Het Landjuweel te Antwerpen.
Burgerlijke Stand.
Weldra zullen te Antwerpen groote feesten
worden gevierd, welke voorzeker tal van
vreemdelingen naar de Scheldestad zullen
tiekken. Geen wonder: het Landjuweel van
1561 zal worden opgevoerd.
Wat is dat landjuweel? zullen zeker onze
lezers belangstellend vragen, on ten einde
aari die belangstelling te voldoen, deelen wy
daaromtrent het navolgende mede.
Het landjuweel was een stuk zilverwerk,
dat als prijs gegeven werd aan die Rede
rijkerskamer, welke in den prijskamp de over
winning had behaald. Dergelijke prijskampen
waren in de 15de en 16de eeuw in ons land,
waarby toen ook nog België behoorde, zeer
gewild en het was vooral in de zuidelijke
gewesten, bovenal in de steden Antwerpen en
Brussel, dat zij zeer in trek waren. Yan
heinde en ver komende, trokken de rederij
kerskamers met hare banieren en muziek en
dikwijls in de zotste kostumen de stad bin
nen en deden dan aan den vreedzamen wed
strijd der kunst mede.
Do benaming landjuweel ging al spoedig
over op den geheelen prijskamp en op al de
feestelijkheden, welke te zijnor gelegenheid
gegeven werden, on die dikwijls dagen, ja
weken duurden.
Het belangrijkste landjuweeldat ooit heeft
plaats gehad, was zeker dat van het jaar
1561. Trouwens, alles was in zijn voordeel.
Het waren toen nog dagen van vrede en
geluk: Kunsten en letteren bloeiden, schil
ders, letterkundigen, wier werken nu nog
grooten eerbied inboezemen, waren als het
ware sterren aan den onbewolkten hemel, en
niemand dacht dat weinige jaren daarna de
oorlogsvloek over diezelfde vreedzame gewes
ten zoude heerschen. Zoo werd in 1561 in
Antwerpen het landjuweel gevierd op eene
wijze, welke werkelijk nog in onze dagen
aller bewonlering en verwondering zal ver
wekken. Wanneer men leest van het aantal
wagens, door de eerste meesters geschilderd,
van het aantal ruiters en van knechts, die
aan den optocht deelnamen, het aantal
muziekcorpsen, dat hunne opgewekte tonen
hooren deed, en vooral des avonds hot ont
zettend aantal toortsdragers, die alom licht
verspreidden, dan zal men eerlijk moeton
bekennen, dat de optochten van do tegen
woordige dagen, bh hetgeen toen gedaan werd,
geheel in het niet verzinken.
In Antwerpen wil men nu het landjuweel,
zooals het in 1561 word uitgevoerd, opnieuw
doen opvoeren. Kosten noch moeite zhn ge
spaard. Eene flinke commissie had de zaak
aangepakt, en groot is de verwachting van
hetgeen men op 14, 16 en 21 Aug. a.s. te
Antwerpen zal kunnen aanschouwen.
Tn een brief uit Antwerpen, voorkomende
in het „A. Hbl.", lezen wy daaromtrent het
navolgende
Het zy my veroorloofd, een gering denk
beeld te geven van het onvergelijkbaar en
thusiasms, waarmede het inrichtingscomiteit,
waarvan de hoeren Max Rooses en baron De
Vinck de ziel en de arm waren, de veertien
volksmaatschappijen wist te bezielen, welke
reeds vóór 3 maanden den oproep, zich tot
verwezenlijking van het plan, door de Aka
demie van Oudheidkunde" opgericht, bh deze,
nu haar vijftigjarig jubileum vierende, ver-
eeniging aan te sluiten, beantwoordden.
