N®. Sötè
A®. 1S91.
Courant wordt dagelijks, met uitsondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 24 Februari.
Woensdag jE^elbirwiiaa*!.
PRIJS DEZER COURANT:
Tetr Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per postn 1-40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRUS DER ADVERTEKTTIÊN:
Yan 1—6 regels ƒ1.05. Ieder® regel meer/0.17£.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Yoor het
incassoeren buiten do stad wordt f0.10 berekend.
'.Dit noiimier bestaat uit ÏWE.Ü
Bladen.
Met 1 Maart begint een nieuw
kwartaal van het Leidsch Dagblad.
Zij, die zich nu reeds op deze Courant
abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Heden ia aan de universiteit alhier de heer
"W. F. R. Bouman, geb. te Eenigenburg (gem.
St.-Maarten), bevorderd tot doctor ln de rechts-
•wetenschap, met academisch proefschrift, get.-:
„Artikel 328 Wetboek van Strafrecht."
In het Nutsgebouw alhier la de aange
kondigde vergadering der Leideche Afdeeling
van den Bond van Nederlanischo Onderwijzers
gehouden. Al zullen velen ook de afwezigheid
der achoolautoriteiten hebben betreurd, toch
was deze vergadering rry goed bezocht.
Dè voorzitter, de heer Van OevereD, eponde
■de vergadering met een kort woord ter inlei
ding. Hh wees er op, dat de afd. Leiden, hoe
wel reeds sedert Sept. 1890 bestaande, nog
slechts weinig leden telt en zocht de oorzaak
daarvan In onbekendheid met het doel, In
onverschilligheid en voornamelijk ook in zekere
vrees, die bh vele onderwijzers bestaat, dat
zh hunne carrière door lid te worden in de
waagschaal stellen. Verder drukte hy de hoop
uit, dat deze avond hierin verandering mocht
brengen en gaf daarna het woord aan den
heer Tegelaar, van Amsterdam, voorzitter van
iet koofdbeetuur van den Bond.
Deze begon zflne rede mei. er op to wjjzen,
hoe de Bend tot nog toe ln hoofdzaak slechte
tegenwerking van buiten had ondervonden,
zooale hjj bewees door het voorlezen van
enkele oordeelvellingen, in couranten, ook ln
schoolbladen, voorkomende, al moest hy ook
erkennen, dat er in den laatsten tijd meer
waardoering viel waar te nemen. Wat mocht
hiervan de oorzaak z(jn? zoo vroeg hij. Lag
zy in den Bond? Spreker meende van noen
en besprak, om dit aan te toonon, de hoofd
zaken van het programma.
In de eerste plaats is het doel van den
Bond verbetering te brengen in de salarissen.
Dit was, meende spreker, geen onbillijke eisch.
Immers, ambtenaren in ongeveer even be
langrijke betrekking geplaatst en met eone
voorbereidende studie, die van den onderwij
zer niet overtreffende, waren te disn opzichte
in veel gunstiger omstandigheden. Maar bui
tendien, is de betrekking, die (lo onderwijzer
bekleedt, niet gewichtig genoog, om hem op
mannelyken leeftijd recht to geven op een
behoorlijk maatschappilyi bestaan? En toch
genoten in 1889 de grootste helft der onder
wijzers een salaris van minder dan 70O gul
den. Men zou misschien hiermede nog vrede
kunnen hebben, wanneer het vooruitzicht be
stond daarin na een niet te lang tijdsverloop
verbetering te kunnen brengen, m. a. w. wan
neer men kon rekenen op eene geregelde op
klimming, maar mot don tegonwoordigon
overvloed der onderwijzers is die mogelijkheid
gering geworden. Deze bestaat nu feitelijk
niet en in vele gevallen is de onderwijzer
eene leermachlne en niet een zelfstandig han
delend mensch, wat hy krachtens zijne ont
wikkeling en ervaring behoorde te zyn,
Hoe hierin verbetering te brengen? Door
den onderwijzer ook aandeel te geven in de
regeling der onderwijszaken en besprekingen
van onderwijzers met de hoofden der scholen
verplichtend te stellen. Dit zou zoowel den
onderwijzer alsook het onderwijs ten goede
komen, wyi dan met meer lust en nauwge
zetheid de taak zou worden vervuld.
