spreker ook aan het gezin van den overledene.
Na gebed ging prof. Gunning over tot de
lezing, welke tot onderwerp had„Do avond
vóór eene revolutie (Salvianus, presbyter van
Marseille)," een titel dus, bestaande uit twee
bostanddeelen, waarvan hot eorsto hot meest
begrijpelijke zal zjjn geweest. De avond vóór
eene revolutie immers is eene gedachte, welke
iin onze dagen overal weerklank vindt; men
denke hierbjj aan do voorzeggingen van grooto
mannen omtrent komende revolution, o. a
aan de voorspelling eer e." revolutie „in naam
van den honger en de naaktheid" door Joseph
yon Radowitz.
Doch niet alleen in don lateron en den
laatsten tjjd hebben wij gestaan aan den
vooravond eener omwenteling, ook in veel
oudere tjjden kon daarvan voor de toen
levenden sprake zijn. De geschiedenis der
vierde en v(jfdo eeuw is daar, om dat te be
wijzen, dat wondervol drama ir, drie geheel
verschillende bedrijven: bekeering van het
Romeinsche Rijk tot de bolydenis van Jezus
Christus; strijd dorKork tegen het Arianisme;
uitstorting van talrijke horden van barbaren
over het Romeinsche Rjjk en de Christenen
■on algeheele gedaantoverwisseling hierdoor.
Twee machten waren werkende, eene inwen
dige en eene uitwendigede geestelijke macht
van het Christendom; de overmacht der
Germanen, waarvan Tacitus en Chrysostomus
reeds spraken. Elke dier machten was zeker
can hare overwinning. En het was alsof
eenigen dit wilden nederleggen in de letter-
'kunde dier dagen.
Letten wij daarom met aandacht op een
-man, in de vijfde eeuw lovende in Gallic-,
die is aan te merkon als een beeld van zün
gewichtigentyd! Die man is Salvianus, geboren
te Trier of te Koulen. Zijne ouders behoorden
tot de rijken. Zooals men weet, waren ei
toon twee standen en was er gocn midden
stand. HU was een Christenwat zUne ouders
waren, is niot bekond. HU studeerde in de
rechten to Carthago, do stad van Augustinus
"Wellicht is hU als krUgsgevangene meege
voerd en in zUne geboorteplaats weder vrij
geworden. Palladia, de dochter eens heidens,
was zUne vrouw; zU word door haren echt-
.genoot bekeerd. Na de geboorte eonor dochter
gingen de echtelieden levon als broeder en
zuster; Salvianus gaf zUn vermogen, voor zoo
ver LU dat kon missen, aan do Kerk, en was
toen vele jaron presbyter, eerst te I. rins,
i later te Marsoille. rresbytor boteekent let-
1 terlpk ouderling. Men hechto daaraan evonwel
niet de gedachte aan onze ouderlingen; het
predikambt was er meo verbondon. Salvianus
was als goostelUke een voorboeld en vertegen
woordigor der keikelUko beschaving en van
oen godvruchtigen wandel. HU bereikte een
rhoogen ouderdom.
Deze man van grooten persoonleken moed
schreef vele werken, waarvan de voornaamste
syn: ..Do gubernatlone Dei" en „Advorsus
avaritiam"het eerste bestaande uit acht
boeken, waarvan het laatste niet is voltooid
Er werd in dit werk eeno andere gedachte
neergelegd dan in de eerste algemeeno go-
schiedenis van christelUk standpunt, door oen
l Spanjaard goschrevon, die eene schikking met
de omliggendo barbaren mogelijk achtte.
Uitvoerig stond do geachte spr. stil bü die
werken van Salvianus „Over de wereldregee-
ring Gods" en „Tegen de hebzucht" (hebzucht
nl. in den zin van niet-geven aan de Kerk).
