N". -oö2.
Doiidei'tlag SI 3Xei.
A". 1891.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 20 Mei.
Dit uommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Feuilleton.
DOKTER JANIN.
KIDSCJI ijll DAGBLAD.
In het geheel werd dus van overheids
wege voor hooger onderwijs uitgegeven
2,551.183 50; de inkomsten bedroegen
555,849 73. Het zuiver bedrag der uit
gaven was derhalve 1,995,333 77, tegenover
2,009,341.14 in 1888.
Middelbaar Onderwijs.
In 1889 waren 37 burgerscholen en daar
mede gelijkgestelde inrichtingen, welke door
4500 leerlingen werden bezocht, d. i. 134 meer
dan in 't voorafgaande jaar. Van dit getal
waren er 3030 leerlingen der burger avond
scholen en 1450 aan inrichtingen, welke voor
deze in de plaats treden.
Meer bijzonder bestemd voor onderwijs in
teekenen enz. waren 61 scholen. Het aantal
hoogere burgerscholen bedroeg 61 met 5390
leerlingen, waarvan 300 voor enkele lessen.
Tot do leerlingen behoorden 391 vrouwelijke.
Voorts waren er 12 middelbare meisjesscho
len met 1306 leerlingen, waarvan 67 voor
enkele lessen.
Het totaal bedrag der uitgaven voor alle
inrichtingen van middelbaar onderwij?, door
Rijk, Provincie en gemeenten in 1889 gedaan,
bedroeg 2,612,719 31!; het totaal bedrag der
inkomsten bedroeg ƒ383 663.50. Het zuiver
bedrag dor uitgaven was aizoo 2,229 055.SI5.
Bij koninklijk besluit is aan dr. C. lec-mans,
op zijn verzoek, met ingang van 1 Juh a. s.,
eervol ontslag verleend als directeur van het
Rijksmuseum van Oudheden alhier, behoudens
aanspraak op pensioen en met dankbetuiging
voor de door hem gedurende tal van jaren
bewezeD diensten.
- De Maatschappij der Nederlandsehe Letter
kunde alhier zal' 18 Juni hare jaarljjkscbe
vergadering houden; a a. zal een bestuurslid
moeten worden gekozen ter vervanging van
den aftredenden prof. Tiele. Voorgedragen
worden prof. Cosijn en dr. Hartman. Verder
zullen worden gekozen 25 binner.landsche en
5 buitenlandsche leden; voorgedragen zyn
respectievelijk 85 en 11 candidaten.
Door den heer Van "Wassonaer van Cat-
wjjck, lid der Tweede Kamer, ia voorgesteld,
aan art. 174 van het wetsontwerp tot regeling
van den krijgsdienst een nieuw lid toe ie
voegen, luidende:
„Zy, die ingevolge art. 45, tweede lid b,
bestemd zijn voor de in art, 23, 2o., bedoelde
depottroepen en laatstelijk in den rang van
officier by hot leger of by het krygsvolk in
de koloniën gediend en den dienst eervol of
met pensioen verlaten hebben, zjjn van wer-
kelyken dienst en, naar de landweer over
gegaan, van het by art. 239 voorgeschreven
onderzoek outheven, zoolang zy niet in den
laatstelyk door hen bekleeden rang of In een
hoogeren rang zyn benoemd by bet leger of
de landweer. Deze ontheffing vervalt by niet-
aanneming van de benoeming."
Voorts om aan art. 232 een nieuw lid van
den volgenden inhoud toe te voegen
„Zy, die ingevolge art. 45, tweede lid, a of c,
bestemd zyn voor de zee- of voor de landweer
en laatstelyk in den rang .van officier by de
actieve zeemacht, bij het leger of by het
krijgsvolk in de koloniën gediend en den dienst
eervol of met pensioen verlaten hebben, zyn
van werkelyken dienst en van het by art. 239
voorgeschreven onderzoek ontheven zoolang
zy niet in den laatstelyk door hen bekleeden
rang of in een hoogeren rang zyn benoemd
by de zee- of by de landweer. Deze ontheffing
vervalt by niet-aannemlng van de benoeming."
