spssiP
5S»saas
Xs intb4i
mZT,r
Regeling van onien krijss<||enS(.
misschien met ITnig^htT' °°r,0g'
genoemd, welke ooit in m°°iSte rede
•Oeeffc zich van ziinQ faai- mni
'""•eten. uitvoerigheid
Bv-... meer jjj het byzonder de
Hy vnrdediguo - v00r de zee-
regeling van den dienstplicht, >«b ;a
macht, welke tot aan de inlijving get
ale voor de landmacht. Eene gehoel afzonder-
lyke regeling acht de Regeering onnoodig en
ongewenscht. De bedoeling is niet de dienst
plichtigen voor de marine enkel te rocruteeren
uit zeevaronden en visschors. Eene marino
reserve, ook al wordt dit ontwerp hreC aan"
—„nog der dienstpl-^^tigetl in
hun beroep buiten werkelyken dienst zoovC?l
mogeiyk zal worden voorkomen.
De heer De Savornin Lobman had als mi
nister van binnenlandsche zaken ook een
speciaal punt voor zyne rekening genomen,
het herhaald verzoek nml. van den heer Schepel
tot overlegging van het advies van den Raad
■van State.
Het verwondert den minister, dat telkens
op die zaak wordt teruggekomen. Een stuk,
dat niet voor publicatie bestemd is, wordt
gewoonlijk anders ingericht dan een, waarvan
men vooraf weet, dat het gepubliceerd zal
worden. Het hier bedoelde advies is gericht
aan H. M. de Regentes, heeft een vertrouwelijk
karakter en is dan ook slechts voor den Raad
van Ministers bestemd. Indien de correspon
dentie echter kon worden overgelegd, zou de
poeitie van de Regeoring niet worden verzwakt.
Den minister ware die overlegging zeer welkom.
De Raad van State heeft het ontwerp alleen
beoordeeld om de intreneieke waarde; dat
college mag echter niet worden medegoeleept
in het politiek debat. Zóó heeft het blijkbaar
•ook de wetgever van 3861 begrepen. Het is
alléén om die reden, dat de Regeering bezwaar
moet blijven maken tegen de overlegging.
Daarna de Legerwet besprekende, stelde de
minister de voordeelen daarvan in het licht en
deed vooral uitkomen dat goen te zware druk
op de natie wordt gelegd.
Re minister wijst er verder op, dat deze
wet de vervulling van den dienstplicht voor
de welopgevoeden niet meer tot eene „schande"
mrakt, wat thans bijkans het geval is, zoo-
ale uit eeu brief van eene moeder aan den
XoniDg, door hem voorgelezen, de indruk
Bchijnt te zijn. Wanneer de zonen van meer-
gegoeden zullen dienen, zullen vanzelf de
grieven tegen de kazernen worden opgeheven.
Waarom dadelijk eene eDquête ingesteld, toen
het onze zonen aan de Militaire Academie be
trof? En waarom zoolang gezwegen over het
kazerneleven? Drie-en-twintig jaar geleden
was het^ volgens den heer Dobbelman reeds
eliendig in de fcazérned.
De heer DobbrlmanEn de laatste 3 jaar ejk,
De minister van binnenlandsche zaken:
Juist, en toch ie de heer Dobbelman niet
eerder voor verbetering opgekomen dan nu.
De heeren Harte en Dobbelman protesteorden,
maar hunne woorden gingen verloren onder
bet hamergeklop des voorzitters.
De minister weerlegt vervolgens verschil
lende andere bedenkingen en ontkent dat
deze wet het militairieme in de hand zou
werken. Ale zoovelen uit alle standen dienst
zullen doen, zullen veel meor kunnen oor-
deelen en meespreken, en wee den sergeants en
korporaals, die dan hun plicht slecht hebben
vervuld of onbehoorlijkheden hebben toego-
laten. Hjj ontkent dat deze wet de rechts
pleging voor den soldaat erger maakt 't Is
een bekend feit, dat Ged. Staten lotelingen,
die aan hunne verplichting niet voldoen, kunnen
doen arreeteeren.