Daaruit toonde hU aan wie S. was, wat hu van
't hoden en de toekomst dacht, hoe hp den onder
gang van Rome tooschreef aan Rome's zode-
lyke ontaarding, hoe hij opkwam tegen de
groote ontucht. Hp was wel algemeen in züne
klachten, maar deze worden toch bevestigd
door Augustinus en anderen. Hp geloofde
niet aan eene schikking; hp sprak van eene
straffe Gods.
Na eene beschouwing over het Christendom
dier dagen, sedert Constantpn, na gewezen te
hebben op de wereldsgezindheid der Christo
neu alstoen, op de voorbereiding tot de
inbezitneming door de Germanen van Rome's
erfenis, de komst van Alarik en Attila, vroeg
spr. of er weder eene revolutie zal komen, er
bUvoegende dat wp ook nu zouden kunnen
wpzen op dreigende omkeeringen, evenals voor
do groote Fransohe revolutie.
Wp willen, zoo zeide hp, niet profeteercn.
Alles staat in Gods hand, maar we kunnen van
Salvianus leeren dat het noodzakelpk is tot
allen en alles in den uitgebreidston zin uit
te roepen: „Bekeert u, want het Koninkryk
Gods is naby!" Heilige toewUding aan den
dienst van God is even noodzakelpk als om
wakende 011 biddende bereid te zUn.
Dit is in breede trekken de hoofdinhoud
van de derde der serie van zes lezingen. On
danks het ruwe weder, dat anders nogal eons
de leegte van eene zaal op zpne rekening
krpgt, was nu de zaal nagenoeg geheel gevuld.
Met dankzegging werd het stichtelpk samen-
zpn gesloten.
Gemengd Nieuws.
Do storm, welke gisteren tegen
den avond begon to liggen terwijl er eene
hevige regenbui viel, stak later andermaal
op, om den goheolen nacht in hevigheid
voort te duren en zich verder den ganschen
dag van heden te doen gelden.
Ook uit andere plaatsen komen berichten
van golukkig niet ernstige ongovallen als zich
hier tor stede voordeden.
Eone treurige uitzondering maakt daarop
echter dat door een hevigen rukwind gister
middag aan 't Om-en-B\j in Den Haag een
oud vrouwtje te water werd geworpen. Hoe
wel eenige in de nabpheid zpnde schippers
oogenblikkelyk pogingen aanwendden om
haar te redden, kon men slechts een lyk uit
het water ophalen.
Minder ernstig is, dat doer den Ibevigen
storm de Standaard-vlag, welke sinds hot
verbljjf dor berde Koninginnen van het Paleis
aldaar wapperde, zoodanig is gehavend, dat
men haar hooft moeten inhalen.
Aan den Zuid-Burtensingel ia eene met
vuilnis beladen schuit door het overstroomende
water gezonken.
Te Groningen heeft men, om persoonlijke
ongelukken te voorkomen, de Brugstraat
mooten afsluiten, daar het bouwvallig huis
van den heer R. G. Faber, koek- en banket
bakker, dat door don storm erg gehavend is,
dreigt in te storten.
Heden wordt uit IJmoiden gemeldEb woedt
alhier een storm uit het Noo-dwesten en or
wordt niet geschut. Het schip „Saeheim",
van Fascagoula aangekomen, is losgebroken-
en dwars voor da sluizen gedreven, bekwam-
zelf eenige schade en beschadigde eenige
visschorsvaartuigen.
Hot is gobloken dat het schaap,
liotwolk zich in eon weiland aan do H-anrlom-
mertrekvaart bevond en don landbouwer P.
Do G. toebehoorde, niet werd geslacht. Het
dier is bU nader 2oekon verdronken gevon
den in oeno sloot aldaar. Toch werden er
ook ingewanden in do sloot ontdekt. Van
waar die nu afkomstig zpn, is een nionw
raadsol.
Do commissie der spjfskokery
in de gomoento Wassenaar is weder opgc-
lreden; viermaal per week wordt gedurende
Jen winter aan armen en behoeftigen warme
spUs verstrekt, hetgeen door hen op lioogen
pi'Us wordt gesteld.
