lampagger
en Lamtengah gowoipen tot straf voor don
steun, dien zij aan Toekoe Mat Amin en zyne
bendo verleenden.
In don avond van 12 dezer drongen eenige
kwaadwilligen naby Lamjong binnen do linie;
zij trachtten een sapi (koe) weg te halen van
zekeren Toekoe Pefjoet Abas, die hen echter
met zyne lieden vorjoog.
Van Boekit Karang liep den 15den dezer
een Europeesch kanonnier naar don vijand
over met medeneming van 2 geweren en 180
patronen.
Westkust. Tijdens do opname op 6 en 7
dezer van de Riouwbaai met de sloepen van
Hr. Ms. „Bandjermasin" werden deze van den
wal beschoten zonder schade of letsel te
bekomen.
Op het eiland Rajo, zoomede te Moiaboeh,
viel nijets meldingswaardigs voor.
Do weersgesteldheid was warmde laatste
dagen vielen er overvloedige regens.
Over den gezondheidstoestand viel niet te
klagen; alleen op het eiland Web kwamen
onder het werkvolk vele gevallon van buik
ziekte en koorts voor.
Het gemiddelde ziektecijfer bedroeg 20
tegon 22 en dat van berri breri 8 tegen 10
gedurende den vorigen verslagtyd. Het sterfte
cijfer was laag.
Door den gouverneur-generaal ran Ned.-Iadïè zijn
it yolgoud* bwbiWungen genccen:
öivlel Departement. Goedgekeurd: Dat de
consul van Talie to Batavia tot consulair agent var»
dat lijk te SemaraDg bet ft benoemd den heer O. F.
Van Maanen.
Verleend: Een jaar verlof naar Europa, wegene
lan:durigen diens*, aan den controleur der in- en
uitvoerrechten en accijnzen te Cheribon, A. K. J.
Kaffer; aan den controleur late kl. bij bet binnen),
bestaur op do bezitt. buiten Java on Madoera H J.
Broers; aan den ingenieur 2de kl. bij den wateiata&t
on 'slaDde burgerl. openb. werken J. Scheffer; ten
tweej iig verlof Daar Europa, wegens 2iekte, aan den.
resident van Madoera mr. J. Lublink Weddik.
Ontsla g o n: Op verzoek, eervol, de secretsr's der
residentie Riouw cu Ondtrhoorigbeden G. A. Romer.
Afgezet: Wogcns bei haalde mi dragingen do
advocaat en procureur bij het Hoog Gerechtshof in
Nod.-Iudie mr. O. W. Altheer.
Tijdelijk werkzaam gesteld: Als assis
tent by de leto afdeeling van 'a Lands Plantentuin
te Buitenzorg, dr. J. G. Hallier.
Benoemd: Tot control. 2de kl. by l.otbinnen),
bestuur op de bezittingen buiten Java en M*do°ra,
de adspirant-controleurs O. F. A. Eusscher en C. L.
Barents; tot eohout voor do politie te Tjilaijap
(Banjoemae), H. Brickmann, IhanB belast met de
waarnomiDg der betrekking van tijdelyk schout aldaar;
by de commissie tot hot indienen der vereieeltte
voorstellen tot herziening van liet ie lement op de
particuliere lat-dirijen ten westen van de Tjïncar-cck.
Ontheven: Eervol wegens vertrek van de waar
neming der betrekking van secretarie mr. B. H. P.
Yan der waaD.
Toegevoegd: Als secretaris m-, J. W. T. Cohen
Stuart, nferendaiis ter algemeen© secretarie.
Belast: Mot de waarnem Dg dor betrekking van
controleur lete kl. by het binneDl bestuur op de
bezittingen buiten Java en Madoera. met iDgang
van 6 Apiil 1893, de ambtenaar op wachtgeld H. D.
Wiggers, laatstelijk secretaris der residentie Timor
en ÓadcrboorighodeD.
Departemont van Oorlog. Verleend: Een twee-
Jarig verlof Daar Europa, wegens ziekte, aan den
2den luit. der iDf. T. J. Baervoldt en aan den luit.-
kol. der inf. H. J. G. Fcrzenaar; «ene maand verlof
naar blaten wegens ziekte, aan don luit. bol. dor
inf. D. Do la Parra; eene maand verlof naer Garoet
wegens particuliere heli ngen, aan deu ls'en !uit.-
adjudant der art. G. Engelberta.
Ontslagen: Eervol wegens volbiacbtc-ndisnet-
tij'ï, met behoud van recht op peDS., de kapt. der
inf. J. H. A. W. Schultze.
Geplaatst: Bij het 2de depolbataljon te Mage- j
lang, de lcte luit. der iDf. van gedetacheerd uit
Nederland terug F. A. Van Kappen
Ovorgoplaatst: Bij bot garnizoecebat. der
Oostkust van Sunr.at a, do 1ste luit. bij het l9te
depotbataljon te Meester-Cornolis H. W. Muller.
Departement va» f/arine. Ontslagen: Eervol
uit 's lands d c-net do 8de 6tuurman en de 22e
machinist by de gonv.-marino E. B. A. Van Em-
monk en Q. P. C. A. Heus er.
Familieberichten uit de Indische Bladen.
Verloofd: O. J. Reindere Jr. en W. M. Wa 1-
dijb, Batavia.
Getrouwd: N. Jsnse en E. S. Van Eekhont,
Poerwakarta; C. A Bauer en J. B A. Kretacbmer,
Weltevreden. J. Lijnden Eurt en G. A. ZevcrijD,
Batavia.
Bevallen: W. T. C. v. d. Paardt—Zledses Dee«
plantes, Batavia.
