J. W. BURGER, Chemisier,
werklieden de aandacht der overige burgers
en menig nieuwsgierige sloot zich bij de be-
toogers aan.
Tegen twaalf uren werd het in do buurt
der Mozes- en Aüronkerk hoe langer hoe
drukker. Van Noord en Zuid, van Oost en
West kwamen de betoogers opdagen, tot oin-
del|jk allen byeen waren. Toen splitste men
zich in twee partijen. De eene afdeeling begaf
zich naar het gebouw „Plancius" in de Plan
tage, de andere trok naar het gebouw van
den sociaal-democratiscben bond, het bekende
Constantia" aan de Gedempte Rozengracht.
Op dio beide plaatsen zouden twee groote
openbare bijeenkomsten plaats hebben en ver
schillende sprekers het woord voeren, in hoofd
zaak ton gunste van den 8 urigen werkdag.
Beide by eenkomsten kenmerkten zich door
ongestoorde orde.
In „Constantia" werd de meeting geleid dooi
den heer J. G. Götzo en tradon als sprekers
op do heeren Boorkoel en Eichelsheim, beiden
uit Rotterdam. Binnen en buiten het gebouw
was weinig bijzonders te zien. De wanden
van het lokaal waren met de banieren van
een aantal vakvereenigingen versierd en de
katheder prijkte mot een rood doek, waarop
de woorden: „Vryheid, Gelijkheid en Broe
derschap." Daar buiten wapperde de roodo
vlag van don gevel. De beide woordvoerders
bepaalden zich niet tot de quaestio van den
S-urigen werktijd, maar brachten in hun be
toog een aantal sociale vragen mede te berde.
De bijeenkomst in „Plancius", waar evenzeer
de zaal mot de banieren van verschillendo
vereenigingen was getooid, droeg volkomen
hetzelfde karakter Alleen hield men daar
beter voet b|j stuk, zoodat bijna uitsluitend
de 8-urige arbeidstijd werd besproken. Als
woordvoerders traden op do heeren C'omelissen
en Gestman.
In „Plancius" werd de meeting geleid door
den heer A. Rot, die vooral op kalmte aan
drong en den aanwezigen verzocht het zingen
op, straat na te laten.
Te halfvier ongeveer waren de beide
meetings afgoloopen en begon de groote tocht.
Men ging elkander te gomoet lqopen langs
een vooraf bepaalden weg.
Ook nu ging alles in de beste orde. Geen
enkele maal bohoefde de politie tusschen
beidon te komenzij vertoonde zich zoo min
mogelijk en zorgde alleen hier en daar, dat
de zich langs den weg bevindende voertuigen
hun weg konden vervolgen en dat op do
drukke punten geenerlei verstoring der orde
plaats greep.
Op den Binnen-Amstel tusschen do Halve-
maansbrug en het Sopbiaplein had do ont
moeting plaats. Een luid „hoezee"klonk van
weerszijden. De „Constantia"-betoogers maak
ten rechtsomkeert, en zoo ging het gezamen
lijk terug naar de gedempte Rozengracht. De
stoet bestond thans uit ongeveer 4000 personen.
Men maakte een omweg door de Vijzelstraat
en langs de Heerengracht voorbij het huis
van den burgemeester.
Weder voor het gebouw „Constantia" aan
gekomen, hield de hoer Rot uit een dei-
vensters oene toespraak, waarin hij de Mei-
betooging welgeslaagd noemde en er ten
sterkste op aandrong, dat men kalm en ordelijk
uiteen zou gaan. Dit geschiedde.
Te Haarlem word op het voormalig sport
terrein „De Phoenix" in de open lucht eene
meeting gehouden. Deze werd te één uur,
door den heer J„ G. Ten Bokkel, redacteur
van „De Dageraad", met oen kort woord ge
opend. Daarna hielden juffrouw Drucker en
de heer A. H. Gerhard toespraken.
Na de pauze traden de heeren P. L. Tak,
van Bussum en mr. D. A. Van Eek van
Leeuwarden, op. De voordrachten werden af
gewisseld door muziek en zang, van mannen-
en gemengd koor.
Ten slotte word langs het terrein een op
tocht mot do vaandels der vakvereenigingen
gehouden. Te vijf uren was alles afgeloopen.
De rust is geen oogenblik verstoord. De
stemming was zelfs eenigszins mat, er was
weinig geestdrift. De politie was alleen ver
tegenwoordigd door twee agenten, een inspec
teur en adjunct-inspecteur in politiek.
Ook te Zaandam is de meting kalm afge
loopen. Er waren 3000 entrée's verkocht.
Debat had niet plaats.
To 's-Gravenhage werd gistormidöag to 12
uren do groote meeting gehouden op het ter
rein aan den Buzuidenhoutschon weg en wel
op con stuk land, gedeeltelijk reeds tot stn».at
opgehoogd en bebouwd met eene villa, welke
echter nog niei door bewoners betrokk n is.
