Oom I- si ^«1 IV ion TV MU
Men schrtyft :i j-n de „H&arl. Crt.":
De „Zuid-Hollandsche Leerhoevo voor zui
velbereiding" te Oudshoorn is alzoo haren
mildon stichter, mr. D. Visser van Hazers-
woude, in den dood gevolgd; dit is, afge
scheiden van de geopenbaarde symptomen
der laatste ziekte, tor plaatse het treurig
feit van den dag. Zy, die het geboortefeost
dier grootsche inrichting voor oen drietal jaren
mochten medevieren, zullen ongetwijfeld door
dit doodsbericht treurig zich voelen aange
daan. Van al de opgetogenheid en sympathie
betuigingen van toen niets meer over dan
gesloten gebouwen on stilstaande werktuigen,
overtogen met hot somber waas van teleur-
hesteldo verwachting en ontmoedigend échec
Vraagt men nu er' de ïyderes al aanstonds
levensvatbaarheid m:^to, dan moet het ant
woord beslist ontkennend luiden. Integendeel
erkenden de meest verstokte boeren, en dit
is eene veelbeteekenende vrucht van haar kort
stondig bestaan, hare nuttige strekking, doch
de opvoeding en leiding van het wicht waren
niet gezond, to doctrinair, te liefhebberij
achtig. Als men de verschillende leeraren
als heeren, dos morgens om tien uren, heel
geleerd, met een boek onder den arm, naar
de inrichting zag wandelen, en de boerin
hoorde klagen, dat de noodige handen ont
braken om al de werkzaamheden behoorlijk
op tijd te kunnen verrichtenals men den
boer hoorde verzekeren dat b. v. het afnemen
on keeren der kar. uit gebrek aan behoor
lijke arbeids verdeel in,in stede van dagelijks,
zoo maar eens af en toe kon geschiedenals
men, in plaats vun echte Cfoudscho kaas te
maken, zich in het maken van afscheppers
ging vermeien, enz., onz.als het toezicht op
de ^evoedering en het melken onvolledig
bleek on de van elders aangebrachte melk
geen echte boerinuenzorg had gonoten, zie,
dan profeteerde iedere boer den ondergang
der onderneming, maar steeds met het refrein:
„dat het jammor was, omdat or zooveel goeds
in stak."
Het boerenbedr och is de boer en de
boerin: beiden, in inzonderheid do laatste,
leven in en met het zuivel tot het is afge
leverd, en het geini.-. hiervan was inderdaad
de eerste ziekte der patiënt, die ten laatste
aan uitputting overleed.
Boeren en boerinnen worden zoo maar niet
met theoretische los-en geformeerd; zy moeten
door do praktik van kindsbeen worden aan
gekweekt. Men staat vaak verbaasd van het
causaal verband van duizend kleinigheden in
het boerenbedrijf, waarvan de kennis alleen
langs empirischen weg is te verkrijgen en
die toch hoof (factoren vormon, welke niet
straffeloos kunnen veronachtzaamd worden.
De boerin b. v weet, dat als zij maar ge
kookte aardappelen nabij den room in den
kelder zet, do smaak van de boter het moet
ontgelden, enz., enz., en juist zulke kleine
zaken bereikten het bewustzijn der zuivel-
school-studonten niet. De theorie was hoofd
zaak; de praktijk werd veronachtzaamd,
omdat de leidende elementen die niet kenden
en telden.
„Den landbouw te hulp komen" is tegen
woordig een modewoord geworden, waarmede
men het panacee meent gevonden te hebben
tegen alle kwalen in het boerenbedrijf, maar
mon ziet voorbij, dat het „herziet u-zelven"
inzonderheid don boeren gelden moot, want een
waarlijk goede boor of boerin heeft goene hulp
van buiten noodig. Die goede boeren en boerin
nen aankweeken is dus hoofdzaak on omdat
de vorderingen der wetenschap ook in don
boerenstand moeten doordringen, daartoe zijn
de zui elscholon noodig. Maar dan moeten het
ook scholen zijn voor theorie en praktijk beiden,
on aan dezen eisch voldood de Zuid-Hollandsche
Leerh« >ove goonszins. Mogen andere soortgelijke
inrichtingen mot deze droeve ervaring haar
voordeel doon!
