LEIDSOH
DAGBLAD.
Douderdag 8 December.
AV1892.
feze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 7 December.
ft*. 1006!,
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per meende»f 1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlek* Nommeri0.05.
PRIJS DHR ADVERTENTEÊN
Ten 1—6 regele ƒ1.06. Iedere regel meer ƒ6.17).
Grootere lettere neer pleatertiimU. Toor het
tnoeeaeeren holten de eted wordt /0.05 berekend.
'sRyks Ethnographisch Museum te Leiden
heeft ten geschenke ontvangen van den heer
H. C. Van den Honert een fraaien gouden
armband van filigraanwerk, alsmede twee
hoofddoeksieraden, bestaande uit in goud
gevatte klauweneen en ander van de Karo
Bataks in Deli. Geïnventariseerd als 6erie 902.
Aan den schenker is de dank der Regeericg
betuigd.
- Do verloting van kunstwerken, aange
kocht voor den achtsten jaargang der nieuwe
serie van de „Kunstkroniek", werd heden
gehouden in het openbaar te 's-Gravenhage,
in het Venduhuis der Notarissen, ten over
staan van den notaris W. J. M. Do Bas.
Pr|jzen vielen o. a. op
No. 1797: Een zilveren koffie- en thee
servies, in palissanderhouten étui, vervaar
digd in de fabriek van de heeren J. M. Van
Kempen Zonen, te Voorschoten.
No. 1500: Eene zeven-octaafs, kruissnarige
pianino, zwart gepolitoerd, fabrikaat van H.
Rahr, te Utrecht.
No. 839Een schilderij van P. Stortenbeker
,ln de Veenderij"; No. 301: Een id. van J.
M. Schmidt Crans: „De onattento leerlinge
ia het spinnen"; No. 987: Een id. van David
Oyens: „De rustende Artist"; No. 1421: Een
ij. van Mevr. Bilders—Van Bosse: „Tusschen
de Rogge"; No. 531: Een id. van E.Koster:
rAan het strand"No. 968Een idem van
Betsy Berg: „Vogelrota bü Giesvaer (Noord
kaap)"; No.: 1356: Een id. van David De la
Mar: „Melktijd"; No. 2293: Een id. van J. H.
Coster: „Het kasteel te Twickel"; No. 1520:
Een id. van C. A. Van Waning„Het strand
te Scheveningen"No. 2005: Een id. van P.
W. Sebes: „Do Rinkelbel"; No. 961: Een id.
van J. Akkeringa: „Tusschen de Bremstrui
ken"; No. 1174: Een id. van Jan Gidding:
.Winterlandschap bij Ouwerschio";No. 1378:
Een id. van J. C. Van Hulsteyn: „Het oude
tolhuis aan den Delftschen trek weg"; No.
104: Een id. van A. C. Hazeu: „Hollandsch
landschap aan don Vliet"; No. 75: Een id.
van Mevr. Andriessen Vester: „AandeLeid-
sche vaart bij Vogelenzang"; No. 1514: Een
ii van Jan Van Rhijnnen: „In do duinen bij
Loosduinen"; No. 2177: Een id. van Jan Ten
Kate: „Spelende kinderen aan het strand";
No. 360: Een id. van J. J. Mittertreinor:
..Achterbuurtje te Alkmaar"; No. 1654: Een
'L van J. L. Brands: „Bar Winterweer";
No. 1485: Een id. van C. Moser: „Omstreken
van Rotterdam"No. 1825: Een id. van Adr.
Ter Heil: „Aan de Broekslootbij Voorburg
No. 1575: Een id. van J. H. Coster„Bosch-
weide Azelo"; No. 2314: Een id. van J. C.
•an Selm: „Do lievelingsplant"; No. 1382:
-en id. van J. H. Coster: „In het Bosch by
Delden"; No. 1324: Een id. van J. J. Spohler:
•Dorpsgezicht bij winter".
No. 1875: Eeno teekening in lijst van J. L.
^rands: „Avondstond"; No. 1272: Twaalf paar
tafelzilver in étui uit de fabriek van J. M.
•n Kempen en Zonen te Voorschoten; No. 1241:
ne groote en twaalf kleine ijslepeltjos, in étui,
uit idemNo. 1704: Een soeplepel in étui uit
No. 1906Een dozyn zilververgulde thee-
•ePels, in étui, uit idem No. 1291Een dozyn
hlveren theelepels, in étui, uit idem No. 2128
Tivee suikerstrooiers in étui, uit idem.
erder op verschillende nommers een aantal
l0ek-, pracht- en plaatwerken.
