N«. 9417.
Vrijdag 31 October.
A°. 1890.
feze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <Zpn~ en feestdagen, uitgegeven.
Feuilleton.
CLÜCK AUF!
LEIDSCI
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURAUT:
Tom Leiden per 8 meenden....1.10.
Treneo per poet1.40.
Afeondorlpke Nommere0.05.
Tuinbouw cn Plantkunde.
Do in het Loge-gebouw gehouden gewone
vergadering van de leden der afdeeling Leiden
en omstreken der Nederlandsche Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde werd door den
voorzitter, dr. H. Boursse Wils, geopend met
woorden van waardeering en hulde aan de
nagedachtenis van den overleden voorzitter
van het hoofdbestuur der Maatschappij, mr.
D. Visser van Hazerswoudo, door wiens afster
ven de Maatschappij son ontzaglijk verlies
heeft geleden.
Onder de ingekomen stukken behoorde eene
missive van het hoofdbestuur, houdende de
vraag of door de Leidsche afdeeling dezen
winter een spreker werd verlangd, de kosten
van reis en verblijf te dragen door de afdee
ling, en zoo ja, of aan dezen of genen spre
ker de voorkeur werd gegeven. Op voorstel
van den voorzitter werd besloten voorloopig
het eerste gedeelte der vraag toestemmend
te beantwoorden, terwijl later zal worden
opgegeven wien men voor rekening van het
hoofdbestuur wenscht te hooren over een op
te geven, hier meest gewenscht onderwerp.
Verder was van het hoofdbestuur de mede-
deeling ontvangen dat er gedurende dit seizoen
weer een of twee winterbijeenkomston (één
voor en één na nieuwjaar) zouden gehouden
worden, met verzoek om opgaaf van sprekers
en onderwerpen. Dag en plaats zouden nader
worden bekend gemaakt.
D6 secretaris, de heer P. S. Van de Pavord
Smits, deelde verder mede dat de door de
afdeeling in het leven geroepen Teeken-cursus
weer is begonnen.
Wat betreft de aanbieding van de gelegen
heid om bijdragen te schenken voor de Af-
fourtit medaille, waaromtrent men in de vorige
vergadering niet tot eene bepaalde beslissing
was gekomen, berichtte do voorzitter dat het
Afdeelings-bestuur deze zaak in de belang
stelling der leden bleef aanbevelen, doch dat
het hoewel erkennende do groote verdien
sten, welke de overledene op plant- en tuin
bouwkundig gebied bewezen heeft, geene
vrijheid vond om uit de kas zelve een bedrag
voor het doel af te staan. Elke persoonlijke bij
drage der leden zal daarom aangenaam zijn.
Uit de door het bestuur overgelegde reke
ning en verantwoording over den op „Zomer-
zorg" den 16den September 1.1. gehouden feest
avond, waarvoor uit de kas ƒ150 was be
schikbaar gestold, bleek dat de uitgaven 11.20
beneden de raming waren gebleven. De rekening
werd door eene daartoe benoemde commissie
van drie loden nagezien en in orde bevonden.
Door het Afdeelings-bestuur was gevraagd
eene opgave van vraagpunten en onderwerpen
voor de hierboven bedoelde winterb jjeenkomsten
der Maatschappij. Het bleek alsnu dat er waren
ingediend: door den heer H. Witte 3, door
den heer F. S. Van de Pavord Smits 3 en
door den heer E. Th. Witte Jr. 1. Ze werden
door de vergadering, aan wier oordeel ze
werden onderworpen, goedgekeurd en zullen
aan het hoofdbestuur worden opgezonden. De
secretaris merkte op dat, als van elke afdee
ling zooveel onderwerpen werden opgegeven,
er zeker wel twee winterbijeenkomston kunnen
gehouden worden, waartoe de Leidsche afdee
ling onlangs het voorstel deed. Aan stof ont
breekt het ten minste niet.
Een voorstel van den heer Van de Pavord
Smits om in September 1S91 hier weer eene
Nationale Begonia-tentoonstelling te houden,
waaraan ieder kan meedoen, en daarbij tege
lijkertijd eene zelfde tentoonstelling alleen vóór
de leden der Leidsche afdeeling te organisee-
ren, met afzonderlijke bekroningen, zoodat
degenen, die zes jaar geleden niet meededen,
dit nu wel kunnen doen, werd door den
voorzitter een gelukkig denkbeeld geacht, na
de zoo goed geslaagde vorige tentoonstelling.
