Hedennacht is plotseling te 's-Graven-
liage overleden mr. H. J. Brouwers, lid van
den Raad van State (afd. Marine en Oorlog),
oud-lid der Tweede Kamer (van 1877 tot 1888)
en oud-burgemeester van Roermond. De heer
Brouwers stond om zyn karakter en zyne
persoonlijke hoedanigheden in hoog aanzien
by geestverwanten zoowel als by zyne politieke
tegenstanders.
De minister van binnenlandsche zaken
vertrok heden uit 's-Hage naar 's-Hertogen-
bosch, in verband met de aangelegenheden
van de Kweekschool aldaar.
Persoverzicht.
Het „Vad." nam de begrooting van
minister Soyffardt eens onder handen,
om aan te toonen dat wy, als de minister
ook voor het komende jaar weer zyn zin
krijgt, wel nog duurder uit zullen zyn dan
vroeger jaren, maar beter op verre na niet.
Er is in deze begrooting, zegt het blad, eene
neiging te bespeuren, om alles op weelderiger
voet in te richten, en dat terwijl van versterking
onzer weerbaarheid tot dusver niet bleek.
De ministor wil over ruim een millioen
meer beschikkon, en dat millioen zal zoek gaan
Vooreerst aan meerdere kosten voor het
departement; want zegt de minister er
is meer werk. Maar het „Vad." vraagt of dat
niet vereffend kan worden door meer werken?
Vervolgens aan uitbreiding van den gene-
ralen staf. De minister stelt voor, daarbij eön
tweeden generaal aan te stellen. Waar moet
het heen, vraagt het „Vad.", als de boofd-
commandanten allen generaal-majoors naast
zich moeten hebben? In de omgeving van
den grooten generaal Von Moltke, die in
den oorlog van 1870 de opperste leiding
had over drie legers, ging het heel wat een
voudiger en soberder toe.
Van deze en dergelijke kracht zijn, volgens
het „Vad.", bijna alle voorstellen des ministers
tot verhooging.
En de enkelo posten, die daarentegen ver
minderd zullen wordoi? Daarvan zegt het
„Vad." o. a.Op soldijen, brood en kleeding en
uitrusting voor onderofficieren en minderen
der wapencorpsen (artt. 13, 14 en 15) is blijk
baar zooveel mogelijk gekort, om de verhoo
gingen, waarop gewezen is, minder ernstig te
doen schijnen. Immers, voor 6344 miliciens, die
tot samenstelling van het X/T der militie onder
de wapenen zullen worden gehouden, wordt
f 196,355 minder uitgetrokken en voor min
der vrijwilligers f 21,645. Dat geschiedt na
tuurlijk ten koste der oefeningen en van de
miliciens.
Zoo kan, naar hot oordeel van het „Vad.",
de toestand niet blijven. Weder zoo besluit
het blad eene begrooting van zoovele mil-
lioenen 1 En wat is nu gedaan ter verhoo
ging onzer weerkracht? Het antwoord moet
bedroevend luiden. Zoo deze minister meent,
dat hy nog leeft in de wittebroodsweken,
waarin hij alles van de Kamer gedaan kan
krijgen, zal de Kamer wel doen hem aan 't
verstand te brengen, dat hy zich misrekent.
In het „Venl. Weekblad" kenschetst mr.
L. Haffmanns, die de voorgedragen pere
quatie van de grondbelasting speciaal
met het oog op de belangen van Limburg
heeft nagegaan, dien maatregel als „een niet
te versmaden voordeel." Uit don door de
regeering ovorgelegden staat van vergeiyking
van de bedragen der ryksgrondbelasting
(hoofdsom en 211/, opcent) naar de oude be
lastbare opbrengst geheven, met de bedragen
der grondbelasting, berekend naar 6 percent
van de nieuwe belastbare opbrengst voor elke
gemeente van het Ryk, blykfc dat in alle ge
meenten van Limburg, behalve in Maastricht,
in 1893 minder aan grondbelasting zal betaald
worden dan thans geschiedt. In Maastricht
alleen zal het bedrag der grondbelasting ver
hoogd worden, maar slechts met f 155.61.