De prijzen worden in den loop dezer maand
ilri winners voor hunne rekening eu risico
I)e?ezonden.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der
- pondentie naar Ned. Oost-Jodi-. (met uit-
van het stoomschip „Zuid Holland", van
Rotterdam vertrekkende. Ten postkantore
alhier moeten de brieven enz. uiterlyk Zaterdag
ochtend om 11.20 (11.40 Btadstfjd) bezorgd z(jn.
De wyze van verzending behoort duidelyk
op het adres vermeld te worden.
De eerste zitting van den Militieraad
zal voor do gemeente Woubrugge worden
gehouden te Leider, op het Raadhuis, op
Woensdag 14 December a. s., 's voormiddags
te 11 uren; in welke zitting uitspraak wordt
gedaan omtrent do lotelingen, die redenen
van vrijstelling hebben ingediend, als wegens
ziekelyko gesteldheid of gebreken, of gemis
van de gevorderde lengte.
De begrooting van de gemeente Alke
made voor den dienst van 1893, (bevolking
4395 zielen) zooals deze door den Raad dier
gemeente den 27sten October 11. werd vast
gesteld, en door Ged. Staten den 29slen
November d. a. v. werd goedgekeurd, bedraagt
aan inkomsten en uitgaven oen gelyk bedrag
van f 31,444.07s.
De verkiezing voor een lid van den
Raad der gemeente Woubrugge, ter voorzie
ning in de vacature, ontstaan door het over
lijden van den heer W. Van Egmond (aftre
ding 1897), zal gehouden worden op Maandag
19 December a. s.
Oude- en Nieuwe-Wetering met Roelof-
arendsveen komt op de 21ste lyst van de 14do
jaarcollecte voor scholen met den Bijbel voor
met het niet onaanzienlijk bedrag van fill, 50.
Te Maartensdijk, by U:recht, zal in de
maand Juli a. s. een groot nationaal zangers
feest gehouden worden, dat uitgeschreven is
door het hoofdbestuur van den Bond van
Chriatehjko Zangvereenigingen in Nedeiland.
De leiding van het geheele koor, dat waar
schijnlijk uit 1500 zangers zal bestaan, is
opgedragen aan den heer J. Godefroy, te
Steenwyk.
Ter verkiezing van een lid voor de Tweede
Kamer in het kiesdistrict Zevenbergen waren
uitgebracht 1071 geldige stemmen. Gekozen
is do heer E. Van der Kun met 900 stemmen.
Mr. Borret had er 56.
Bij de verkiezing van een lid voor de Tweede
Kamer in hot kiesdistrict Vechel waren uit
gebracht 1237 geldige steramen. Gekozen is
de hoer Van Vlijmen met 1054 stemmen.
Jhr. Jos. De la Court had er 158.
De gewone audiënties van de ministers
van financiën en van oorlog op Donderdag 8
en van marine en koloniën op Vrijdag 9 Dec.
a. s-, zullen niet plaats hebben.
Het stoomschip Conrad", van Batavia
naar Amsterdam, vertrok C Dec. van Port-
Said; de „Didam" arriveerde 6 Dec. van Am
sterdam te Nieuw-York; de „Prinsos Sophie",
van Amsterdam naar Batavia, arriveerde
6 Dec. te Port-Said; de „Ardjoeno", van Java
naar Rotterdam, vertrok 6 Dec. van Aden;
de „Castor" vertrok 4 Dec. van Smirna naar
Amsterdam; de „Etna" arriveerde 6 Dec
van Amsterdam te Stettin; de „Kanzier",
van Hamburg naar de Oostkust van Afrika,
arriveerde 5 Deo. te Tanga; de „Prinses
Marie", van Amsterdam naar Batavia, vertrok
6 Dec. van Southampton; de „Reichstag",
van do Oostkust van Afrika naar Rotterdam
en Hamburg, is 6 Dec. Suez gepasseerd.
TWEEDE KAMER.