Ten dienste van hen, die de audiëntiën
zullen bezoeken van H. M. de Regentes by
Hd. aanstaande komst in de hoofdstad, kan
het „A. II." van goederhand medodeelen, dat
de hesren, die ter audiëntie worden toegelaten,
zoowel zy, die in kostuum, als zy, die in
burgorkleeding komen, den rouwband om den
linkerarm moeten dragen en loodkleurige of
gryze handschoenen.
De heeren in burgerkleeding zullen zijn in
het zwart met rouwband van halven rouw
om den hoed.
De dames, die by H. M. de Regentes hare
opwachting wenschen te maken, zullen zich
tot uiterlyk 24 Mei moeten aanmelden by
mevrouw Ineinger Van Loon, dame du Palam
van H. M. de Regentes, te Amsterdam.
De beide bataljons infanterie van bet
1ste regiment van het wapen te Leeuwarden
eu van hst 4de regiment te Gouda hebben
heden de legerplaats te Zeist verlatenop den
20sten tot 28 dezer worden in hunne plaats
verwacht het bataljon infanterie uit Groningen
en een der bataljons uit Maastricht. Bedoelde
bataljons zyn en worden geoefend in bet schie
ten op groote afstanden, gevechtschieten, enz.
Naar men verneemt, heeft H. M. de Regen
tes het voornemen opgevat eerlang het kasteel
„Heeswijk" in Noord-Brabant, bekend doorzyDe
kunstschatten en oudheden, met de Koningin
te bezoeken.
Zooale het „D. v. Z-H." verneemt, is
omtrent een maritiem betoon by het even
tueel bezoek van den keizer van Duitschland
aan ons land nog niets bepaald, voel minder
bekend.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidon per 3 meendenf 1.10.
Frenco per post1.40.
Afzonderlijke Nommere0.05.
ilet 1 Juni begint een nieuw
kwartaal van het Leidsch Dagblad.
Zij, die zich nu reeds op deze Courant
abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Onderwijsverslag over 1889—90.
Hooger Onderwijs.
De uitkomsten van het onderwys aan de
rijksuniversiteiten worden in het thans ver-
-echenen bovengenoemd verslag aldus om
schreven
Hst oordeel der hoogleeraren te Leiden over
de mate van ontwiSkoling en verkregen ken
nis der studenten is over het algemeen be
vredigend.
De faculteit der godgeleerdheid meent dat
de regeling, waarby de nieuw aangekomenen
zich gedurende één jaar uitsluitend aan het
Kebroeuwsch en de Israêiietische oudheden
wjjden, niet goed werkt.
Het verplicht-stellen van het scbryven van
een proefschrift voor de aanstaande doctoren
in de faculteit der rechtsgeleerdheid werd
wederom afgekeurd.
De 'hoogleoraren der geneeskundige facul
teit achtten alleen hoD, die het eind examen
van een gymnasium of van eene hoogere
burgerschool hebben afgelegd, voldoende ont
wikkeld.
In de faculteit der wis- en natuurkunde
werd geklaagd over onvoldoende voorberei
ding van enkele studenten in de pharmacio.
Verblydend was het verschijnsel, dat vele art
sen onverplicht do lessen over vergelijkende
ontleedkunde en dierkunde bywoonden.
To Utrecht oordeelen de hoogleeraren in het
a'gemeen gunstig over de uitkomsten van bet
onderwijs.
By de examens der juridische faculteit bleek
opnieuw duidelijk dat velen in de rechten stu-
deeren, die aanleg en geschiktheid voor deze
studie ten eenenmale missen.
De medische professoren klagen over gemis
aan ontwikkeling by de meesten van hen,
die de geneeskundige studiën aanvangen na
liet afleggen van het literarisch-mathematisch
examen of na het toelatingsexamen tot de 5de
klasse van een gymnasium. Gemis aan La-
tynsche taalkennis is by vele studenten een
bezwaar. Ook de faculteit der wis- en natuur
kunde acht kennis van Latijn voor den arts
4—i—wwfr ^naoaa—BOT HUI V■CO—
DE GEHEIMEN
van een krankzinnigengesticht.
