N9. 9629.
Woensdag 15 Juli.
A9. 1891.
(§eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
r
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 14 Juli.
LEIDSCH
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.19.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Non?,mer30.05.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN:
16 regel» 1.05. Iedere regel moer f0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het
incasaeeren buiten de stad wordt /"0.10 berokond.
J
OsRcxeele HenulBgevin^en.
Inënttng tegen betaling.
Burgemaester en Wethouders van Leiden brengen
ter algemeene kennis dat op Donderdag 16
Jul i 1891, des namiddags te 2 uren, in het
Elisabethshof aan de Oude Vest, gelegenheid wordt
gegeven tot inenting tegen betaling van 1 per
persoon.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
14 Juli 1891. E. KIST, Secretaris.
I De anti-revolutionr.aire kiesvereeniging
„Nederland en Oranje" alhier heeft in hare
vergadering van gisteravond besloten van de
aftredende zeven leden van den gemeenteraad
niemand als candidaat te stellen dan alleen
den heer mr. C. Cock, en voor de beide vacaturen,
ontstaande t9n gevolge van het bedanken der
h9eren Bool en Nykarnp, aan te bevelen de
heeren F. J. Los en F. Fontein Jr,
Bij koninklijk besluit is dr. J. J. Hartman,
conrector aan hot gymnasium alhier, benoemd
tot hoogleeraar in de faculteit der letteren
ën wijsbegeerte aan de Leidsche universiteit,
om onderwijs te geven in de Latijnsche taai
en letterkunde en in de Komeinsche oudheden.
Do batterijen van het regiment veld
artillerie alhier zijn heden, evenals die uit
Den Haag, met paarden en artillerie mate-
riëel, per Staatsspoor naar het kamp van
Oldebroek vervoerd.
Morgen vertrekt een aantal hoofd- en
verdere officieren van de artillerie uit Den
Haag derwaarts.
De Engelsche mail met berichten uit
Batavia kan hier morgenvoormiddag wor
den verwacht.
Er bostaat gelegenheid tot verzending dor
correspondentie naar Nieuw-York, door middel
van het stoomschip „P. Caland", van Bot
terdam vertrekkende. Ten postkantore alhier
moeten de brieven enz. uiterlijk hedennacht
om 12 uren bezorgd zjjn.
De wijze van verzending behoort duidelijk
op het adres vermold te worden.
De algemeens vergadering van de Maat-
1 schappij van Nijverheid en het daaraan ver
bonden Congres hebben vele afgevaardigden
en bestuurderen naar Haarlem doen trekken,
waar men zich bijzonder had iDgesparnen
om het vijfdaagsche feest luister bytezetten.
Niet minder dan twee tentoonstellingen
zijn georganiseerd. De eerste in „De Kraton",
waar de teekenirgen en werkstukkon van
de leerlingen der ambachtsscholen uit Leiden,
Ereda, Arnnarn, Rotterdam, Goos. Middelburg,
Leeuwarden, Utrecht en Bodegrave te zien
zgn. Do tweede, in het Museum en de Teeken-
school der feestvierende Maatschappij, is oven
eens uit het werk der leerlingen samongesteld.
De eerstbedoelde tentoonstelling werd gister
middag te twee uren geopsnd.
Een tamelyk aanzienlijk aantal belangstel
lenden was daartoe in den tuin van „De
Kraton" byeengekomen. Naast de besturen
van de Maatschappy en het departemont
Haarlem werden opgemerkt de Commissaris
des Konings, het dagelykseh bestuur van Haar
lem en vele raadsleden. Als voorzitter van de
tentoonstellings commissie nam de heerFigee
Ezn. het woord om de aanwezigen welkom te
heeten en te wyzen op het gewicht van dezen
dag voor het ambachtsonderwys en het vader
land, nu voortdurend meer gevoeld wordt de
behoefte aan pogingen tot verbetering van het
ambachtsonderwys.
In een eerste artikel bespreekt het „N. v.
d. D." de ambachtsscholen uit Arnhem en
Leiden.
Van eerstgenoemde wordt o. a. beweerd
dat die school reeds 18 jareD bostaat en dat
uit ieder voorwerp, hetwelk geótaleerd is,
spreekt dat de leiding aan bekwame handen
is toevertrouwd.
