Persoverzicht.
Het Persoverzicht mag niet vervelend
worden; ten einde daarvoor to zorgen,zullen
we thans do be: ngen ovei do nieuwe
Kieswet eens laten ruston; ze komen hoofd
zakelijk neer op vroeger vermelde on geven
dus weinig of geen tws.
Boginnen wo v-or i den met het volgende
„In memoriam" uit do Standaard:
"We ontvingen het droef bericht dat de
antirovolutionna gevaardigdo Oppe
dyk te IJlst is ovt i jden.
De knak, voor een jaar door onver
wachte beroerte n z\jn eons zoo sterk ge
stel toegebracht, is hy nooit weer te boven
gekomen. Toen bij terugkwam op hot Binnen
hof, merkten o rjrio vrienden in do Kamer
wel, dat hy do oude niet meer was.
Onlangs herhaald, rich de aanval, juist
kort vóór de Loeuwnrdensche meeting.
En nu reed- h;j ons voor altoos ont
vallen.
Ten deele voor geheel onze party, maar
met name voor Vriesland heeft dit afsterven
betoekenis.
Immors, in do dagen van zyne kracht was
Oppedyks naarn het ignaal tot do weder
opstanding vao vinistisch volk in deze
noordelyke provincie ::weest.
Toen nog al en Christus aanhing
gesmaad werd, 1.; e'; Oppedyk dien smaad
getorst, en lange i;- ren tioeft hy in Frieslands
Staten geheet i: on den strijd gestreden,
en moedig voor enze belangen in de bres
gestaan.
Dat naderhand ëe beweging hem boven
het hoofd wios, - we niot ontkennen.
Oppedyk was gccc organiseerena talent en
niet de may van de meeting. Maar dit mag
ons toch nooit zijn öchoon verleden doen
vergeten, noen de; dank op onze lippen
smoren, dien ienking van dat schoon
verleden in ons
Meer in de Staten dan in de Kamer
op den voorgrond t Vndo, wist hy toch ook
op het Binnenhof zyne minzaamheid te
binden en svinpi!ër' in te boezemen.
Edoch, eene mii heid, die nooit, de grens
overschreed, die hom door zyne diepsteziels-
overtuiging werd getrokken.
Minzaam ma' moedig als een leeuw,
zoodra het de z^ak zijns Heeren gold.
"Wyden we lioi vervolg van ons overzicht
aan het voors ol-Donner! We weten
het: het word azo rokken, er kwam alzoo
niets van, en het van b-lang iets
omtrent hot oindc a 1 van conige bladen te
vememon wat dit v oorstel in zake het schat
toren op Z vi..;: .«dieft. De Standaard zegt:
Natuuriyi; doe: liet ons leed, dat aan het
voorstel-Donner - eene zeer onvoltallige
vergadering, feite! yk ra.at ééne stem, hot beentje
werd gelicht, z intrekken de boodschap
werd; maar to 1; g: 1" ook deze oenigszins
tragische afloop ons goedo hope voor de
toekomst.
Dè ingekerkerde schutters zyn geene ver
geten martelaren meer; voor heol het land
is hunne zaak h an gig gesteld. Iets wat
allicht vorzaclni de practyk ton gevolge
zal hebben.
De Overheid, har.- ook officieel op dezen
misstand gewezen, zal or op den duur niet
buiten kunnen, meer op voorziening bedacht
te zyn. Immers, tegen zulk eene kerkerstraf
verzet zich do publieke consciëntie.
En al geven we 'oe, dat de problemen,
waarvoor do Ov< leid hier te staan komt,
netelig n aard zijn, toch ligt ön in onze
tradition, én on Staatsrecht, de opzette
lyko aanwyzing van den Zondag als non
dies i ëuideli; i op den duur den Jood
schen Sabbath 1 üen Chri6telJjken Sabbath
te kunnen uitspelen.
Zy, dit <1 mogen bedenken, dat ze
juist di zulke eptiön hot zaad van liet
anti-sern .isme t-.rooien.
Een volk van ruim vier raillioen weigert
zyne bi vjrificho i:a,iitiën prys te geven ter
wille v.in een klein groepje, dat van elders
meest .1" balling inkwam, en waaraan het
bereid i dh humaniteit, ja allo ('hristelyko
liefde t w maar niet zyn Christelyk
vOlksste. tïeren.
Do 1zegt er van onder den
titel „Hi vi-o gebod
Wat i vreo;:- o etond, is geschied
De poping v. i heer Donner, afgevaar
digde van v. om de scliuttery-wet ten
opzichte lediging van den Zondag,
op geli< brengen met onze wet
geving - geslaagd.
