DAGBLAD.
9808
VrijdajS£ 12 Februari.
A*. 1892.
gleze fëouiani wordt dagelijks, met uitzondering
van 'on- en feestdagen, uitgegeven.
Tweede Wad.
Burgerlijke Stand.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lsiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijk» N.irorap.r»,0 03.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
Van 16 regel» ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootore lettors naar plaatsruimte. Voor het
Incasseersa bcitsn de stad wordt ƒ0.10 borakc-1.
Het Haagsche lirankzlnnlgeugesllcht.
Onder het opschrift „eene duistere zaak"
deelt de Haagsche correspondent van het
„Dagblad voor Nederland" nog het volgende
mede uit het krankzinnigengesticht aan het
Slykeinde in Den Haag
„Zekere juffrouw.uit Sneek, is hierheen
gekomen om hare dochter uit het krankzinni
gengesticht te halen, en beklaagde zich by
ons dat men haar heur kind, trots herhaalden
aandrang by den burgemeester en den officier
van justitie, niet wilde medegeven.
Het meisje diende by den heer G. in het
Emma-park en is in het krankzinnigengesticht
geplaatst zonder dat hare ouders er iets van
wistenMynheer bracht haar, gewapend met
een bewysje van ztyn buurman en dokter,
doodeenvoudig naar het politiebureel, waar
men haar een nacht opsloot en den volgenden
dag met oen paar agenten naar 't gesticht
liet brengenDit was alles al in orde, toen
hare moeder hier kwam op eeno uitnoodiging
van mevr. G. om hare dochter te komen
halen, omdat ze wat zenuwachtig was. In
plaats van haar te kunnen medenemen, hoorde
ze, dat haar kind in het gesticht zat. Ze
mocht het ook niet zien, zoodat ze onverrich-
terzake naar Friesland moest terugkeeren.
Ze had natuuriyk geen rust en is nu alweer
sinds Woensdag hier, doch heeft het nog
niet verder gebracht dan hare dochter ten
minste te zien. Zy bevond haar kalm, maar
hongerend en verlangend om er uit te komen,
wat haar echter tot dusver niet werd vergund,
trots alle moeite, die de vrouw zich heeft ge
geven by burgemeester en justitie.
Legio is het aantal vragen, dat hier ryst.
Is hier gehandeld krachtens art. 14 dor
wot door den burgemeester of neemt men
aan onze politiebureolen maar een ieder in
voorloopige bewaring, die daar door een par
ticulier wordt afgeleverd
Hoe i6 het mogeiyk, dat de officier van
justitio vóór zyn requisitoir en de president
der rechtbank vóór zyne machtiging tot plaat
sing in het gesticht do ouders van het meisje
geheel buiten de zaak hebben gehouden?
Er loopen hier over deze zaak zonderlinge
geruchten, die wy ons wel zullen wachten
te helpen verspreiden, doch dit nieuwe bewys
hoe gemakkeiyk het gaat om iemand in oen
krankzinnigengesticht te brengen, strekt zeer
zeker om do bestaande onrust ook op dit
punt nog te vermeerderen."
Volgens een later bericht van denzelfden
correspondent is het meisje deze week ein-
deiyk in vrijheid gesteld.
Do Ilaagsche briefschryver van do „Zutfun-
sche Ct." (het Tweede Kamerlid Goeman Bor-
gesiu6) zegt o. a.
„De onthullingen over het Haagsche krank
zinnigengesticht zyn hier het gewone discours
van den dag. Ieder wil de brochuro van
mevrouw Stuton lezen en er is dan ook reeds
een tweede druk van verschenen. Eerst werd
er weinig gewicht aan gehecht, maar dat is
geheel anders geworden, nu ook van andere
zyde veel van 't geen in die brochure te lezen
staat, bevestigd wordt. Trouwens eene beste
reputatie had het Haagsche krankzinnigen
gesticht toch reeds niet. Raadpleegde een
familie een geneesheer over het meest aan
•to bevolen gesticht, dan was dikwyis het
antwoord: De meeste gestichten zyn goed,
maar ik mag u niet aanraden een bloedver
want te laten verplegen hier op het Siykeinde,"
De „Haagsche Crt." deelt heden mede dat de
twee inspecteurs voor het staatstoezicht op
krankzinnigen Dinsdag een langdurig onder
houd hebben gehad met mevrouw Stuten
over al de mededeelingen, in hare brochure
vervat.
Ook de officier van justitie houdt zich, naar
het blad verneemt, ernstig met de zaak bezig.
