N°. 9994.
Woensdag 21 September.
A8. 1392.
Pit nomiaer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 20 September.
feze <gourant wordt dagelijks, met uitzondering
van <gon- en feestdagen, uitgegeven.
Feuilleton.
Geld alleen maakt niet gelukkig.
LEIDSCH
DAGBLAD.
F RUS DEZEB COURANT:
Voor Ld<Un p«r I EUA&du.7...V. 1.10.
Fr&noo ptr jmX1.40.
AlioBdArqpu Nomm^ra.:0.05.
Hedennamiddag te twee uren droeg In de
groote gehoorzaal van het academiegebouw
alhier de altredende rector magnificus, prof.
dr. H. Oortrz\jn eenjarig ambt over aan z\jn
by koninklijk besluit benoemden opvolger
prof. dr. C. P. Tiele.
Vooraf deed h\j verslag van de lotgevallen
der Leidsche universiteit gedurende het afee-
loopen wettoiyk academiejaar.
De terugblik, aan hot verledene gewijd, was
hoofdzakelijk naar tijdsorde, zoodat de meest
ongelijksoortige gebeurtenissen achtereenvol
gens voor 't oog voorbijgingen, beeld van het
leven eens Menschen en ook eener Universiteit.
De wetenschappelijke reis van prof. Martin
naai* Oost-Jndiö, nu weer in het midden der
ambtgenooten teruggekeerd, werd herdacht en
de komst der nieuwo professoren Hartman,
Verdam, De Groot en Kosters herinnerd; de
25-jarige jubilós van prof. De Goejo en prof.
Van Geer nog eens te binnen gebracht; den
overledenen prof. dr. A. Kuenen, mr. Johan
De Wal en dr. M. Do Vries nog eenmaal
een hartelijk woord van weemoedige, maar
dankbare herinnering gewyd; aan hen, die
heenpaan uit do r\j der hoogleeraren, prof.
Van Bonoval Faure en Bierens De Haan, oen
woord van achting en waardeering gebracht,
aan wie toegewenscht werd, dat beiden lust
en tijd zullen hebben om eich te wijden aan
den arbeid, waartoe zij zich geroepen ge
voelen, de eerste aan zyn Procesrecht en de
tweede aan zijn Christiaan Huygens.
Werd hot bezoek van den kroonprins van
Italië herdacht, niet minder waardeerend
word gesproken over het bezoek van H. M.
do Koningin Regentes en onze jeugdige Ko
ningin Wilhelmina. Had de rector bi) dez«
gelegenheid niet verzuimd te wijzen op het
bakrompene «n ondoelmatige van de Senaate
kamer en het gebrekkige van het academie
gebouw, wat hem en don Senaats-secretaris,
prof. dr. Tiele, Lij de steenlegging van het
academiegebouw te Utrecht weer voor den
geest kwam, met de vraag: -zou HareMajes-
toit zich dat ook nog herinneren? en met
de verzuchting, dat de belofte van een nieuw
gebouw, door de Hooge Regeering in 14Sfó
aan onze Universiteit gedaan, nog steeds
■onvervuld is, wat de verbeteriiag van andere
academische gebouwen aangaat is er mem'
F BUS D£B AD VBBTENTlfiN:
1—4 regel* ƒ1.05. Iedere regel mem 0.1T|.
QrooUre letten aur pUeUminte. Teer Wt
inoAsseere» bui tem 4e tod wordt ƒ0.11 Wrekend.
dan één reden tot dankbaarheid, al blyft er
hier en daar weer veel te wen6chen ovor.
Brachten rector en secretaris den groet der
Leidsche academie over aan het Trinity College
te Dublin, ter gelegenheid van zijn driehonderd
jarig bestaan, de indruk werd daar opgedaan
hoe wenscheiyk de kennismaking en vriend
schappelijke betrekking met andere Universi-
teiten is en hoe gelukkig, als onze Vader-
landsche hoogescholen ook zonder bepaalde
aanleidingen, elkander wat meer mochtei
ontmoeten.
Overgaande tot de studentenwereld, werd
herinnerd dat er als student worden inge
schreven voor den eersten keer 147, bij her
haling 614.