Te Haarlem hebben Dinsdag in
oon gedeelte der Jansstraat velen de vlag
uitgestoken ter eere van eon gouden echtpaar,
met name don heer Johannes Hendnkus Van
Ruyven en zijne echtgenoote mej. Alida Smits.
De bruid is goboren te Noordwy'k 25 Maart
1809 en do bruidegom te Delft 5 Maart 1816.
De heer Van Ruyven is, naar de „Haarl.
Ct." zegt, waarschijnlijk een der laatste
afstammelingen van Klaas Van Ruyven,
schout van Haarlem, die Mei 1492 door het
Kaas- en Broodvolk word vermoord en wiens
aan stukken gehouwen lichaam aan zijne
vrouw in oeno mand werd thuis gozondon
mot het navolgende kreupel versje:
„O vrouwke van Ruyven
Aan deze Boudikens kundet gi kluyven."
Het „Vad." meldt dat de minister
van justitie do aandacht van den pioc&reur-
generaal to 's-Hertogenbosch op de versprei
ding van het blaadje „De Talmudjood" heeft
gevestigd, en hem uitgenoodigd, als daarin
artikelen voorkomen, in strijd met de strafwet,
de verspreiders strafrechterlijk te vervolgen.
Uit Renkum meldt men: Het is
thans zoogoed als zeker, dat de cursus in
zuivelbereiding alhier zal doorgaan.
Er hebben zich reeds 30 meisjes voor deel
neming aangemeld en men verwacht dat dit
getal nog bolangryk zal toenemen.
De heor J. T. M. Lo Maïtre alhier heeft
welwillend zijne boerderij voor het houden
van den cursus beschikbaar gesteld.
Verschillende landbouwers, die tot heden
bij het botermaken geen thormometer ge
bruikten, hebben zich reeds zulk een onmis
baar voorwerp aangeschaft.
De rechtbank te Heerenveen
heeft vonnis gewezen in de bekende zaak
der nachtulyke indringers bij Menger, te Noord-
wolde. Do beklaagden zijn veroordeeld als
volgt: Jan Velt tot 8, Willem Velt tot 6,
Jan Bosma tot 2 en Sake Bosnia tot 1 jaar
govangenisstraf.
Op den stal van don heer De
Lange, ia de Friescho gemeente Weststelling
werf, is onder de koeien het miltvuur uit
gebroken.
Terwijl door het comité der
Friesche Volkspartij is besloten in plaats van
oene provinciale meeting op 1 Mei eenige
kleine meetings te organiseeren, zal vanwege
do sociaal-democratische afdeeling Leeuwarden
op 1 Mei te Leeuwarden eene nationale mee
ting worden gehouden. Als sprekers zullen
optreden de heeren Domela Nieuwenhuis,
Fortuyn, Van Emmenes, Helsdingen en Luitjes.
By den aanbouw der niouwe
hervormde kerk to Apeldoorn is de broeder
van den aannemer, door een misstap, van een
steiger gestort. Hy werd zwaar gekneusd.
Uit Bari, in Italië, wordt gemeld
dat men op de trappen naar de kerk te
Rosario de lijken gevonden heeft van twee
grijsaards, van honger omgekomen.
Men meldt uit Nieuw -York dat de
heer Frank Melbourne, do uitvinder van den
kunstmatigon regen, binnenkort in Mexico
wordt verwacht by eon rijk grondeigenaar,
die bij hem verschillende regendagen heeft
besteld. Voor hoeveel per dag en per droppel
Een staaltje van de Chineesche
dagbladpers. Do to Tientsin verschijnende
„North China Daily News" bevat het volgende
gewichtige politieke nieuws uit Europa: Uit
Duitschland wordt ons gemeld wij deelen
het echter onder voorbehoud mode dat de
Duitsche keizer Prins Von Bismarck benoemd
heeft tot koning van Zwitserland.
