ook aan de leden van „Doetrina" en zpne
invité's een paar aangename uren geschonken.
Door de Vrijzinnige Kiesvereeniging alhier
is in hare gisteravond gehouden vergadering
candidaat gesteld voor den gemeenteraad:
dr. Th. W. Van Lith do Jeude, conservator
aan het Rijks Museum van Natuurlijke Historie,
met 42 van de 95 stemmen. De heeren prof.
Van Geer en prof. Drucker hadden vooreene
candidatuur bedankt. Niettemin kreeg eerst
genoemde toch nog een aantal stemmen, nl. 20,
en de heer Drucker 16. Er waren 17 stemmen
blanco, zoodat do volstrekte meerderheid 40
bedroeg.
Voor de akte als onderwijzeres is te
's-Hage geslaagd mej. G. J. 'Wissenburgh,
van Leiden.
Bedankt is voor het beroep naar de
Hervormde gemeente te Birdaard door ds.
C. R. Rijnenberg te Valkenburg.
Tot leden voor het kerkbestuur by de
Ned.-Herv. gemeente van Hoogmade c. a. z(jn
herkozen de heeren: D. Van R(jn, als kerk
voogd, C. Kwakernaak en C. Van Soest, als
notabelen.
Aanstaanden Zondag, 16 November, zal
de godsdienstoefening in de kerk der Ned.-
Herv. gemeente van Hoogmade aanvangen
des namiddags te twee uren, terwijl alsdan
als voorganger zal optreden de heer P. N.
Gijsman, predikant te Zoeterwoude.
Wijlen dr. A. J. M. Los, onlangs te
's-Gravenhage overleden, heeft aan de Ned.
Hervormde diaconie van Nieuw-Beierland, ten
behoeve harer armen, 10,000 vermaakt,
vrij van rechten.
Het stoomschip „Van Diemen," van Rot
terdam naar Batavia, is 11 Nov. Gibraltar
gepasseerd; de „Obdam," van Nieuw-York
naar Rotterdam, vertrok 12 Nov. van Boulogne-
sur-Mer; de „Prinses Wilhelmina," van Am
sterdam naar Batavia, vertrok 13 Nov. van
Suezde „Drente," van Rotterdam naar
Batavia, is 12 Nov. van Perim vertrokken;
de „Soenda," van Amsterdam naar Batavia,
vertrok 13 Nov. van Port-Sal'd; de „Noord-
Holland," van Batavia naar Rotterdam, pas
seerde S Nov. Sagres; de „Soerabaia," van
Rotterdam naar Batavia, arriveerde 12 Nov.
te Marseille; de „Zuid-Holland" vertrok 12
Nov. van Batavia naar Rotterdam.
Het Lcldsche Tooneel.
Een werk van William Shakespeare, van
des grootsten auteur zijner eeuw, van den
meest beroemden dramaturg, blijft nog immer
bijna drie eeuwen na zijn werken en leven
een der greatet attractions.
Niettegenstaande eene lezing van „Doctrina",
waarin de bekende Madme. Thénard als spreek
ster optrad, niettegenstaande de vergadering
der „Vrijzinnige Kiesvereeniging", was de
Schouwburg tamelijk goed bezet.
Veel is er op het gebied van het tooneel-
wezen sedert de tijden van Shakespeare ver
anderd.
Schonk men in de zestiende en zeventiende
eeuw meer zijne bewondering aan het ver
nuft, aan den rijkdom van geest, welken de
auteur in zijne woorden wist te leggen, op
het oogenblik verlangt het oog meer dan het
verstand.
Men wil zien handelingenmen wil intrige
in een stuk hebben.
En dit is by het gisteren hier ten tooneele
gevoerde „Much ado about Nothing", in onze
taal overgezet in „Veel leven om niets", niet
het geval.
