J. REGEUR,
Oude Vest 59,
VDLREGDLEER-KACHELS,
Stoomtram HAARLEM-LEIDEN.
N°. 10042.
Woensdag 16 November.
A°. 1892.
feze fëourant wordt dagelijks, met uitzondering
van fon- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Blad.
Haarlemmerstraat 149
PV* Groenhazengracht 4.
Echte A.merikaansche
der Coöperatieve Foiindri Co., Rochester, iï.-Y.
M. LANGEZAAL ZOON.
Fabrieksprijzen. Levering met garantie.
Encre IVlathieu Plessy.
Verkooping bij E. J. BRILL, te Leiden.
Woensdag 16 November 1892,
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lolden per 8 mundeof 1.10.
Tr&noo per poet1.40.
Afzonderlijk® Nommera.0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Ven 16 regelt f 1.05. Iedere regel meer ƒ0.171.
Grootere letters neer plaetsmimto. Voor het
incasseeron buiten de stad wordt ƒ0.05 berekend.
jnisbaudetlDg; In het Haagsche krank
zinnigengesticht.
Een der gevolgen van de bekende brochure
van mevrouw Stuten was, dat gisteren voor
de rechtbank te 's-Hage (gelijk wy reeds
meldden) terechtstond: W. K., voormalig op
passer in het gesticht aldaar, gegageerd ad
judant-onderofficier, beklaagd van in 1889 een
krankzinnigen patiënt moedwillig in de zijde
geschopt en in 1891 een anderen patiënt met
een sleutelbos op het hoofd geslagen te heb
ben, waardoor eene bloedende wonde ontstond.
Een werkman in de beddenmakerij der firma
Iserief verklaarde laatstbedoeld feit gezien te
hebben.
Op eene vraag van den voorzitter antwoordde
deze getuige, dat hij in de negen jaren, dat
hij in de werkplaats van den heer I. arbeidt,
meermalen heeft opgemerkt, dat de patiënten
ruw behandeld werden. Vooral bekl. was zeer
ruw, zoowel in uitdrukkingen als handelingen.
Hij heeft hem o. a. meermalen hooren zeg
gen: „hou je moei" en „slaat hem op zijn
donder", en heeft ook zeer dikwijls patiënten
zien mishandelen; o. a. heeft hij eens waar
genomen dat men twee patiënten, die aan
't vechten waren, zoodanig met een bezemstok
sloeg, dat deze in stukken brak. Wanneer de
dokter aanwezig was, ging alles kalm.
Ook heeft getuige nooit gezien, dat de di
recteur by die mishandelingen tegenwoor
dig was.
Bekl. deed opmerken, dat het laatstbedoelde
geval, waarvoor hij terechtstond, niet in 1891,
maar in 1890 is voorgevallen. De patiënt was
lastig en is in den tuin op hem afgekomen.
Toen was er eene worsteling ontstaan, waarbij
de patiënt was gevallen en een bloedenden
neus had gekregen. Bekl. ontkende bepaald,
met sleutels te hebben geslagen.
Getuige blijft echter bij zijne verklaring,
dat hij bekl. met een sleutelbos den patiënt
op het hoofd heeft zien slaan.
De tweede getuige, mede werkzaam bij den
heer I., bevestigde in hoofdzaak de verkla
ringen van zijn kameraad. Ook hij heeft meer
malen gehoord en gezien, dat bekl. ruw tegen
de patiënten was. Zoo heeft hij o. a. gezien,
dat in 1889 een jongmensch, terwijl oppas
sers hem vasthielden, door bekl. in de zijde
werd geschopt, en heeft bekl. met een sleu
telbos zien slaan. Den directeur had get. zeer
zelden gezien, wanneer de patiënten in den
tuin liepen.
Bekl. ontkende weer bepaald, den patiënt
geschopt te hebben.
De derde getuige, eveneens werkzaam bij
de firma I., bevestigde de verklaringen der
vorige getuigen en heeft meermalen patiënten
zien mishandelen, niet door bekl. of niet in
diens tegenwoordigheid.
Bekl. houdt vol, dat hier schrikkelijk wordt
overdreven. Wanneer hij werkelijk had ge
zegd: „sla ze maar op hun donder," dan zou
er, by het personeel, waarover het Haagsche
gesticht beschikt, heel wat anders zijn gebeurd.
Een gewezen oppasser, die een half jaar in
het gesticht is werkzaam geweest, verklaarde,
dat als de patiënten moeilijk waren, bekl.
wel eens driftig was; maar hij was volstrekt
niet altijd ruw, en nooit heeft get. door hem
een patiënt zien slaan. Jhr. T. is wel eens
geslagen, maar alleen tot afwering, daar hy
bijzonder lastig en kwaadaardig was.