Dit is nogal te dragen. De vermindering zal
niet voor alle gemeenten dezelfde zyn. Zy
variöeit tusschen 1 en 57 percent; gemiddeld
is zy ongeveer 30 percent.
Over hot geheel wordt de grondbelasting
in de provincie Limburg verminderd met
f 118,965.72, zegge honderd achttien duizend
negen honderd vyf en zestig gulden twee en
zeventig cents.
'E&ii aardig sommetje!
Vooral, als men bedenkt, dat de verminde
ring yoor alle elf provinciën, dus voor het
geheolo ryk, slechts f 968,481.41 zal bodragen.
I'ondspondsgewyze verdeeld, zoude het aan
deel van Limburg in de vermindering veel
kleiner wezen. Dit is een bewys, dat wy op
dit oogenblik in verhouding tot de andere
provinciën te veel grondbelasting betalen en
dat de beruchte opvoering der grondbelasting
in Limburg onrechtvaardig was.
Op den dag van heden betaalt Limburg aan
grondbelasting ƒ372,752.77. Te beginnen met
1893 zal Limburg f 253,787.05 aan grondbe
lasting betalen.
Ik heb het altyd gezegd, schryft mr. H.
de hervormingsplannen van den minister
Pierson hebben hunne vóór- en hunne tegen,-
hunne licht- en hunne schaduwzyde.
Hier hebben wy de lichtzyde, of liever ééne
lichtzyde. Want er zyn er meerdere. De
afschaffing der tollen by voorbeeld is ook niet
kwaad.
De „Amsterdammer," Dagblad voor Neder
land, bevatte dezer dagen een artikel, tot
opschrift dragende: „In welke mate gedoogt
de grondwet kiesrechtuitbreiding?" en onder
teekend: „Tak van Poortvliet."
De oppervlakkige lezer zou wellicht daarüit
atleiden, dat de minister van binnenlandsche
zaken, die in het begin van deze zitting zyne
denkbeelden over de regeling van het
kiesrecht heeft uiteengezet in de wetsont
werpen, welke hy aan de Tweede Kamer
heeft aangeboden en de memorie van toe
lichting, die deze vergezelt, ook nog buiten
hot Binnenhof opgetreden is, om voor zyne
meening propaganda te maken, en daartoe
de „Amsterdammer" tot orgaan gekozen
heeft. Men zou reden hebben zich daarover
te verwonderen, want tot dusver was het
geene gewoonte by de ministers om zeiven in
de Pers de wetsontwerpen te verdedigen, die
zy by de vertegenwoordiging hebben ingediend.
Intusschen, men behoeft zich in dit geval
niet te verwonderen over den minister; die
heeft zpn ministerzetel niet verwisseld voor
den schryfstoel op een redactiebureau. Wat in
de „Amsterdammer" is opgenomen met 's mi
nisters onderteekening, is een woordeiyke
afdruk van de paragrafen 2 en 3 en de eerste
alinea van 4 der memorie van toelich
ting van de wetsontwerpen, die de minister
by de Tweede Kamer heeft ingezonden. De
vermelding van de bron ontbreekt echter. Een
zoo eigenaardig gebruik te maken van stukken,
die van de regoering zyn uitgegaan, was tot
dusver geene gewoonte by de Pers.
Het „Noordbrabantsch Dagblad" neemt don
raad, door „Recht voor Allen" gegeven, over,
om cursussen in het lezen en sehryven op te
richten ten behoeve der aanstaande kiezers.
Het blad noemt dit „een wenk van onzj
vijandeR" en voegt er het volgende aan too:
Ingeval de nieuwe kieswet van minister
Tak mocht aangenomen worden en aldus het
sehryven van een ordontelyk briefje iedereen
tot kiezer bekwaamt, zal het er op aanko
men, dat zjj, die van huh recht gebruik
willen maken, alvast de pon leeren hanteeren.