De heer Huber: Daar ben ik niet tegen op
gekomen, maar wel hiertegen, dat zy recht
hebben hen preventief in hechtenis te nemen
voor onbepaalden tyd.
De minister zegt dat, zoolang de afgevaar
digde uit Sliedrecht hier ie, geene vrees behoeft
te bestaan voor onrechtmatigheden. Door den
heer Haffmans is gewezen op de schoolwet
als pacificatiewet. Waarom zou zulk eene
pacificatie niet door deze wet kunnen worden
bereikt? Een partybelang geldt het by deze
wet niet. Men heeft eenmaal spreker kwalijk
gonomen dat hij aandrong om den stryd vol
te houden, al moest - wat God verhoede -
iet vaderland ten gronde gaan, Ky stelt er
thans dit woord tegenover- Welk«
hetP'dat'recht t0ek°met moge z«n> P'ichTis
en fenrtder 3gaaran°0r "ken
De minister van financiën, de moeilijkheid
18 verhoogd De nnr!„„ -I Jaar stell'g
m niet eene verdu^nn V6n 2Un in
J"waskracht „„„L 1 - T -«rekt niet
- "C -e boven, terwyi het
geenszins vaststaat, dat nieuwe belastingen
noodig zullen zyn om 2 millioen meer 's jaarg
te vinden.
De heer Keuchenius trekt uit de 40 rede
voeringen, hier gevoerd, de conclusie, dat, als
u"s al bekwame voldheeren
len. cu* n">r - —vvnton ontval-
Vludèh. Aan 'deredeTan t<3
'j ^leen een man ïs van 't
r maar oot van 't woord. Hy herin-
ért er aan, dat het kabinet opgetreden is
Apnl 188& en juist drie jaar later het debat
over de Le^«rwet hier aanving. Het gaf daar
door blylt van byzoudere werkkracht. Eens
voor al sta vast de onjuistheid van het
verwijt, dat deze Regeering te kort kwam in
werkzaamheid. Zeer zou hy het betreuren, als
zjj haren arbeid zou moeten staken. Toch zou
hy hot niet onraadzaam achten, dat de Regee
ring thans voorstelde schorsing van het debat,
met het oog op de beoordeeling der vele amen
dementen in verband met de invoeringswet.
Die invoeringswet staat in nauw verband met
deze wet. De schutterywet werd indertyd ver
worpen, nadat er 770 redevoeringen over 100
amendementen waren gevoerd. Ware het nu
met b6ter, dat de Regeering vroeg schorsing
van het debat om te overwegen de wyzigingen
in de wet en de invoeringswet in verband
met de amendementen Een voorstel wil 8pr.
niet doen, omdat hy niets wil voorstellen in
stryd met het inzicht der Regeering, die hy
ten volle vertrouwt en bewondert en waaraan
by nog vele jaren toewenscht. Maar wensche-
lyk acht hy het, om der Regeering den ruimsten
tyd te laten tot overweging en dan in de
volgc-nde zitting de gewyzigde ontwerpen te
doen behandelen.