By den aanvang der algemeene beschou
wingen over de Staatsbegrooting voor 1893
constateerde de heer Schaepman dat de Re
geering, onder gunstige omstandigheden op
getreden en een groot werkplan aanbiedende,
feitelijk hare eigen plannen onmogelijk heeft
gemaakt door indiening der Kieswet. Ofschoon
sterk voorstander van uitbreiding van kies
recht, begreep hy niet, dat de Regeering de 1
indiening niet heeft uitgesteld. Zy is zedelijk
niet verantwoord de gewichtigste deelen van
haren arbeid op eene volgende Kamer over te
brengen. Spreker zal geene oppositie voeren, J
maar de begrootingen beschouwen als krediet-
wetten.
De hoer Farncombe Sanders daarentegen
bracht hulde aan de geheele Regeering
voor de indiening der Kieswet, waaromtrent
eene eind beslissing hoog noodig is. Hij be
toogde verder dat de belastingplannon van
den minister Pierson geen verband houden
met het algemeen werkplan der Regeering,
dat de invoering van leerplicht, de regeling
der defensie en verzorging van oude werk
lieden zeer veel geld zullen kosten, zonder
dat men weet hoe de middelen daarvoor ge
vonden zullen wordon.
De heer W. De Beaufort stelde bijzonder
de noodzakelijkheid in het licht om de ge
meentelijke financiën te regelen. Hy dro.rg
aan op het indienen van voorstellen, ook al
worden ze niet onderzocht, als uiterste poli
tieke wil, die eene volgende Kamer tot spoe
dige behandeling zal nopen.
De heer Levy betoogde do noodzakelijkheid
der regeling van het plaatselijk kiesrecht,
naar andere grondslagen dan het politiek
kiesrecht.
De heer Vermeulen betoogde dat de Regee
ring de sociale wetgeving heeft veronacht
zaamd om te komen met eene kiesrecht
regeling, waarvan h\J schromelijke gevolgen
wacht.
De heer Rutgers duidde het der Regeering
euvel, dat zy een stelsel van buitengewone
uitgaven voor Nederland en Indië aannam
en dat z;J regeling der gemeentebelastingen
niet ter band had genomen.
De hoer A. Van Dedom kwam op togen
het hooge eindcijfer.
In do avondvergadering van gisteren wer
den de algetaeene beschouwingen voortgezet.
Do heer Beelaerta ontwaarde op economisch,
militair en electoraal terrein verschijnselen,
welke hem met bezorgdheid vervulden. Vooral
de positie van den minister van oorlog wekte
deernis bij hem, omdat deze bewindsman,
die scheen te beseffen dat hem op militair
en parlementair gebied vertrouwen ontbreekt,
met zekere vertwijfeling naar de quadratuur
in den cirkel schijnt te zoeken en voorstellen
op voorstellen stapelt. Hem scheen de Nemesis
to drukken.
Voorts klaagde spr. ook over het hooge
eindcijfer der begrooting en betreurde hij het
achterwege blijven van de regoling der ge
meentelijke financiën, niet minder dringend
dan het Rijksbelastingstolsel, dat fragmenta
risch en overhaast werd herzien on waarvan
de gevolgen, voor zooveel do Vermogensbe
lasting betreft, zich reods doen gevoelen in
de opbrengst van liefdadigheidsvoorstellingen.
Het voorstel tot invoering feitelijk van het
algemeen kiesrecht eene daad van „roeke
loosheid" verwonderde hem niet van den
minister Tak. wel van het Ministerie en
speciaal van de ministers Van Tienhoven en
Fierson. H(j bad niet gedacht dat de Kabinets
formeerder er naar zou streven de invoering
van het algemeen kiesrecht te maken tot
hoofdzaak van het Regenfschap. Hij hoopte
dat althans de Kamer met dat kwaad niet
zal meegaan.
De heer Pyttersen meende daarentegen dat
de „kloeke daad" van de Regeering alom in
den lande vertrouwen heeft gewekt, ook
omdat de overtuiging bestaat, dat men langs
ordelyken en geleidelijken wog hervormingen
zal verkrijgen. Daarvoor zyne hulde aan de
Regeering brengende, klaagde hy echter over
to weelderige inrichting der begrooting. Ook
hem had het voorts teleurgesteld, dat niet j
voorzien wordt in den nood dor gemeenten.
Meer bepaaldelijk klaagde h\j over de hoog
opgevoerde militaire uitgaven. Wil de Regee
ring niet het beginsel van arbitrage van de
Vereenigde stalen overnemen voor de beslech- I
ting van internationale geschillen?