Het aantal komenden en gaanden kan ge
middeld op 500 personen geschat worden.
Hot bezoek was minder talrijk dan op de
meeting van het vorige jaar. Onder de ver
gaderden waren arbeiders uit het naburigo
Delft en eenige Duitschers. De leden van den
sociaal-democratischen bond droogen een rood
lint op de jas.
Ieder ging op eigen gelegenheid naar de
verzamelplaats.
Er waren niet uitsluitend arbeiders op het
terrein maar ook zeer vele nieuwsgierigen.
Van 12 tot 4 uren traden b|j afwisseling
als sprekers op E. R. Gotze, Otto Van Meurs
en mej. Hoogstraten, van Amsterdam; W.
Hevers en A. Heyer, van 's Gravenhago.
De samenkomst word besloten met eene dank
betuiging voor de kalme houding, welke der
beweging ten goede moet komen. Met den
kreet: Leve do achturige arbeidsdag, leve de
nationale beweging, stemden ten slotte de
aanwezigen in.
Behalve de Bozuidenhoutschenweg, waar
gedurende de meeting meer wandelaars dan
gewoonlyk gezien werden, vertoonde de stad
haro gewone kalmte van den Zondag.
Te Rotterdam is alleen gisteravond in het
Verkooplokaal oene meeting gehouden om
propaganda to maken voor den achturigen
arbeidsdag, welke van S uur tot middernacht
heeft geduurd en waarin als sprekers zyn
opgetreden de heeren D. De Clereq uit Haar
lem en C. Cornelissen, lid der redactie van
„Recht voor Allen." Aan het daaropvolgende
debat werd deelgenomen door een viertal
tegenstanders, waaronder een anarchist en
oen christelijk-socialist.
Dynamlel-ontploningen te
Op den boulevard De la Sauvenièro te Luik
hebben gisteravond twee zware dynamiet-
ontploffingen plaats gehad in de woning van
het Senaatslid Selys, en in die van zyn zoon.
Do ontploffingen hadden te 8.39 plaats De
schade is zeer aanzienlijk, maar niemand
word ernstig gekwetst.
Een onafzienbare menigte ylt naar de plaats
van de misdaad.
In het zuidelyk deel der stad heeft een
derde dynamiotaanslag plaats gehad in het
koor van do kerk St.-Martin. De ruiten ter
waarde van 100,000 fr. zyn vernield. In de
naburige woningen zyn over een afstand van
300 meter honderden ruiten gebroken.
De kerk St.-Martin is op eene hoogte ge
bouwd, welke de stad bestrijkt. Zy is gesticht
in 9G2 door den bisschop Eraclius en her
bouwd in 1042 in gothischen styl. Toch is bet
een eenvoudig gebouw, maar van indrukwek
kende afmetingen. De kerk word geheel ver
brand den 4den Augustus 1312, na een bloedig
gevecht, hetwelk daarin plaats vond tusschen
de burgers en de edelen; 200 dezer laatsten,
die in de kerk een schuilplaats hadden ge
zocht, werden daarin levend verbrand. Doze
dag is bekend onder den naam van de „Male
St.-Martin". De glasramen in bet koor en het
schip der kerk zyn uit de XVIde eeuw.
Verdor is nog een vierde aanslag beproefd,
maar de lont was uitgedoofd.
In de stad heersclit oen onbeschrijfelijke
paniek.
De eerste ontploffing b|j baron Solys Long-
champs, zoon, boulevard De la Sauvenière 34,
had te 8.10 plaats en geleek een kanonschot.
In een oogwenk was de geliefde wandel
plaats der Luikenaars met een talrijk publiek
gevuld.
Men liep blootshoofds en ten prooi aan een
grootcn angst dooreen. Vier minuten later
had tien meter verder by baron Selys, den
vroegoren liberalen voorzitter van den Senaat,
een tweede ontploffing plaats. Een verblin
dende vuurgloed was een oogenblik zichtbaar,
een groote vlam scheen uit den muur te
voorschijn te komen. De ontstelde toeschou
wers ijlden terug tegen de nog stüetjs aan
komende menigte in, om weldra weder te
keeren.
De politie drong daarop de menigte achteruit.
De eerste patroon was geplaatst in het
kozijn van hot benedenvenster, en 6loeg de
zware ijzeren stangen van het venster in
duizenden stukjes. De schade is hier aan
zienlijk.
De dienstmaagd heeft verklaard dat zy te
lialfzes iemand heeft hooren dreigen, het
hotel in de lucht te doen vliegen, maar zij
gaf daarop geen acht.
De tweedo patroon was geplaatst in het
aangrenzende huts in de porte-cocbore, en ver
oorzaakte '-elukkig minder schade.