Daarna wees spr'. op het z. g. Toynbee-
werk in de studentenwereld. Na herinnerd
te hebben hoe op aandringen van prof. Van
dor Vlugt ook hier eene leeszaal was geopend
en cursussen opgericht, opperde h\J een paar
bedenkingen tegen dat werk: deze nl. of 't
in den regel wel op den weg van studenten
ligt, die, gekomen aan de Hoogeschool orn
kennis op to doen, gewooniyk nog niet ryp
zyn om als onderwyzers, vooral niet om als
leidsman en raadgever op te trodon. Boven
dien is het gevaar groot, dat de studenten
onderwyzers zullen beproeven de jougdigo
arbeiders op den een of anderen weg in zake
van staatkundo, zedeiykheid of godsdienst te
leiden, waarvan zy niet zien, waarheen by
leidt. Toch erkent hy in die bewoging een
getuigenis van de ontvankelykheid van ge
moed voor de stem van den plicht, die voor
do toekomst wat goeds belooft.
Spreker vestigde daarna enkoio oogenbük-
ken de aandacht op de University extension
movement, in Cambridge begonnen, te Oxford
gevolgd, terwyi to London enkol voor dit doel
eene vereoniging do London-Society for
the extension of University teaching is
opgericht. Geven de bezwaren, aan deze onder
neming verbonden, als vanzelf aanleiding tot
het inslaan van verschillende wogeD, de
tegenwoordig meest gevolgde wog in Engo-
land is dose: Waaneer men onderwys verlangt
in een cf ander vak, treedt men in overleg
met eens der Universiteiten of de Londensche
Yereenigiag, wa>ke dan zorgt als 't ware
voor een lecturer, die een twaalftal weke-
ïyksche voorlezingen houdt, waarna in oen
uur van onder-récht do lecturer ondervraagt,
inlichtingen verstrekt of ingeleverde opstellen
bespreekt. Aan het einde van den cursus
kan vanwege de Universiteit een getuigschrift
aan hen, die zich laten examineeren, worden
uitgereikt. In het laatste jaar woonden 45,000
hoorders deze lezingen by.
De vraag „of het by ons ook dien kant
uit moet?" wordt bevestigend beantwooid
vanwege de gelegenheid om daardoor gron
dige kennis te bevorderen, waar menigeen niet
in staat is zich die zelf te verschaffen; en
spreker meent ook dat, al zouden de profes
soren moeilyk zeiven als onderwyzers kunnen
optreden, zy zeker gaarne het werk zouden
besturen, sprekers kiezen en afvaardigen,
handleidingen keuren en examens afnemen.
Dat ie gansch iets anders dan wat een
steller van een stuk in Minerva" van 17
Maart verlangde„cursussen met algemeene
onderwerpen", waarvan er bywyze van voor
beeld maar niet minder dan twaalf werden
genoemd. Die zal hy niet krygen, zeidespr.;
populair wetenschappelijke voordrachten by
te wonen moge, ook voor studenten, van tyd
tot tyd nuttig en aangenaam zyn, willen zy
iets van een vak weten, dan moeten zy er in
studeeren; daar zyn zy studenten voor. En
alle lessen staan voor allen open.
Mot eeno aanbeveling aan heeren curatoren
van de belangen der academie, ook wat de
uitbreiding van het getal hoogleeraren aan
gaat, met eene herinnering aan den plicht,
die op de studenten rust, met do mededeeling
dat door den Senaat tot zijn secretaris be
noemd is prof. mr. S. J. Fockema Andrea,
droeg prof. Oort zyne waardigheid aan prof.
Tiole over met de woorden: „Ik groet u,
Rector-Magnificus t" en hiermede was de plech
tigheid afgeloopen.
HH. KK. HH. de prins on prinses Van
Wied zyn gisternamiddag uit Domburg te
'g-Hage aangekomen, ten einde nog een ge
deelte van het najaar te Sckeveningen door
te brengen.
Ter ontvangst waren aan hot Hollandsche
spoorstation aanwezig de burgemeester der
residentie en verschillende leden der Hof
houding van wyien Z. K. H. prins Frederik.
