*1°. 9803
A°. 1892.
$eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
De Kleine Advertentiën
Leiden, 5 Februari.
Je aeuii:
Zaterdag: 6 Febriiari.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Lelden per 3 maandenf 1.10.
Franco per post1.40.
A-fs&ndorltjk* Nooisnerra...&0S.
"y
V g< j i% n
PRIJS vzn a^VBKTBKTISn
Y»n 1—8 ng.li fl.Oi. Utattt<3A
Grootere letter, naar plaatanrmTj* Voor het
iacissccrcn baitaa de stad irordc f'j.l0
Ca 40 Cents bij vooruitbetaling)
worden in het Blad van morgen
avond opgenomen.
Door den heor A. L. Th. Van der Ven,
candidaat tot den Heiligen dienst alhier, is
een beroep ontvangen naar de Herv. ge
meente te Ernst (G.)
Maandag 8 Februari a. s., des namiddags
te twee uren, zal de rector-magnificus dr. H.
Oort, ter plechtige viering van den 317den
verjaardag der stichting van de 'Leidsche
Hoogeschool, eene redevoering houden in het
groot-auditorium van het Academiegebouw,
tot*hefc by wonen waarvan alle belangstellenden
worden^aitgenoodigd.
Dejafdeeling „Katwijk on Omstreken"
vantdenj Bond vanANederlandscho onderwy-
zers4 heeft jbesïoten wekelyksche oefeningen
te houden, aansluitende by den cursus te
Leiden,, ter oorbereidingtvoor het examen
in de vrye- en orde-oefeningen der gymnastiek.
Er* bestaat gologenheid tot vorzonding dei-
correspondentie naar Nieuw-York, door middel
van het stoomschip „Spaarndam", van Rotter
dam vertrekkende. Ten postkantore alhier
moeten', de brieven enz. uiterlyk hedenavond
om 10.15 bezorgd zyn.
De wjjze van verzonding behoort duidelyk
op het,adres vermeld te worden.
r
Te 's-Hago overleed, in den ouderdom
van/55 jaren, de heer Sybrand Van Disse),
die in Ned.-Indië godurer.de tal Yan jaren by
het Staatstoezicht op het inlandseb onderwys
is werkzaam geweest. De overledene te Lei
den geboren, ^studeerde aanvankelijk in do
theologie, maar koos, na den^graad van can
didaat in de godgeleerdheid te hebben ver
worven, den burgerlyken dienst in Ned.-Indii-
tot loopbaan.
In 1864 werd hy als ambtenaar 2do kl.
voor denfccivielen dienst'uitgezondon, reeds
in* 1865 gevolgd door zyno benoeming tot con
troleur 3de kl. Reeds in 1866 werd hy tot
de, 2de kl.lin zyn rang benoemd by *de 'lan
delijke inkomsten en cultures. In 1870 ging
de heer Van Dissel van den actieven dienst
by het algemeen bestuur overWsn» werd by
als hoofdcommies geplaatst byjhet'.Binnen-
landsch Bestuur, in welken werkkring hem
in 1872 de bevordering tot referendaris ten
deel viel.
In 1875 werd van zyne aan het departe
ment verkregen bekendheid met de regeling
van het onderwijs party getrokken door op
dracht der betrekking van adjunct-inspecteur
van hot inlandsch onderwijs. Na in 1881 van
een drie-jarig verlof naar het moederland in
Indiö te zyn teruggekeerd, werd hy tijdelijk
belast met de functie van referendaris by het
departement van onderwijs, eeredienst en
nijverheid, totdat hy in 1882 benoemd werd
tot inspecteur van het inlandsch onderwys.
Gedurende 9 jaren heeft Van Dissel als zoo
danig de belangen van de inlandsche scholen
behartigd en krachtig medegewerkt tot ont
wikkeling van het onderwys aaD de Javaan-
sche kindoron.
Toen hy in 1889 zyn ambt neorlegde, mocht
hij, zooals uit het bovenstaande overigens kan
blijken, op een wel volbrachtendiensttyd
terugzien.