De voorsteller, wiens bekend wetsontwerp
Donderdag by de Kanier in openbare behan
deling kwam, herinnerde in zyne voortreffeiyke
verdediging allereerst aan de boteekenis, die
niet „doleorenden" goiyk hot Vaderland de
dwaasheid had het voor te stellen maar de
christenen, voor wie het vierde gebod geene
doode letter is, aan don Zondag als rustdag
hechten. Geen dag van ledigheid, maar
van heiliging, waarop alleen werken van
barmhartigheid en noodzakeiykheid
mogen verricht worden.
Tot die werken van barmhartigheid of nood
zakeiykheid behoort het schutteren niet.
Derhalve moesten dergeiyke oefeningen op
Zondag by de wet verboden zyn, gelyk dan
ook door den heer Don oer was voorgesteld.
Vervolgens wees do voorsteller er op, dat
in de jachtwet hot jagen- op Zondag niet toe
gestaan, dat die dag in het Burgerlyk wetboek,
in onze fiscale wotten. ja in heel onze wet
geving geëerbiedigd wordt, maar dat de
schuttert)-wet by voorkeur oefeningen
op Zondag wil.
Het betrof derhalve niet, gelijk het Vaderland
weder geheel verkeerd voorstelt, het geval van
één schutter (Roos van Purmerend, die
gevangenisstraf heeft moeten ondergaan) waar
mede de Kamer zich Donderdag een geheelen
namiddag bezighield, maar eene poging
om uit ééne van 's lands wetten eene bopaling
weg te nomen, die indruisuht tegen den tot
dusver van staats- en gemeentewege gevolgden
regel ten opzichte der eerbiediging van den
officiéél christelyken rustdag.
Die poging is mislukt. Niet door afstem
ming. Maar door eene welgeslaagde manoeuvre
van liberale en Roomsche zyde, welke den
heer Donner dwong zyn wetsontwerp in te
trekken.
Onder by val namelijk van liberalen en
Roomschen niet van alle Roomschen
was door den heer Kielstra voorgesteld
om de schutters by do inlyving do bevoegd
heid te geven hunne gemoedsbezwaren tegen
hot schutteren op Zondag te kennen te geven,
waarna z(1 dan in do week afzonderiyk zou
den worden geoefend. Dit amendement kon
onmogolyk door anti-rovolutionnairen worden
gesteund. Immers, na de inlyving konden by
schutters wél gemoedsbezwaren ontstaan,
die dan echter niet meer zouden golden. En
bovendien, gelyk door den heer Van Löben
Seis duideiyk word aangetoond, kon het
oefenen van enkele gemoedsbezwaarden in de
week tot. niets anders leiden als tot hot ver
breken van de eenheid der schuttery.
Maar wat het moeste afdeed het amen
dement handhaafde de mogelykheid, dat de
oefeningen op Zondag zouden geschieden.
De schuttery-wet bleef derhalve op dit punt
indruischen tegen den bestaanden regel, welke
overeenkomstig het christelyk karakter
der natie in onze wetgeving gevolgd wordt.
Toen nu dit amendement met 39 tegen 38
stemmen was aangenomen, kon de heer
Donner niets anders doen dan zyn voorstel
intrekken, wat dan ook geschiedde.
Zoo is het dan nu weder gebleken, dat de
liberalen ondanks hun vroom vertoon by
de stembus niet bereid zyn in de schuttery-
wet den Zondag als den officieel christeiykon
rustdag te doen eerbiedigen.
Maar ook, dat op dit punt niets te verwach
ten is van de Roomschen, uitgezonderd wellicht
van de heeren Schaepman c. s., die zich
niet voor het amendement verklaarden. Trou
wens men heeft op Zondag maar eens oen
kykje te nemen in vele gemeenten van zuiver
Roomsche streken, om niet overtuigd te worden
hoe weinig hot vierde gebod door de Roomsche
Kerk gehandhaafd wordt.
Intusschen de heer Donner verdient
den dank van allen, dio buigen voor het
Woord van God en daarom zyne geboden
wenschen te eerbiedigen en op te volgen. By
zooveel afval en Gods-verzaking -is het voor
de belyders van Christus verkwikkend, dat in
's lands Raadszaal nog mannen opstaan, die
op eerbiediging van Gods ordeningen aan
dringen.
In het Vaderland heet het o. m.(:
Twee uren gepraat naar aanleiding van de
gemoedsbezwaren van één schutter, i die, naar
het aandoenlyk verhaal v3n den minister van
binnenlandsclio zaken, na met weldaden te
zyn overladen, de verzonen tegen de prikkels
sloeg. En had het nu nog maar eeriig resul
taat gehad! Maar neen, op aardige wyze
kwam aan het licht, hoe het de anti-revolu-
tionnaire party, waar zy schynt te strijden
voor de vryheid, om hare zoogenaamde chris-
telykheid alleen te doen is. Het was gomak-
keiyk aan te toonen. gelyk de heeren Kerdyk,
Kielstra en De Meyier deden, dat do heer
Donner het prijzenswaardig doel om aan ge
moedsbezwaren tegemoet te komen, niet kon
bereiken door eenvoudig oefeningen op Zondag
te verbieden. Do heer Kielstra wees den weg
aan om ook anderen dan doleerenden te
gemoet te komeneen ieder had slechts bin
nen 14 dagen na de inschryving te verklaren,
daPhy gemoedsbezwaren had tegen oefeningen,
enz. op zyn kerkelyken rustdag, en dan zou
hem gelegenheid worden gegeven tot oefening
op oen anderen dag.