Het Vorsteiyk gezin begaf zich, na eenige
oogenblikken toovens in de wachtkamer, per
rytuig naar ScheveningeD, alwaar 't intrek
heeft genomen in het „Hotel Garni."
Op het verzoek van den hoer J. G. De
Groot, om eene jaarlyksche subsidie van 5000
voor de „Nederlandsche Opera," stellen
B, en Ws. van Amsterdam voor, afwyzend to
'beschikken.
De Eondag-avond in „Walhalla" to
's-Gravenhage aangenomen kiesrechtmotie is
1 gisternamiddag door eeno commissie, bestaande
uit Baye en Adam een derde commissielid
kwam te laat aan het Departement aan
den minister van binnenlandsche zaken per-
soonlyk overhandigd, die hen daartoe in zyn
kabinet ontving.
Door Z. M. den Koning van België is
de heer H. I. Heeren, te 's-Hage, chef Yan
de firma Heeren en Co te Rotterdam, be
noemd tot ridder der orde van den Leeuw,
van Congo.
De Ryks hoogere burgerschool te 's Her
togenbosch vierde gisteren het feest der her
denking van het vijf-en twintigjarig bestaan.
Te 2 uren had de officiëele ontvangst plaats
der twee jubilarissen, die van 't begin af aan
de school verbonden waren en nu nog in
functie zyn: den directeur dr. A. L. Lamers
en den heer J. M. F. Servais. Beiden hobben
voor ieder geschenk bedankt en alleen heeft
de directeur toegestemd voor den kunst
schilder Slager te poseeren. omdat zyn portret
als eene gedachtenis aan dit feest der geheele
school voor de school bestemd is.
Te 1 uur liad eene réunie van oud-leerlin
gen en te 3 uren matinee in den tuin van
„Casino" door het muziekcorps der dd. schut
terij plaats Te 6 uren vereenigden zich ge-
noodigden aan een feestmaaliyd, terwijl het
feest met eon concert door hot muziekcorps
van het 2de reg. inf. in den tuin der socië
teit werd besloten.
De officier van alm. 2de kl. W. H. C.
Ten Brummeler, dienende aan boord vanHr.
Ms. wachtschip te Amsterdam, wordt met 21
dezer overgeplaatst aan boord van Hr. Ms.
stoomschip „Bonaire" en vervangen door den
otf. van adm. 2de kl. U. G. Havik, onderin
trekking van diens plaatsing aan boord van
genoemd stoomschip.
Dg gewone audiëntie van den minister
van financiën zal op 22 dezer niet plaats
hibben.
Het stoomschip „Amsterdam", van Rot
terdam naar Nieuw-York. passeerde 18 Sept.
Wight; de „Bloemfontein", van Amsterdam
via Londen naar Kaapstad, passeerde 16 Sept.
Las Palmas; do „Conrad", van Amsterdam
naar Batavia, passeerde 18 Sept. Gibraltar;
de „Koningin Emma", van Hamburg naar
Batavia, vertrok IS Sept. van Suez; de
„Obdam" vertrok 17 Sept. van Nieuw-York
naar Rotterdam; de „Prins Willem I" ver
trok 17 Sept. van Nieuw-York naar West-
Indië do „Prinses Wilhelmina", van Amster
dam naar Batavia, arriv. 18 Sept. te Padang
de „Reichstag", van Hamburg naar Oost Afrika,
passeerde 16 Sept. Dover; de „Soenda" arri
veerde 18 Sept. van Hamburg te Batavia.
no
Hos vaak had hy de werken van di6s
otalerfiyken meester gespeeld! Hy was er
geheel in thuis. Hjj speelde die niet als ietc
wat aangeleerd was. maar geheei uitzichzel-
Tei. Het kwam hem voor als ontsproot ieders
toon aan zyn eigen gevoel, als speelde hy
met eene vreemde compositie, maar als legde
hu zyne geheele ziel daarin, en zoo kwam
het ook hen voor, die ademloos en diep ge
roerd naar de muziek luisterden.
Hot stuk was gespeeld. Met den laatsten
toon was ook de betoovering verdwenen, die
hom bevangen had, terwyl zijne vingers de
toetsen bewogen. Egon zag zich weder in
dsn familiekring dos heeren Von Osternau.