De koortsachtige opgewektheid, de een
drachtige bedrijvigheid, welke van einde Mei
af onder al deze kringen heeft geheerscht,
is vlakaf uniek en onbeschrijfelijkIn groote
meerderheid behoorondo tot den kleinen, minder
gegoeden burgerstand, hebben de leden dezer
kringen avond aan avond, na don harden dag-
arbeid, soms tot diep in den nacht „kamer
gehouden", zooals zh dat hier nog heeten
eerst om de onderwerpen vast te stellen, welke
zh in den stoet zouden voorstellen, de plans
hunner wagens en de samenstelling hunner
gioepen te bespreken, de aanbiedingen der
„aangesproken" costumiers te bestudeoren, enz.
enz, daarna om zich te oefenen in het
„staan" op de wagens of het „gaan" in de
groepon, om de oudo Nederlandsche liederen,
in den stoet uit te vooren, aan to leercn,en
wat dies meer! Zelfs hunne vrjje Zondags
uurtjes werdon opgeofferd; velen, die nooit
oen paard bereden, moeten thans als ruiters
optreden; geen Antwerpsohe manége en rjj-
school, waar niet een vijftigtal dezer uitzon-
derings-cavaliers zich sedert weken al oefenden
Over geringe geldmiddelen beschikkende,
deden onze volksjongens, dank aan hun
schrander beleid en hunnon onvolprezen kunst
zin, oens te meer wonderen! Een tweetal
der meestvermogonde vereenigingen schrikten
er niet voor terug, respectief 30 en 20 duizend
gulden uit te geven, terwyl arbeid en moeite
van de medewerkende artistenschilders,
beeldhouwors, enz., en van hare eigen leden,
alsmede het ieveren van een aanzienlijk deel
dor benoodigdo materialen, niet eens in reke
ning kwamen!
Geheel Antwerpen, kan men zeggen, heeft
medegewerkt tot het nu verzekerde welslagen
van het aanstaande feest. Het „Verbond der
Handelsnatiën" heeft kosteloos zijne prach
tige paarden ter beschikking gesteld van de
inrichters van den optocht; de groothandel
heeft eenige duizendon franken geschonken,
om voor de 14 deelnemende kringen evenveel
geldprijzen uit te lovenal de muziekcorpsen
van de militaire bezetting verleenen hunne
medewerking; ja, zelfs Brussel heeft zich door
de algemeene geestdrift laten meesleepen ep
hare prachtige verzameling oude muziekinstru
menten in leengebruik afgestaan.
De Antwerpsche adel, ofschoon grooten-
deels verfranscht en in het algemeen zeer
wars van alle populaire of althans door de
mindere standen ingerichte botoogingen, van
welken aard ook, hoeft zich ditmaal bij de
kunstenaars en burgers aangesloten, en zich in
gericht tot dé wellicht prachtigste groep van
de geheele maskerade, die namelijk van de
rederijkerskamer „De Violiere", welke in 1561
„het Landjuweel" opzette. Van de naar teeke-
ningen van Frans Van Kuyk uitgevoerde
kostumen worden en niet ten onrechte
wonderen verteld.
De stoet zal ongeëvenaard groot en grootsch
zyn. In dit dubbel opzicht zal hy alles, wat
tot heden toe in België gezien werd, stellig
zeer verre in de schaduw stellen.
Verbeeld u, lezer, een stoet, samengesteld
uit een vyftigtal praalwagens, waaronder
verschillende van reusachtige afmetingen,
een der wagens van den „Rubenskring" is
10 meter lang, 8 hoog en 4 breed, uit
talryke praaltooneelen en groepen to voeten
te paard, waarin meer dan 2000 mannen en
vrouwen, minstens 500 paardon en 30 muziek
groepen zullen optreden, eene straatlengte
beslaande van circa 5000 meter, groot genoeg
om den geheelen boulevard, van het gerechts
hof tot aan de Paardenmarkt, of al de straten
van de Teniersplaats tot de O.-L.-Vrouwe-
kerk te bezetten.
De pryzon, door de inrichtende „Akademie"
uitgeloofd, verschillen van 2200 tot 4200 fran
ken, eene zeker niet overdreven belooning!
De maatschappijen hebben wonderen ge
daan, wonderen van opoffering, om iets onge
meens voort te brengen, wonderen van kunst
smaak in het samenstellen en uitvoeren der
groepen, welke de rederijkers der XVIde eeuw
zullen voorstellen en der wagons, die allerlei
historische en zinnebeeldige onderwerpen
zullen verbeelden. Er zijn onder die wagens
meesterstukken van vinding en van sierlijk
heid. De pracht in kleederen, het getal der
deelnemers zal in evenredigheid staan met
de heerlijkheid der wagens. Eene der maat
schappijen kleedt vierhonderd en tien man
in zijde en fluweel, anderen tweehonderd,
anderen honderd.