Reeds de heer Van Velsen had het onbe
wimpeld gezegd op zyno gewone indrukwek
kende manier, dat het hier om Zondagsheili
ging, om het christelyk karakter voor den
Staat te doen was, en do heer Donner, die
deze Regeering tot eene christelijke doopte,
voegde er het zyne aan toe. Nu wilde het
geval, dat desniettemin het amendement-
Kiolstra, waaraan vele Roomschen hunne stem
gaven en alle antirevolutionnairen de hunne
onthielden, met ééne stem meerderheid werd
aangenomen. En do heer Donner, in plaats
van zich nu daarby neer te leggen, trok
daarop het wetsontwerp in. De gemoedsbe-
zwaarde schutters, die later om dos geloofs-
wille zuchten in don kerker, weten nu, aan
wion zy dat te danken zullen hebben. Het is
de heer Donner, die het in zyne macht had
hen te redden uit de handen van den pro
voost geweldiger, maar hy heeft niet gewild
Omdat men niet verkoos zyne eenzydige Zon
dagsheiliging tot eene in beginsel in den Neder-
landsche Staat te verheffen, heeft hy alle
deernis met den schutter Roos en zyne mak
kers uitgeschud en opnieuw getoond, dat het
hem en de zynen om getuigen en belyden te
doen is en niet om practische vorwezeniyking
van vryheid en recht.
Nog zegt het blad
Maar men heeft nu eenmaal van antirevo-
lutionnaire zyde een verbazend misbaar ge
maakt over de vervolgingen om des geloofs-
wille, waartoe onze barbaarsche wetgeving
aanleiding geeft. En nu byna de gansche
Kamer zich bereid toonde aan de grieven,
zoo die er waren, tegemoet te komen, maakt
men van die zijde zelf redres onmogelijk, om
straks natuurlyk met nieuwen moed te gaan
weeklagen over mogelijke vervolgingen. Welk
eene houding!
Het Handelsblad zegt o. a.
Wij mogen aannemen, dat de heer Donner
den bestaanden. feitolyken toestand dus nog
niet zoo verschrikkelyk vindt, anders zouden
wy de intrekking van het voorstel van zyn
kant moeilijk kunnen begrypen. Het is
immers niet te onderstellen, dat de militaire
kant van de vraag by dezen afgevaardigde
zoo byzondor zwaar zal wegen. Hy verklaarde
dan ook in het debat, dat deze zyde van be
schouwing behoorde achter te staan by de
godsdienstige en zedolyke zyde. Welnu, het
amendement-Kielstra had op het stand
punt van don heer Donner veel voor,al
beweerde hy dat het niet voldeed aan zyn wensch
om te wandelen in het midden van de paden
des rechts. Immers, aan alle schutters, die dit
by hunne oproeping vorlangden, zou vry-
stelling wordon verleend van oefening op
Zondag. Nu zegt wel de beer Donner, dat dit
niet helpt voor hen, die gedurende hun dienst
tijd van gevoelen veranderen en eerst later
gemoedsbezwaren by zich voelen opkomen;
doch mocht de afgevaardigde uit Katwyk
daarom medewerken tot niet-goedkeuring van
een voorstel, waardoor toch verhinderd wordt
do storing van de gemoedsrust van anderen
De heer Donner had, waar het gemoedsbe
zwaren geldt, mooter, redden wat te redden was.
Overigens is in de Pers de verwondering
algemeen over het besluit van don heer Domer
om zyn voorstel in te trekken nadat het amen
dement-Kielstra was aangenomen De Tijd
scbryft„Alhoewel wy begrypen, dat hy tegen
het amendement Kielstra bezwaar had, kun
nen wy ons niet verhelen, dat do beslissing
van den heer Donner ons wel eenigeimate
heeft verbaasd. Zyne geestverwanten hebben
nu het halve ei versmaad, dat hun alleen was
aangeboden, en behouden een toesland, die aan
de anti-revolutionnairen alleen ergernis geeft."
Het Dagblad v. Z.-H. schryft: „Hoewel wy
ons na de door den heer Donner uitgesproken
rode de intrekking kunnen verklaren, ge-
looven wy toch, dat de geachte afgevaardigde
wèl had gedaan zich by de gevallen beslis
sing neer te leggen. Hy had dan toch verkregen,
dat het „by voorkeur" schutteren des Zondags
uit de schutterywet was verdwenen."
