A«. 18S0.
tgeze iCourant wordt dagelijks, met uitzondering
van -Eon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 23 December.
Feuilleton.
Aan den rand des afgronds.
t. Ü4S2,
Woeiistïag 3-4L December,
DA OB LA
PRIJS DEZER COTJRANT
Tooi Lsido» per 3 «naauden»1.10.
Franco per post.»n 1.40.
Afzondedijke Ntwamere,0.G5.
PRIJS DER ADTERTENTIHN:
Taa 1—0 rog als 1.05. Iedere regel moor 0.17
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het in-
cacseeren buiten de etad wordt f 0.10 berekend.
Wetfcas bei Kerstfeest zal deze
C&urant Socdcrdag- en Vrijdag-avond
niet -worden uitgegeven.
Evenals vorige jaren zal in ons op
Oudejaarsavond verschijnend num
mer de gelegenheid opengesteld wor
den tot plaatsing van
NIEUWJAARSWENSCHF.N
naar gelang van ieders maatschap-
pel jjke betrekking, ad 50 cents per
^advertentie, mits men ze ons doe
toekomen uiterlijk op Woensdag 31
Dec. a. s., te halfdrie des namiddags.
Oiüoieel© Kennisgeringeu.
Bttrgomccstor ca Wothoudora van Leiden,
Gezien het verzoek van den Kapitein, Eerstaan
wezend Ingenieur in het 2de Genie-Commandemeut
-te -^a-Grnveohage, tot oprichting van patronenberg-
plaat6©n in hot perceel Bmidaeteeg, kadastiaal bekeud
"Sectie B No. 03 cn op het terrein van de Doelen-
fca«e:me, kadastraal bekend Sectio F No. 938.
Gelet op do art. 6 on 7 der Wet van 2 Jnni 1875
(Staatsblad No. 95)
Geven b\j dezo kennis aan het publiek dat ge
noemd verzoek, mot de bijlagen, op do Secretario
•dezer gemeente ter visie gelegd iealsmede dat op
Maandag den Oden Januari a. 8., 's voormiddags
te elf uren, op het Raadhuis, gelegenheid zal wor-
-flen gegeven om bezwaren tegen dat verzoek in to
"brengen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTEB, Burgemeester.
22 Doe. 1890. E. KIST, Secretaris.
Ken bUU (n den eventueel toekou-
atigen toestand der stad Lelden.
(Ingezonden)
n.
Eene bestrating an rioieeiing ovcr-eene uren
lange uitgestrektheid, aone behoorlijke over
brugging, hoedanige de Hoerengracht, hoewel
slechts in :t kl9in, te zien geeft, met, wat
Tiet rooeflijksts en allerkostbaarste zjjn zou,
de daaraan te verbinden onmisbare nieuw te
creperen toegangen eo wel berijdbare straten
in en uit de oude stad leidende; dit alles kan
niet naar bebooron daargesteld worden voor
■slechts eene ƒ50,000. Onmogelijk. Zulke wer
ken, wel te verstaan eene Academie-stad van
■den eersten rang waardig uitgevoerd, ver-
eischen een ontzettend groot kapitaal, dat
bijv. ad 3 pet. r. opgenomon, der burgerij,
boven de reeds hoog opgevoerde belasting, op
•eên jaarlllks wederkeerenden rentelast van
allicht 40.- a ƒ50,000 zou te staan komen.
"Waarbjj dan iator nog zou komen een steed3
«ploopend opeenten-bedrag naar gelang der
natuurlijk steeds toenemende nieuwe onder
houdskosten. Daargelaten nog al wat eerst,
na eene eventueels daarstclling van bet boven
genoemde, zou blijken onmogelijk bebondbaar
te zijn binnen de stad, en dus óf weggeruimd
öf veranderd of opgeruimd en verplaatst zou
moeten worden. Om nn de lijst van bezwaren
to sluiten, z(j eindelijk nog aan bet gezond
doorzicht overgelaten bet naast al het opge
noemde parallel loopend en verder steeds door-
loepend bebeerbedrag te overzien.
Edoch, wordt er gezegd, tegen al die be
zwaren weegt ruim op do daardoor verbeterde
toestand der stad, voortkomende uit bet in
't verschiet zijnde groote voordeel, waaruit weer
vanzelf voortspruiten meerdere bedrijvigheid,
algemeene welvaart, onz., kortom alle die
vereischten, die eigenschappen, welke- het
stille Leiden tot eene mojie, drukke, levendige
stad van hoogeron rang, als door middel van
eene axiomatische lift, zouden verheffen. Doch
welk voordeel beoogt mon, van waar vloeiend?
