BW zoet, eervol ontslag ie verleend als socrotarla dier gemeente. Pensioen verleend aan: G. Spithof, weduwe van den gewezen commies lste kl. by'a Ryks belastingen G. R. Zyistra, ƒ190; J. F.Eeke- Iaer, ontvanger der invoerrechten en accjjnzon, ƒ748; H. C. Tryssenaar, commies bij'a Rijke bel., ƒ524. De 2do luit. P. W. Alstorphius Grevelink, van het 8ste reg. inf., op non-activiteit ge steld. Benoemd met 1 Jan. tot commandanten: lste art.-comm. de comm. officier van hot 1ste reg. vesting art.; 2de id., de comm. officier van het 2de reg.; 3de ld., de comm. officier van het 3de reg.; 4de ld., de comm. officier van het 4de reg.; Ode id., de comm. officier der onderdeelen van het 2de regt. vesting-art., in garnizoen te Kaarden; 6de id., de comm. officier der onderdeelen van het 4de regt. vosting-art., in garnizoen te S-Gravenliago; 7de id. do comm. officier, be last met het bevel over do pant6erfort-comp. tot commandanten onderscheidenlyk in het lste, 2de, 3de en 4de geuie-comm., de comm. in het tegenwoordigo lste, 2de, 3de en 4de genie-comm. Te rekenen van 14 Dec. j!., voor den tyd van drie jaren benoemd tot lid van den Raad van tucht voor de knopvaardy J. Vos van Marken, oud gezagvoerder ter koopvaardij te Amsterdam. Aan mr. W. A. baron Yan Verschuor, raad- adviseur by het dop. van w., h. en n, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend ais Rijkscommissaris by de Maatschappy tot Exploitatie ran Staatsspoorwegen en by de Hollandscho IJzeren-Spoorwegmaatschappij. Do beer P. II. Schoonheid, arts, benoemd en aangesteld tot officier van gezondheid 2do kl. by het personeel van den geneeskundigen dienst van het legor in Ned.-IndiS. Yerslag van de vergadering der afd. Leiden van de Maatschappij tot Bevordering der Bonivknr.st. Deze vergadering werd gehouden op Don derdag 29 Dec. ji. in het Nutsgebouw. Aanwezig waren 31 leden en 2 introducés. De voorzitter opende deze laatste vergadering van het jaar 1892 mot een opwekkend woord en dankte daarby tevens de heeron Keuls, Josso en Roem voor de kunstbeschouwingen.' De hoer Lancel, die met den heer Van Driel rapport uitbracht over een par.r voor deuren, gaf oen gunstig advies o/or dat work, en deed vooral uitkomen dat de eone deur, vervaardigd op den winkel van de Oebis. Christiaanse, door den werkman J. Zitman, de critiek kon doorstaan en ge tuigenis aflegde van de bekwaamheid der Leidscbe worklieden. Nadat do notulen waren voorgelezen en goedgekeurd, kreeg de heer Lancel h,,c woord die, ook namens den heer Maas, rapport uitbracht over de vraag: „Wat leert de ondervinding omtrent de toepassing van het Tecforium?" Uit het rapport bleek dat de heer Maas geene gunstige resultaten kon mededeelen n. I by eene herstelling van dit materiaal' bleek dat het uit de sponning was gezakt en er veel gaten in aanwezig waren. De heer Lancel kon gunstiger resultaten mededoelen: een vyfjarig bestaan van dit materiaal, dat zich nog in goeden staat bevindt, doch ook, wanneor het noodig is gereinigd wordt en opnieuw gevernist, was' daarvan het bewys. De conclusie, dat, wanneor het goed onder houden wordt, geene ongunstige resultaten zullen voorkomen, werd niet algemeen gedeeld zoodat do voorzitter voorstelde iator hierop' terug te komen, als oen der leden nog iets over dit materiaal kon mededeelen. De heer Wempo kreog daarna hot woord om rapport over het Koeno's marmer-cement uit te brengen. Het Keene's cement bestaat uit een meng- sel van gips met aluin. Verscli gebrand gips wordt vermeng; met eene verzadigde aluin- oplossing en daarna weder gebrand; roert men nu dit gebrande gips-aluinpoeder met oene verdunde duin-oplossing [1 deel aluin op 12 deelen wator], dan zyn de daarmede gemaakte afgie'-els steenhard en hebben veel overeenkomst met marmer of albast. Keeno's mui -.er cement wordt harder dan gips, echter nn ;oo hard als portland-cement. De voorzitter deelde daarna, naar aanleiding van or ,o vraag uit de bus, mede, dat de heer dan der Drift, i r. stukadoor, asphaltvlooren kon leggen. Op de vraag welk middel