In de gisteravond te Sassenheim ge
houden raadsvergadering waren alle leden
tegenwoordig. Aan den heer G. L. Hofsteenge
werd, op zyn verzoek, wegens zyne benoeming
tot onderwyzer te Oegstgeest, eervol ontslag
verleend als onderwyzer aan de O. L. School,
met ingang van 1 Maart a. s.
Op voorstel van Burg. en Weths. werd be
sloten sollicitanten op te roepen en do jaar
wedde bepaald op f 500.
Tevens besloot de Raad, onder nadere goed
keuring van Gedeputeerde Staten, de jaar
wedden van do onderwyzers dor O. L. School
met f 50 te verhoogen en alzoo te brengen
op f 500, met bepaling dat de jaarlyks te
verleenen gratificatiën zullen vervallen.
Tot leden van het Stembureel werden voor
1892 benoemd de heeren C. Meysie en B.
P. Roest.
Deelden wy eenigen tyd geleden mede,
dat door den ingenieur 2de klasse der marine
jhr. H. Rappard eene inrichting was uitge
vonden om den seintoestel van Vreede ook
als nachtseintoestel te kunnen bezigen, thans
heeft deze bekwame werktuigkundige weder
om eene merkwaardige toepassing gedaan
op het gebied der electriciteit. Welgeslaagde
proeven zyn genomen met een door hem
uitgevonden „electromagnetischen roerver
klikker", een toestel, welke op eenvoudige
en doelmatige wyze aan boord van schepen
den stand' van hot roer aanwyst: eene in
richting, die voor onze oorlogsbodems van
zeer veel nut zal zyn. Iïaagsch Dagbl.)
Woensdag-avond is do inspecteur voor
hot Staatstoezicht op krankzinnigen, dr. W.
P. Ruysch, afgevaardigde van Nederland op
de sanitaire byeenkomst der vertegenwoor
digers van verschillende mogendheden te
Venetië, te 's-Gravenhage teruggekeerd. In
verband met zijne terugkomst kan nu spoedig
een officieel onderzoek naar den toestand in
het krankzinnigengesticht te 's-Gravenhage,
naar aanleiding van de daaromtrent bekend
geworden geruchten, verwacht worden.
By koninklyk besluit van 2 dezer zyn,
met ingang van 1 dezer, voor den tyd van
drie jaren benoemd: tot voorzitter van den
raad van tucht voor de koopvaardy mr. J.
G. Vogel, raadsheer in het gerechtshof te
Amsterdam; tot leden: J. Van Burg,gepens.
luit. ter zee 1ste kl. te Amsterdam; C. W.
R. Scholten, reeder te id.; P. A. C. Hugen-
holtz, expert, te Rotterdam; tot plaatsv.
voorzitter mr. J. A. De Bas, vice-president
der arr.-cechtbank te Amsterdamtot plaatsv.
ledon: A. Plate, cargadoor, te Rotterdam;
C. Huyser van Reenen, expert by de Neder-
landscho Vereeniging van assuradeuren te
Amsterdam.
Staatstoezicht op krankzinnigen.
In de door de Nederlandsche Vereeniging
voor de Psychiatrie uitgegeven Psychiatrische
Bladen is opgenomen het jongste verslag van
de inspecteurs voor het Staatstoezicht op
krankzinnigen aan den minister van binnen-
landsche zaken.
Daarin komt o. a. het volgende voor
„Nog werd dezerzyds een onderzook ingo-
steld naar aanleiding der in bet vorig jaar
verslag vermelde klacht, dat de teenen van
eene verpleegde zouden bevroron zyn tenge
volge van onvoldoende verwarming der cel,
waarin zy dagen achterten had doorgebracht,
terwyi zy, in de koude en onvoldoende gekleed,
van de eene cel naar de andere zou overge
bracht zyn door do open lucht, en dat zy
herhaalde malen zou geslagen zyn. Uit dat
onderzoek bleek, dat hot meisje wegens eene
psychose uit het ziekenhuis naar het krank
zinnigengesticht was overgebracht, dat zy by
het verlaten van het ziekenhuis lichamelijk
nauwkeurig was onderzocht, do voeten in
goeden staat waren bevonden en het hart nor
maal was. Waron de voeten niet gezond ge
weest, dan zou dit gebleken zyn by het toe
dienen van het bad by het verlaten der
van haar verblyf in het gcstfcbfc in de maand
Januari bespeurde de directeur (niet-genees-
kundige) op een zyner rondgangen, dat de
patiënto roode voeten had en gelastte der
verpleegster de aandacht van den dokter daarop
te vestigen. Zy kwam nu onder geneeskun
dige behandeling, waar by de geneesheer on-
middellyk constateerde, dat de voeten bevroren
waren. Niettegenstaande diens zorgzame be
handeling vielen de teenen in gangreen, ten
gevolge waarvan aan den rechtervoet aBe
phalanges en links de eerste ry verloren zyn
gegaan.