De Amsterdammer voegt bij de vermelding
der intrekking van het voorstel van den heer
Donner de opmerking, dat nu door zyne schuld
niemand kan worden geholpen, óók zyne eigen
werkeiyk bezwaarde geestverwanten niet.
Gemeenteraad Tan Bodegrave.
Voorzitter: de heer R. L. Martens, Burge
meester.
Afwezig de heeren dr. W. H. Kapteyn en
D. Van Donk.
De notulen der vorige vergadering wordon
na lezing onveranderd goedgekeurd.
Geschiedt meedeeling van:
lo. Missive van Ged. Staten, waarbij goed
gekeurd wordt teruggezonden een raads
besluit tot het aangaan eener goluleenmg
groot f 3500.
2o. Missive van alsvoron, houdende mede-
deoling dat do vergoeding voor hetonderwys
over 1892 is uitgetrokken tot een bec
van f 1957.50.
3o. Missive van alsvoren, berichtende dat
over vorengenoemde vergoeding kan worden
beschikt tot een bedrag van f 1927.50.
4o. Verslag van den toestand der gemeente
gasfabriek over 1892, uitgebracht door
directeur.
5o. De winst- en vorliesrekeniDg'over 1892
van gemelde fabriek.
Al deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
De Voorzittor deelt mee, dat P. Koppert
eigenaar van eene strook grond, gelegen tus
scben den Ryn en den Straatweg, tegenover
de Nieuwstraat, genegen is dien grond aan
do gemeente te verkoopen voor do som van
f 750, ten einde aldaar eene oplosplaats te
maken. De huurders A. v. d. Neut en G.
Barreveld zyn bereid van hunne rechten als
huurders afstand te doen.
B. en Ws. stollen voor tot den aankoop
over te gaan, waartoe by acclamatie wordt
ocsloton.
De Voorzitter stelt aan de orde de voorzie
ning in de geneeskundige armonpraktyk, welk®
tbaris wordt waargenomen door den heer C.
Dekker als geneesheer, den heer K. Douwes
Dekker als apotheker en mej. C. De Vliege:
als vroedvrouw.
Besloten wordt de tegenwoordige tituls
rissen weder voor één jaar te bonoemen.
De heer v. d. Giesen vraagt of de namen
dor straten ook zullen worden aangeduid doo
naambordjes. De Voorzitter zegt dat hierin
door B. on Ws. zal worden voorzien.
De heer Meurs stelt voor den naam Yaa-
Tol-kade te veranderen in Emma kade en he!
gedeelte Wflhelmina-straat van af de grens de:
gemeente Zwammerdam tot aan de Brugstraa:
te noemen Van-Tol-straat; zoomede om dea
naam Schoolstraat te doen vervallen en deze
straat, zooals primitief was bedoeld, Kerk
straat te noemen.
Dit voorstel wordt zonder hoofdelyke stem
ming aangenomen.
De heer v. d. Maat heeft enkele klachfe:
omtront de schoolkinderen in de Meye, waar
aan door den Voorzitter zal worden te gemoé.
gekomen.
Thans komt aan de orde van behandeling
de nieuwe Algomeene Politieverordening.
De verordening wordt artikelsgewyze be
handeld. Er wordon evenwel slechts enkel-
kleine wyzigingen hier en daar gemaakt
Nadat men tot aan art. 120 gevorderd is.
wordt de vergadering verdaagd tot den vol
genden dag.
Na heropening wordt de bohandeling voort
gezet. Ook nu wordt weinig oppositie gevoero.
By art. 123, handelende over de plaats]
vervanging by de brandweer, stolt de bec
Meurs voor, aan de dienstplichtigen de be
voegdheid te verleenen tot het stellen
een plaatsvervanger in elk byzonder gevil
zonder voorafgaande kennisgeving. Dit vind:
evenwel geen by val en het artikel wori'
zooals het was voorgesteld onveranderd aar:
genomen met 1 stem tegen.
In de afdeeling „Bouwen en sloopen" te
paalt art. 162 dat do muren van arbeiders
woningen moeten zyn van steen met e£
spouw van 4 oM. en een spouwmuur vas
een steen op zijn kant.
Hiertegen worden door den heer Bruc
bezwaren geopperd en wenscht hy de ouc
bepaling van éénsteens-muren »e behoud»
Het artikel wordt echter aangenomen ie?
8 tegen 1 stem, nadat op voorstel van d
heer Brunt daaraan nog de bepaling is t<
gevoegd, dat de muren moeten zyn van Wa
of Rynsteen.
Art. 167 bepaalt dat huizen van niet k
1 dan ééne verdieping eene borstwering opc
I zolder moeten hebben van minstens 0.60