er bestond om te beletten dat een hardgebakken tegelvloer op kan vriezen, gaf de beer J. J. Planjor den raad om den ondervloer, desnoods met zes lagen, te metselen. Do^ heer Mulder, die met de hoeren Van der Kamp, Cohen en De Wilde den briof der Smedenvereeniging (in zake het afzondoriyk aanbesteden) besproken had, bracht daarover rapport uit en gaf de verschillende 'bespro kingen weer als eene inleiding voor oen debat op deze vergadering. Door verscheidene leden werden het vóór en hot tegen besproken, verschillende oplossingen voorgesteld, doch zonder tot een resultaat te geraken. Op verzoek van enkelo loden werd besloten de behandeling van dit vraagstuk tot eene volgende vergadering uit te stellen, Alsuu werd het woord gegeven aan den heer W. Kok voor zyno bydrage: „Iets over liet symbolieke in do Bouwkunst". De spreker begon met in het licht te stel len, dat hy op de uitnoodiging van den voor- zittor om eene spreekbeurt te vervullen vol komen bereid bevonden was, niet omdat hy zyno taak zoo licht achtte of om zyno zwakke redenaarsgave te toonen, maar alleen uit plichtsbesef, daar op elk lid der afdeoling de plicht rust, dit te geven van zjjn geestelyk bezit, naarmate de talenten, die hem toever trouwd zyn. Symbool, aldus ving spreker zjjno voor dracht aan, noemt men een kenmerk een teek en, eene leus; het is een uitwendig teeken eoner handeling. By de eerediensten der oude volken was het voomaraeiyk een zinnebeeld van iets hoogers, een teeken, een wachtwoord, waardoor de iogewyden elkander verstonden' Ook in de Christolyke Kerk bezigde men dat woord tot aanduiding van geloofsbe lijdenis, terwyi men het in de Bouwkunst tot twee groepen kan brengen, n. 1. De symboliek dor vormen en verhoudingen en de symboliek, welke bet karakter van een gebouw aanduidt, terwyi uit boiden de geaardheid, godsdienst, begrippen en leefwyze der volken zich kennen ljet. Vestigen wy liet oog op de Assyrfórs, 1400 v. Chr., dan vinden wy by hen roeds in reliefplaten op welke wyzo zy by veldslagen, belegeringen en bestormingen te werk gingen, hoe do Vorst, omgeven van zijne krijgslieden, zyne regeeringshandolingon of godsdienstige coremonién verricht, hoe de Stier ais dorpelwachter aan de poorten den toegang dor vorstolyke woning bewaakt terwijl de gedrochtelyke dieren-symboliok op' huisraad en gereedschappon van allerlei aard toegepast werd. Zoo ook zien wy in de Egyptische .Sphinx het zinnebeeld van het geheimzinnige en raadselachtige by uitnemendheid; het is eene voreeniging van het menschenhoofd met liet lichaam van den leeuw, den stier of het paard en beteekent „vorstand, vereenigd met kracht". Als symbool van godsdienstige strekking dragen de kroonlysten der deuren in relief eene vuurkleurige zonneschyf als de zege viering van het goede over het booze van het licht over de duisternis, van het i'even over den dood; ook is de lotusbloem een symbool van de overatroomingen van den Nyi, de steenbok met den zonnecirkel oen symbool van den Koning der Koningen. In de oud-Indische bouwkunst is de palm boom het zinnebeeld der eeuwigheid de olifant do metgezel der Goden, de dr'aeer der aardo en de wachter van don tempel Zien wy in de Oostersche opvatting eene sombere mystiek, de Grieken geven daarom tegen eene merkwaardige tegenstelling Hunne tempels vooral goven met hunne zuilen eene verheven gedachte te kennen do tympanons, met hare beeldengroepen' welker motieven uit den godsdienst, de his' torio of de legende ontleend waren, gaven de wpding aan het gebouw. By de Romeinen zien wy in bet kapiteel de voluut soms door een arend vervangen als symbool der overwinning, van macht en majesteit. Hunne triumfbogen, welke dienden om zegefeesten te vereeuwigen, tor verheerlykin* van hun wapenroem, waren gehee! versierd met de symbolen der overwinning. Het ontstaan van den christelijken eere- dienst deed de heidensche beeldenpraal ver bannen, doch het symbool bleef. Hot kruis bekloedt hierbij eene eerste plaats; dit kruis werd voorgesteld door 4 cirkels om een grooten cirkel, de