Ten slotte behandelde de spreker nog het
recht van bestaan van den Bond naast het
Nodsrtandsch Onderwijzers-Genootschap. Daar
in waven de onderwijzers niet vr(j genoeg in
de uiting hunner meening wegens hunne
afhankelijkheid vau het hoofd. En bovendien,
de belangen der onderwijzers zullen het best
bevorderd worden door eeue voreeniging van
die personen zelven. Met eeu beroep op samen
werking en op den steun van superieuren
besloot de heer Tegelaar zijne belangrijke rede.
Het debat wsrd ingeleid door den heer Van
Dijk, die den toestand van heden met dien
van vroeger vergeleek, verbetering consta
teerde, maar niettemin het streven van den
Bond met sympathie begroette. Alleen raadde
h(j aan voorzichtig te zijn ln de keuze der
middelen.
De beer Prins, de hoofdbeginselen van den
Bond huldigende, had eukele bezwaren omtrent
de onderlings besprekingen, welke hy niet
wettelyk wilde hebben voorgeechreven en
omtrent de wijze van onderzoek naar de be
kwaamheid, zooals de bser Tegelaar die wilde.
Verder namen nog aan het debat deel de
heer De Carpentier, die wees op het onbillijke
van ongelijke bezoldiging by geiyken arbeid
der 2de- en 3de- onderwyzers; de heer Rank,
die de reden vroeg van de uitsluiting der
hoofdende heer Vos, die nogmaals het belang
van samenspreklng aantoonde, en de heer
Laban, die opwekte tot toetreding.
Daarna werden de verschillende sprekers
door den heer Tegelaar afzonderiyk beant
woord en sloot de voorzitter met dank aan
do sprekers de vergadering.
Tot vader en moeder in het Evangelisch-
Luthersch Wees- en Oudeliedenhuis alhier,
zyn uit een 60-tal sollicitanten benoemd d»
heer M. Hagedoorn en echtgenoote,
Vanwege de afdeeling Leiden en Om
streken dor Maatszhappy tot- bevordering der
Bouwkunst zal Donderdag 26 Februari a. s.,
des avonds te halfacht, in het Nutsgebouw
eene vergadering gehouden worden.
Deze vergadering zal zeker door de belang-
rgke tentoonstelling van teekeningen en de
bydrage van den heer Van Ruyven druk be
zocht worden.
Wy vestigen nogmaals de aandacht op de
gelegenheid voor belangstellenden, die ten
toonstelling Donderdag-middag te bezichtigen.
Zie do advertentie omtrent eon en ander
in het tweede blad.
Hedenmiddag ontvingen wy per Eogel-
sehe mail de Bataviasche bladen van 19 tot
23, alsmede de „Doli-Crt." van 21 en 24 Jan.
De lste luit. P. Spaan, van het 4de reg.
inf. te Leiden, en de 2de luit. A. Hogervorst,
van het öde reg. te Leeuwarden, worden van
1 April tot 15 Juli a. s. gedetacheerd bij de
normaal-schietschool te 's-Hage.
De eerste tentoonstelling van bloeiende
bol- en knolgewassen, bouquetton enz-, te
Bennebroek, zal gehouden worden in het ge
bouw van den heer S. Roozen, door de af
deeling Bennebroek-Vogelenzang van de Al-
gemeene Vereeniglng voor Bloembollencultuur,
op 28, 29, 30 en 31 Maart 1891.
De tentoonstelling zal op feesteiyke wyze
worden geopend op Zaterdag 28 Maart, ta
éen uur 's namiddags.
Afdeelingen der Algomeene Voreeniging
voor Bloembollencultuur, leden der vereemging
en voorstanders van bloembollencultuur en
tuinbouw worden uitgenoodigd tot het schenken
van medailles, volgens onderstaande bereke
ning: eene gouden medaille tegen f 50, eene
zilveren vergulde medalllo tegen f 15, eene
zilveren medaille tegen f 10, eene- bronzen
medaille tegen f 5.
De vorige week had te Noordwyk aan Zee
een treurig sterfgeval plaats. De heer S. Ver
loop Thz., onderwijzer aan de O. L. school
aldaar, werd, na eene korte doch hevige onge
steldheid, aan de zynen ontrukt. Velen ver
liezen in hem een goed vriend, de kinderen
zyner klasse een (link en geliefd ondenvyzer,
zyne vrouw en twee jeugdige kinderen een
goed echtgenoot en vader.