De briefschryver uit de hofstad in de
„Arnh. Ct." betuigt er zyn leedwezen over,
dat de lust om zich meester te maken van
een schandaaltje als nu over de mishandeling
van de zieken in het Haagsche krankzinni
gengesticht aan den gang is gemaakt, zoo
aanstekelijk blykt te zyn, dat zelfs dagbla
den, welke men voor te deftig en te ernstig
zou houden voor zoodanig bedryf, er aan
meedoen. Hy schryft: „Vooruitloopen op het
onderzoek naar de waarheid van in eene bro-
chure vermelde zaken is rayne bedoeling niet,
maar wat hiervan ook waar of onwaar zy,
gestichten, hetzy voor krankzinnigen, hetzy
voor zieken in 't algemeen, zyn instellingen
van zóóveel nut in het algemeen, en de tegen-
ingenomenheld van het domme publiek
vooral dat gedeelte, waarvoor ze juist een groote
zegen zyn er regen is nog zóó groot, dat
een journalist zich wel tweemaal mocht be
denken vóór hy raedehelpt tot het verbreiden
van verhalen, welke alleen kunnen bydragen
om dien tegenzin nog te versterken en verder
uit te breiden.
,.Dö vraag, of de ex-verpleegde van het
Haagsche gesticht, ontslagen naar ik verneem
wegens den voor hare omgeving schadeloozen
toestand harer geestvermogens, wel als eene
zoo geheel vertrouwbare autoriteit to'beschou
wen is, dat men hare mededeelingen als een
evangelie zou moeten aannemen, laat ik
buiten besprekingzelfs twyfel ik niet aan de
goede trouw, waarmede alles thans opgedischt
wordt. Niet omdat ik eenige waarde hecht
aan de lange lyst van personen, die de ver
klaring ondorteekend hebben, dat de zegsvrouw
van al dio gruwelen, in do brochure be
schreven, niet krankzinnig is eene verkla
ring, ton overvloede, welke alleen beteekent,
dat z\j haar niet voor krankzinnig houden
want wol geen twee personen uit de duizend
zullen 't in hun hart nemen te weigeren,
wanneer iemand, en nog wel eene dame, eene
„mevrouw", hun zulk oene verklaring verzoekt
af te geven. Zy zyn immers in alle omstan
digheden, zelfs al mocht de toekomst het
tegendeel loeren, verantwoord met te zeggen:
„ik heb het goede mensch wezeniyk voor ge
heel by zinnen gehouden"?
„Betore aanwijzing op gezond overleg vind
ik in do keuzo van liet tydstip, waarop de
brochure in hot licht is gegeven. Verhalen
van mishandeling in gestichten van allerlei
aard vinden altoos open oor, maar op dit
oogenblik hebben zij kans op meer, op prac
tised gevolg. Want er is tegenwoordig een
felle kruistocht in wérking togen hetgeen ik
het „neutrale" krankzinnigenwezen zou willen
noemen; men tracht do behandeling van die
ongelukkigen ook al te verkerstenen en aan
kerkgeloof en dogma ondergeschikt te maken.
„Vandaar het verzet in do Provinciale
Staten van Zuid-Holland togen het, ten slotte
aangenomen, voorstel lot uitbreiding door
middel van provinciale subsidien van de be
staande krankzinnigen-gestichten zonder den
Bybel; vorder de vinnige bestrijding van den
onderwys inspecteur Fabius in den Delftschen
gemeenteraad tot uitbreiding van het soort-
geiyk gesticht in die stad. En nu is het met
het oog op dien strijd eene gelukkige coïnci
dentie, dat juist op dit oogenblik eeno brochure
het licht ziet, die de gruwelen, misbruiken
en mishandelingen in het Haagsche krank
zinnigengesticht, dat, al belmoren de regenten
tot de orthodoxe richting, toch niet onder de
specifiek christelyke instellingen to rekenen
is, aan den volke vorkondigt, nu men vlak
by Den Haag, te Loosduinen, bezig is mot
I het stichten van een krankzinnigengesticht
met den Bybel. Gelukkig noem ik diecoïnci-
dentie voor twee partyen, voor den uitgever
van het boekske, welks debiet er door wordt
verhoogd, en voor de vereeniging, die de nieuwe
inrichting tot stand brengt, wie het gemaakt
éclat geene windeieren zal leggen.