Do mannen van „Recht voor Allen" zullen
wel zorgen, dat hun volkje niet wegens
gemis van de vereischte „geschiktheid" moet
thuisblijven. Willen de goedgezinden niet
door hen overvleugeld wordon, dan is het
zaak, dat zy op hunne beurt voor de bekwa
ming der minder penvaardige kiezers Zorg
dragen. Daartoe kan het middel dienen, in
het socialistenblad aan de hand gedaan.
Goed gezien, zegt het „Centrum." Maar het
zal toch moeiiyk gaan, om de Katholieken,
die het blad op het oog heeft, voor hunne
toekomstige kiezerstaak te bekwamen en hun
tegeiykertyd aan het verstand te brengen,
dat het vervullen van dio taak tot niets
goeds kan dienen. De woorden van het „Noord
brabantsch Dagblad" geven hoop, dat het
misschien by voorkeur zal willen medewerken
tot politieke ontwikkeling der nog ongeboren
kiezers en dat het dientengevolge niet mee
zal doen aan den alsdan nutteloozen stryd
tegen kiesrechtuitbreiding.
Tuinbouw en Plantkunde.
In de zaal van het gebouw der Loge alhier,
werd gisteravond eene buitengewone vergade
ring, de eerste in dit seizoen, gehouden
vanwege de afdeeling Leiden en Omstreken
der Nederlandsche Maatschappy voor Tuinbouw
en Plantkunde. Deze vergadering was goed
bezocht, ditmaal ook door dames, zy het dan
voor het grootste gedeelte geene dames van
leden, maar aanstaande bewaarschoolonder-
wyzeressen van de Leidsche Kweekschool aan
het Rapenburg, die hunne belangstelling kwa
men toonen.
Als spreker trad op onze stadgenoot de
heer H. Witte, van wien het bekend staat dat
hy by zoo'n gelegenheid de rechte man is,
en die als zyn onderwerp had aangekondigd:
„Een uur in den Hortus (in de orchideeënkas
en in de kweekkas)."
Spreker begon, na opening der vergadering
door den voorzitter, den heer A.D. D. Schretlen,
met te wyzen op het toenemend bezoek van
Leidenaars aan den Hortus, aan dien aan-
genamen en leerryken tuin, en tevens op de
liefhebbery van velen om het er op aan te
leggen by hun bezoek hem, spreker, mee te
troonen in de kassen, hetgeen hy echter, ook
met het oog op de hooge temperatuur hierin,
minder aangenaam vindt. Nu echter zag hy
kans velen tegeiyk een genoegen te doen.
Het woord orchideeën marcheert tegenwoordig
nogal, zeide de heer Witte, niet alleen omdat
dio bloemen zoo mooi zyn, maar ook dewyl
ze eene groote aantrekkeiykheid, iets buiten
gewoons hebben. Er is veel van te vertellen,
doch hy zou zich slechts tot eenige algemeen
heden bepalen, er iets losweg van zeggen,
zooals dit in de kassen zou geschieden.
De kennis dezer bloemen bepaalt zich in
houfdzaak tot deze eeuw, hoewel ze in de
wetenschap ook bekend waren in het laatst
der vorige. Het aantal orchideeën is verbazend
groot en ze zyn tamelyk algemeen over de
aarde verspreidze komen zoowel voor in
het gematigde klimaat als in koudere landen
en op hooge bergen. De temperatuur heeft
op deze plantensoort een grooten invloed
hoe warmer, des te meer komen ze voor.
Het getal Europeesche bedraagt ongeveer 120,
waarvan er 30 voor ons land komen. In
zuidelyk Europa is hot getal grooter dan in
andere streken van dit werelddeel. Ook de
vocht is voor de orchideeën van overwegend
belang. In Europa komen ze enkel terrestrisch
(in de aarde) voor, in de tropen epidendrisch
of epiphytisch, op takken van boomen; men
spreekt in dit geval ook wel van parasietisch,
doch dit is minder juist; de orchideeën zyn
volstrekt geene woektrplanten.