Eene jonge bruid wordt op de meest vuige
wijze belasterd; men legt haar ten laste dat
zij de minnares van een knecht is; door tal
van leugens slaagt de lasteraar er in aan z(jn
verhaal een schijn van waarheid te geven;
de bruidegom verstoot zijne uitverkorene op
het oogenblik, dat de priester gereed staat
het huwelijk in te zegenen. Weldra echter
triomfeert de waarheid; de laster komt aan
het licht en de deugd en onschuld zien zich
op de schitterendste wijze gowroken.
Naast deze meer ernstige handeling heeft
Shakespeare nog eene andese van blijmoediger
aard in bet leven geroepen.
Hij schetst ons twee menschen, die elkan
der van zich afstooten, omdat zjj beiden zich
-door eene onweerstaanbare kracht tot elkander
voelen aangetrokken; zjj trachten de liefde,
welke zij voor elkander koestoren, te verber
gen onder alle mogelijke scherpe, tastbare
hatelijkheden, die zy elkander naar het hoofd
slingeren.
Door de hulp en den steun vau anderen, die
eene gewone, toch niettemin zeer mensch-
kundige list te baat nemen, komt het „zij
krijgen elkaar" ook hier tot stand.
Dit laatste, het komisch element van het
stuk, is geheel en al in het brein van den groo-
ten menschenkenner ontsproten; het andere,
het dramatisch gedeelte, is ontleend aan
Ludovico Ariosto's „Orlando furioso (Razenden
Roeland), later nog meer uitgebreid te vinden
in eene der novellen van Bandello, den Davol-
ger van Giovanni Bocaccio.
Geheel getrouw echter heeft Shakespeare
de novelle niet gevolgd.
De lasteraar, Don Juan, een bastaardzoon,
wordt door den Engelschen dramaturg als een
nietewaardigen booswicht geteekend, die slecht
handelt alleen door uiting te geven aan zijne
spijt, aan zijn haat tegenover hen, die go
lukkig zijn, terwijl Bandello hem tot dezen
lagen stap doet besluit en, door eene innige,
vurige, maar wanhopige liefde daartoe ge
dreven.
Het geheel moge niet in den Bmaak ge
vallen zijn van ons schouwburgpubliek, het
moge geheel uit den geest onzer tijden zijp,
maar dit rechtvaardigt nog in geenen deele
het ongemotiveerd lachen, dat zich telkens
deed hooren en de acteurs ontegenzeglijk
hinderde. Integendeel, wjj gevoelen eerbied
voor dat stroven en pogen van hen, die het
nageslacht het talent, den veelomvattendon
geest van het grootste genie uit de zestiende
eeuw willen doen bewonderen.
Het geheel word over het algemeen goed
gespeeld.
De eerepalm zij echter zonder beding toe
gewezen aan den heer De Vos en aan mej.
Aug. Poolman, de vertolkers van het komisch
gedeelte van dit tooneelspel. De eerste als
Benedict, jong edelman van Padua, gaf ons
den vroolyken, opgoruimden fanfaron los en
vol humor weer, terwijl hy bij dit alles den
noodigen gloed wist te paren. De laatste heeft
op schitterende wijze alle moeilijkheden over
wonnen, welke aan hare rol verbonden waTen.
Beatrice doet zich voor als een bits, scherp,
vinnig wezen, en toch weet mej. Poolman in dit
alles iet3 vrouwelijks te leggen; zij weet dat
bitse en hatelijke op bepaald talentvolle wijze
te temperenzij neemt den toeschouwer niet
tegen zich in; integendeel, in zijn oog is zj)
een persona grata.
De heer Chrispjjn gaf ons een kranigen
Don Pedro te aanschouwen; op het laatst
echter sprak hy te rad. De heer Erfmann
declameerde als broeder Francisco met gevoel
en waarheid; het bleek duidelyk dat hy
zyne rol volkomen doorgrondde, dat hy de
gesproken woorden geheel en al begreep.
De heer Jos. Van Biene, als de bastaard
zoon Don Juan, scheen ons nog te veel de
oude richting te zyn toegedaan; hy deed ons
het valscho van zyn karakter niet zoozeer
gevoelen dan wel aanschouwen. Den heer D.