Ditzelfde, zoo wordt verder gezegd, kan
worden getuigd van de school te Leiden,
hoewel deze onder minder gunstige condities
werkt. Wel heeft ook zü een vry gebouw
van de gemeente, doch met alles en alles
mode kan slechts over een kleine f 8000 per
jaar worden beschikt, en het gebouw biedt
zóó weinig ruimte aan, dat niet meer dan
85 leerlingen kunnen worden geplaatst, zoo
dat er jaarlyks een 20 moeten worden af
gewezen. Het onderwys wordt gegeven door
den directeur, den heer Adr. J. Van Achter
berg, en G leeraren en omvat het timmeren,
smedeD, meubelmaken, huisschilderen, hout
en metaaldraaien.
Een bewüs, dat het onderwijs goed is, kan
worden geput uit het feit, dat deze school
voor haar werk op de Parysche tentoonstelling
werd bekroond, en dat de bazen het nut er
van inzien, blykt uit de omstandigheid, dat
zy in hunne advertenties om werklieden er
meermalen bpvoegen, dat gewezen leerlingen
der ambachtsschool de voorkeur hebben. De
schoolgelden regelen zich naar de gegoedheid
der ouders.'
Alle jongens beginnen met lyn- en lialia-
teekenen en volgen, om hot op de lagere
school geleerde te onderhouden, den cursus
in Mathesis, die 's avonds wordt gegeven. In
dien de directeur bemerkt, dat een jongen
ongeschikt is om eenig vak te loeren, wordt
by verwyderd, en blykt, dat het gokozen vak
niet het juiste is, dan wordt oen ander ter
beoefening aangewezen.
In deze afdeeling treedt, wat de practijk
betreft, het smeden het meest op den voor
grond, wat nu niet wil zeggen dat het andore
werk niet goed is, doch dit moet worden
beschouwd als een uitvloeisel van het groote
aantal leerlingen, dat zich op smeden toelegt.
Onder de voorwerpen van kunstsmeedkunst
moeten worden genoemd: de antieke belle
trekker, de bloemconsoles, de bloemenstan-
ders, een uithangbord, niet te vergeten, de
verschillende sloten enlost, best, de deur
van eene brandkast, welke, als vervaardigd
door jongens van 12 tot 17 jaar, een waar
meesterstuk kan genoemd worden. Verder
heeft men in deze afdeeling nog een fornuis,
sny-pzers, een ratelboor, enzen ook ver
schillende hoefyzers, welke oveneens aan de
school worden vervaardigd, terwgl de jongens
bovendien nog een volledigen cursus in het
hoefbeslag volgden, waarby de '.uitenant-
paardenai ts en de militaire hoefsmeden hunne
medewerking verleenden.
Wat het timmeren betreft, hiervan zyn
geótaleerd do spieën, waarmede de jongens
beginnen, de houtverbindingen, waarmede zy
vervolgen, en de kappen, kozynen en trappen,
waaronder zeer moeilijke, waarmede zy
eindigen. Ook het tentoongestelde werk der
meubelmakers ziet er goed uit. Om te laten
zien hoe juist alles in elkaar is gezet, zyn
verschillende voorwerpen daarvan nog ongo-
politoerd.
In do afdeeling dor schilders is eene tafel
geëxposeerd, welke nog niet i3 goschildeid,
doch or alleen staat om te laten zien hoe
goed da leerlingen in het puimen en schuren
zyn onderlegd, terwyl het marmerschildoren
en de vo3t:bule- en plafondbeschildering er
gerust mogen wezen.
Van de houtdraaiers is 6r esn schyf, welke
uitmunt door correcte bewerking. Zoo ook
is er zeer goed snijwerk. Nog moet worden
gemeld, dat door eenige bgzonder goed ont
wikkelde leerlingen in het schilderen zeer
fraaie gla3'oeschilddringea zyn tentoongesteld
en dat de collectie teekenirgen klein, maar
rein mag worden genoemd. Het kleine, altijd
in vergelpking van anderen, die m6t eene
verbazend groote collectie zyn opgekomen.
De heer Van Achterberg is een voorstander
van het werken ep ware grootte.
