Leiden, 16 September.
leeraar aan hun lot zijn overgelaten, iets, dat
epr. onverantwoordelijk toeschijnt.
Wijzende op de doelmatige inrichting van
de beroemde Academische Bibliotheek, knoopte
spr. daaraan do herinnering vast van het den
4den October door den heer J. P. De Sau-
vage, nu eersten custos, gevierd feest van zijne
25-jarige werkzaamheid in verschillende be
trekkingen bij de Bibliotheek. De klacht over
gebrek aan ruimte wordt begroet als een te
verblijdend teeken van den vooruitgang en
den bloei dezer inrichting, Dankbaar wordt
melding gemaakt van belangrijke geschenken,
'als van mevrouw Staal-Cobet, de weduwe
van den hoogleeraar d'Ablaing (onder voor
behoud dat do eenige zoon des overledenen
bij zijne meerderjarigwording te beslissen zal
hebben of het op de bibliotheek zal blijven),
"prof. Drückèr, F. A. Lindeman en mr. H. L.
Van Bloemen Waanders, te Breda.
Omtrent het ziekenhuis valt niet veel te
vermelden. Een bezoek, door den minister van
binneniandsche zaken gebracht, goeft wellicht
eenige hoop op verbetering in den toestand
wat de onvoldoende ruimte der lokalen van
de klinieken en polyklinieken betreft. Do
voornaamste oorzaak er van is echter de
zelfde, waarover overal elders geklaagd wordt,
nl. de te groote toevloed van medische stu
denten. Het schijnt dus dat de oorzaak, zoo
mogolijk, zal moeten weggenomen worden,
en dat men maatregelen zal moeten nemen
om dien toevloed te doen ophouden. Terwijl
elders verhooging van collegegelden schijnt
toegepast te worden, worden hier pogingen
aangewend om een der toegangen tot het
medisch onderwijs afgesneden of bemoeilijkt
te krijgen. De ervaring alleen kan leeren of
zulk een maatregel doeltreffend is.
In 's Rijks Herbarium kunnen de prachtige
geschenken, welke rijkelijk toevloeien, niet
meer behoorlijk geborgen worden, door ge
brek aan ruimte. Reikhalzend wordt dan ook
naar eeno vergrooting, waarvoor het terrein
aanwezig is, uitgezien.
Als zeker kan spreker vermelden dat nog
dit jaar met den bouw van een geologisch
museum een aanvang zal worden gemaakt.
Tegenover dit verblijdend bericht moest
spr. klagen over het lokaal, dat men met
den naam van Chemisch Laboratorium be
stempelt. Do toestand en daardoor het ge
bruik der hulpmiddelen is er allerongelukkigst.
Wat al arbeid heeft het gekost om eene ver
zameling van praeparaten aan te leggen,
welke nu door gebrek aan behoorlijke ber
ging en aan voldoende hulp weder verloren
gaat. In bijzonderheden wees spr. er op dat
ook hier verandering, welke tevens verbe
tering z\j, kome.
Verder besprak de rector het Pharmaceu-
tischLaboratorium, 't Ethnographisch Museum
(welks verplaatsing naar elders voor Leidens
universiteit eene ramp zou zyn)de fondsen
der universiteit onder het beheer vanheeren
curatoren (welke werden vermeerderd door
eene zeer aanzienlyke gift van wijlen mr.
H. Volienhoven, bestaande uit bijna zyn ge-
heele vermogen.)
Inkomsten uit legaten werden toegekend
aan den candidaat in de rechten J. C. Van
der Lip en aan dr. C. C. Ublenbeck 300
uit het fonds van prof. Fruin tot voortzetting
zyner nasporingen omtrent de Slavische talen.
Natuuriyk werd ook met genoegen melding
gemaakt van de onlangs opgerichte stichting
„het Leidsche Universiteitsfonds", die ten doel
heeft mede te werken tot bevordering van
haren bloei. Op de den 30sten Juni gehouden
stichtingsvergadering werd reeds deelgenomen
voor een bedrag van ƒ12,000 en van jaar-
iyksche bijdragen voor ruim ƒ800.
Aan den Senaat werd geschonken het par
ket van wylen prof. Jonckbloed, dat geplaatst
is in do Senaatskamer.
Komende tot het onderwijs zelf, deelde de
rector mede dat in den afgeloopen cursus
werden ingeschreven 165 studenten, waarvan
16 voor enkele lessen. Ongegrond bleek de
bewering dat de maskeradefeester, van invloed
zouden zyn op het getal van hen, die zich
aanmeldden. Hun getal was zelfs 35 hooger
dan ten vorigen jare.
Van de nieuwe studenten werden er inge
schreven: 12 in de letteren, 14 in de godge
leerdheid, 18 in de wis- en natuurkunde, 58
in de rechten, 63 in de geneeskunde, waarvan
24 als arts.