Te Noordwpk aan Zee zpn nu
alle schuiten van de haringvisscherp terug
do besomming der laagste bedraagt 4250,
die der hoogste 9000, zpnde netto, na af
trek van onkosten en gebruikte tonnen. Ware
het verlies van netten minder, zoo zoude de
uitkomst over 1891 over het algemeen prach
tig kunnen worden genoemd.
Gisteren 3tond voor het gerechts
hof te 's-Hago in hoogor beroep terecht P.
I T., machinist te dier stede, die door de
rechtbank aldaar wogens diefstal van eene
portemonnaie met ƒ13 en een gouden hand-
ring, in eone tafperp te Oegstgeost geploegd,
onder do verzwarondo omstandighoid van
recidive, voroordeoid werd tot 2 jaar en G
maandon gevangenis.
Beklaagde beweerde nu, evenals voor do
rechtbank, onschuldig te zpn
Do toegevoegde verdediger, inr. H. De
Ranitz, vroeg, in geval van schuldigverklaring,
voimindering van straf.
De procureur-generaal requireerde tot be-
vostiging van het vonnis.
Uitspraak over 14 dagen.
Woensdag-morgen, omstreeks zes
uren, is to Langeraar, onder de gemeente
Ter-Aar, brand ontstaan in de woning, bo-
woond door den vloeschhouwer P. Hoemrood.
Naar men verneemt, vindt zich do oorzaak
in de onvoorzichtigheid bp' het aanmaken van
de kachel door hot te veel gebruik van
petroleum. Het huis is in de asch gelegd,
doch do belendonde slageip is behouden ge
bleven. Huis on inboedel waren verzekerd.
Er schynon op hot oogonblik
relo zieken te zUn in Amsterdam door ma
laria en influenza. Van de jongens van de
Wassenaer" wordt bpna een vierde verpleegd.
Do ziekte is niet kwaadaardig en de genezing
volgt meestal nadat eenige dagen het bed
gehouden is door do zieken.
Te Gorkum zUn ongevoor 1200 influenza-
ïydors. Er zUn eenige gevallen met doodelU-
ken afloop voorgekomen. De ziekte schUnt
echter nu een heviger karakter te krp'gen,
althans gisternacht zpn drie lyders aan de
gevolgen overleden.
Ook in de omliggende dorpen van Gorkum
heerscht do influonza zeer hevig.
Te Kuilenburg, Buurmalsen en Meteren
komen eveneens vele gevallen van influenza
voor. In Buurmalsen zpn gezinnen, waar
allen door deze ziekte zün aangetast.
Op het IJ bp Amsterdam is eene
schippersvrouw, die op eeno turfschuit aan
het roer stond, overboord geslagen.
De schipper bemerkte, door het uit den
koers raken van zpne schuit, dat er een
ongeluk was gebeurd, en hoewel hp onmid-
dellpk naar achteren liep en in een vlet
sprong, om zpne vronw te hnlp to komen,
mocht hem dit niet gelnkken, daar de dren
kelinge reeds in de diepte was weggezonken.
De eisch togen vier timmermans
knechts wegens aanslag der politie te Ooster-
haule is; W. v. Plaats 3 jaren, S. v. d.
Plaats en Bpl ieder 2 jaren, Oosterhof l'/a
jaar gevangenisstraf.
Te Ganaedjjk, bp Fimstorwold, is
het zevenjarig dochtertjo van B. Lamfers te
dicht bU do wieken van een watermolen ge
komen, waardoor het eenige meters v9r werd
weggeslingerd. Hot werd zóó vreeselpk aan
het gezicht en hoofd verwond, dat hst kort
daarna overleed.
Te Roermond is een 50-jarige
venter ten gevolge van het misbruik snaken
van sterken drank gestikt. Wegens aanhou
dend» dronkenschap was hp reeds driemaal
naar de rijkswerkinrichting te Hoorn gezonden.