Naar het „Vad." meldt, heeft de heer
Frans Netscher voor de benoeming tot lid
der Maatschappy van Nederlandsche Letter
kunde te Leiden bedankt.
Chr.-Geref. Eerk. Bedankt is voor het
beroep naar Katwyk aan Zee door den heer
H. J. Kouwenhoven, te Zaamslag.
Ter gelegenheid van den nationalen
gedenkdag in Frankrpk wapperde heden de
Franscbe driekleur uit de woning van den
gezant der Republiek en uit het gebouw der
Kanselary te 's-Gravenhage.
De 12de jaarlyksche examens der Neder
landsche Toonkunstenaars-vereeniging zgn te
's Gravenhage gisteren begonnen.
Van de vyf candidaten zyn geslaagd: voor
piano (lager onderwijs) mejuffrouwen Nelly
Herman De Groot, to Gouda; M. J. W. Vetter,
te Gouda; W. M. G. Mauve, te 's-Gravenhage,
en de heer J. W. Moossdorff, te Doesburg.
Aanst. Donderdag-namiddag te halfdrie
zal H. M. Koningin Wilholmina den eersten
steen leggen voor de nieuwe Ned.-Herv. kerk
te Apeldoorn.
Op het terrein zal eene dubbele ry van
werklieden met hunne gereedschappen en haë
geschaard staan, waartusschen de Vorstinnen
zullen wandelen lót aan de plaats der eerste
steenlegging. Aldaar is opgeslagen een balda
kyn, sieriyk mot stoffage gedrapeerd en met
bloemen versierd. De grond is bedekt met
esn kostbaar tapyt uit de Daventor tapyt-
fabriek en in het front van den gevel zyn
aangebracht de wapens van Nederland en
Apeldoorn, alsmede eene vlaggen-tropoe, in
welker midden een gekroonde VI.
Daartegenover is eene ruime tribune voor
do circa- 1G0 a 500 gonoodigdon in gereodbsid
gebrachf,- waar tevens de plaats is voor hot
zangkoor „Concordia", dat tydens en na de
steenlegging een toepasseiyk lied zal zingen.
De Vorstinnen zullen met het geheele ge
volg, dat thans ten paleize dienstdoende is,
worden ontvangen door eer.e commissie van
verschillende kerkeiyke colleges. Dr. C. Hat-
tink zal eene redevoering houden.
Behalve het protocol zal onder den steen
worden gelegd 6en exemplaar van alle tegen
woordig gangbare Nederlandsche munten,
benevens die, welke onder de afgebrande
kerk gevonden zyn, alsmede een gedenkpen
ning met do beeltenissen van HH. MM. Ko
ningin Wilhelmina en de Koningin-Regentes,
met inscriptie.
By koninkiyk besluit is de hoofdingenieur
der marine, de heer J. C. Jansen, benoemd
tot ridder in de ordo van den Nederlandscben
Leeuw.
Door den minister van koloniën is de
heer L. Korthals gesteld ter teschikking van
den gouverneur generaal van Nederlardsch-
Indië, om te worden benoemd tot opzichter
3de klasse by den waterstaat en 's lands
burgerlyke openbare werken daar te lande.
Naar aanleiding van de onlangs to Stutt
gart gehouden eerste inteinationalo tentoon
stelling van scboone kunsten zyn door den
koning van Wurtemberg benoemd in de
Koninklyke Fredc i iksordede heer J. H. L.
Do Haas tot commandeur eerste klasse met
de Ster, en de Imer Jozet Israels tot com
mandeur.
De machinist 1ste kl. der marine C.
Wakerlin is by li fabriek der Nederl. Stoom-
boot-Maatechappvj te Rotterdam gedetacheerd
tot het houden van dagelykseh toezicht by
de vervaardigirg van machinerieën, aan het
Ryk te leveren.
Door de firma W. J. Van Hoogstraten
te 's-Gravenhage is een r.i3uw portret van
koningin Wilhelmina in den handel gebracht.
Eet is zoowel wat gelykenis als uitvoering
betrefc in byzonaere mate veröienstelyk. De
photogravure werd naar de bekende photo
graphie (en profi!) van Adolphe Zimmermann
door Richard Paulussen te Woer.en uitgevoerd.