Een 5 5 meter hooge schoorsteon
is in eene fabriek, te Cleckheaton, by Bradford,
naar benedon gekomen. Van do werksters (het
is eene fabriek van geweven stoffen) werden 6
gedood en 10 gewond. Sommigen waren nog
onder de puinhoopen bedolven. Men is ter
stond aan het werk gegaan om de ongeluk-
kigen te bevrijden, waarbij slechts lamplicht
kon worden gebruikt, daar de gasleiding ver
nield werd.
Nader wordt gemold dat thans in 't geheel
12 lyken te voorschijn zyn gebracht. Omtrent
twee werklieden, die op het oogenblik van
de instorting in de fabriek waren, heeft men
nog geen zekerheid.
Toen de schoorsteen op het punt stond te
vallen, stonden verscheidene werklieden dicht
b|j den voet. Zij bemerkten het dreigende
gevaar evenwel en ontkwamen.
Onder de nieuwsberichten, welke
de laatste post uit China bracht, vindt men
ook hot volgende vermeld:
Gedurende do week van Kerstmis heerschte
de influenza sterk in Tientsin en de onder
koning Li Hung Chang was ernstig ziek. De
Engelsche geneesheer, dr. Irwin, die te hulp
geroepen was, had do grootste moeite om
zyne voorschriften opgevolgd te krijgen, daar
de familie van den onderkoning zich ver
zette. Do kachel word uit de ziekekamer ver
wijderd, omdat het tegen de Chineesche be
grippen was om de kamer te verwannen,
terwijl verlangd word dat een Chineesche
arts zou komen. De onderkoning, ondersteund
door zijn jongsten zoon, hield zich echter flink.
Het tijdstip van zijn overlijden werd door de
gansche familie op 22 December, den dag
van den winter-zonnestilstand, vastgesteld en
ten slotte begon Li dat ook te gelooven. Twee
dagen vóór dien dag kwam er echter eene
verandering in zyne ziekte en werd hy gaan
deweg beter.
KOLONIËN.
BATAVIA, 23 29 Januari. (Vervolg.)
Volgons bericht van den chef over den ge
neeskundigen dienst, zyn in het district Bo-
gorame (Japara) behandeld: 301 choleralyders,
waarvan er 188 zyn overleden, terwijl te Kotta-
Radja en Oleh Leh waar de cholera op 5
December jl. heeft opgehouden epidemisch te
heerschen van af 20 November tot en met
8 December jl. 53 lijders met 29 dooden zyn
voorgekomen. (Jav. Ct.)
"Wogens de duurte der levensmiddelen
in de afdeeling Deli der residentie Oostkust
van Sumatra is bepaald, dat ook gedurende
het jaar 1892 aan de aldaar gelegen troepen
tegemoetkomingen zullen worden uitgekeerd.
Van den resident van Timor en Onder-
hoorigheden is door de regeoring het volgend
telegram ontvangen:
Koepang, 12 Januari. „Omtrent gezondheids
toestand en politieke toestand geene bijzon
derheden; do influenza op Timor onder de
paarden is geweken."
De benoeming van den kolonel Van
Ham tot commandant der 1ste militaire af
deeling op Java to Batavia, wordt dezer
dagen vorwacht.
In het groot militair-hospitaal te Batavia
is overleden de gepensionneorde kapitein
dor infanterie Van der Schoor.
Van welingelichte zydo verneemt het
„Bat. Nbl." dat het lid in den Raad van
Indi mr. Bergsma, in April a. s. 's lands
dienst met pensioen zal verlaten en passage
tegen dien tyd heeft besproken, ten einde
te repatrieeren.
Ton vervolge van zyn in de „Javasche
Courant" van 19 dezer opgenomen telegram,
is door de regeering van den resident van
Semarang het volgend telegraphisch bericht,
gedagteekend 18 dezer, ontvangen:
„Volgens bericht van assistent-resident
Demak was waterstand 15 Januari in Toen-
tang- en Grogol rivieren hoogcr dan tien dezer
en liep water over linkerdyken; dientenge-
volgo z(jn die dijken op verschillende plaatsen
doorgebroken en afgeschoven. Waterstand
was 16 dezer zakkende".