Holkers, als Leonato, ontbrak het aan kracht
en gloedvooral in de laatste acte, in de scène,
waarin hy graaf Claudio uitdaagt, hadden wy
hem in zyn optreden gaarne stouter en flinker
gezien. Ook mevrouw Mulder Roelofsen, als
Hero, scheen ons te kalm en te bezadigd too.
Het minst van allen beviel ons Claudio. De
heer A. L. v. d. Heuvel, de vertolker van
deze rol, schynt zyne kracht te zoeken in
eene uitbundige en vervaarlyke stemuitzetting,
in het rollen der oogen en in een zekeren
tooneelpas, alle overbiyfselen uit de oude
school, welke by, zoo ik my in zyn ouderdom
niet bedrieg, nooit heeft gekend.
Recht vermakeiyk waren de gerechtsdienaars
Brummel en Knuppel, respectievelyk door
■Willem Van Zuylen en Wagemans getypeerd;
toch waren zy niet van eenige charge vry
te pleiten.
„Het Studentenleven", oud-Hollandsch klucht
spel van Pieter Bernagie, kon ons niet erg
bekoren. De zeventiende-eeuwsch gewone truc,
dat meiden en knechten zich tooien met de
kleederen van hun meester en meesteres, on
zich daarvoor uitgeven, is by Molière oneindig
beter en geestiger ontwikkeld. Het was bui
tendien plat en vies. Het geheel werd los en
con amore gespeeld. Mr. L. H.
ueuiengd Nieuws,
Voor J. P. K., huisvrouw van H.
J. E., wonende te Leiden, die uit een winkel
te Hazerswoude een koperen gewicht ont
vreemdde, vorderde het O. M. by de Haagsche
rechtbank heden 1 maand gevangenisstraf.
De rechtbank veroordeelde heden C. J. v.
L. des beklaagde, die zich in voorloopige
hechtenis bevond, doch uit het rechtsgebouw
ontsnapte en aog niet is teruggevonden,
die terechtstond ter zake van oplichtag en
diefstal, tot vier maanden gevangenisstraf.
Het gerechtshof te 's-Hage sprak
heden vry den man uit Noordwykerhout, die
door de Haagsche rechtbank was veroordeeld
wegons het onttrekken van tulpenbollen aan
het onderzoek der politie.
Ter haringvisschery zyn dezen
nacht te Katwyk in zee gegaan de „KW. 57",
van den reedor N. Haasnoot Nz., en de „KW.
29", van den reeder P. Haasnoot Pz. Voor
den wal ligt eene schuit van den reeder F.
E. Meerburg, welke van middag kan aanzetten.
Gisteren besteedde men voor de volle haring
14.35 (eene party werd opgehouden voor
14.45), en voor de yie 9.95 tot ƒ10.05.
In vervolg op vroegere dergeiyke
berichten wordt thans weer gemeld dat in
den nacht van 17 Oct. jl. de Scheveningsche
schuit „Eben Haèzer", schipper K. Buis,
achter zyne netten lag, toen eene kleine vloot
Engelscbe visschers op haar aankwam. De
schipper bemerkte alras dat het om zyne
netten te doen was. Of hy door licht en flam
bouwen al teekenen gaf aan de Engelschen,
het hielp niets. Zy zeilden door en braken
de touwen van de Scheveningsche schuit,
waardoor een 30-tal netten verloren ging. De
Engelschen hadden hunne lichten gedoofd.
In November is het by de lange nachten
do lastigste tyd voor de Hollandsche visschers.
Voor het winkelraam van een
magazyn te 's-Hage is eene regenjas te zien,
waarvan de opgenomen panden een bak vor
men, welke met water gevuld is en waarin
eenige goudvisschen zwemmen.
Gedurende den dienst in de Noor-
derkerk te Amsterdam, welke door mej.
Aafke Kuypers werd bygewoond, werd voor do
armen 200 gecollecteerd van „een verloste".
De broeder der overleden freule Smissasrt,
die in Amerika woont, doch sedert geruimen
tyd te Amsterdam vertoefde, daar hy meer
malen by de instructie moest gehoord worden,
heeft nu verlof bekomen naar zyne woonplaats
terug te keeren.