In de bloem der orchideeën is eene groote
verscheidenheid, hetgeen spreker uit aanwe
zige planten aantoont (hy maakt ook van
eene reuzenteekening gebruik), maar de grond
vorm, het type, is door de geheele familie te
herkennen. De bloem heeft zes verschillende
bloemblaadjes, waarvan de drie buitenste
geheel gelykvormig en geiyk gekleurd zyn;
de drie binnenste vormen de bloemkroon
twee hiervan zyn gelyk, het derde wykt
alleen aanzieniyk af. Het derde binnenste
bloemblad heet lipje, welks vorm het karak
teristieke aan de bloem geeft.
Spreker vestigde daarna de aandacht op
byzondere vormen, afwykingen en samen-
groeiingen, die ons tot te veel uitvoerigheid
zouden leiden. Hy besprak voorts nog de
voortplanting onzer orchideeën door knolle
tjes, welke laatsten tot allerlei bygeloof hebben
aanleiding gegeven. Zoo dacht men dat het ge
bruik dier knolletjes liefde wekte, van de jonge
ten minste; de oude doofden de liefde! Ook
baanden zy den wog, volgens sommigen, tot
finantiëel geluk I
Voor de maatschappy zyn de orchideeën
niet van groote beteekenis, uitgezonderd hun
verschaffen van salep en vanielje. De teeke-
ning der bladeren is wonderschoon. Vroeger
wist men met deze planten geen weg, maar
thans is hare cultuur zeer uitgebreid, ja zelfs
eene mode cultuur geworden.
Omtrent de Oost-Indische bekerplanten
deelde de heer Witte onder meer mede dat
het woord bekerplanten geene wetenschap-
pelyke beteekenis heeft, maar ziet op den
vorm. De bekorplanten (Nepentes) zyn nage
noeg over de gansche aarde verspreid; ze
komen alleen in de natüur niet voor in
Europa. Een der eerste Nepentessen werd op
het einde dor 17de eeuw op Coylon ontdekt
door P. Hermann, een Duitscher, directeur
van den Hortus en hoogleeraar in de kruid
kunde te Leiden. Het zyn planten van zeer
lastige cultuur, boschplanten met zeer enkele
uitzonderingen die eene hoogo temperatuur
behoeven, een met water verzadigden damp
kring en dito bodem, uit afval bestaande.
Het blad is het curieuze der planten; het
heeft aan hot einde een zonderlingen vorm.
Spreker vroeg aandacht voor bladvlakte,
steel, beker en dekseltje. In de bekers, klein
of groot, is altyd water; die bekers zyn
dierenvangers. De Nepentes is eene twee-
huizige plant, met golykslachtige bloemen
dus. Het aantal soorten en verscheidenheden
is zeer groot. Tot en met 1840 waren twee
soorten in Europa fn cultuur, nu een vyftigtal.
Nog veel meer deelde de hoer Witte, wien
aan het einde der vergadering door den voor
zitter namens allen en door allen met applaus
werd dank gezegd, mede, maar wy zullen
zoo vry zyn, hiermede ons overzicht van de
aangename en leerryke causerie, waarby ook
menige bloem rondging, te besluiten.
Gemeugd Nieu w*.
Wesselman, de kruier by het
Holl. Spoor, die Zondag naby de Gevangen-
hulslaan door een achteruitrydenden trein
werd aangereden, ten gevolge waarvan hem
het rechterbeen in het academisch ziekenhuis
moest worden afgezet, verkeert naar omstan
digheden in zeer bevredigenden toestand.
Het bleek hedenmorgen dat het
des nachts knapjes had gevroren. Sommige
slooten waren met een yslaagje bedekt. Zoo
zoetjesaan begint dus do goede tyd voor de
jjsclubs weer te naderen.
Ter bewaking van de hoeve en
het weiland van den veehouder J. Van der
Poel, in het Lageland onder Alkemade, onder
wiens rundvee loopende in den Vrouwe-
Vennepolder mond- en klauwzeer heerscht
arn veerde Maandag-morgen jl. uit Leiden een
detachement infanterie, bestaande uit een
onderofficier, een korporaal en twaalf man.