Om den gang, het stilstaan en vooruitgaan
van den langen stoet te regelen, heeft men
een vernuftig stelsel van seinen uitgedacht.
Een man vat post op de hoogste gaandery
van Onze-Lieve-Vrouwe-toren, anderen zyn
geplaatst op de daken van sommige hooge
gebouwen', in de straten, waar de stoet voorbij
trekt door middel van vlaggen van verschil
lende kleur doen de commissarissen van den
stoet teokens aan de posten op de daken,
dozen brengen ze over aan den man op den
toren, die heel de stad door gezien wordt en
die aan het hoofd van den stoet hot bevel
van voortgaan of stilstaan overseint.
De stoet van het Landjuweel van 14, 16
en 21 Augustus zal alles overtreffen, wat
wy hier ooit in Antwerpen en België gezien
hebben en zal het prachtigste feest zijn, dat
er aan de Scheldeboorden werd gevierd sedert
1561.
De volksmassa, welke te Antwerpen ver
wacht wordt, is fabelachtig groot. Reeds sedert
meer dan 14 dagen is in de voomaamsto hotels,
ja, tot zelfs in de grootste koffiehuizen, welke
gewoonlijk geen logies verstrekken, op alle
kamers door het publiek als 't ware beslag
gelegd, terwijl in al de straten, waar de optocht
voorby moet. haast geen beschikbaar balkon
of venster onverhuurd is gebleven
Met het oog op het Landjuweel zyn in
België door den Staat 600 waggons 1ste en
2de klasse in gebruik gesteld voor oxtra-
treir.cn: 110 goederonwaggons zijn voor het
vervoer van reizigers ingericht. De Grand
Central organiseert zelf ook een aantal extra-
treinen.
Op de lijn Antwerpen Brussel alleen wor
den, tegen Zondag 14, niet minder dan veertig
bijzondere treinen ingericht, terwyl, om onge
lukken te vermyden, een groot aantal reizigers
treinen, zoowel internationale als andere, niet
aan het Oost-station, maar bjj uitzondering
in het Zuid- of ook in hetStuivenborgstation
zullen stoppen. Ook uit Amsterdam, Keulen,
Berlyn, Bazel, Parijs, Weenen, St.-Petersburg,
enz. worden byzondore treinen verwacht.
Er zal inderdaad eene babylonische ver
warring van volkeren en spraken dezer dagen
in de Scheldestad heerschen.
Eene nieuwe attractie zot aan de Land
juweelviering de tegenwoordigheid bij van
den koning en de koningin en prinses Clé
mentine. Ongeveer te één uur zullen dé
vorstelijke personen te Antwerpen aankomen
en zich onmiddellijk na ontvangst door de be
voegde autoriteiten, begeven naar het konink
lijk paleis Meir, waar zij de aristocratische
groep van „De Violiere" zullen ontvangen, en
daarna, tusschen 2 en 3, het défilé van de
maskerade by wonen.
Metspanning wordt, door de eens zoo
oranje gezinde bevolking der Scheldestad, een
ander, ofschoon nog niet officiéél aangekondigd,
bezoek tegemoetgezien, dat namelijk van
de Regentes en van Koningin "Wilhelmina der
Nederlanden. Zooals zelfs Franschgezinde or
ganen als „La Chronique" en „l'Etoilo" mede
deelden, zullen HH. MM. mag het te Ant
werpen met groote vreugde vernomen gerucht
waarheid worden in Antwerpen op schitte
rende wyze ontvangen worden.
BUITENLAND.
Belg;i8«
De uitvaart van wylen den predikant Emile
Rochedieu, te Brussel, heeft Donderdag met
den grootsten eenvoud plaats gehad. Er waren
vele dames met hare kinderen, die kransen
droegen, tegenwoordig. De hulpprediker Clé
ment Nicolet en anderen herdachten in het
sterfhuis het leven vol toewijding des over
ledenen, waarna men naar de kerk toog,
welke geheel met zwart behangen was. De
meeste predikanten van België maakten in
ambtsgewaad deel uit van den stoet. De heer
Kógel in het Duitsch, uit naam van den
kerkeraad, de hoeren Andry en Kennedy Anet
uit naam van Evangelisatie- en Zendings-
voreenigingen, voerden hier het woord en de
predikant Gayat deed het slotgebed. Aan het
graf, waar ook do burgemeester Buis tegen
woordig was, sprak nog de Antwerpsche
predikant Wagner een afscheidswoord.