HU gaf reeds dadelpk in overweging om de
commissie uit het bestuur (b.v. de hoeren Van
de Pavord Smits en Witte Sr.) te benoemen, die
dan andere leden der Maatschappp zich zou
kunnen toevoegen, ten einde een programma
op te maken.
De voorsteller zelf sprak evenwel het wen-
schelUke uit, dat tot het samenstellen van het
programma voor de Algemeene Tentoonstelling
het hoofdbestuur werd uitgenoodigd drie leden
aan te wUzen, en om voor het programma
der daaraan verbonden uitsluitend Leidsche
tentoonstelling, waardoor de inzendingen van
onze stadgenooten dus minder dan anders op
den achtergrond zouden geraken, op het be
stuur der Leidsche Plantenbeurs, welke alleen
uit vakmannen bestaat, een beroep te doen.
De beide heoren Witte, zonder met elkaar
ruggespraak te hebben gehoudon, hadden
echter overwegende bezwaren uit oen finan-
tiéel oogpunt. Zp bestreden het voorstel tot
het houden dor tentoonstelling ten sterkste.
De heer Witte Sr. zag er volstrekt geen
heil in, wèl een belangrijk deficit in de kas.
„Bezint dus eer gij begint 1" riep hij den
leden toe.
De heer Witte Jr. berekende de aan de
tentoonstelling verbonden kosten wel op 2000
ert begrootte de bUdragen van verschillenden
aard daarentegen op 600. Is Leiden nu eene
stad, waar 1400 aan entree zal ontvangen
woiden, en dat in de voor deze expositie
meest gewenschte maand Augustus, als de
meergegoeden der burgerp zich grootendeels
elders bevinden?
Een ander lid wees op de tentoonstellingen,
welke nu gedurig door de Vaste Commissie
vanwege de Maatschappij gehouden worden.
Zonder de uitloving van groote prjjzen of
medailles krijgen we dus zeker geene inzen
dingen van elders in den lande woonachtige
voorname vakmannen naar hier.
De heer Van de Pavord Smits zegt dat de
vorige Begonia tentoonstelling, welke onder
allerlei ongunstige omstandigheden plaats had,
1300 heeft gekost. Ook moet men niet ver
geten dat meestal wel veel prijzen worden
uitgeloofd (zooals nu ook te Amsterdam op de
Chrysanthemum-tentoonstelling), doch dat ze
niet altijd alle worden uitgekeerd, omdat in
den regel niet op alle uitgeschreven vragen
antwoorden inkomen. Overigens maakt hp nu
geene berekeningen. De vraag moet volgens
hem hier alleen zpnLigt het op den weg der
Afdeeling eene tentoonstelling uit te schrijven
Men moet niet uitgaan van 't idee: is het
voordeelig? maar: is het nuttig?
De heer Witte Jr. zag er geen nut in dat
de Afdeeling zich gedurende, volgens hem,
minstens drie jaren in schulden stak. Het niet
toekennon van alle uitgeloofde prijzen noemde
hp een sophisme, want de mogelijkheid be
staat, dat op alle vragen zal worden ingezonden.
Nadat de secretaris had te kennen gegeven
dat het hem genoegen zou doen als zpn voor
stel werd verworpen, omdat hij dan minder
zou te doen hebben, maar dat het hem éók
genoegen zou doen als het werd aangenomen,
omdat dan bleek dat de leden met zijn denkbeeld
meegingen, werd tot stemming overgegaan.
Het scheen echter dat bij de leden nog
geene algemeen gevestigde overtuiging aan
wezig was, want toen nog slechts ééne stem
moest worden uitgebracht, hadden 15 zich
buiten stemming gehouden, 15 zich vóór en
15 zich tegen het voorstel verklaard. De
laatste stem gaf den doorslag en voegde zich
bij de 15 tegenstemmers; het voorstel was
alzoo verworpen.