groote stelde voor den Christus, de kleinere de 4 evange listen; verder dionde de afbeelding van het lam, het hert, do viach, den wflnstok, enz. als symbool van de gelfikenissen van Christus. De engel, do leeuw, de os en de arend waren de symbolen der evangelisten. Hierna weidde de spreker uit over de symboliek van de Byzantische en Arabische stylen. Op het einde der 12de eeuw werd de kunst uitgevonden het glas te beschilderen en in to branden en leende dit zich uitstekend voor voorstellingen uit de heilige geschiodenis. De Gothischo styl kan eveneens op ver schillende symbolen wijzen, ja, het was zelfs eene verplichting, dat elke kerk eene voor stelling dor zeven hoofdzonden als sieraad hebben moest en, werden deze tot dien tyd met ernst en bijbelsche eenvoudigheid afge beeld, in de 15de eeuw werden zy boosaardig- Hjk onkuisch. Om den daarin heorschendon geest te kennen, liooren wy wat Bo&tius in het begin der 5de eeuw reeds schrift: „Dengene, die gy veranderd ziet in zyne natuur en als in ondeugd her schapen, zoudt g\j niet houden voor een raensch, indien niet hetgeen hem nog uitoriyk was overgebleven u zoude aantoonen dat hy oen mensch geweest was In do kerk te St.-Denis zyn deze gedachten in beeld uitgedrukt; byv. de aap wordt voor gesteld als hot symbool der spotterny. De ezel als het symbool van domheid en halsstarrigheid. De Sirene of meermin stelt de behaagzucht on de bedriegiyke listen dor verleiding voor. Het planten-ornaraent speelt in de Gothische styi eene hoofdrol en geeft als symbool de krachtige beweging on levénskracht te kennen. De spreker gaf daarna een overzicht van het verval van den Gothischen styi en besloot zyne rede met een opwekkend woord tot onderzoek, want slechts een klein gedeelte was door hem genoemd en in hoofdzaak genomen uit de werken van de bekende schryvers als E. Gugel, F. Kanitz, H. L. Boersma, G. Kuypor, E. "Winkler Prins, dr. Oscar Mathes, Buch, e. a. Deze voordracht, waarvan dit verslag slechts een beknopt overzicht is, werd met aandacht gevolgd en de aanwezigen stomden geheel met den voorzitter in, toen hy den heer Kok don dank der vergadering bracht. De heeren Van Lith en Roem brachten by monde Yan eerstgenoemde verslag uit over de rekening en verantwoording van den pen ningmeester en deelden mede dat het batig saldo f 124,29 bedroeg. Met luid applaus werd de rekening goed gekeurd en aan den penningmeester dank gebracht voor zyn zuinig beheer. De penningmeester deed daarna modedeeling van de begrooting voor 1893, die na oenige discussie werd goedgekeurd. De heer Planjer Jr. stelde voor om de leden in de gelegenheid te stellen couranten, plaat werken enz., die de afdeeling bezit, deze te doen bezichtigen, hetzy door een leescirkel of anderzins. De heer Lancel gaf daarop een geschied kundig overzicht van wat er alreeds door de afdeeling vroeger gedaan wa6, maar door de weinige belangstelling der leden moest wor den opgeheven. Nadat nog anderen het woord hierover bad den gevraagd, word besloten dat het bestuur in de volgende vergadering een voorstel omtrent die zaak zal doen. Aan de orde was nu het benoemen van een bestuurslid in de plaats van den heer Van Ruyven. Mot 17 stemmen werd de heer Roem be noemd, terwyi de heer Kok 7, de heer Van Driel 2 en enkele anderen 1 stem hadden. De heer Roem, ter vergadering aanwezig, nam met zyne benoeming genoegen. Met overgroot© meerderheid van stemmen werd daarna de heer W. C. Mulder als voor zitter gekozen, die eveneens zyne benoeming aannam. De voorzitter, de heer Van Ruyven, nam alsnu het woord en dankt© do leden dat zy steeds zyne taak zoo gemakkolyk gemaakt haddendit jaar, dat hy voorzitter geweest was, zou hom steeds in aangename herinne ring biyven en steeds zou hy de belangen der afdeeling blyven behartigen. Do heer Maas bracht hem in eenige govoel- volle woorden namens de leden den welver dienden dank voor hetgeen by als bestuurslid en voorzitter voor de afdeeling gedaan had. Op voorstel van het bestuur werd besloten de heer Noordendorp, voorzitter van