-22
Mevrouw Frohberg opende het gesprek met
weetgierige vragen, welke op de maatschap
pelijke toestanden in Amerika betrekking
hadden.
Hulda nam in bet begin geen deel aan het
gesprek, dat hare ouders met hun gast voer
den, zy luisterde slechts toe, maar de uit
drukking van gespannen aandacht op haar
gelaat en hare stralende oogen verrieden den
jongen man, met hoeveel belangstelling zij
het gesprokene volgde.
De vurige wyn en hare schoone, zielvolle
oogen deden hem, met zyn lichtontvlambaar
gemoed, het bloed sneller door de aderen
vloeien, hy raakte hoe langer hoe meer in
vuur over zyn onderwerp en schotste nu in
breeds trekken een tafereel van zijn veel
bewogen leven aan de overzijde van den
Oceaan.
Hy schilderde de natuur met glooiende
kleuren, de maatschappelyke toestanden met
duidelyke trekken, eenige typen meer in
en don pharmaceut in hooge mate wenschelyk.
Te Groningen zijn de hoogleoraren mot
voldaan. Alleen klaagt de hoogleoraar in de
pathologie over de mate van ontwikkeling
van velen zijner studenten.
De juridische faculteit wenscht eene grootere
tydsruimte tusschen de beide deelen van het
doctoraal examen te zien toegelaten en het
schryven van een proefschrift facultatief
gesteld.
Ten aanzien van do uitkomsten van het
onderwys aan de Gemeentelyke Universiteit
te Amsterdam zegt het verslag: Over het
algemeen was de indruk der faculteiten over
de studiën dor studenten gunstig. Do facul
teit der rechtsgeleerdheid maakt de opmer
king, dat de vele candidaats examens, aan het
einde van den cursus afgelegd, in vergelyking
met vroegere jareD, byzonder hebben voldaan.
Aan de Ryk6universiteiten waren ingeschre
ven voor alle lessen 1684 (Leiden 750, Utrecht
547, Groningen 3S7), voor enkele lessen 86
(Leiden 27, Utrecht 35, Groningen 24). Het
getal der voor alle lossen ingeschrevenen nam
toe, te Leiden met 32, te Utrecht met 19 en
te Groningen met 16. Dat voor enkelo lessen
nam to Leiden met 1 en te Groningen met
11 toe, terwyl het te Utrecht mot 1 afnam.
Aan de Gemeentelyke Universiteit te Am
sterdam waren ingekomen 60S studenten voor
vol'edig onderwys en 33 voor enkele lessen,
totaal 641.
Het aantal gymnasia steeg tot 29 coor
verandering van het progymnasium te Gouda
in een gymnasium en het aantal progymnasia
daalde dientengevolge tot 1. Op 1 Januari
1890 werden deze inrichtingen bezocht door
2541 leerlingen, togen 2488 in het vooraf
gaande jaar. Daaronder waren 32 toehoorsters
begrepen.
Het leerplan bleef onveranderd. Bezwaren
van eenige beteekenis werden niet vernomen.
De resultaten van het onderwys mogen over
het geheel gunstig genoemd v,'orden.
Aan de Vrye Universiteit te Amsterdam
waren 80 studenten ingeschreven.
Door Ryk, provincie Noord-Holland en ge
meente Amsterdam werd in 18S9 zuiver uit
gegeven ten behoeve van de Universiteiten
l,313,052.63'/j, tegen 1,323,403 32 in bet
vorig jaar.
Door Ryk en gemeenten werd in 1S89
voor gymnasia, progynmasia en latynsche
scholen uitgegeven ƒ815,008 83, tegenover
815,251.62'/, in het vorig jaar.
Do inkomsten der gemeenten, na aftrek
der subBidlön, beliepen ƒ212 309 2772.
bijzonderheden en vlocht z'yne jacht- en reis
avonturen daartu8schen.