Er werden er 612 by herhaling ingeschre-
von, te zamen dus 777.
Er hadden plaats 77 promotiën, dat is 10
meer dan in 1888, nl. 9 maai tot doctor in
de klassieke letteren en 1 in de rechtenwis-
en natuurkunde 4, waarvan 3 in de organische
chemie; 6 in de letteren en wysbegeerte,
waarvan 5 in de klassieke letteren1 in het
Nederlandsch, 10 in de geneeskunde, 57 in
de rechten, waarvan 4 in do staatsweten
schappen.
Tweemalen werd het doctoraal honoris causa
verleend, t. w. aan prof. Gooszen alhier in de
godgeleerdheid en aan prof. A. J. Van Pesch
te Amsterdam in de wis- en natuurkunde.
Na eenige beroemde mannen herdacht te
hebben, zoowel uit het binnen- als buitenland,
die met de Leidsche academie hadden bestaan
of nog b08tonden, wijdde spr. ook woorden
van waardeorlng aan do studenten, die gedu
rende den afgeloopen cursus aan de academie
en hun familie ontvielen, nl. 13 Dec. P. J. M.
Van Seters, arts, officier van gezondheid 2de
kl. van het O.-I. leger, aan het einde zyner
academische loopbaan; 20 Dec. J. J. Modder
man 24 April F. Hulleman, candidaat in de
scheikunde; 27 Juni P. Posthuma, student
in de geneeskunde.
Van de onderscheidingen, door studenten
op verschillend gebied behaald, memoreerde
spr. in het bijzonder die van den heer J. H.
Hymans, candidaat in de rechten, die eeno
eervolle vermelding verwierf van de faculteit
der rechtsgeleerdheid to Groningen, voor de
verhandeling eener door de universiteit aldaar
uitgeschreven prysvraag.
Kunnen de studenten feestvieren, zij weten
ook aan anderen te denken in de groote
maatachappy: Weldoen achten ook zy eene
schoone roeping en zoo bracht spr. aan het
oinde zyner rede in herinnering hoe zy spoe
dig eene som van 70 hadden bijeongebracht
op het vernemen der tyding eener over
strooming; maar dat ook de veiligheid voor
anderen by hen op den voorgrond trad, bleek
uit de bepaling dat by den bouw van de
feesttent in het Park de werklieden by do
Eerste Nederlandsche Maatschappy tot ver
zekering van werklieden tegen ongelukken
en invaliditeit moesten geassureerd worden.
Inderdaad, aan zulke feesten is door velen
een schoon voorbeeld te nemen.
In Mei werd de rector door den Senaat en
op diens kosten afgevaardigd om de Leidsche
universiteit te vertegenwoordigen by de fees
ten ter viering van bet 600-jarig bestaan der
universiteit te Montpellier en om hun schrif-
teiyk de gelukwenschen te overhandigen. Spr.
deelde een en ander van die fesstelykheden
en de schoone stad, aan de eene zyde op een
heuvel aan do Middellandsche Zee gelogen,
mede. Zyne persoonlyke voorstelling aan den
president der Fransche republiek had plaats
en toen hij aan den feestmaaltyd deelnam,
werd der Leidsche Universiteit die eer bewezen,
welke haar rechtmatig toekomt.
Ten slotte kwam spr. aan het andere ge
deelte zyner taak: de overdracht der „waar
digheid" van rector-magnificus aan prof.
Hoffmann, daartoe by koninklyk besluit be
noemd. Hy deed dit met de beste en harte-
lykste wenschen voor den verderen bloei onzer
hoogeschool en wenschte zyn opvolger met
de verkregen waardigheid geluk. Zy ook dit
jaar geen jaar van feesten, het geve toch
veel stof tot blydschapMoge onder uw bestuur
Leiden's oude, beroemde universiteit toenemen
in omvang en kracht I
Had het vooral ditmaal byzonder hoogst
belangryk en gewichtig verslag, zoo ryk aan
feiten, menigmaal grooten byval ondervonden,
niet het minst aan het einde werd de redenaar
voor de schoone vervulling zyner taak, welke
op onderhoudende wyze geschiedde, warm
toegejuicht.
Secretaris van den Academischen Senaat
voor den nu ingetreden cursus is prof. dr.
H. Oort.
Na afloop der plechtigheid vereenigden
curatoren en hoogleeraren zich in het „Hotel
Verhaaff" om prof. Hoffmann met zyne waar
digheid van rector-magnificus hunne geluk
wenschen aan te bieden.