„Wat er ook van het onderzoek komt
en groote verwachtingen heb ik daarvan
niet dit is een erkend feit, dat zich in alle
verplegings-inrichtingen zal voordoen, omdat 't
voortvloeit uit het menschelyk karakter, dat
niet kunstmatig te veranderen valt, klachten
over onverschillige, ruwe behandeling zullen
altoos recht van bestaan hebben. Die met de
beste bedoelingen en grootste zachtaardigheid,
vrywillig of gedwongen, de taak van zieken»
of krankzinnigen-verpleging aanvaarden, wor
den onvermydelyk gehard, wanneer zy eene
poos te midden van ellende en lijden hebben
geleefd. En van gehardheid komt men zoo
gemakkeiyk tot hardheid, en onvermydelyk
tot onverschilligheid.".
Gemeugd Nieuws.
Den lsten dezer zyn in het
rechtstreeksch goederenverkeer tusschen Ne-
derlandsche en Duitsche spoorwegstations
verschillende tariefsv j\ anderingen of nieuwe
tarieven ingevoerd, waarby betrokken zyn de
beide stations Venendaal, de stations Delft,
Haarlem, Maassluis, Maastricht, Piet-Gyzen-
brug, Roermond, Schiedam, Voenenburg,
Ylaardingen, Vogelenzang en IJmuiden.
Te Rozendaal zyn reeds drie per-
sonen aan de pokken gestorven. De huizen
der pokiyders worden op last van den dis-
trictsinspecteur ontsmet.
Te Rozendaal heeft en smid,
die een paaid den staart afsneed, twee pro
cessen-verbaal opgeloopen lo. wegens dieren-
mishandeli. g en 2o. wegens het n'< evoegd
uitoefenen der veeartsenykunst.
Het bestuur der Bredasche Car-
navalclub, dat, met het oog op de tijdsom
standigheden, eerst bepaald had dat er >-it
jaar geen vorkleede optocht zou pla ts heb
ben, heeft thans, nu de influenza te Breda
opgehouden heeft Ie lieerschen, in eene Maan
dag-avond gehouden vergadering besloten, dat
de optocht toch zal doorgaan, terwyi op 1
Maart eene bodeelin: aan behoeftigo kinderen
vanwege i club zal geschieden.
In den loop van itjaarzalte
Deventer worden aangevangen met het maken
en den aanleg van eene drinkwaterleiding.
Door de politie te Maastricht
is aangehouden zekere Clerkx, te Spanbeek,
die met eene geladen revolver naar de stad
was gekomen, om op den rechter-commissaris
te schieten, omdat hy voor eenige jaren tot
7 dagen gevangenisstraf was veroordeeld. De
man, die verklaarde prins Hendrik van Lim
burg te zyn, schynt niet wel by zinnen te
wezen. Door het lossen van z(jn wapen in
do nabyheid van het paleis van justitie werd
de aandacht op hem gevestigd.
Stanley, die zich op hot oogen-
blik te Auckland, in Australië, ophoudt, hoeft
uit Bogamoyo oen schrijven ontvangen van
luitenant Stavès, waarin een en ander betref
fende Emin-Pacha (dr. Carl Peters) wordt mede
gedeeld. Deze zou geweigerd hebben oene order
der Duitsche regeering tot terugkeeren op te
volgen, en zyn tocht in noordeiyke richting
hebben voortgezet. Op het tydstip van af
zending van den brief was hy naaf Kibalo
opgetrokken en had hy het plan opgevat den
tegenovergestelden oever van het Albert-meer
te bereiken.
De moordenaar van den kruidenier
Luca, te Brooklyn, Drain, is in deSing-Sing-
gevangenis door electriciteit terechtgesteld.
Ondanks de onrustwekkende berichten, dat de
terechtstelling opnieuw mislukt zou zyn, wordt
aan de Engelsche bladen bericht dat het
toestel ditmaal voortreffeiyk werkte en dat de
dood onmiddellijk volgde,
De my nwerker Johann Latus,
van Mysloritz, in Sileziö, is einde!yk uit zyn
slaap, welke vier en een halve maand heelt
geduurd, ontwaakt. Hy scheen volkomen wel,
de verstyving der ledematen is geheel ver
dwenen. Hy herinnerde zich niet eenige pyn
te hebben gevoeld, en was zich evenmin be
wust zoo langen tyd slapende te hebben door
gebracht. De patiönt is echter zeer zwak en
kan zich voorloopig slechts met melk voeden.
Jammer genoeg moest de geneesheer ver
klaren, dat er verschynselen van longontste
king voorhanden waren, die het leven van
den slaper nog in gevaar kunnen brengen.
Kantongerecht ie Lelden.
Uitspraken in strafzaken.
J. v. K. ƒ1.00 of ld., wegens straatschen
der
H. H., wonende te Noordwyk aan Zee,
B. C. Jzn., wonende te Noordwyk, ieder 1.50
of de eerste tot 1 d. en de tweede 2 d., wegens
helmsnyden in de onvrye duinen van het
Hoogheemraadschap Rynland.