de afdee ling Leeuwarden, met nog 2 door hem aan te wyzen personen, te verzoeken om als jury voor de in te komen antwoorden op doprys- vraag der afdeeling op te treden. Onder de ingekomen stukken bevonden zich ook eenige programma's van de uitgeschreven prysvraag van de afdeeling Arasterdam, die op de vergadoriug werden rondgedeeld. Do heer H. Paul, gemeente-architect alhier, werd daarna als lid aangenomen. By de rondvraag vroeg de heer Lancel het woord. Hy protesteerde tegen do conclusie van de beantwoorders der vraag over „protector potri." Niet alleen dat hy niet met hun rapport kon meegaan, maar hy kon integendeel op de gunstigste resultaten wyzen. Goede toepassing, zei spreker, is een ver- eischteale voorbeeld haalde hy de school aan de Mare aan. Do muren waren hoogst vochtig, het twee maal laten olión hielp niet6, daarna werd protector petri gebruikt on dat bleek afdoende te zyo. Nadat nog drio nieuwe leden waren voor- gestold, sloot de voorzitter de vergadering. V. A. Gemengd Nieuws, „Bakken, bakken,bakken,een dubbeltje een emmertje 1" Aldus klonk het heden langs de grachten, waar gewoonlyk geen visch wordt aangeboden door do hooge pryzon. Wat was het geval? Het feit, dat men des zomers meermalen kan ruiken, nl. dat het water zooals de volkstaal zegt „niet goed" is, deed zich ook gisteren en heden voor. Daar do Witte Singel en het Galge- wator geheel dicht lagen, kwam de visch als „gepakte haring" naar de Wittepoortsbrug, waaronder het water nog open lag en waar ze by duizenden met een net kon worden op geschept. Door de politie alhier zjjn ge durende het afgeloopen jaar 180 processen- verbaal opgemaakt tegen personen, schuldig aan verschillende misdry ven en overtredingen togen 398 personen wegens openbare dronken schap en tegen 317 personen, die de Algemeen© Politie-verordening en byzondere wetsbepa lingen hebben overtreden. Gedurende dat jaar hebben zich by do politie om nachtverblijf en onderstand aan gemeld 1300 personen, die in de richting hunner woonplaatsen werden voortgeholpen, terwyi 367 personen wegens openbare dronkenschap in voorloopige politie-bowaring moesten worden gesteld. Hot door 'tys zakken van jongens en hunne spoedige redding in of naby onze gemeente komen dezer dagen zóó veelvuldig voor, dat hot geene byzonderheid meer en de afzonderiyko vermelding niet waard is. De gewone jaarlykschewinter- collecto ten bohoovo van de armen derNed.- Herv. gemeente te Valkenburg heeft opge bracht de som van ƒ100. Voor deze kleine gemeente is de uitkomst zeker schitterend te noemen. Op Oudejaarsavond is het in Don Haag erg rumoerig geweest, zoodanig, dat de hoofdwacht der militairen de politie moest te hulp komen en ook grenadiers uit de kazerne, waar zy geconsigneerd waren, de stad doorkruisten en hier en daar handelend moesten optreden om de orde te handhaven. Een militair moet zelfs zulk een slag hebben ontvangen, dat hy bewusteloos neerviel. De socialisten schynen ook hier weer de hand in het spel te hebben gehad. De r e c h t e r - c o m m i s s a r i 6 by de arrond.-rechtbank te 's-Gravenhage vertrok hedenochtend, vorgezeld van den subst.-officier, van justitie mr. Pleyte en den waarn. griffier naar Ter-Aar, alwaar in den afgoloopen nacht een moord aoot zyn gepleegd. Van 13 Juni, den dag der ope ning, tot en mot 28 Dec. werden aan de kaasmarkt te Alfen aangevoerd 758 wagens met 36044 stuks kaas, als: 743 wagons Goudsche te zamen 34255; 7 wagens Derby te zamen 740; 5 wagens Edammer te zamen 928 en 3 wagens Leidsche te zamen 121 stuks. Hedennacht ontstond er brand in de ronde Lutherscho kerk op het Singel te Amsterdam. Vormoedeiyk door het vuurvatten van een balk, in de nabyheid van den schoorsteen boven het achterste gedeelte van het schip der kerk, vuldo zich de ruimte spoedig met rook, hetwelk onmiddeliyk word opgemerkt. De brandweer, welke weldra op het terrein verscheen, sloeg een stuk weg van het plafond boven de nog brandende kachel, en was daar-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1893 | | pagina 2