Als ridder der Leopoldsorde werd den over
ledene de militaire eer bewezen.
Het gedenkteeken voor Jan Van Beers
wordt Maandag in het .Stedelijk Park te Ant
werpen onthuld.
Luidens berichten uit Brussel heeft de
heer Van Eetveld, minister van binnenland-
sche zaken van den Congostaat, gisteren een
verlof van verscheiaone weken aanvaard.
Hot bestuur der Opper-Congomaatschappy
heeft Donderdag den minister Beernaert een
adres aangebeden, waarin de grieven dier
maatschappij worden opgesomd en de tus-
schenkomst der Belgische regeering wordt
verzocht. De minister heeft onmiddellijk ge
antwoord dat hy de noodige inlichtingen zal
viagen.
Het handelssyndicaat, waarvan Hodister
directeur in Afrika was, heeft gisteren eene
dopeche uit Congo ontvangen, waarin de dood
van vijf zijner agenten wordt gemeld, name
lijk van Fourot, Noblesse, Piorret, Masscho
en Chauinont. Voorts deelt hy mede dat de
Arabieren verschillende factorijen aan de
Lualaba en de Opper-Lomani hebben geplun
derd. Kapitein Thys, die do depecho heeft
geteekend, laat zyne beduchtheid doorsche
meren voor de tookomst, hoewel hy er bij
voegt dat de Arabieren der Falls zich tot
dusver rustig houden.
Het gistermorgen uit Brussel vermelde
bericht betreffende den volledigen ondergang
van den post, waar Hodister bevel voert, bevat
wellicht waarheid, maar met zekerheid is niets
bekend, zoodat men te Brussel alle hoop nog
niet verloren heeft. Op dien post bevonden
zich 16 Europeanen. Do laatste van Hodister
ontvangen berichten werden in April 11. ver
zonden.
Uit de inlichtingen, welke by verschillende
personen zyn ingewonnen, blykt dat de be
weging moot zyn uitgegaan van de oevers
van het Tanganika meer. waar zich de anti-
slavorny-expeditie van kapitein Joubert en
kapitein Jacques bevonden. Men zou dus bier
niet te doen hebben met een opstand der
Ara ieren van Nyangwe, maar met een inval
uit do streek van Nyangwe door benden, welke
het Arabische hoofd van Tanganika vijandig
gezind zyn.
De Fransche Regoering heeft eindelijk
de verwachte nota tot den Congostaat gericht.
Zy handhaaft daarin al hare vroegere eisclien.
Op het voorstel tot instolling van een scheids
gerecht wordt in de nota niet geantwoord.
"V enezuela.
De „Temps" heeft een correspondent naar
Venezuela gezonden, maar het werd hem
niet vergund te landen en hy heeft zich nu
op Martinique gevestigd. Van daar meldt hy,
dat de republiek in een toestand van vol
slagen anarchie verkeert. Generaal Urdaneta,
een der aanvoerders van de gouvernements
troepen, heeft, in het Westen zich tot dictator
geproclameerd. De hoofdstad Caracas is over
geleverd aan militaire willekeur. Twee vijan
dige legers kampeeron op korten afstand van
do stad; zij schermutselen van tfid tot tyd
met elkander en plunderen in den omtrek.
De stad lydt gebrek en de soldaten, die ook
gebrek lyden, persen der burgerij geld af.
Generaal Crespo heeft geen gouvernement
kunnen tot stand brengen.
Vreemdelingen hebben veel te lijden. Offi
cieren haalden de paarden weg vandenDuit-
schen gezant, hetgeen aanleiding gaf tot een
gevecht, waarby de kok van het gezantschap
werd gewond. Ook den Deenschen consul
werden zijne paarden ontnomen. De ambu
lances van het Rooue Kruis, welke bijna ge
heel door vreemden werden onderhouden,
werden geplunderd door militairen, die de
bedden, het linnen en f 12,000 stalen.