De schildery van Aug. Allebé
(een klein binnenhuis), welke op de jongste
veiling in de Brakke Grond te Amsterdam
voor 3500 voor de verzameling Moderne
KunBt in het Ryksmuseum werd aangekocht.'
werd indertyd door den schilder van de hand
gezet voorƒ125.
Den pachter der restauraties en
buffetten aan het station van den voormali-
gen Nederlandschen Rynspoorweg te Utrecht,
die tot dusver de aanzienlyke pachtsom van
ruim twintig duizend gulden in het jaar be
taalde, is door de Maatschappy tot exploitatie
van Staatsspoorwegen eene vermindering toe
gestaan van ruim acht duizend gulden.
Deze gunstige beschikking is gepaard ge
gaan met de voorwaarden, dat in de eerste
plaats de levering en bediening zelf moet ver
beteren en verder dat aan ambtenaren geen
sterken drank meer mag worden geschonken,
terwyi andere levensmiddelen hun tegen veel
verminderde pryzen moeten worden geleverd.
Omtrent de werkstaking der
wykgravers te -Engwirden meldt men nader
De bazen te Tjalleberd hebben aangeboden
met de werkstakers af te rekenen over het
reeds door hen verrichte grondwerk tegen
80 ets. daggeld. De stakers hebben geweigerd
en het werkvolk is daarop vertrokken.
De brand, waardoor de groote
sigarenfabriek te Madrid is vernield, heeft,
ondanks den arbeid der brandweer, den ge-
heelon dag geduurd, 's Ochtends werd het
vuur ontdekt en eerst in den nacht was men
den brand meester. De koningin-regentes
kwam reeds 's middags op het terrein en be
loofde hulp aan de gezinnen der werklieden,
die hun beBtaan hebben verloren. Koningin
Christina werd door de talryke menigte, die
by het brandende gebouw byeen was, met
groote geestdrift ontvangen. Er worden pogin
gen aangewend om den arbeid zoo spoedig
mogeiyk te hervatten, daar duizenden werk
lieden nu broodeloos zyn.
De Duitsche bladen bevatten nog
vele byzonderheden over de eerste proef
nemingen, welke met het middel van dr. Koch
te Beriyn op teringiyders zyn genomen. Tot
dusver luiden alle berichten hierover zeer
gunstig. Het belangrykste is, dat dr. Koch
voornemens is zoodra mogeiyk zyn praeparaat
ook ter beschikking te stellen van genees-
heeren in alle landen, zoodat alle bevoegde
artsen de geneeswyze kunnen toepassen.
Natuurlyk is het aantal der patiënten, die
zich aanmelden, te groot, dan dat deze allen
terstond te Berlijn kunnen behandeld worden.
De openbaarmaking van den uitslag der
onderzoekingen door dr. Koch zal weldra
geschieden in bbt Berlynsch tydschrift voor
geneeskunde.
Over de proefnemingen, te Beriyn en te
Frankfort met teringiyders genomen, luiden
de nadere berichten zeer gunstig. Het schynt
zeker, dat de toepassing van Koehs' middel
de tuberculose bedwingt. By zeven nieuwe
lupus-iyders, op wie het middel is toege
past, gaat de genezing geregeld voort.
Het middel van dr. Koch is, naar men
zegt, ook bruikbaar togen alle infectieziek
ten, welke door bacillen ontstaan. Men is
reeds begonnen met proefnemingen met het
zelfde middel by lyders aan keelziekte.
Te Beriyn zal voor de patiënten van dr.
Koch een afzonderiyk ziekenhuis worden ge-
boiwd.
De spanning, door zjjne ontdekking in de
geheele wereld ontstaan, is zóó groot, dat
buitenlandsche regeeringen zelfs langs diplo-
matieken weg zich met deze aangelegenheid
bezig houden.