De heer Oppedijk kwam in verzot tegen het I
toenemend streven om de macht der overheid l
steeds meer en meer op 't volk over te
brengen, daarbij het: „dient den Hoer met
vreeze" uit 't oog verliezende. Hot is dit
woord, dat de grootste republiek der wereld
tot bloei heeft gebracht.
De heer Ruys van Beerenbroek besprak do
pensionneer ing van oude, gebrekkige werklieden
en het beschermen der gezondheid van fabrieks
arbeiders, enz. Vooral het laatste onderwerp
is terecht door de Regeering 't eer6t ter hand
genomen, omdat dit noodzakelijke voorbe
reiding is voor het eerste. Tegenover de ver
plichtingen echter, welke aan de industiiöelen
worden opgelegd, behoort, in hun belang en i:i
dat der werklieden, eene schadeloosstelling te
staan. Wijziging van het tarief voor invoer
rechten noemde spr. in dat verband.
Omtrent het Regeeringsbeleid ontwikkeldo
spr. als zijne grief, dat de Regeering kies
recht- en belastinghervorming dooreengemengd
heeft, waaronder de laatste moet lijden. Do
plannen overigens betrekkelijk hot kiesrecht
vervulden ook hem met bezorgdheid. Hy noemde
het kiesrecht-ontwerp een vergiftigen Parther-
pijl, welke in het lichaam van elke volgende
Regeering zal bly ven steken. Aan den vierden
stand worden rechten gegeven, waartegenover
geene verplichtingen staan. Onze constitutio
neel instellingen worden daardoor in gevaar
gebracht.
En spr. is 't bekend, dat een hooggeplaatst
Fransch staatsman, wien de hoofdinhoud van
de - kieswet werd medegedeeld, antwoordde,
dat het zoo jammer was dat men het schoon o
Holland zoo ging bederven.
Do heer Lieftinck verdedigde de Regeering
tegen het verwijt van roekeloosheid met het
kiesrecht-ontwerp. Dit voldoet z. i. aan eeno
eiseh van rechtvaardigheid, omdat het kies-
Techt thans wordt uitgeoefend door personen,
die er minder aanspraak op hebben dan do
toekomstige kiezers. Eerlijkheid hangt niet
af van geld, maar wol van karakter. Jn
de finantiëele bezwaren deelde hy met den
heer Sanders, vooral wat do militaire beper
kingen betreft. Maar vooral do nood der
gemeenten eischt voorziening.
De hoer Borgesius klaagde over slappe en
gebrekkige toepassing der arbeidswot. De drio
inspecteurs kunnen, by allen ijver, den arbeid
niet af. Ook het vraagstuk der veiligheid in
fabrieken enz., is in hooge mate urgent. Do
quaostie der invoerrechten kan daaraan niet
worden vastgeknoopt. Ook de vorige Regeering
heeft aan verhooging van die rechten niet
gedacht.
De heer Van Alphen wilde onder do bekend©
omstandigheden de begroetingen als krediet-
wetten beschouwen. Op de Regeering rust
inmiddels den plicht klaarheid te brengen in
den toestand. Wat bedoelt de Regeering met
hare voortdurende wetsvoorstellen te ïr iddei
van het kiesrecht? Wie moet 'tin den wed
loop winnen, de minister van binnenlandscho
zaken of die van financiën Z. i. moet het
kiesrecht voorgaan, omdat het tegenwoordige
kiesstelsel door zijn willokeur is veroordeeld.
De minister van buitenJandsciie zaken, de
heer Van Tienhoven, de sprekers beantwoor
dende, zeide dat do Regeering in haar pro
gramma zich gehouden heeft aan 't i .oge-
lyke. Dit programma verdiende den naam
van fanfare niet. Uitbreiding van het kiesrecht
achtte zy constitutioneeltn plicht. Algemeen
kiesrecht is t niet, want dit verbiedt do Grond
wet. Reden tot bezorgdheid bestaat er niet,
maar men moet geen scheidingsmuur maken
tusschen liet Nederlandsche volk. Door gemeen
overleg hoopt do Regeering tot een k:-.-«recht
te geraken, waaronder Nederland me" ver
trouwen de toekomst kan tegemoeU;-.:
Hangende de kieswet, wil do Regeeri.ig
zooveel mogelijk, meer bepaaldelijk van do
belastinghervorming, a:üoe:i. Wat daartoe is
gedaan en nog zal volgen, zal tevens ten
goede komen aan het plaatselijk belasting
stelsel.