In het „Bat. Hbld." wordt in een arti
kel, getiteld: „onze hinderlagen op Atjeh", ant
woord gegeven op de vraag hoe het toch
mogelijk is, dat wy telkens en telkens door
de Atjehers overvallen worden. Sedert de
kolonel Pompe van Meerdervoort aan het
pacificeoren is, worden iederen avond en
eiken nacht patrouilles van 15 a 18 man
met een luitenant of onderofficier als comman
dant uitgezonden, om zich in de nabijheid der
ceintuurspoorbaan in hinderlaag te leggen.
Daar de Atjeher heeft opgemerkt, dat die pa
trouilles iederen avond langs of naby de spoor
baan moeten marclieeren om op de plaats van
bestemming te kunnen komen, kwam hy ook
al spoedig te weten welke voor hem de ge
schiktste punten zyn, van waar onze patrouilles
het best zyn aan to vallen. De bestudeering
der zaak wordt den Atjeher zeer gemakkelijk
gemaakt, daar hy eiken avond tusschen alle
posten hetzelfde ziet gebeuren.
De schr. geeft eene opsomming van de ver
liezen, welke door den vijand aan deze patrouilles
tusschen 7 Juli en 26 Nov. z(jn toebracht, en
vervolgt dan:
„Resumeerende, zien we dus, dat sedert het
optreden van den kolonel Pompe van Meer
dervoort, van de op hinderlaag uitgezonden
of te hulp gosnelde patrouilles onze verliezen
bedroegen aan:
gesneuvelden1 officier, 2 onderofficieren
en 3 fuseliers;
zwaar gewonden10 fuseliers en licht ge
wonden: 9 fuseliers.
Aan wapenen verloren we:
1 karabijn, 1 sabel en 2 Beaumont-geweren.
En welke zyn nu de voordeelen der hinder
lagen Dat men nu en dan wat kains en
opium aanhaalt. Doch in myn oog is dat
geen voordeel to noemen, zoolang aan enkele
zoogenaamde bevriende Atjehers, van buiten
de linie, licentién verleend worden om alles
uit te voeren. Alleen kanonnen en geweren
met projectielen en kruit mankeeren slechts
op die licentiOn; anders kan men er dan ook
alles op vinden.
Verder worden de spoorbruggen door de
patrouilles beschermd, maar daarom behoeft
men er niet eiken avond op uit te gaan. En
wat kan nu de vyand aan de spoorbaan be
schadigen? Hy kan granaten onder de rails
leggen of een paar rails opbrekendat is
alles. '6 Morgens, by de veldverkenning, wor
den al die gewichtige nieuwtjes ontdekt en
zoo noodig hersteld, doch dat alles wettigt
niet hot eiken avond uitzenden van patrouilles
die elk zware verliezen lyden, zooals uit de
aangehaalde voorbeelden voldoende blykt.
Omtrent de ongeregoldheden te Tandj.-
Balei vernemen wy nader, dat deze haar ont
staan te danken hebben aan het door den
Djaksa v>rkeerd uitvoeren van door den con
troleur gegeven bevelen tot opruiming van
massa's goederen en vuil, welke langzamer
hand langs de S6t Silau waren opgestapeld,
het smokkelen 's avonds vergemakkelijkten en
ook de contröle by dag over ingevoerde goe
deren onmogelijk maakten.
In plaats van hierop het oog te houden liet
hy den gedehhouders in de hoofdstraat aan
zeggen, dat zy de galerijen voor hunne wonin
gen hadden te ontruimen, en toen hier niet
zoo dadelijk aan voldaan werd, liet hy de
koopwaren met geweld verwyderen. Dit ver
wekte ongenoegen en oonige honderden ont
slagen en hari besaar vierende koelies pro
fiteerden van de gelegenheid om eon opstootje
te maken en takelden den oppasser van den
Djaksa geducht toe, zoodat deze nu inwen
dig zwaar gewond blykt, nadat hy oerst eenige
dagen weder dienst had gedaan.
Do controleur verschoen daarop met eenige
gewapende oppassers en binnen een uur was
de orde hersteld.
Daar de oppassers echter behalve do bel
hamels ook eenige gegoede Chineezen in de
hurrie haddon meegenomen en het gerucht
liep, dat dezen in do gevangenis mishandeld
werden, bleef de stemming van het plebs
zeer vyandig, ook nadat van de 13 opge-
vatten slechts 4 werkelyke oproermakers
bloven opgesloten.