Spreker heeft do motie-Domela Nieuwenhuis
ondersteund niet omdat hy sociaaldemocraat
is geworden, evenmin als de heeren A. Van
Dedern, Schreinemacher, Haffmans en Harte,
die ook de motie ondersteund hebben. Daaren
boven is by de Indische begrooting gebleken,
dat de beer Nieuwenhuis spr. zyn vertrouwen
beeft opgezegd. Aan deze zijde wordt daaren
tegen het militarisme mede niet aangemoedigd
gelyk ook do rede van den heer Harte zeer
juiste beschouwingen bevat. Ook do heer
Wintgens heeft in 1867 zich tegen het mili
tarisme, het offensieve krygswezen, verklaard,
bi) de beh^ndeljng van de ScauttKywet. Hy
noemde bet èeh kanker aan de hedendaag-
iche beschaving en een overblyfsel van de
barbaarschheid van overoude tyden. Elders
is door Jean Paul Richter de oorlog genoemd
het „perpetuum mobile" van den duivel. In
do hoofdbeginselen van bet ontwerp - ver
hooging van het contingent en uitbreiding
van de oorlogsuitgaven - ligt geen milita
risme. Zy zyn het gevolg der noodzakeiykheid
om te lang verwaarloosde hervormingen in
het leven te roepen. Onder zulke omstandig
heden nu kan spr. de motie-Nieuwenhuis,
hoewel haar ondersteund hebbende, niet aan
nemen. Hy beeft haar alleen ondersteund
om den sociaal-democraten geene aanleiding
te geven tot de klacht, dat hunne voorstellen
hier buiten behandeling worden gelaten. Daar
toe wil by niet medewerken en daarom heeft
hy met anderen de bespreking van die motie
mogelyk willen maken, zonder het plan te
hebben om haar aan te nomen, omdat dit
vyandig ware aan de Regeering, hetgeen hy
niet wil zyn.
Ook met de motie-Vermeulen kan spr. niet
meegaan. Orer de daarin genoemde „verdedig
baarheid des lands" kan hy, als leek, geen
oordie' uitspreken; hy moet en kan zich ver
laten op dsn minister van oorlog.
En wat de finantiéele quaestie, de persoon
lijke en finantiéele lasten betreft, ook des
wege zou by gaarne nader door de Regeering
overwogen zien de amendementen-Van Viymen
en -Van EouteD. Wel heeft de minister van
financiën aangetoond, dat de finantiéele lasten
niet te zwaar zulien zyn, maar zwaar zyn
zÜ toch. Het getal officieren zou dan ook in
gekrompen kunnen worden. Daardoor zouden
de uitgaven reeds belangryk verminderen.
Maar de heer Domela Nieuwenhuis mag aller
minst de Regeering er een verwijt van maken,
dat zy het leger en daardoor de uitgaven op-
dryff-, omdat by, ook in zijn orgaan, dageiyi's
denkbeelden verdedigt, welke de openbare
OkJ~ fust kunnen verstoren en tronen en
altaren bedreig611! onder zulk een toestand
is een krachtig leger zéér zeker noodig.
Na herinnerd te hebben, dat op den 21sten
April 754 v. C. Rome gesticht werd, dat. ten
slotte ook onder den druk van zyn milits
risme ie ten onder gegaan, kwar-
de houding van eon deel d"-
lieken in de Kar"- NOOffisch Katho-
Hii vi.
devo-tYY" 'lu'de aan tien minister voof
aanvaY'Y68 m-'Z9 W3arop deze dekatholieke
vall»-- ?3treed> op tegen de aan-
fier katholieVg pers, vooral die dor
„Maasbode", wo)'tt0 ^y haast zou noemen de
„Rotterdamse1^ stemmen voor Waarheid on
Vrede". Jiy kwam op tegen den eisch der
„Maasbode", dat de calvinisten het katholiek
program van „Recht en Orde" te Amsterdam
zullen onderschrijven. Moesten wy dat doen,
zoo zeide spr., dan zouden wy de goloofs-
en zedeleer van Rome moeten volgen, en dat
gaat toch niet aan. Gaan „Do Maasbode" en
„Recht voor Allen" voort in denzelfden toon
te schry ven, dan behooren hunne voorstanders
deze wet aan te nemen, omdat de aanvallen
er toe zouden kunnen leiden het leger te be
nuttigen tot handhaving der inwendige
rust en orde. Spreker eindigde daarom met
een woord van vrede. Hy riep nl. allen toe:
„laten wij in God gelooven en Hem eeren,
die ons aller God is!"
De voorzitter verzocht volgenden sprekers
het reeds zoo uitgebreide debat niet nog meer
uit te breiden door onderwerpen to behandelen,
niet met de zaak in verband staande.