De machinist, die met den laat-
sten trein der Staatsspoorwegmaatschappy
Zondag-avond naar Don Haag reed, is naby
Zoetermeer by ongeluk van de machine ge
vallen. Hy kwam terecht in eene sloot en
werd gered, nadat de stoker, die alleen op
de locomotief bleef, den trein tot stilstaan
had gebracht.
Eene vrouw, die Zondag-ochtend
de godsdienstoefening in de R.-K. kerk aan
den Boschkant te 's-Gravenhage by woonde,
is gedurende den dienst overleden.
Een korporaal,gisteravond dienst
doende by het afvoeren van paarden in de
cavalerie-kazerne te 's-Gravenhage, kreeg een
slag van een der paarden tegen de borst, ten
gevolge waarvan hy bewusteloos neerstortte.
Naar het hospitaal overgebracht, bleek de
ongelukkige, een 24-jarig jongeling, reeds te
zyn overleden.
Bij het spoelen is Zondag een
13-jarig meisje, onder de gemeente Hof-van-
Delft, aan den Hoorn, waarschyniyk door eene
windvlaag, te water geraakt en verdronken.
Gisteravond kocht een heer in
den sigarenwinkel van den heer Boele, inde
Wydo Marktsteeg, te Rotterdam, eenige sigaren
en liet by vertrek zyne portemonnaie, waarin
tamelyk veel geld zat, op de toonbank liggen.
Na zyn vertrek kwam er een jongen in den
winkel, kocht sigaren en vertrok. De depót
houder bemerkte thans de portemonnaie en
liep, in de veronderstelling, dat deze van den
jongen was, hem achterna, haalde hem in
en overhandigde hem de portemonnaie, nadat
de jongen die als eigendom herkend en den
depothouder vriendeiyk voor zyne moeite be
dankt had. Toen nu kort daarna de ware
eigenaar naar zyne portomonnaie navraag
kwam doen, kwam het misverstand aan het
licht. By de politie is hiervan kennis ge
geven en de opsporing van den jongen ver
zat- {N. R. C
Naar men aan de „Haarl. Crt."
meldt, heeft to Utrecht de volgende, althans
voor eene der partyen zeer onaangename ver
gissing plaats gehad.
In een© familie werd eene der dienstboden
's nachts zóó onwel, dat men vreesde met
een geval van cholera te doen te hebben. Alles
was voor haar op de been en in de weer:
•r werd om hulp naar de barakkon gezonden
en mynheer ging zelf de deur uit om den
dokter te halon.
Inmiddels bedaarde de toestand der dienst
bode en kon zjj naar haar kamertje terugge
bracht worden. Door alle bedrjjven overspan
nen raakte nu mevrouw haar bewustzyn
kwyt en viel op den grond.
Op dit oogenblik meldde zich de ontboden
hulp uit de barakken aan, en deed wat zjj
meende te doen te hebben, door de bewuste-
looze dame op te nemen en ter verpleging
weg te voeren. Mynheer, thuiskomende, vond
de meid veel kalmer, maar zyne vrouw ver
dwenen. Eerst na 24 uren na de noodige
ontsmetting mocht mevrouw weer huis
waarts koeren.
De justitie van Maastricht heeft
zich gisteren naar Heerlen begeven, waar
gisternacht een persoon dood voor de herberg
van v. W. werd gevonden. Men vermoedt dat
er eene misdaad heeft plaats gehad.en er
zyn reeds eenige arrestatiën gedaan. Zoo zyn
te Maastricht gevankelyk binnengebracht L
daglooner, en v. W., herbergier, beiden te
Heerlen, verdacht van don dood te hebben
veroorzaakt van Peter Erven, den landbouwer
te Klimmen, wiens lyk nl. werd gevonden.
Op de "Woerdenscho groote najaars
paardenmarkt werd gisteren van den heer
AV. Van der Mast, wonende te Moerkapelle,