De aanvoerders zijn aan den eenen kant
generaal Mendoza en generaal Monagas, die
den ouden en zwakken dr. Yillegas als presi
dent erkennenaan den anderen kant generaal
Velutini en generaal Crespo.
De ^New-York Herald" verneemt uit La
Guayra, dat Crespo het leger der regoering
onder Mendoza geslagen heeft by Victoria en
dat hij nog meer genaderd is tot Caracas.
Zeer velen verlaten het land of zenden,
hun geld naar West-Indië. De spoorweg van
Puerto Cabella naar La Guayra is vernield;
die van La Guayra naar Caracas staat stil,
omdat het personeel met geweld by de troe
pen is ingelijfd.
De „New-York Herald" ontvangt een nader
telegram uit Trinidad, waarin gemeld wordt
dat het leger der vroegere regeering in Vene
zuela op 10 dezer na een bloedig gevecht de
stad Barrascas aan den Orinoco heeft genomen.
De bevelhebber der opstandelingen, generaal
Valdez, word doodolfik gewond.
Generaal Deocharm zamelde echter de krijgs
macht van Crespo's aanhangers weder bijeen
en trok daarmede Donderdag naar Barrancas
op, deed een aanval op de stad en nam deze
weder in.
Aan beide zyden werd greot vorlies geleden.
Op het oogenblik, dat het telegram werd
afgezonden, trok een leger der opstandelingen
op tegen Cmdad, in de provincie Bolivar.
Programma van Muziekuitvoeringen.
MUSIS SACRUM. Zondag li Aug.. to halfacbt.
door het Stafmuziekcorpa van het 4do Regimen:
Infanterie, direc eur do Heer Gottfried Maun.
Eerete afdeeling: No. 1. ,,'t Vierde", Maracli. 6-
Mann2. Ouvorturo „Les Dragona de Villare", A
Msillart; 3. „Lee ratiDenre", Valae, E. Waldtenfel;
4. Fantaieie de l'Opóra de Suppu: Donoa Juanita",
G. MandTweede afdeeliog No. 5. Ouverture
„Enryantbe", C. M. v. Webcr; 6. Yalae-Caprice. A.
Rubinetein; 7. a2,e, Entr'Act zum Drama „Ro?s
munde", F. Scbnbert; hGavotte, C. Silae: 8. Fan
taieie tur des Motifa de „Lakmé", Opéra de Léo
Delibee (op verzoek), G. Mano.
KOUDEKERK. Bevallen: T. Spek geb. Haan
D. F. Van Egmond geb. Dorrepaal. Z
Ovorloden: A. Reonoveld, wed. van A. v. d.
Bergb, 87 j. G. 8pok, 1 d.
Gehuwd: C. H. Groen, wednr. van A. De Graaf,
en G. Starreveld, ji.
LEIDERDORP. B o v a 11 e n J. Dingjan geb. RaL-
rok, Z. W. A. Van Nieuwkerk geb. Vnu Kampen
hout?, D. T. Klootwijk geb. Groenenboom, D. -
J. C. Janeen geb. Rijke, Z.
Overleden: E. Van Donk, z. 12 j. A. Koróc-
bof z. 3 m.
Gehuwd: A. W. De Zwager, 28 j. en S. Van
Zijp, 18 j. W. F. Slejjaor, 28 j. en J. Koera 22'
OUDSBOORN. Bevallen: J. M. Waardenbor,-
geb. fiernée, Z. J. Oakam geb Kop. Z. M.Vr»
Poelgeest geb. Heen, D. M Pela geb. Oakam, Z.
(wonende to HekeDdorp).
REEUWIJK. B e v a 11 o n 8. 8chouten geb. Slap*
pendel, Z.
Overleden- W. A. Vorkley. 4 j. - G. 8toatl,art
lj. M. Erberveld. 10 j. A. Kivita, 5 tn.
TER-AAR Bivallen: A. Ven Dam geb. Van
Yeeu. Z. C. Kouwenhoveu geb. Siaaeu. D.
OvorVedcn: T. Broziu?, d. 7 J
WOL'BRUGGE. Bevallen: P. v. d. Geeat geb.
1 Hoogc^boom, D.