Uit de zoo dubeel en dubbel aangesproken
beurzen der inwoners of ook uit die der
buitenwor.ers en der, ook meergegoeden, van
alle kanten om strijd toegestroomden ter be
volking van don geannexeerden grond?
Vervolgens z(j de vraag gesteld: welke
wolvaart, waarin bestaande, beeft men op
't oog? Het antwoord zou kunnen zijn bijv.
wal, 6ene welvaart, blijkende in de eerste plaats
uit het merkbaar geslonken getal werkloozen!
uit de meer in 't bereik gekomen onmisbaarste-
benoodigdheden natuurlijk boven enkel voed
sel ten zegen van verre het grootste doel
der ingezetenen, die vroeger dagelijks of we
kelijks geen penning daarvoor overhielden
enz. Maar hoe kan men, natuurlijk het beste
bedoelende, als blind, een weg inalaan, die
juist tot bet tegenorergestelde effect leiden
moet ?Zis, op welk terrein we bier gekomen zijn.
Welvaart is geer zekor iets wersckeljjks
en laat zich gemakkelijk bespreken. Haar
01 gens naar verkiezing welvaart te doen ont
staan, dat is allermoeilijkst, en wel in zoo
boogen graad, dat het oumogeiyk is. Er is
geen menscb geboren, dis alle mogelijke in
gewikkelds combination, alle mogelijke invloe
den, ook van buiten to wachten, zou kumien
omvatten en vooruitzien, waaruit noodzakelijk
welvaart zou moeten ontstaan of ook bestendig
aanwezig blyven. Er zijn geen zieners meer,
als In de oudbsid, ook goen, over een gobeel
werelddeel beschikkende Perzische monarchen,
die een Croesus eene stad tot woonplaats zou
den kunnen aanwijzen, en tor bereiking van
hun beoogd doel een Babyion declineeron, een
Cart havo verwoesten.
Het gobeel alzoo overziende, staan wy voor
dusdanige argumentatie: annexatie is voor
Lelden gebiedend aangewezen, moet plaats
hebben omdat de stad daardoor meer aanzien
zal krijgen, omdat de stad daaruit voordeel
zal trekken, omdat vorgrootlng der stad groo-
telyks zal bateD. Aanhechting van al bet ge-
huchtsgewyze is den omtrek nieuwgebouwde,
met tuintjes en al en tevens van allo gebouwen
met veelvoudig grootere erven, vanouds reeds
daar aanwezig, is onvermijdelijk, vermits aan-
hechting alle onderscheid tusschen buiten- en
inwoning geheel zal doen vervallen, betgeen
der btad tot eene groote aanwinst zal strekkeD,
Inzonderheid in een fioantiëel opzicht. Annexa
tie Is het eenlge middel, dat kan en moet
aangewend vrordeüdaaruit immers zullen nut
en algemeene welvaart voortspruiten. En wat
onkosten betreft, daarin kan geen bezwaar
liggen, dewijl voor dat alles slechts een on-
noemenswaardlg bagatel noodlg zijn zal.
Wst voorts bgv. het argument betreft, den
buitenwoners voorgehouden, dat zy zoo veel
voordeel en genot van de stad hebben, bijv.
ten opzichte van gas- on dulawatergobruik,
het genot zjj hun gegund, maar boe ruimer
gebruik zij daarvan maken, des te grootor
wordt het goed saldo ton voordeole van do
stad, ten voordeole hunner gemoenlon eebter
voor gesn penning daarvan. Ten andoren, er
stroomt voortdurend oen zeer aanzienlijk
equivalent in metaal naar de stad uit de beur
zen der dorpsgemeenteleden, uren ver in 't
rond wonende, voor de vooral op den weke-
ïykschen marktdag, door hen aangekochte
huishoudelijke benoodigdheden. Hetgeen do
winkebers ze!ven ronduit erkennen.
Elndfeiyk wat bet onderwijs aangaat, het
Academisch Is, als bet altoos geweest ls,
eminent boven allen lof verbeven, maar dat
op de lagere scholen gegeven wordt is, al i
even als overal elders, programmatisch en1
catalogi8Cb en alzoo het gezond verstand ver-
stikkend door overvulling der memorie.