Wegens de met-herkiezing van twee
aftredende medebestuurders hebben de leden
van het bestuur van het „Kon. Zoölogisch
Botanisch Genootschap", te 's-Gravenhage,
in de stad aanwezig, collectief hun ontslag
genomen, zoodat de tegen hedenavond opge
roepen vergadering van aandeelhouders, belegd
ter behandeling van de verbouwings- en ver-
fraaiingsvoorstellon en de geldelyke regeling
daarvan, niet zal doorgaan.
De gewone audiëntie van den minister
van financiën op 16 en die van den minister
van marine op 17 dezer zullen niet gehou
den worden.
By koninkiyk besluit is aan G. Asholm,
geboren te Berlyn, vergunning verleend do
geneeskunst uit te oefenen op Nederlandsche
zeeschepen, met uitzondering van oorlogs
vaartuigen, onder voorwaarde dat hy de wet-
teiyke bepalingen omtrent de uitoefening der
geneeskunst in Nederland stipteiyk nakome.
Esn pensioen van f 821 verleend aan C. H.
Smit, gewezen eommios by de directie van
de Grootboeken der Nationale Schuld te Am
sterdam.
Gemengd Nieuws.
i
Met genoegen kunnen wy melding
maken van een geval, waaruit opnieuw blykt
dat het geslacht der inderdaad oude getrouwe
d enstboden nog niet is uitgestorven. De ge
lukkige familie, die zich op hot bezit van zoo
iemand kan barosmen, heet Kasteelen en de
persoon in quaestie zelve Helena Van der
Ryden. Op 13 jarigen leeftyd by genoemde
familie aU kind in betrekking gekomon, mag
zy or thans haar gouden jubileum vieren. Geiyk
men uit eene in dit nommer voorkomende ad
vertentie ziet, wenscht do familie den dag
van heden dan ook niet onopgemerkt te laten
voorbygaan. Betoondo zorg en vlyt vinden
immer eeno welverdionde belooning.
Hedenmorgen werd uit het Galge-
wator alhier, in de onmiddeliyke nabyhoid
van de Kweekschool voor Zeevaart, opgehaald
het ïyk van een jongen man, Van L., koetsier
bij den stalhoudor den hoer Z. Hy werd
sedert Vrydag-avond vermist. Het lyk vau
den ongelukkige werd onder toezicht der
politie naar het lokaal voor drenkelingen
overgebracht. De oorzaak van hot ongeluk
wordt toegeschreven aan slaperigheid, waar
aan de persoon lydende was.
De brug aan de Haven, by do
Haarlemmerstraat, schynt een gevaariyk voor
werp te zyn voor den groot en varkenswagen,
welke iederen Maandag avond vette beosten
van de boot der stoombootmaatschappy „De
Volharding" haalt. Vóór eenigen tyd brak hy
op die brug en gisteravond viel er de achter
klep naar boneden, waardoor groote ontstel
tenis onder do beesten en de hen begeleidende
spekslagers ontstond en één varken balvor-
woge uit het voertuig viel.
Do omstanders behoefden evenwel niet op
de vlucht te slaan voor de dieren of een
wapen voor den dag te halen, zooals gisteren
gebeurde toen in de buurt van do Waag een
stier harder dan gewoonlijk ging loopen, een
politie-ager.t de sabel d6ed trekken en eenige
personen onder wagens of in een urinoir
dreef, om daar veilig te wezen.
Een Ry n straatbewoner alhier,
dio gisteravond een beetje „laat" thuiskwam,
kreeg ruzie met zgne gade, sloeg den inboedel
gedeelteiyk kort en klein en viel daarna op
een stoel in slaap.
Na een paar uren rust genoten te hebben,
ontwaakte de man en ontdekte dat zyi.o
kleeren in brand stonden. Hy begaf zich op
straat en word opgemerkt door de politie, dio
h9m in het water aan het Levendaal zag
loopen en de redding bevorderde.
Heel goed was de persoon er niet afge
komen, want brandwonden maakten zyne
overbrenging naar het ziekenhuis noodzakelyk.
Een en ander veroorzaakte heel wat onge
wone drukte in die buurt.