De Nederlandse he tjalk „Maria
Justin»," schipper Moedendurp, is gistermorgen
op de rivier voor Antwerpen aangevaren door
het van Hamburg komende stoomschip „Be
nares" en dientengevolge gezonken. De tjalk
was met erts geladen en naar Hemixem be
stemd. De schipper is verdronken, doch- zpn
vrouw, kind en knecht zpn gered.
In zpn jongste verslag geeft de
consul-generaal te Hamburg den volgenden
behartigingsvraardigen wenk
„Hot zp' nop geoorloofd, de aandacht te
vestigen op de in Nederland zoo bekende
Leidsche of komijnekaas. Dat dozo kaas te
Hamburg niet voorkomt indertijd was zU
in de havenbuurten bp een enkelen handelaar
in sebsepsporoviand te krp'gen, zal wel
hoofdzakeiyk aan hare onbekendheid hier te
wUten zUn of wel aan ondoelmatige wpze
van invoeren. De kaas droogt tamelijk spoe
dig uit en wordt dan onsmakelpk. Daar, waar
onkelen do kaas in verschen toestand hier
leerden kennen, werd die echter zeer smake-
lpk gevonden. Afgescheiden nu vandeNeder-
landsche werklieden-kolonie hier, zou do kaas
zekor bU velen aftrek vinden, indien die in
„verschen" toestand verkrijgbaar ware. Het
zou dus wellicht raadzaam'zpn, bp verschil
lende winkeliors hier kleine hoeveelheden tot
spoediger verkoop te brengen en daartoe in
den beginne minder op het finantiêel resul
taat te letten. Wellicht zou men eenige kazen
kunnen zenden aan het bestuur van „Speise-
hallen" hier en in do fabrieken, om die gratis
te laten proeven door het werkvolk. De hoofd
voorwaarde is, dat do kaas vcrsch worde ge
noten en bekend worde, want het is onbe
kendheid, welke haar onbemind maakt."
nutT i-: land.
FranlirUh-
E?n schoono lpkdienst is gehoudon in de
Madeleine-kerk te Parps bU het stoffelpk over
schot van keizor Dom Pedro.
De kerk was geheel behangen met rouw
floers, dat versierd was met zilveren tranen
en mot het wapen van Brazilië. In het mid
den der kerk stond eene reusachtige katafalk
en daarbove» hing een groot zwart kleed,
welks slippen naar boven waren opgebonden.
Hondorden kaarsen en groote groen-bran-
donde lampen verlichtten de sombere gewelven.
Toen de officiëele personen, do leden der
Braziliaansche kolonie en andere genoodigdon
hadden plaats genomen, verkondigde wapen
gekletter op hot voorplein dat de lpkwagon
tusschen de rUon doorging van do soldaten,
die op het voorplein waren opgesteld. Achter
den lpkwagen volgden twee andere, bedekt
met natuurlpke bloemen, vooral kransen van
rozen en vioolljcs. Do voetpaden waren vol
toeschouwers en ook stond het vol op do
balkons en voor do vensters.
Het lpk werd op do katafalk geniaalst. De
graaf en de gravin van Eu en andere leden
der kelzerlpke familie, govolgd door het corps
diplomatique en do vertegenwoordigers van
den president der Republiek, kwamen de kerk
binnen en het orgel speelde een trourmarsch.
De mis duurde omstreeks oen uur. Daarna
■werd hot lUk de kerk uitgedragen en weder
geplaatst op den wagen, welke nog slechts
voor drie begrafenissen (o. a. voor die van
Thiers) gebruikt is en uitsluitend bestemd is
voor de begrafenis van personen, wien de
■Staat bpzonder hulde wil bewpzen.
H. de Paus heeft der gravin van Eu
zün leedwezen betuigd over het overlyden
haars vaders, Dom Pedro.
In don gemeenteraad van Rio-do-Janeiro
is voorgesteld een standbeeld op to richten
TOor wyien den gewezen keizer van Brazilië.
■Puitsohlanrl
De rijkskanselier Von Caprivi hoeft gisteren
in don Eyksdag de ingediende handelsverdra
gen in eene uitvoerige rede verdedigd.