De gedehhouders durfden daarom niet ope
nen en er ontstond gebrek aan ryst. De con
troleur, raeonende dat daardoor ook de Maleiers
ontevreden zouden worden, liet toen ook deze
4 kerols los tegen borgtocht in geld en ver
zekering van de voornaamste winkeliers, dat
zy er voor instonden dat dezen zich zoo
noodig dadelyk weder beschikbaar zouden
stellen.
Toen keerden rust en vrede te Tandj. Balei
terug.
De oorzaak van alles is de verregaande
vervuilde toestand, waarin de plaats na het
vertrek van don vorigen controleur verkeert,
en allerlei ingeslopen misbruiken, zooals uit
stallingen, werkplaatsen en vermomde ge
legenheden tot dobbelen op de publieke straat,
welke krasse maatregelen tot opruiming noo
dig maakten.
De twee belhamels, die den oppasser van
den Djaksa zoo verwondden, zyn, jammer ge
noeg, dadelyk gevlucht. Deli-Crt
Aangaande de Pahangsche onlusten ver
neemt men dat in het district Bentong vyf
bentings zonder slag of stoot genomen en
eenige kampongs verwoest zijn, terwyl de
vyand zich aan den benedenloop der rivier
bevond. Uit een bericht uit Kwala Loempoer
blykt, dat hot aan de colonne Mac Namara
nagezonden snel vurend kanon ergons tusschen
.Sarenda en Kwala Koeboe in de modder is
blijven steken. Men verwachtte het echter
zonder veel moeite los te krygen met behulp
van vier ponnies, die weder aan het stuk
geschut zyn nagezonden en den 12den Januari
ongeveer de plaats waar het zich bevindt,
bereikt moeten hebben.
Dapartoment van Oorlog. Overgeplaatst: De
kapt. der iDf. J. W. Wrje van het subaistenten-kader
te I'ailaDg, naar het eabsist.-kader te Semarang;
de late luit. der art. jhr. A. F. H. Van Pelser Berenï-
berg van de 2de eomp.art. (2de veldbattorij) te
Baujoe-lbroe, naar do 20ste comp. art. (comp. van
Celebes) te Makassar; de 1ste luit. der art. J. J
Van Leeuwen van do 20ete comp. art. (comp. vat
Celeb»aj te Makassar naar de 17de comp. (7de comp.
vesting) art. to S&latiga,
Verleend: Aan den lslon luit. der art. G. E
Knoop eene maand verlof tot herstel van gezond'
beid naar SoekaboGmieaan den laten luit. der
iof. W. R. Van der Gronden eene maand verlof tol
horstti van gezondheid naar Fort-de-Kock.
Bevorderd: Bij het wapen do art. tot kapt.
de lete luit. M. G. J. Kempera; tot lstcn luit
de 2do luit. C. M. Kan.
Verleend: Een 2-jarig verlof naar Europ».
wegens 12 jaren onafgebroken dienet in N.-I., aas
den Lten luit. der itf. E. O. Van Swieten.
Bevorderd: Tot kol. b(j bet wapen der inf. d«
luit -kol. P. T. H. Van Ham.
Benoemd: Tot mil. ambt. 2de ld. do mik
ambt. 3de kl. P. H Van Hal.
Opgave van passagiers, vertrokkcu van Batavi»
per s. „Prinses Wilhelmina", gez. 8. Turfboer,
naar Europa:
Kapt. iDf. J. W. Libosan met echtg. en 2 kinderen,
luit. ter zee lste kl. C. J. De Viiese, oiT. admia-
marine 2de kl. W. G. Erfmanu en C. J. Eeg,
Fnnnav met echtg. on kind, 2 jongeheeren Vio
Blommeetein, conir. B. B. 2do kl. D. D< Boer mt»
echtg. en kind lid der alg. rekenkrmer W. v. d. Fiji
met echtg. en kind, onderwijzer W. Ja.er Dekktr
en cchtg., wed. Wachtels. C. F. Hagcnzicknr, (nasi
PadaDg De 3lunuick) Hr. Ms. militairen en sekt-
peüngen.