De klaagster beweert felle koude in de
cellen geleden te hebben en meermalen slechts
met een hemd gedekt en blootsvoets door de
open lucht van de eene cel in de andere
overgebracht te zyn, maar dat zy niet durfde
klagen uit vrees voer mishandeling. De
directeur de geneeskundigen zyn des nachts
afwezig ontkent dat in de cellen koude
heeft geheerscht, en zegt: dat altyd, ook des
nachts, geregeld is gestookt, ontkent dat het
meisje niet behoorlyk zou zyn gekleed by
het overbrengen t van f de eene^el jjnaar de
andere, terwyl bewyzen van mishandeling
niet werden gevonden, dl vestigde* zich| ook
de moening, dat de.»bebandeling^der verpleeg
sters niet altyd oven liefderyk(was geweest.
Aangezien in bedoeld, gesticht »in sommige
cellen in de open lucht uitkomende openingen
boven de deuren werden paan ge troffen van
ongeveer 70 cM. plengte by 20 cM. hoogte,
slechts door traliewerk 1 de'buitenlucht toe
latende, op verandering waarvan dezerzyds
ernstig maar tevergeefs zoo schriftelyk als
mondeling reeds vroeger horhaaldeiyk was
aangedrongen, en aangezien uit herhaald be
zoek des winters ons bloek, dat niet ten allen
tyde van ons bezoek alle cellen des winters
verwarmd waren, somtijds zelfs de verwar
mingstoestel van de geheele cellenafdeeling
niet ontstoken was, werd dezerzyds een nader
gerechtelijk onderzoek urgent geacht en daar
over met den officier van justitie overleg
gepleegd, terwyl der Regeering in overweging
werd gegeven, het houden eener rechterlyke
instructie te bevorderen, opdat nader mocht
blyken of werkelijk onachtzaamheid of mis
handeling heeft plaats gehad, dan wel of aan
ziekeninrichting, onder toezicht van hare ver
pleegster. In het gesticht aangekomen, werd j omstandigheden, buiten den kring van nood
de patiënte wegens opgewektheid in de col zakeiyke voorzorgsmaatregelen gelegen, het
opgesloten, waar zy zich herhaaldelyk ont- bedoeld ongeluk moest worden toegeschreven.
j kleedde. Zy werd meermalen van de eene cel
j in de andere overgebracht en somtijds in
I kalmer oogenblikken op de ziekenzaal opge-
I nomen. Tusschen den 5den en don lOden dag
Uit het onderzoek, door den officier van
justitie ingesteld, bleek dat er in deze zaak
goene termen zyn gevonden voor eene straf
vervolging, omdat o. a. niet met juistheid
,©'£OJ
„Goeden*nacht, mijn lieveling!"
Verhaal uit het oude Berlijn.
MX UOXERE.
1.)
I.
Het roffelen der trommen en de luide com
mando's der dienst-hebbende officieren riepen
de manschappen der slotwacht van Monbyou
in het geweer en lokten tevens de eerzame
burgers voor do deuren.
Zyne doorluchtigheid vorst Hendrik var.
Beieren keerde van een middagmaal bij den
veldmaarschalk Grumbkow terug, en toen de
eenigszins zware staatswagen over het hob
belige plaveisel rolde, vlogen de mutsen der
mannen van het hoofd, de vrouwen knikten
en de jongens zouden het liefst achter op hot
voertuig geklauterd zyn, zoo de fonkelende
oogen van den zwaiten ryknecht hen niet
weerhouden hadden.