H(j sprak een uur en een kwartier voor
een vol Huis. De tribunen waren nagenoeg
alle bezet. ele ministers en hooge ambte-
naron waren tegenwoordig.
Onder levendige» büval betoogde de kan-
se,er op nadrukkeïyke wpze, dat het voor
groote Staten in den tegenwoordigon t(jd een
noodwendig veroischte was, om Staten-groepen
te vormen, ton einde niet onder te gaan.
mtschland zou bft het voortduren van het
(oude) toltarief het slechtste gevaren zün.
Hy zeide dat, terwyl zelfstandige tarieven
ontegenzeglyk der ny verheid ten goede waren
gekomen, daartegenover stond: overproductie
en gebrek aan afzet. Langs don nieuwen
thans ingeslagen weg stelt men zicli ten
doel don landbouw, de ny verheid en de arbei-
aers krachtig te steunen en, met behoud der
oude bronnen van afzet, nieuwe te openen
(door vermindering der inkomende rechten'
volgens het nieuwe tarief).
Over concession, tot toekenning van de
voordeden der meestbegonstigde natiën aan
andore Staton, wordt onderhandeld. Die voor
rechte» zullen aan Amerika ten deel vallen
De Regeering is niet voornemens de graan
rechten binnenkort nog verder te verlagen
Do verhooging van het graanrecht tot op
- mark heeft de genomen proof niet kunnen
doorstaan.
De verlaging der rechten op levensmiddelen
is geen boletsel voor don bloei v.,n don land
bouw. zy komt den arbeiders ten goodo en
dezen moet mea niot alleen niet togenwerken
maar ook ta gemoet komen.
Duitsclilands doel is, met zyne bondge-
nooten in vrede to leven ook op oeconomisch
gebied. De Staten van Europa moesten zich
aaneensluiten. De thans gesloten verdragen
bieden een zekeren waarborg voor de toekomst
„Ik verzoek u", aldus besloot de rfl'kskanse-
hor z(jne rede, „de u aangeboden verdragen
als oen geheel te beschouwen en u aan te
sluiten by het streven der regeering, waar
door Duitschlands ontwikkeling op oecono
misch gebied kan behouden en bevorderd
worden."
De door den rykskansolier gehoudon rede
voering heeft op de agrariërs een zeer slech
ten indruk gemaakt. Zy meenen dat ook een
vrqzinnige aldus had kunnen spreken. Men
acht intusschen de aanneming der handels
verdragen, met ongoveor GO stemmen tegen
zeker. Slechts enkele leden van het centrum
en ongeveer de holft der conservatieven zullen
tegenstemmen.
Prins Von Bismarck liet zich over den loop
van de gisteren in den Ryksdag gohouden
debatten per telegraaf inlichten, daar hy, gelyk
hy had bericht, verhinderd was zelf te komen.
Do „Kreuzzoitung" laakt hot in prins Von
Bismarck, dat by om gezondheidsredenen niet
den staatkundigen plicht vervulde, in den Rijks
dag de handelsverdragen to bostryden.
11 i-jjrt-IIonrj.
De ministers van koophandel hebben gis
teren het met Zwitserland gesloten handels
verdrag by de wetgevende macht van Oos-
tenruk en van Hongarye ingediend.
Verder is ingekomen do memorie van toe
lichting tot de nieuwe handelsverdragen.
De regeering zegt dat het noodzakelyk was
nieuwe verdragen te sluiten vóór het ver-
stryken der bestaande, op 1 Februari 1892.
Het zwaartepunt van den Oostenrykschen
handel ligt in de betrekkingen met Duitsch-
land. De nieuwe verdragen raken de belangen
eener bevolking van 130 milliosn verbruikers,
en doen in Middel-Europa eene sterke macht
op oeconomisch gebied ontstaan. Zy hoopt
zelfs, dat deze overeenkomsten nog uitbrei
ding zullen ondergaan. De taak der Oosten-