Men zegt dat een consortium van kapitalisten
aan prof. Koch het voorstel heeft gedaan, om
zyn geheim te bewaren en met een groot
jaariyksch inkomen zich aan het hoofd te
plaatsen van een privaat sanatorium en alzoo
zyne geneeswyze te monopoliseeren. Maar de
geleerde sloeg dit voorstel van de hand, daar
hy zyne ontdekking ten bate der geheele
wereld wil doen strekken.
Prof. Koch is nu ook begonnen proeven te
nemen ter genezing van diphtheritis.
EMMA NEVADA.
Aangezien deze zangeres morgen, Yrydag-
avond, zich in den Schouwburg alhier zal doen
hooren, meenen wy onzen lezers iets nadere
van deze „ster aan den muzikalen hemel" te-
moeten mededeelen.
Mag men gelooven wat van haar verhaald
wordt, dan zyn er weinig zangeressen ge
weest, die reeds op zeer jeugdigen Ieeftyd
zulk een succes genoten als Emma Nevada,
eigeniyk mejuffrouw Vixom, daar zy de
dochter is van dr. Vixom te Nieuw-York en
geboren werd te Elpha, in Californiö. Immers,
reeds op driejarigen leeftijd debuteerde zy ojr
een concert in Virginië. Staande op eene tafel
zong zy daar het Amerikaansche volkslied
„The Star Sprangled Banner" met zulke eene
juistheid, zulk een gloed, dat de zaal daverde
van de toejuichingen. Het was toen ter tyd
in de Vereenigde Staten nog gewoonte den
artisten van naam geld, in stede van bloemen
toe te werpen, en in een oogenblik tyds was
de tafel, waarop het kind stond, bezaaid met
goudstukken, meer dan zp in haar handje
kon houden. Wat deed zy toen? Zy trok een
laarsje uit en vulde dat met het haar toege
worpen geld: dat was het begin van haren
roem en den rykdom der thans wereldbe
roemde zangeres.
Na eene reis door Amerika, werd de jeug
dige Emma op de Hillskostschool te Nieuw-
York gedaan, welke zy verliet om in Europa
hare muzikale opleiding te voltooien. Onge
lukkig stierf dr. Ebelo, op wiens raad dr.
Vixom er eindeiyk in had toegestemd van
zyn kind te scheiden, en die haar met nog
enkele andere meisjes naar Beriyn zou bren
gen, onderweg. Gelukkig herinnerde zich een
dier meisjes, dat zy oen aanbevelingsbrief be
zat aan dr. Erlich te Beriyn, en zoodra zy
te Hamburg waren aan wal gestapt, begaven
zy zich naar dien muziek-criticus. Deze stond
verbaasd over den muzikalen aanleg van
Emma Nevada en zond haar met eene warme
aanbeveling naar mevrouw Marchesi te Wee-
nen, die daar toen ter tijd een bekend conser
vatorium had, waar vele thans beroemde
zangeressen hare opleiding genoten.
Mevrouw Marchesi liet zich aan Emma Ne
vada zeer veel gelegen liggen, en haar na
twee jaar voldoende ontwikkeld achtende om
te debuteeren, wist zy haar een engagement
to bezorgen aan de Italiaansche Opera te Ber
iyn. Doch aangetast door oene ernstige ziekte,
moest de zangeres spoedig naar Italië ver
trekken om te herstellen. Daar kwam zy in
kennis met kolonel Mapleson, directeur van
Her Majesty's Theatre te Londen, die op reis
was om artisten voor zyne onderneming te
engageeren. Emma Nevada was spoedig door
hem geëngageerd en in 't volgend seizoen
debuteerde zy te Londen, waar, naar men ka»
zeggen, hare loopbaan begon. Spoedig daarna
keerde zy naar Italië torug, waar zy in het
Scala-Thé.itre te Milaan twintigmaal achtereen
de „Somnambule" zong en wel met zooveel
succes, dat tot driemaal toe de koningin van
Italië met geheel het hof de voorstelling by-
woonde, eene eer, door H. M. nooit te voren
aan eenige zangeres bewezen.
Door dit succes te Milaan, werd EmmaNe-
vadh aan de Opéra comique te Parys geën
gageerd, waar haar „Mignon" al spoedig be-