De oude heer Solys liep gebeol ontsteld
onder hot publiek. Duizenden vullen den
boulevard.
Over de derde ontploffing verneemt men
dat de patroon gelegd was in den hoek van
de sacristie. De schade was nog grooter dan
bij een der vorige ontploffingen. Het inwen
dige dor sacristie is zwaar beschadigd.
Alle glazen en vensters in dat deel der
kerk zyn vernield, eveneens by den rechter
Bonjean, in het „Couvent des économes" en in
verschillende naburige huizen.
Ook hier verdringt zich eon groote menigte
op den heuvel, waarop do kerk is gebouwd.
De schutterij is mot spoed onder de wapens
geroepen.
Latere berichten: Do bom in de kerk
St.-Martin was nedergelegd juist in een
hoek waar de kerk door gewone huizon is
ingebouwd.
Do fraaie glazen waron juist gerestaureerd.
Een andere ontploffing dreigde op den-
zelfdon boulevard No. 106. De dienstbode
ontdekte er drie patronen.
De procureur des Konings heeft den gou
verneur gevraagd het leger te hulp te roepen
om te patrouilleeren.
Do bevolking is radeloos. De socialisten
hebben, om te protesteeren tegen het schrik
bewind, de illuminatie voor hun lokaal uit
gedoofd.
By het afzonden van dit telegram werd
eene nieuwe ontploffing gehoord.
Het gerecht is ter plaatse. Uit het eerste
onderzoek blykt dat de patroon welke in de
kerk St.-Martin ontplofte, minstens 5 kilogram
woog.
Men gelooft dat de drio ontploffingen door
dezelfde personen zyn veroorzaakt.
I e beide eerste schijnen tot doel te hebben
gehad de aandacht af te leiden naar den
boulevard De la Sauvenière, ten einde van de
verwarring gebruik te maken om do kerk to
doen springen.
Talrijke huiszoekingen hebben plaais by be
kende anarchisten. Een officier der artillerie
schrjjft de ontploffing in de St. Martin aan
foreiot toe.
Hot gerecht meent, dat deze stof afkomstig
moet zyn van een diefstal van 22 kilo's, welke
by een kolenmjjn te Banneux heeft plaats
gehad.
De heer Francotte, die zyn woning binnen
trad op hot oogenblik der ontploffing, zag
twee kerels vluchten. Hy riep nog: „houdt
ze aan"; inaar hot publiek was te verbijsterd
om do vlucht te beletten.
Omtrent andere aanslagen en ontploffingen
zijn nog de volgende berichten ontvangen:
Couvin (prov. Namen), 1 MoiMon heeft
getracht de woning van den burgemeester
van Aublin in de lucht te doen vliegen. De
aangerichte schade is gering.
Charleroi, 1 Mei: Te HoudengGoegnies,
in het bekken van het centrum, is het venster
van de woning eener weduwe vernield door
do ontploffing van een patroon, welke met
geperst kruit geladen was.
Tours, 1 MeiIn den afgeloopen nacht
te omstreeks 1 uur sprong een bom in een
urinoir, staande naast den ingang tot de
Guidekazerne. Toen de soldaten van het 32ste
linioregement, die de wacht betrokken hadden,
naar de plaats gesneld waren, waar de ont
ploffing had plaats gehad, vonden zy een per
soon, badende in zyn bloed, wiens hand ver
brijzeld was, toen li|j do lont van het helsche
werktuig aanstak.' Het was een kruidenier,
wonende tegenover de kazerne. Hy heeft niet
kunnen zeggen, waarom hy den aanslag,
waarvan hy alleen het slachtoffer was, ge
pleegd heeft. De materiéele schade heeft
weinig te beteekenen,, docht de hevige ont
ploffing heeft nogal eenige opschudding te
weeggebracht.
Lausanne, 1 MeiIn den afgeloopen
nacht had een ontploffing plaats in het dorp
Prelly b|j Lausanne. De ontplofbare stof was
tegen het huis der moeder van den prefect
van Lausanne geplaatst. De materiëele schade
is onbeteekenend. Men gelooft, dat de daders
den prefect schrik hebben willen aanjagen;
in de laatste dagen had hy reeds een aantal
dreigbrieven ontvangen.
Rome, 1 MeiTe Forby in de Romagna
is gisteren voor de gevangenis een helsche
machine ontploft. De schildwachten schoten
hun geweren af, doch zonder iemand te raken.
Brussel, 1 Mei: Voor den ingang van
het ministerie van buiteDlandsehe zaken vond
een voorbijganger een cylindervormig voor
werp van blik met een stuk zwam eraan.