De heer Van Berckel, vooropstellende dat
de Regeering veel water in haren wyn zal
moeten doen, wil zy het ontwerp aangenomen
ziel!, - kwam op tegen de strekking van het
betoog van den heer Harte c. e. voor zoover
dat strekte om de katholieke party te oor-
deelen. Hy voor zich wilde niet zonder pro
test laten de bewering, dat dit ontwerp zou
zyn in stryd met de -Jeer der Kath. Kerk,
hetgeen dan ook door den vurigsten tegen
stander niet is kunnen beweerd worden.
Replieken volgden alanu van de heeren
Van Nunen, Viruly Verbrugge en Van Viymen.
Deze repliek heeft weinig nieuwe opgele
verd. De laatste was, naar aanleiding van
hetgeen de minister Vrydag in zyne rede ge
zegd had, boos en scherp tegenover den mi
nister, die hem terstond van wederwoord
diende. De heer Van Viymen wilde den mi
nister het recht ontzeggen om critiek uit te
oefenen op diens daden als volksvertegen
woordiger.
De heer Viruly kwam voorts op tegen het
gebruik van den bijnaam van .generaal" door
den heer Rooseboom jegens hem gebezigd,
hetgeen slechts, zeide hy, armoede aan argu
menten bewyet,
Tegen beide motiën verklaarde de spreker
zich. Men kan de wet niet doodvoteeren vóór
hare behandeling. De leden moeten gelegen
heid hebben zich over bijzonderheden te ver
klaren.
De minister van oorlog trachtte nader te
rechtvaardigen zyne verwyten aan den heer
Van Viymen omtrent diens vroegere houding
tegenover de verlengingswetten en zyn later
vrrlangen naar eene noodwet.
Reeds in 1888 verklaarde de minister, dat
hy eene oveituiging omtrent de zaak had,
maar by heeft zich niet willen uitlaten. Dit
kon den minister niet tot grief worden ge
maakt.
Tegenover den heer Van Viymen, heeft hy
niet anders willen zeggen dan dat critiek vry
moet zyn. Maar hy heeft reeds de rectificatie
ter drukkery gezonden van eene uitdrukking
in zyne rede van Vrijdag omtrent het oordeel
over het kazerneleven.
Ten slotte zeide de minister alleen het
stelsel van den heer Van Viymen te hebben
bestreden, geenszins diens persoon. Geen oogen-
blik is die door hem in het debat gebracht.
Al moet hy erkennen dat, wanneer men
met warmte eene zaak, welke men goed vindt,
verdedigt, het wel eens moeite kost om kalm
te blyven, zoo meent hy, jl. Vrydag daarin
niet te kort te zyn geschoten. (Toejuichingen.)
•j-emenjfd Nienw*.
Donderdag (Hemelvaartsdag) zal
er des namiddags te halfdrie in de sociëteit
in het Haagsche Bosch eene muziekuitvoering
plaats hebben.
De wielerwedstrijden te Scheveningen vangen
te halftwee aan.
De politie te Ret teröa-^, Jjjêft
een bewoner der Waterloostra-^. t8 fralingen
gearresteerd, die met zyn "<S jarigen huiseige-
naar gisterochtend ee- m<.m kre6g over de
betaling der tl'_ilirp6nBjnger,i en caarb(J zóó
driftig w (jat hjj den verhuurder met een
60 »or,makershamer twee slagen op het hoofd
toebracht, ton gevolge waarvan de grysaard
ineenzakte en bewusteloos, bader.de in zyn
b'iOOu, naar zymj woning wèru g6bracht. By
een gene?sk'dhdig onderzoek, op verzoek der
'politie gehouden, bleek dat do man twee
ernstige verwondingen aan het hoofd heeft
bekomen. Hy verkeert in hoogst bedenke-
lijken toestand.