Intusschen was bij den heer Witte Sr. een
ander donkbeeld verrezen, dat hp voorloopig
in overweging gaf, om nl. eene soort reserve-
of waarborgfonds te vormen, door uit de kas
van 1891 b. v. eene som van 300 af te
zonderen en van 1892 hetzelfde bedrag, om
dan in het voorjaar van laatstgenoemd jaar
in de herbouwde Stadszaal eene andere ten-
PRÏJ3 DER ADVERTENTIEN:
Vu 1—6 regels ƒ1.05. Iedere regel meer/0.17|.
Grootere lettere neer plaatsruimte. Voor het in-
oasseeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
toonstelling te houden, welk denkbeeld in de
volgende vergadering zal worden behandeld.
In de pauze maakten de leden van de ge
legenheid gebruik om de in de zaal aanwe
zige planten meer van naderbij te bezichtigen.
Daarna deed de heer H. Witte op onder
houdende wijze eenige vluchtige mededeelingen
over enkele tentoongestelde Bekerplanten. Hij
besprak de natuur dier planten en de fabelen,
welke omtrent hen in do wereld waren ge
komen, in het bijzonder wat betreft de bedoelde
planten van Aziatischen, Amerikaanschen en
Australischen oorsprong.
Een luid applaus en woorden van dank van
den voorzitter getuigden met welk eene be
langstelling de vermelde bijzonderheden waren
vernomen geworden.
Dank werd ook gebracht aan den heer M. J.
Van Laren voor diens inzendingen op deze ver
gadering van planten, welke als 't ware eene
tentoonstelling vormdenalsmede aan den heer
T. F. Vlieland Jr., die door de inzending van zoo
vele en velerhande pompoenen getoond had
hoever hp het in de cultuur ook op dit gebied
had gebracht.
In de bu3 was de vraag gevonden of het,
nu er geene Begonia-tentoonstelling zal worden
gehouden, niet wenschelpk of mogelijk is dat
er in Februari van het volgend jaar in de
alsdan nieuwe Stadszaal eene tentoonstelling
op ander plantkundig gebied plaats hebbe.
De voorzitter zeide dat dit punt later zal
worden overwogen; doch de secretaris kon
reeds nu meedeelen dat de oplevering van het
gebouw niet in Februari, maar in Maart zou
plaats hebben; dat hp echter van iemand, die
het stellig weten kon, vernomen had dat, door
het te laat aankomen van steenen, de bouw
veitraagd wordt, zoodat het met de opening
nog wel wat later zal worden.
Daarna sloot de voorzitter, onder dankzeg
ging voor de goede opkomst, de vergadering,
waarna werd ovorgegaan tot de kostelooze
verloting van de daarvoor door aankoop be
stemde planten. Het grootste gedeelte der
leden behoorde tot de gelukkigen.
COKRESPOND_ENTIE. Een wandelaar
vestigt de aandacht van de gemeente-reiniging
op den toestand van den Morschsingel, waar
in de laatste 14 dagen zeker niemand ge
weest is om er wat op te ruimen en welke
door het vallen der bladeren nu zoo goed als
onbegaanbaar geworden is. Hot is erLeidsch
grondgebied en hp hoopt daarom dat men
zpne opmerking, ook in het belang van de
bewoners en andore wandelaars, wel in gun
stige overweging zal willen nemen.
Roman van E. W E R N E R.
126)
Hartman zweeg. Eugénie zag hem met eene
mengeling van afgrpzen en medelpden aan.
Zp wist maar al te goed, dat de beschuldi
gingen, welke hp tegen den doode inbracht,
niet te weerspreken waren, en indien zp al
in een oogonblik van gevaar de hand zou
hebben uitgestoken, om zelfs den gehaten
Berkow te redden, de man daar tegenover
haar had niet geleerd te vergeven en te ver
geten; hp had zpn vpand voor zpne oogen
kunnen zien verdorven.
„Hebt gp mp de volle waarheid gezegd,
Hartman? Op uw woord van eer?"
„Op mpn woord van eer, mevrouw!"
Zpne oogen ontmoetten somber, doch vast
de hare; en de jonge vrouw twpfelde dan
ook niet moer, toen zp op min of meer ver-
wptonden toon hernam
„En waarom zpt ge niet openlpk voor de
waarheid uitgekomen? Waarom spraakt ge
niet tot de anderen, zooals thans tot mp?"
Eene uitdrukking van diepe minachting
-verspreidde zich over zpn gelaat.
„Omdat niemand mp zou geloofd hebben.