Het voorwerp was gewikkeld in grijs papier
on zorgvuldig toegebonden. De politie stelt
een onderzoek in. (Tweede bericht). Het
bedoelde pakje werd hedenochtend tusschen
twee zuilen van den ingang gevonden. De
lont was aangestoken. Het onderzoek d
politie heeft nog niet aan het licht gebrachl
wat de inhoud van de bus is.
London, 1 MeiHedenochtend is tegen
den muur van het arsenaal te "Woolwich eer
zwarte handtasch gevonden, waarin acht bus-
jes, waarschijnlijk voor een deel met dyna
miet, anderdeels met kruit. Verder vond mon
in het taschje een aantal geschriften in
vreemde talen. De inhoud der busjes za
morgen door den inspectour der springnna.
delen worden onderzocht.
Barcelona, 1 MeiDe politie heeft
heden gearresteerd een landbouwer, die vjj(
pakjes dynamiet, revolvers, patronen en een
groot mes by zich had.
De politie heeft ook drio anarchisten iJ
hechtenis genomen, die bekend hebben gJ
heiine bijeenkomsten te hebben bijgewoond.
S e v i 11 a, i MeiIn den biechtstoel der
voornaamste kerk is een patroon gevonden.
RECLA3IE».
100 Rokiu, Amsterdam,
heeft do eer zijne geachte Cliinteele te be-
richten dat de Heer CATLEKDER za] to
spreken zjjn 4 Mei in Hotel Lion d'Or.
2847 7
fc» IJ i 'Jt' S-4 IN L AjN IX
Met een zucht van verlichting is gistered
menigeen naar bed gegaan, verheugd, dat de!
gevreesde eerste Mei zoo kalm was afgelool
pen. Hier en daar, het ergst te Luik, in Belgis]
hebben de dynamiet-misdadigers aanslagej
gepleegd, maar in de groote steden van Europa]
waar men het meest hen vreesde, hebben]
zij zich stil gehouden.
Van al die landen kunnen we natuurlijk!
niet afzonderlijk melding maken. Wel slecht!
van enkele.
Frankrjjk.
De dag van 1 Mei ging te Parijs onbeditiJ
dend voorbjj ten gevolge van do buitenge]
wone kalmte, welke er heerschte. De ParjjzeJ
naars hadden zichzelven in hunne woningen
geconsigneerdde straten waren verlaten em
de winkels gesloten. Geen wandelaars werden
opgemerktde weinige rijtuigen waren meestal
ledig en do omnibussen voor de helft gevuld]
OogenschjjnHjk was er geen ontwikkelird
van militaire macht, maar toch was uit ver!
schillonde kenteekenen merkbaar, dat bijzon-I
dere voorzorgsmaatregelen waren genomen.'
Al de geasphalteerde straten waren met zand
bestrooid, ten einde het berijden gemakkelijk
te maken voor do cavalerie, die zich op de
binnenpleindn der kazernen en in sommige
openbare gebouwen ophield.
Alleen tegen 6 uren kwam op de boulel
vards wat meer leven, doch tegen denavondl
viel er regen en zag het er weder verlaten uitJ
Het salon en do matinees trokken slechts
weinig bezoekers en des avonds waren vele»
schouwburgen gesloten.
De meeting in de zaal Favier te Parijs
had ditmaal geene groote aantrekkingskracht
voor de werklieden. Het aantal der aanwe
zigen wordt op 3000 geschat. Er waren een
twintigtal sprekers ingeschreven. De benoe
ming van een president gaf aanleiding tot
groot rumoer; ten slotte werd Groussier ais
zoodanig gekozen. Een der aanwezigen stelde
voor den burger Culline tot eerepresident te
benoemen. Dit voorstel werd mot den kreet:
„leve het socialisme!" begroet.
De burger Allemane betuigde zjjn dankJ
dat de werklieden gehoor hadden verieerxï
aan de oproeping van het uitvoerend bewindJ
\Vjj vragen, zeide hy verdor, slechts eenj
weinig minder vermoeienis aan hen, die van
onzen arbeid loven. "Wanneer men een man
meer dan acht uren laat werken, veroordeelt
mon hem tot slavernij en verstomping. Wij
zullen de algemeene en gelijkmakende repuJ
bliek afwachten.
Yaillant, lid van den Gemeenteraad, hield
eene rede, waarin hy evenzeer den achtuur-j
werkdag behandelde. Kaar h(j zeide, zou dij
de laatste maal wezen, dat de werkliedenpartj
een eisch van dien aard stelde; by zou by dj
betrokken overheid stappen doen, welke hej
karakter zouden hebben van oane soort vaj
sommatie, en indien Uit auuuer uitwerking
bleef, zou hy krachtiger maatregelen nomen
Hot congres te Brussel en dat te Parijs het
hen zich zeer verdiensteluk gemaakt, toet
1 zij lien laten Mei tut -non rastdsj
vaststelden. Do internationale vrede-zal vc
zekerd zyn, zoodra de regeeringen wet