In de Lange Leidschedwarsstraat
te Amsterdam is een heer, die met zyné
vrouw huiswaarts keerde, ineengezakt en op
de plaats dood gebleven.
Te Holten is een 3 jarig knaapje
in een pot met kokende bry govalle::. Alboewe3
men hot spoedig daaruit haalde er. genees
kundige hulp inriep, is het der volgenden
dag aan de gevolgen overleden.
Het gerechtshof te 's-Bosch
heeft de tegen den notaris Smeets, te Heerle,
door de rechtbank te Maastricht uitgesproken
afzetting veranderd in eene schorsing voor
den tyd van vyf maamden.
De in het gevecht met de mili
tairen op den eersten Mei te Pourmies gedood®
personen, negen in getal, zyn in tegenwoor
digheid van veel belangstellender begravéir.
De stoet was ongeveer twee ICM. lang en be
vatte verscheidene arbeidersverenigingen,
welke roode of zwarte met krip omwonden
vaandels voerden. Op het kerkhof namen
eenige socialisten tot heftige redevoeringen
het woord. Er vielen echter geene ongeregeld
heden voor.
Te BekeeCzaba, Hongarye, eischte een
menigte volks de invrijheidstelling van de by
de Mei-betooging in hechtenis genomen per
sonen en nam eene zoo dreigende houding aan,
dat men niet dan met hulp var militairen
de rust kon herstellen. De belhamels werden
gevat.
Uit Pittsburg wordt bericht, dat te Union-
town eene schermutseling tussch9r. de politie
en de werkstakers heeft plaats gehad, waarbij
verlies van menschenlevens te betreuren is.
Een der autoriteiten van de Leisenring Coke-
workB had zich namelijk met eenige beamb
ten naar het buis begeven, waar twee
werklieden, die der maatschappij gotrouw
waren gebleven, door de werkstakers gevan
gen werden gehouden. Zoodra de beambten
echter het huis naderden, weröer. zij met
steenworpen ontvangen. De politie trad toen
tusechen beiden, maar werd op dezelfde
wijze begroet. Een der werkstakers wist
zelfs een vuurwapen in handen te krygen, en
schoot op de politie-beambten. Toen volgde
van die zijde eeu salvo en werd een der werk
lieden doodeiyk getroffen. Zyne makkers
namen toen de vlucht.
Luik, 5 Mei. De werkstaking breidt zich
uit tot een groot aantal nyverheidsinstellin-
gen in het bekken van Luik. Den werklieden
wordt vrees aangejaagd door de bedreigingen
der werkstakers, die ook op de afgelegen
wegen hen berooven, die zich naar den arbeid
begeven. De politie en de troepen zijn niet
talrijk genoeg om alle inrichtingen te be
veiligen.
(Tweede Tel.). De toestand op oen Unker-
Maasoever was hedennamiddag meer gespan
nen dan op den rechteroever der rivier. In
het byzonder heerscht te Seraing groot ver
zet en worden daar krachtige voorzorgsmaat
regelen genomen. De burgemeester dier ge
meente liet heden de zitting van den Raad
afzeggen, uit aanmerking van de opgewon
denheid der radicale leden var. den Raad.
Men verwacht dat morgen de werkstaking
zich ook tot de constructie werkplaatsen van
Cockerill zal uitbreiden.
Seraing, 5 Mei: De werkstaking zal
morgen volledig zijn in al de afdeelingen der
groote werkplaatsen van Cockerill, waar 10,000
arbeiders werkzaam zijn.
Bern, 5 Mei. Drie anarchistenKreuzfeld,
een Duitscber, Niguet en Mari, Franschen,
die den lsten Mei redevoeringen hielden, zijn
van wege de politie uit Genëve gejaagd.
Telegrammen
ROME, 5 Mei. De Senaat heeft heden met
algomeene stemmen eene motie van orde
aangenomen, waarby de bonding van de
regeering, het leger en de autoriteiten op
1 Mei jl. wordt goedgekeurd.