Naast de sofa zat, met terneergeslagen oogen
en boozo trekken op liet gelaat, de luitenant
on naast hem mevrouw Von Ostornau Zy hield
de handon gevouwen, zag met een droome-
rigen blik in het rondde wonderschoone
muziek, welke zy gehoord had, hield haro
ziel nog gebannen.
En Lize
Een traan parelde in hare oogenMeer
zag Egon niet.; het bloed drong hem plot
seling naar het harthy gevoelde dat hem
dit wild in de torst klopte.
Het nou hem ondraagiyk voorgekomen zyn
thans een woord van by val -of dank te moe
ten aanhooren. Hy moest v?eg, alleen zyn
met zichzelven 1
Opspringend stootte hy achteloos zyn stoel
terug; zonder afscheid te nemen wilde hy
zich verwijderen, toen hem nog te 1 echter I yd
inviel, dat dit eene groote onbeleefdheid
jegens de heerschende gebruiken zou zyn
geweest.
Ja, de gebruikenHy moest zich daarnaar
regelen, wyl hy den gouverneur Gottlieb Peeh-
mayer speelde, die tegenover zyn genadigen
heer de étiquette niet uit het oog mocht ver
liezen. Was hy nooit in staat geweest zich
zelven te bebeerschen, thans moest hy hot
leeron. En hy deed dit ook.
Met eene deftige buiging wendde hy zich
tot den heer Von Osternaumot woorden,
welke geheel pasten by do betrekking, welke
door hom bekleed werd, verzocht hy om
verontschuldiging, indien hy niet verder
speelde, daar hij zich inderdaad aangedaan
gevoelde en uit dien hoofde verzocht by dan
ook verlof zich naar zyne kamer te mogen
begeven; hij kuste de hem door mevrouw
Von Osternau aangeboden hand, bo g deltig
voor Uw en verwaardigde zich zelfs den
luitenant vluchtig te groeten. Toon do deur
der kamer zich achter hem gesloten had en
Egon alleen in do gang stond, btreck hy
met de hand over het voorhoofdhet was
als zou iy op die wijze eene gedachte,
welke ir. zijn hoofd woelde, kunnen verdryven.
Was hy toch werkeiyk dezelfdo Egon Von
Ernau, die er nooit iets om gegeven had
hetgeen anderen van hem dachten, diegeene
andere wet dan zyn eigen wil gekend
Waarom gevoelde hy plotseling den dwang
zich te bebeerschen, zich slaafsgewyze te
buigen onder de nooit door Éom erkende
voorschriften van de in zwang zynde gebruiken?
Hy begreep zichzelven niet meer - by hem had
eene plotselinge verandering plaats gegrepen,
waarvan hy niet in staat was zich reken
schap te geven.
IX.
De zwarte onweerswolken, welke zich in
den namiddag reeds dreigend aan den horizon
vertoond hadden, waren ladgzamerhand al
meer en meor genaderd. Het was erg donker
en de duisternis wsrd slechts voor enkele
oogenblikken afgbroken door felle bliksem
stralen, welke door hun licht den tuin als
het ware in vuur zetten. Egon stond aan
j het geopende vensterhy gevoelde zich, alleen
zynde, weder beter en vryer, ontslagen van
de banden der heerschoude gebruiken, waar
voor hy had moeten bukken, welku hem niet
veroorloofden, in gezelschap, zich aan zyne
eigen gedachten over te geven.
liet deed hem goed dat daarbuiten de ele
menten gereed schenin den wilden stryd te
aanvaarden, dat de ouie bootnen door den
stormwind heen en weer geschud werden
het ritselen der bladeren, h it knarsen der
ta.kkon, het geloei van den wind kwamen hem
weder v "or a'3 de scll00DSte uziek, en wan
neer een licuVtstraaI d0 diepu duiaUrnis Ter'
brZooVerhe,1tendv daarbuiten zag
Zoo nachtelyk donk. ,llt; wathadhy
er 00k m z«n binnenste n erkenning
er om gegeven, dat een straal va. ---okfn?
zuner talenten die duisternis I.a i afgeL.
Do ernst dos levens was h m alshetw.
plotseling op het lyf gevalle
(IV
vervolgd.)