Bij de teraardebestelling hield het hoofd
der school, de heer Van Bommel, eene korte
toespraak, welke getuigde van trouwe vriend
schap en hoogachting.
Behalve de kinderen zynor klasse, volgden
ook de burgemeester en do schoolcommissie
de lykbaar.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen
tegen 3 Maart, des namiddags te drie uren.
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal en de griffiers van dat staatslichaam
dineerden gisteren ten Hove, na vooraf tn
carps door H. M. de Regentes in audiëntie
te zjgn ontvangen.
Door den minister van koloniën ie de
heer D. A. Koster gesteld ter beschikking
van den gouverneur-generaal van Ned.-Indiö,
om te worden benoemd tot adspirant-lngenieur
by den waterstaat en de burgerlyke openbare
werken daar te lande.
De Staatscourant bevat de programma's
voor de examens van adelborst (20 plaatsen)
en adspirant-admlnlstrateur by de zeemacht
(4 plaatsen). Aanmeldingvoor de eerste vóór
of ulterlyk op I Mei, voor de tweede dier
examens vóór of uiterlyk op 1 Juli a. s., by
een aan den minister van marine te richten
verzoekechrift.
Naar men verneemt, heeft H. U. de
Regentes gelast, aan alle ambtenaren en
officieren, die by de jongste buitengewone
riviercorrespondentie en daarmede gepaard
gaanden ysgang hebben medegewerkt om het
gevaar voor overstroomingen te verminderen
of te voorkomen, haren dank te betuigen voor
do door hen daarby bewezen dieneten.
In eene gisteravond te Rotterdam ge
houden vergadering van belangstellenden in
hot behoud Tan de Hoogduitsche Opera aldaar,
ia bssleten mede pogingen aan te wenden
tot dekking van het tekort en tot verzekering
van het voortbestaan der Opera. Te dien einde
zullen door do geheele stad heden (Dinsdag)
lijsten ln omloop z(jn, waarop iedereen zyne
bydrage zal kunnen leveren. Staande de ver
gadering werd reeds voor verschillende be
dragen ingeschreven.
De goDiaie bouwmeester van de Groote
Opera te Parys, de heer Charles Garnior, zal
als medebeoordeelaar eener prysvraag, uitge
schreven door „Architecture" te 's-Graven-
hage, ons land bezoeken.
Onder de bouwkundigen bestaat het voor
nemen den grooten meester by die gelegen
heid eene verzameling schetsen tor herinne
ring aan te bieden.
In het begin der volgende maand zal in
het Künstlerhaus te Woenen eene tentoon
stelling geopend worden, uitsluitend van wer
ken van Jozef Israels.
By beschikking van den minister van
waterstaat, handel en nijverheid is met ingang
van 1 Maart a. s. opgedragen aan den Ryks-
opz. op de spoorwegdiensten B. P. Bilheimer,
ter standplaats Utrecht, het dagelyk6ch toe-
zieht op den dienst der spoorwegen Am
sterdam —Hilversum —Utrecht, Amsterdam
Breukelen—Utrecht, Utrecht - Rotterdam, Har-
melen Breukelen, Leiden Woerden en 's-Gra-
venhage Gouda.
Men meldt uit Tilburg, dd. 23 Februari
Gisteren verbreidde zich hier het treurig be
richt dat de heer Th. Str.ifer-Bahlmann, lid
van den Raad en president der Kamer van
Koophandel en Fabrieken te dezer stede, te
Stuttgart plotseling was overleden.
De heer S. was met een zijner zoons in
het begin der week naar "Wiesbaden vertrok
ken, en van daar naar Stuttgart, waar eene
beroerte hem trof in den nacht van Katerdag j
op Zondag.
Na jaren lang mede aan het hoofd te hob- j
ben gestaan dsr aanzienlijke industrie-firma
3. J. StrSter alhier, had de heer S. nog slechts
een paar maanden geloden zich daaruit terug- i
getrokken en was zjjn oudste zoon hem
daarin opgevolgd.
Met lesdwezen wordt vernomen dat de
Amsterdamsche hoogleeraar dr. J. Verdam,
de bewerker van het Middelnederlandsch
Woordenboek, ernstig ziek i3.