Geen enkele, zelfs mpn vader niet. Hp heeft
volkomen gelpkik ben levenslang wild en
ontembaar geweest, heb alles neergeworpen
wat mp in den weg stond, heb er mij nooit
om bekommerd, wat anderen van mp zeiden
dat heb ik nu moetGn boeten. Zp wisten
allen dat ik den doode haatte, en nu het
ongeluk voorviel, terwpl ik er bp tegen
woordig was, nu moest ik het ook gedaan
hebben. Niemand twpfelde daaraan. Mpn eigen
vader heeft het mp in mpn gezicht verweten,
en daar ik geen ja kon zeggen, toen hp mp
vroeg, of ik geheel onschuldig was aan dien
dood ik had immers maar den arm be
hoeven uit te strekken, om hem te redden,
en ik had het niet gedaan daar ik geen
ja kon zeggen, wilde hp er ook verder niets
van weten. Hp wilde mp niet eens aanboo-
ren, en hp zou mij ook toch niet geloofd
hebben, al had ik er een eed op gedaan. Nu
en dan heb ik het nog eens bp de kameraden
beproefd, en al spraken zp mp niet tegen,
toch kon ik aan hunne gezichten zien datzp
mp nu ook bovendien nog voor een leuge
naar hielden. Hun het geloof afbedelen, dat
wilde ik niet, en zoo liet ik alles zpn gang
gaan; ik had bovendien toch reeds over-
genoeg van hunne vriendschap. Ware ik ge-
rechtelpk ondervraagd, dan had ik natuurlpk
alles opgebiecht, maar dan was het nog de
vraag geweest, of één mensch mp zou ge
loofd hebben."
Eugénie schudde het hoofd.
„Gp hadt hun dat geloof moeten afdwin
gen, Hartman, en ge hadt dat ook gekund,
als ge het maar ernstig gewild hadt, doch
uw trots kwam hiertegen in verzet. Gp
boodt de verdenking minachtend het hoofd en
juist hierdoor werd zp versterkt. Nu zpt ge
bp ieder op de bergwerken in ongenade, bp
de beambten, bp mpn echtgenoot.
„Wat kan mp mpnheer Berkow, wat kun
nen mp al de anderen schelen viel hp
haar ruw in de rede. „Of ze mij al dan
niet verdenken dat is mij hetzelfde. Van
u, mevrouw, heb ik het niet kunnen verdra
gen, dat ge u met vrees, met verachting van
mp afwendt, van u alleen niet, en gp ge
looft mp nu, ik zie het aan uwe oogen al
het overige is mp onverschillig."
„Ik geloof u", zeido Eugónio ernstig. „En
ik zal u bp mpn echtgenoot ten minste van
de zwaarste schuld zuiveren. Dat gp niet
redde, waar gij kondt en moest redden, dit
staat niet aan ons om te beoordeelen. Dat
moet go voor uw eigen geweten verantwoor
den. Maar mpn man behoeft althans niet
langer te gelooven, dat zpn voornaamste
tegenstander ook de moordenaar van zpn
vader is. Zoker is het thans te laat voor
eene verzoening I Gp hebt het te ver laten
komen. Ik weet eerst sedert een paar uren,
wat er gebeurd is en wat er misschien nog
gebeuren zal, als er morgen opnieuw een
aanval tegen de mpnen wordt ondernomen.
Hartman" en de jonge vrouw was onvoor
zichtig genoeg, dicht bp hem te komen en
de hand smeekend op zpn arm te leggen
„Hartman, eene schrikkelpke ontknooping
van dit alles staat voor de deur. Gp hebt
mpn echtgenoot gedwongen, zichzelven en
de zpnen ten koste van eiken prps te
verdedigen, en hp is besloten dit te doen.
Als er morgen bloed vloeit, bloed vloeien
moet, bedenk dan, op wien het neerkomt!"
Hare nabpheid, die hand op zpn arm,
bleven niet zonder uitwerking op Ulrich; die
uitwerking was echter niet gunstig. Zpne
stem verloor meer en meer hare doffe kalmte,
terwpl hp antwoordde
„Op mp, meent ge? Neem u in acht, me
vrouwt Het kon ook op u neerkomen, als
iemand, dien gp lief hadt, toevallig het slacht
offer werd."
[Vervolg ommezijde.)