Allen luisterden aandachtig en toen hy nu
zweeg, lichtte Hulda eenige vragon tot hem,
om zich over enkele punten, welke haar
duister waren, ophelderingen te verschaften.
Deze deelneming deed hem goed, ze wekte
hem nog meer op en spoedig voerden Alfred
en Hulda het gesprek alleen. Slechts nu en dan
maakte mevrouw eene opmerking, terwyl de
oude heer, in diep gepeins verzonken, met
andere gedachten vervuld scheen te zyn.
Het gesprek werd door Frederiks binnen
komen afgebroken.
Alfred fronste het voorhoofd, al wilde hy
al het andere vergeten, dit ééne kon by niet
vergeven, dat de broeder niet krachtig de
eer vaD zulk eene zuster in bescherming bad
genomen en de laaghartige weddenschap van
Rabenau niet met billijke verontwaardiging
tegengetreden was.
Frederik zag de blikken zijner moeder en
zuster met ernstige bezorgdheid op zich g©-
richt; een verachtelyke trek plooide zich
nauwelyke merkbaar om zijn mond.
„Ik geloof dat de heeren elkaar reeds
kennen", sprak de oude lieer met nadruk en
een gebiedenden blik op zyn zoon.
„Wij ontmoetten elkaar gisteravond in het
„Russische Hol", antwoordde Frederik met
"geveinsde onverschilligheid, „ik wilde niet
gelooven dat deze heer weikelyk met ons
vermaagschapt is. U hebt nooit over een
bloedverwant in Amerika gesproken."
,Omdat ikzelf niet meer aan hem dacht",
zeide de oude heer.
„Na hoort gy dat ik de waarheid sprak",
wendde Frederik zich met een gedwongen
lach tot Alfred, „aan het misverstand en de
daardoor ontstane scène heeft myn vader
dus de grootste BCbuld. Vergeef my alzoo,
wanneer ik wellicht een woord gezegd heb,
dat u beleedigde, het lag niet in mijne be
doeling u te kwetsen."
Hy stak den jongen man de hand toe en
Alfred nam die aan, hoewel by in de gloeiende
oogen zyner tegenparty las, dat het slechts
een masker was, dat hem getoond werd.
By deze schynbare verzoening bleef het;
Frederik wisselde nog eenigo beleefde woor
den met den gast en liet toen zijn paard
zadelen, onder voorwendsel, dat hy in de stad
nog eenige zaken had te regelen.
„Als gy toch naar de stad rydt, kunt gy
in het hotel wel even zeggen dat de bagage
van dezen heer hierheen gebracht moet wor
den", zeide Frohberg.
„Blijft mynheer Alfred dan eenigen tyd
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Y»n 1G regel» f 1.05. Iedere regel meer f 0.17$.
Grootere lettere Dflfir plaatsruimte. Voor het
incasseeren buiteu óe stad wordt f0.10 berekend-
hier?' vroeg Frederik, die zyno verwondering
niet kon Terbergen.
„Dat niet", antwoordde Alfred, „myn ver
blyf zal slechte eenige dagon duren, men
mag van de gastvrijheid toch geen misbruik
maken 1"
„Gy hebt myne uitnoodiging aangenomen,
nu moet gy ook blyien", zeide de oude heer
op vroolyken toon, „mocht bet u onder ons
dak niet bevallen, wat ik niets hoop, dan-
geef ik u vryheid naar het hotel terug te -
keeren."
„Dus blijft het by de opdracht?" vroeg
Frederik met een heimelijken, boosaardigen
blik op den gast.
„Het blyft daarbyzeide Frohberg beslist.
Alfred zag Hulda aan, beider blikken ont
moetten elkander; licht blozend sloeg het
meisje de oogen neer; toen stond zy op om
naar de bloementafel te gaan, waar de zeld
zaamste uitheemscha gewassen hunne sier-
lyke bladeren ontvouwden.
„Gy zult my wel verontscbuld'gen, als ik
u met de dames alleen laat", zeide Froh
berg na eene poos, „de beantwoording van
eenige brieven, welke ik niet kan uitstellen,
zal my wel tot aen het eten bezighouden."
Wordt r'v v