De li6dertafel ,Leidens Mannenkoor" bield
gisteravond in „Zomerzorg" bare vijf en
twintigste huishoudelijke ultvoeriDg.
Jammer voor haar, dat die uitvoering moest
samenvallen met eene zeer aantrekkelijke
voorstelling in den Schouwburg! Immers,
door die vinnige, hoewel toch vredelievende
concurrentie op bet gebied van kunst, was
Zomerzorgs zaal niet meer dan middelmatig
bezet. Gelukkig was de trourige aanblik,
welken zulk eene ledlse zaal aewoonliik biedt.
voor een groot deol weggenomen door het
plaatsen van tafeltjes in de zaal, waaraan
families zich konden nederzetten, iets zeer
gezelligs.
Op de werkende leden van het koor noch
op de solisten was dat minder groote bezoek
voorzeker niet te wijten aan gebrek aan sym
pathie voor de liedertafel echter van invloed.
De wetenschap dat ^hetgeen zij dozen avond
zouden ten gehoore brengen, op den naam
van degeiyk mocht aanspraak maken, do
gegronde hoop, welke z(j by zichzelven om
droegen, dat de uitvoering van het schoons
programma buitengewone omstandigheden
buiten rekening gelaten naar wensch zou
slagen, deed hon met opgewektheid het orkest,
met planten geflankeerd, betreden.
De geheels uitvoering getuigde dan ook
van goede oefening en bewees dat de partyen
zleh net eene zekere gemakkelijkheid van
hunne taak kweten.
Overeenkomstig hot programma werden ten
gehoore gebracht„Der Königesohn" van W.
De Haan„GesaDg der boillgen drai KOnige,"
van Max Eruch; „Salamis," van Fr. Gerns-
heim, en na de pauze „Leidens Ontzet," van
R. Hol.
Dit laatste werk, waarvan de woorden en
de muziek overal zoo geheel met elkander
in overeenstemming zyn, werd hier ter stede
ook uitgevoerd by do inwydiDg der Gehoor
zaal, in die zaal, en by de viering van bet
derde eeuwfeest van Leidens ontzet, in de
Hooglandsche kerk, beide malen mot orkest.
Reeds in het eerste nummer wa3 men in
de gelegenheid het schoone bariton-geluid,
krachtig en zuiver, te bewonderen van den
hior ter stede welbekenden leeraax aan do
Kon. Muziekschool te 's-Hage, den heer Arnold
Spoel. Van de eolisteD, die zich gisteravond
deden hooren, hem don eerepalmt Vooral in
het „Doch sieh'. wer echwimmet dort herbal,
um den die Wogen rollen" (der Fischer, uit
„der Künigssobn") kwamen de talenten, waar
over hy mag beschikken, tot hun volle recht.
Maar ook mot den heer J. F. II. werd in
dat eerste nummer spoedig kennis gemaakt
of de kennismaking vernieuwd. Hy, onze stad
genoot, behoeft niet onder te doen voor zangers
van professie. Zyn tenor-geluid klonk glashelder
door de zaal en stelde m goenen deele teleur.
De heer J. F. M. behoeft zyn naam althans
niet verborgen te houden uit vrees dat hij
dien te schande zal maken, of met hot doe)
dat niemand te weten zal komen wie hy is.
De naam van onzen stadgenoot werd gister
avond telkens genoemd en wat men zeide van
Xaivr het Dnitsch.
5)
„Het eten i3 klaar, Willem", fluisterde zy.
„Zal ik wachten t«t.
„Frits Berold eet met ons mee", ant
woordde Römor hardop- „Zet de lamp in de
kamer -su doe dan op."
Dit viel niet in Greta's smaak. Zy had
hare taaiste appels van haren wintervoorraad
•onder de aardappels gekookt met een stuk
warkenavteesch. Zy begreep dat Willem slecht
gamutst vanwege de vorst thuis zou komen,
«u daarom had zy hem iets heel lekkers
■wiSian voorzetten om zijn veidriet, althans
voofl eên oogenblik, te verdooven.
De onverwachte gast maakte, dat hare
kinderen minder zonden krygen en de kleinen
hadao.i r.og we! zoo bijzonder op het eten
gevlast. Maar hot was misschien een hee!
behoeftig man en voor hongerigon had Greia
altyd een plaatsj9 over aan haio tafel.