Het O. M. merkte op, dat deze verklaring
belangrijk afwykt van die in de instructie,
waar get. gezegd heeft, dat bekl. wèl ruw
was en patiënten mishandelde.
Ondervraagd naar aanleiding van het trappen
van een patiënt in de cel, antwoordde get.,
dat dit niet zoo erg was geweest en alleen
geschied om den zeer kwaadaardigen patiënt
in de cel te krijgen. Do directeur was ook
daar niet by; men zag hem slechts zelden,
alleen na het eten, terwijl de dokter alleen
's morgens tusschen 10 en 11 kwam. Yoor
de rest bekommerden directeur en dokter
zich niet veel om de patiënten en was alles
overgelaten aan de oppassers. Nu en dan
werd zelfs wel oen patiënt in cel of dwang
buis gestopt zonder machtiging van den
directeur.
Ook dit ontkende bekl. Wanneer er tijd
voor was, heeft by steeds de machtiging van
den directeur gevraagd om een patiënt in
dwangbuis of cel te doen brengen; maar in
plotselinge gevallen moest dikwijls zonder
dralen gehandeld worden. Steeds werd even
wel aan den directeur kennis gegeven en kwam
deze zich overtuigen.
Getuige ontkent dit.
Een volgende getuige, een gewezen oppasser,
die vier jaren in het gesticht is geweest,
verklaart dat de behandeling van de patiënten
over 't algemeen zacht was; soms moest er
echter wel eens krachtig worden opgetreden,
en dan was bekl. wel eens ruw en driftig.
Ook plaagde bekl. enkele patiënten wel eens,
o. a. lijders aan godsdienstwaanzin.
Dokter De Rotte verklaarde, bekl. wel ge
schikt te achten om met patiënten om te
gaan: hjj verklaarde verder, niet te weten
of het in de verplichtingen van de oppassers
staat om den geneesheer kennis te geven
van de toepassing van dwangmiddelen.
Dr. Reeling Brouwer legde daaromtrent
eene verklaring af, die bewijs gaf dat hij op
de hoogte is van de wettelijke voorschriften,
maar voegde er by, dat by niet altijd opgave
kreeg van de personen in de cellen of van
hen, die in het dwangbuis hadden gezeten.
Veel gebruik werd, voor zoover hem bekend,
niet van de cellen gemaakt. Wel is het eens
gebeurd dat iemand in de cel zat, waarvan
hy geen kennis droeg; daarover heeft by
zyne ontevredenheid wel. eens te kennen ge
geven, wanneer die gevallen hem later ter
ooren kwamen. Wat den bekl. betreft, deze
deed goed zyn plicht, maar was wel eens
wat ruw. Klachten kwamen daarover wel
eens by get. in, maar in een krankzinnigen
gesticht kan men daar niet altijd notitie van
nemen. Hy moet echter erkennen, dat hem
wel eens was opgevallen, dat de patiënten
soms wat zachter konden behandeld worden.
Den directeur zag get. by zyn bezoek van
het gesticht bijna nooit. Dat jhr. T. door eene
beroerte was getroffen, had men hem niet
dadelijk medegedeeld; eerst daags daarna
kreeg hy er kennis van, en niet van den
directeur.
Get. besloot zyne verklaring met te zeggen,
dat bekl. K. een van de weinige personen
was (misschien de eenige, zeide hy aanvan
kelijk), die niet loog.
Subst.-officier mr. Pleyte deed in zyn re
quisitoir uitkomen, dat by de instructie ge
bleken was, dat er sterk overdreven was.
Toch is duidelijk gebleken het gebrek aan
toezicht in het gesticht, te meer te betreuren,
omdat het gehalte van het personeel dubbel
toezicht eischtedat oppassers 's avonds
beschonken binnenkwamen, dat jenever In
het gesticht werd binnengebracht en de op
passeressen 's avonds soms dronken in de
gang zyn neergevallen.
De ten laste gelegde feiten achtte het O. M.
wettig en overtuigend bewezen en vorderde
veroordeeling van bekl. tot 7 maanden ge
vangenis.
Als verdediger trad op mr. D. Simons, van
Amsterdam, die begon met te betoogen dat
uit het onderzoek ter terechtzitting was ge
bleken, dat de personen, die voor de afkeurens
waardige toestanden in het gesticht aan
sprak eiyk zyn, niet voor den rechter zyn
gebracht en dat de zedelyke verantwoorde-
lykheid niet op bekl. valt, zelfs al mocht hij
schuldig bevonden worden aan de ten laste
gelegde feiten. Aansprakeiyk is de directeur,
die ongeschikt personeel aanstelde.