Te Tilburg is gisteren overleden de heer
J. v. d. Lee, R.-K. priester eu pastoor van
de parochie liet Hoike.
Door don luit.-geneiaal Alewijn, adjudant
ia buitengewonen dienst vau wyien Z. M.
Koning Willom III, chof van dei. goneralen
staf, is aan alle autoriteiten der landmacht
voor ieder officier, die namens het leger deel
genomen heeft aan bet huldebiyk dóór het
leggen van een zilveren krans op de lijkkist
van Z. M. eene photograpbie ten geschenke
aangeboden.
Maatschappy tot bevordering der toon
kunst. Afdeelingsuitvoeringen. Afd. 's-Gra-
venhage. 25 Febr., te halfacht. Geb. voor K.
en W. Fantasie en fuga voor orgel, J. S. Bach
„Johannes Passion" (aria), id.; Psalm 22, S.
De Lange Jr.; Andante voor orgel, J. Rhein-
berger; „Der Messias" (aria), G. F. HSndel;
„Hymne" voor sopraan met koer en orgel,
F. Mendelssohn Bartholdy; Sonate voor orgel,
vierhandig, G. MerkelLiederen voor sopraan
„Toggenburg", J. Rheinberger. Solisten:
mevr. J. Uzielli (Frankfort a/M.), sopraan;de
heer L. Gr. S. (Diopenheim), baritonS. De
Lange Jr., orgel; J. A. De Zwaan, id.; C-
Buziau, fluit Directeur de heer S. Da Lange Jr.
De audiëntie van den minister van oorlog
zal op 26 dezer niet worden gehouden.
Het stoomschip „Obdam", van Rotterdam
naar Nieuw-York, vertrok 23 Febr. van Bou
logne; de „Prins Frederik Hendrik", van
Amsterdam naar Suriname, passeerde 21 Febr.
Dungeness; de „Werkendam" vertrok 21 Febr.
van Nieuw-York naar Amsterdam.
By kon. besluit is met 1 Mei benoemd
tot directeur van het postkantoor te Gorkum
do heer J. A. J. Van der Schaaff, thans
directeur van het postkantoor te Hoorn.
Aan de ontvangers der directe belastingen,
Invoerrechten en accynzen J. D. Dyckmeester,
te Wagenlngen; der directe belastingen en
accijnzen J. M. Becüde, te Hedel c. a.; der
directe bel. en accynzen J. B. Römer, te Hooge-
zand c. a., op hun verzoek oervol ontslag uit
'sRyks dienst verleend, beboudons aanspraak
op pensioen.
Gemengd Nieuws.
Wy ontvingen heden oenevol-
ledigo opgave van het gebruik, dat van de
gratis-uitdeelmg van brood en koffie in 's-Gra-
venstein, gedurende de afgeloopen vinnig
koude dagen, is gemaakt.
a. Van 8 tot en met IS Januari werden
uitgereikt: voormiddag van 9 11 uren 5125
porties, namiddag van 3 5 uren 8070 porties,
totaal 13,195.
b. Van 19 Jan. tot en met S Febr.: voor
middag van 8 9 uren 4681, voorm. van 9
11 uren 12,450, namiddag van 3-5 uren
17,192, totaal 34,323 porties.
c. Van 9 tot en met 14 Febr.voormiddag
van S-9 uren 1239 on van9-11 uren4393,
totaal 5632 porties.
Te zamon alzoo van 8 9 uren 6920, vau
9-11 uren 21,968, van 3-5 uren 25,262,
in het geheel dus 53,150 porties in 38 dagen.
Gemiddeld is dit bedrag als volgt verdeeld
Van 8-9 uren 24 ultdoelingen 2-17 porties.
9-11 32 686
3-5 38 665
Door elkaar werden dus gedurende 35 dagen
1519 porties per dag van den aanvang en
des Zondags alleen to namiddags uitgedeeld.
Aan een ieder word een JOjigenaamd „knip-
broodje" met eene kom koffie uitgereikt, en
aan kinderen een half broodje.
Do voormiddag van S 9 uren was uitsluitend
bestemd voor schoolkinderen, welk getal te
zamen 9822 bedroeg, d. i. over 24 dagen ge
middeld 409.
Door de ijverige nasporing van
den rijksveldwachter H. mocht het gisteren