If.
Frits Beroli gevoelde zich iuiusschen niets
oo z'ïo gemak. Dé witgeschuurde groDd, do
genaaste klepjes op-canapé en tafel, de goed
verzorgde bloemen voor het raam, de naai-
machine, welke er voorstond, bewyzen van
netheid en orde dal alles benauwde hem.
H(j had het graag goed en warm en hier
werd do kamer door do keuken verwarmd.
H)t ergste van alles waren echter drie pla
ten, welke in mooie lysten de eereplaata
boven de canapé innamende keizer, do
kroonprins en Von Bismarck, herinnerin
gen uit den diensttijd van Bomer, waar hij
byzonder op gesteld was.
De straatveger was nu wel, zooals hyzelve
beweerde, boven veroordoelen verheven en
niet bygolocvig, maar de drommel mocht
weten hoe het kwamt hy kon nlot goed
praten, terwyi die drie paar oogen hem aan
staarden. Men is toch ook eens soldaat ge
weest, beeft onderwerping geleerd, er, dan,
dat weet hij zeker, zoolang die drie daar de
eereplaats innemen, is dit huis niet de rechte
plek voor datgene, waarmee hy aan boord
wil komen.
Daardoor komt het da* hy stottert en zich
achter hot oor krabt en blfl is als de vrouw
roept om Se komen eten. Dadelijk zette hy
den lepel ïrf den schotel en nam zyn bord
zéé vol, dat Bans met verschrikte oogen naar
zijne moedor keek, of or voor hem ook iets
zou ovBioiyveu. Um de kinderen gerust te
stellen, schepte Greta hun ook een paar
iepels vol op.
Berold lag met zjjno ellebogen op tafel en
do eene volle lepel na den anderen verdween
onder zijn stoppeligen baard. Het was niet
heel smakelijk om aan te zien, maar Greta
dacht dat de goede man uitgehongerd zou
zyn. Terwyl hy nog druk aan het kauwen
is, opent hy opeens zyn vollen mond en
zegt tot Grela:
„Verschrikkeiyk zuur. Ge moet niet zoo
zuinig met de suiker zyn, juffrouw 1"
Ondercusschen bad hy met een kenners
blik het beste stuk uitgepikt door zyn arm
«ver de haele tafel te reiken en terwyl hy
bet Zat te eten, schold hy op het droge,
taaie stuk vioesch.
Greta ziet haren man aan in de boop dat
hy den «nheechofhsn gast een6 terecht zal
zetten, maar Willem ie vandaag niet zooals
anders. Dal kwam, omdat hy daarbinnen in
de kamer Berold eens flink onderhanden ge
nomen had, en nu om al de dwazo dingen,
welke zyn oude kameraad ophaalt, zit te
schudden van her lachen, terwyl Greta liever
had dat haro kindere i dorgelyke verhalen
niet aanhoorden.
De schotel is tot d9n bodem geledigd. Greta
heeft er byna niets van gehad en Hans en
Martha klagen dat zy nog hongerig zyn.
Zwijgend snydt moeder de vrouw voor elk
kind nog een snee brood.
„Prop die kinderen toch niet zoo vol, juf
frouw.", vermaant de kerel. „Het is njet
goed met eene volle maag naar bed te gaan."
Greta keurt hem goen antwoord waardig.
„Zegt vader goeden nacht", zegt ze tot
Hans en Martha; zy neemt de mand, waarin
de jongste sprnit ligt, op en gaat mot de
kinderen naar de slaapkamer.
Nu kau het pas gezellig worden: Borold
gooit het emmertje kolen, dat juffrouw Römer
voor den volgenden morgen klaar gezet had,
op den baard., want hy boudt van warmte
e.r denkt er vooreerst niet aan om op te
breken. Hier, waar geene oogen op platen,
hem de apraak komen belemmeren, wil tij
zijn vrleDd eens grondig uit elkaar zetten
wat zyne inzichten zyn over den noodzake
lijker. ommekeer der wereld. ZJjne irogo keel
verlangt echter erg naar een slokje. Hu,
Willom hoeft zijn heele traktement in den
zak - en, vrat duivel! een borrel zal het
zyn vriend toch wel waard zyn om in die
zaken ingewijd te worden.
(WoiiUj/froolgd.)