P. K., wonende te. Noordwykerhout, ƒ0 of
4 d., wegens zich met een wildstrik in het
veld bevinden buiten openbare wegen en
voetpaden.
D. D., wonende te Noordwykerhout, 10
of 8 d., wegens het aanwenden van pogingen
om wild te bemachtigen door middel van een
wildstrik.
J. M., wonende te Katwyk aan den Ryn,
f 3 of 1 d., wegens op een weg, liggende ten
dienste van het algemeen in de prov. Z.-H.,
als geleider van een hondenkar in oen be
bouwde gemeentekom niet steeds naast het
voertuig te gaan.
S. P., wonende te Leiden, f 3 of 2 d., wegens
verwekken van burengerucht, waardoor de
nachtrust kon worden verstoord.
P. H., wonende te Leiden, ƒ1.50 of 1 d.,
wegens in do gemeente Leiden op straat kaart
te spelen.
A. F. v. d. R., wonende te Leiden, 1.50
of 2 d., wegens in de gemeento Leiderdorp
zonder schriftelijke vergunning van burgemees
ter en wethouders waren langs de huizen te
koop aan te bieden anders dan in de uitoefe
ning van oenigen handel of beroep, waartoe
de venter of verkooper blykens behooriyk
patent bevoegd is.
T. R., wonende te Aarlandevveen, ƒ1.50
of 2 d., alsvoren.
D. K., wed. S., wonende te Aarlanderveen,
ƒ1.50 of 2 d., alsvoren.
J. F. 5 d., L. v. d. B. 2 d., B. K. 2 d.,
J. M. d. B. K. 10 of 1 d., J. 9. ƒ1 of 1 d.,
P K. ƒ1 of 1 d., P. v. W. ƒ1 of 1 d C. G.
1 of 1 d D. H. d. B. 1 of 1 d .T. V. ƒ2
of 2 d., allen wonende te Leiden; A. B.,
wonende to Noordwyk, f 1 of 1 d.; C, H.,
wonende te Rynsburg, 5 of 1 d., H. B.,
zonder verblyfplaats, ƒ1 of 1 d., C. M. v. d.
H., wonende te Oegstgeest, ƒ3 of 2 d., allen
wegens openbare dronkenschap.
ALFEN. Bevallen: G. Do Brnin geb. Spruit,
D. W. Kompier geb. Spollu, D. K. Bauer geb.
Smit, Z. J. -Kraan geb. Beijon, D.
Overleden: C. M. Kroon, ochtgen. van T. De
Lange, 67 j. J. K Suttorland, jm. 3 J.
Gehuwd: G. v. 8traten en A. v. Zwieten.
AAPIANDERYEEN. Bevallen: W. Rodenburg
geb, Bol, D. A. Boer geb. Van Winkel, Z.
Overleden: W. Do Looi, wed. van II. Van
der Vring, 85 J. - G Haak, jm. 3 w. M. Tuijt-
hof. wed. van R. Oozyn, 66 J. -- J. Britsemmor,
ochtgen. van M. Luf, G7 j.
BODEORAVE. Boyallen: C. Van Leeuwon geb.
Kostense, D. -*? O. Zaad geb. Streng. D. J. v.
Daijvepb<vi«,i» geb. De Brotjo, D. A. C. Vorbreo
geb. Visser, Z. C. Scheepmaker gob. Bouwman,
D. J. Van L euwoa gob. Verwoerd, Z.
Overleden: E. Y&a Eijk, 12 w. G. Van
Dam, echtg. van Q. Hogondooru, 71
BOBKOjR. B e v a 11 e n P. Goenjgeb Kersbergen,
Z. G. Akerboom geb. Krom hebt, D.
Overleden: M. 0. Grotueeteiiu geb. V»n Vliet,
68 J.
HAZER8WOUDE. B e v a 11 e d P. Blanken goh.
Niomantsvordriet, D. C. Muller geb. Heesterman, D.
Overlodon: P. Van Domburg, 8 m. p.
Blanken, 4 J. M. Noteboom, echtg. van A. De
Vogel, 48 J. M. Btrootraan, 70 j. K.ïfilleoaar,
wo"?. van L>. Holswijk, 97 j. J. Ie Clercq, 4 j.
r. Heemskerk, echtgen. van J. Zeeatraate, 53 J.
OUD8HOORN. Overledon: J.fl. Treur, wednr.
van M. Worm, 64 j. B. Vos, wed. Q. Root, 71 j.