Zoo stelden zy zich tevreden met den
wagen te volgen tot hy voor het hoofdpor
taal halt maakte. Bliksemsnel was Ali vari
zyne zitplaats gesprongen, om zijn heer be
hulpzaam te zyn by het uitstappen. Zyne
doorluchtigheid zag de lachende kinderen
vriendelyk aan en dreigde schertsend met de
hand, toen de jongens, niet bang, naar voren
drongenonder luide hoezees verdween hy
daarna achter de glazen deur, terwyl de Afri
kaan de kleinen terugdreef.
Vorst Hendrik was gedurende zyn verblyf
als gast van koning Friedrich Wilhelm I te
Boriyn spoedig bemind geworden, want o n-
danks alle waardigheid, bezat hy eenevrien-
deiykheid, welke hem alle harten deed win
nen. Daarby was hy milddadig en voerde,
ofschoon hy weduwnaar was, eene vorstelyke
huishouding.
Sedert een half jaar genoot hy do gast
vrijheid van don soldatcnkoning, die hem het
prachtige slot Monbyou tot woning aange
wezen had. Het was een publiek geheim, dat
hy by den koning werkzaam was voor het
huwelyk van den kroonprins van Pruisen
met prinses Elisabeth Christina van Bruns-
wyk-Wolfenbüttel.
Dit huwelyksplan vond by het volk geen
onverdecldon by val; men wist dat het hof
zich in twee partyen verdeeld had, de koningin
en hare aanhangers intrigeerden tegen het
plan, doch de machtige minister Grumbkow,
alsmede de Oostenryksche gezant Secken-
dorf, bezaten het oor van den koningnu was
ook nog vorst Hendrik hunne party komen
versterken.
Do burgers verstonden de kunst om in dit
geval personen van zaken te scheiden. Do
handwerkslieden en neringdoenden waardeer
den den koning als een hunner beste klanten,
prompt betaalde rekeningen waren reeds in
1731 in staat, een stralenkrans te verleenen,
voor welks luister de politiek moest ver
bleek en.
De toren der naburige Sopbiakerk verkon
digde met hare drie slagen het vesperuur,
toen uit de kloine zypoort van het slot een
jonge man kwam, in de élégante uniform
der jagers. Voor het wachtlokaal bleef hy
staan en wisselde een paar woorden met den
sergeant, terwyl zyno oogen naar het statige
hoekhuis zweefden, waarin de hof- en slot-
bakkery van den meester bakker Stendau
zich bevond. Op de tweede verdieping ver
scheen voor het balkonvenster een blond
meisjeshoofd, eene kleine hand plukte een
paar verwelkte bladeren en wierp ze op de
straat. "Was het toeval of opzet de blikken
der jongelieden ontmoetten elkaar een oogen-
blik, daarna verdween het meisje snel, de
jager echter schuddo den sergeant do hand
en slenterde langzaam over het zonnige
plein. By het bakkershuis zwenkte hy plot
seling om den hoek en sloeg een zypad in}
dat naar de Spree voerde; een dichte, scha-
duwryko tuin, het eigendom van Stendau,
begrensde de eene zydo van den smallen weg,
torwyi de overoude boomen van het slotpark
zich tot het water uitstrekten.
Het was hier stil, de zonnestralen zochten
zich als het ware een uitweg door de takken
en glinsterden op het groene gras, van verre
hoorde men het rollen der wagens, voor het
overige verstoorde geen enkel geluid de be-
haagiyke stilte.
Do jonge man ging op en neer; voortdu-
tend loerde hy in den tuin, als hoopte hy
daar eene lieve gestalte te zien opduiken.
Het was eene knappe, sympathieke ver-
schyning, groot en slank gebouwddo élé
gante Beiersche hofdracht, het groene jagers
buis met de donkere snoeren, deed zyne ge
stalte nog voordeeliger uitkomen. De bruine
oogen en de kleine brutale snor gaven aan
het forsche gezicht eene levenslustige, onder-
nemendo uitdrukking.
[Wo*dt vervolg(f,)