PI. betoogde verder, dat alle getuigen, die
charge zijn gehoord, ook h décharge hebben
verklaard. De geneesheeren hebben voorts
nopens bekl. gunstig verklaard; bekl. was
de eenige in het gesticht, die voor alles eerlyk
uitkwam.
Pleiters conclusie was, dat by de rechtbank
de moreele overtuiging niet kan gevestigd
zyn van bekl.'s schuld. Het wettig bewys kan
als geleverd beschouwd worden, maar wanneer
de getuigenverklaringen gewikt en gewogen
worden, in hoever ze betrouwbaar zyn, dan
moet, meent pl., de rechter tot de slotsom
komen, dat het overtuigend bewys niet is
geleverd. Mr. Simons vroeg dus met vertrou
wen vryspraak, in elk geval eene lichte straf.
By de behandeling der zaak tegen den ge
wezen ziekenoppasser J. P. F. G., in hetzelfde
gesticht, trokken de getuigen de meest be
zwarende verklaringen, by instructie afgelegd,
terug, zoodat het openbaar ministerie vry
spraak moest vragen van de aanklacht wegens
mishandeling van den overleden patiënt jhr. T.
Eene derde vervolging gold den gewezen
oppasser P. C. v. G., beklaagd in Mei 1889
herhaaldelyk patiënten in het krankzinnigen
gesticht te hebben mishandeld, door hen op
verschillende dagen, zoowel in den zomer als
in den winter, naakt op de plaats met emmers
koud water over het lichaam te hebben gegooid.
De eerste getuige herriep al zyne verklarin
gen, in de instructie afgelegd, en verklaarde
niets gezien te hebben.
De beklaagde echter bekende dat hy patiën
ten, wanneer zy zich bevuild hadden, op
bovengenoemde manier behandeld heeft, daar
toe aangezet door den oppasser B., thans
overleden die er het land aan had patiënten
in het bad te reinigen.
Een metselaar, die wel eens in het gesticht
had gewerkt, bevestigde die bekentenis. Hy-
zelf had gezien dat een oppasser een patiënt,
geheel ontkleed, op de open plaats met em
mers koud water overgoot, omdat deze zich
bevuild had, waarby de patiënt erg gilde.
Een ontslagen verpleegde bevestigde die
verklaring. De behandeling, door hem gezien,
was verricht door den bekl. in de maand
Juli 1889, op een dag, dat het erg warm was.
Het O. M. vorderde wegens de „ruwe en
beestachtige" wyze, waarop bekl. de patiënten
behandelde, voor dezen 2 maanden gevange
nisstraf.
Uitspraak ook over acht dagen.
Vervolg der Advertentiën.
Gevraagd
tegen Januari: een BENEDENHUIS,liefst
met Tuintje, omtrek Plantsoen of voorm.
Koepoort. Huurprys f 150 a ƒ200. Brie
ven aan het Bureel van dit Blad onder
No. 6980. 7
Yerlmisd
Hoof'l-Agent der Zuid-Holi. Bierbr.,
Den Haag,
van de 6976 20
naar de
NABIJ DE HARE,
waar tevens bestellingen worden aangenomen
voor het Kantoor en de Bottelarij
Telophoonnummer 163.
Agenten voor Leiden en Omstreken: 6380 22
Zeer laag tarief voor Bestelgoederen.
Onverschillig over welk gedeelte van den Tramweg het vervoer
plaats heeft:
Per zending van 5 Kilogram of minder gewicht IO Cents.
Van elke 25 Kilogram of onderdeel daarboven wordt per
zending berekendCents.
Zendingen tot een gewicht van 200 Kilogram worden als bestelgoed
aangenomen.
Lichte goederen van grooten omvang, zooals Meubelen en dergelijken,
worden berekend naar het dubbele gewicht. 5940 32
1.,.','(7Dlo iets te vorderen heb-
ben van of verschuldigd
zijn aan de onder het voor
recht van boedelbeschrijving aanvaarde nala
tenschap van C 11 X' IE H A CECILU
STRAATHOF, Weduwe van NICOLAAS
VAN DER MEER, gewoond hebbende to
Roelofarendsveen, Gemeente Alkemade, en
aldaar den 22sten October 1892 overleden,
worden verzocht daarvan ten spoedigste
opgave of betaling to doen ten kantore
van den Notaris VAN GREUNINGEN, te
Oude-Wetering. 0977 18
Eenlgste IX KT, die altijd goed blijft en
immer zwart. Zoowel voor gewoon als voor
kopieerschrift. Inlichtingen etc. bi) den Sub-
Agent A. J. tlROEN P.Jzo., Haarlem,
nierstraat. 3205 7
des avonds te halfzeven.
Geneeskundige Wetenschappen Nos. 1 382.
6972 6