B. en Ws. bieden den Raad de voor
dracht aan ter benoeming van een hoofd der
school 4de klasse no. 2, welke betrekking
vacant komt ten^ gevolge van het aan den
heer J. M. Prins verleend eervol ontslag. De
voordracht is door hen opgemaakt in overleg
met den districts schoolopziener en als volgt
samengesteldlo. P. Dikshoorn, 1ste onder-
wyzer aan de school 4de klasse no. 12o.
J. Vreeburg, hoofd eener school te Scheve-
ningen, en 3o. H. J. Delfgaauw, hoofd eener
school te Amsterdam.
Zy verzoeken den Raad tot eene benoe
ming over te gaan.
De commissie van financiën deelt den
Raad mede dat zy geene bedenkingen heeft
op den in hare handen geatelden suppletoiren
staat van begrooting, dienst 1890, van het
Gereformeerde Minne- of Arme- Oude- Mannen-
en Vrouwenhuis alhier, strekkende om het
batig saldo van 1889 ad 1694.50 to beleg
gen in inschryving op het Grootboek.
De commissio van financiën bericht den
Gemeenteraad, dat zy heeft onderzocht:
lo. de rekening van het Roomsch-Katkoliek
Wees- en Oudeliedenhuis, in ontvangst a
ƒ16952.42, in uitgaaf tot een bedrag van
ƒ16943.33'/,, aizoo sluitende met een batig
saldo van ƒ9.081/, en
2o. die van het Roomsch Katholiek Armbe
stuur, in ontvangst tot een bedrag van
11219.22'/,, in uitgaaf tot een bedrag van
11209.33'/,, sluitende met een batig saldo
van ƒ9.89.
Aangezien de commissie geene bedenkingen
heeft togen deze rekeningen, stolt zy den Raad
voor die goed te keuren, onder bepaling dat
van de batige saldo's in de eerstvolgende reke
ning verantwoording zal behooren te worden
gedaan.
- Do heer G. H. Wagenapr, cand. tot den
Heiligen Dienst alhier, heeft, behalve het
gisteren vernielde beroep naar G^ast en Fer-
woude, beroepingen ontvangen naar de Nod.-
Herv. gemeenten te Hoornsterzwaag, Oude-
mirdum, Nyemirdum en Sondel.
Door den inspecteur der art. zyn de vol
gende luits. der vest.-art overgeplaatst by de
bereden art.de lste luits. J. C. M. Pompe
en C. L. G. Schrassert Bert by het 2de reg.
veld art. te 's-Hage en te Leiden, en de lste
luits. W. C. Momma en G. D. A. Schreuder
by het 3de reg. veld-art. te Breda.
By een Zondag te Utrecht gehouden
match tusschen de cricketclubs „Hercules,"
van Utrecht en „Achilles," van Leiden, werden
in een innings door „Hercules" 60 punten
en door „Achilles" 28 p gemaakt, terwijl
de tweede innings wegens tydgebrek niet
kon voleindigd worden.
- De Eerste Kamer heeft in hare heder,-
namiddag gehouden zitting alle nieuwbenoemde
leden toegelaten en, behalve de heeren Van
Lynden en Magnée, tevens beëedigd.
De heer Van Naamen aanvaardde het prae
sidium met eene toespraak, waarin hy er op
wees dat de Kamer door menig belangryk
besluit het besef toonde van bare gewichtige,
maar byzondere roeping.
De heer Wertheim heeft eene interpellatie
aangekondigd over de spanning in Suriname
op politiek en maatschappelijk gebied en wat,
indien de officieuze berichten juist zyn, de
Regeering doet om alsdan den ondraaglyken
toestand te beëindigen.
De dag tot het houden der interpellatie zal
later worden bepaald.
De Kamer is daarop uiteengegaan.
De Tweede Kamer heeft gekozen tot can-
didaten voor het voorzitterschap de heeren
Beolaerts van Blokland, Van der Schrieck en
E. Cremers.
- Men seint ons hedenmiddag uit Rotter
dam: Het stoomschip „Spaarndam", Zaterdag
morgen van hier vertrokken, zit tot hedtn
te Maa8slui8 vast.
Hier loopt het gerucht dat een zeer geacht
oud-notaris heeft verduisterd eene som van
ƒ200,000 van particulieren en liefdadige
instellingen.
Prijsvraag „Mathesis ttelentlarum
Genltrlx."
By gelegenheid van het honderdjarig bestaan
van het Genootschap „Mathesis hclenti-
artim Genltrlx" te Leid;n, hebben Oud
leerlingen van dat Genootschap een fonds
gesticht, waarvan de renten zouden dienen
voor premiën by buitengewone prysvragen,
door het Bestuur des Genootschaps om de
vyf jaren uit te schryven voor Oud-leerlingen,
die niet langer dan vyf jaren de school hebben
verlaten.
Den 17den September 1885 werd het fonds
gesticht, zoodat nu het tijdstip is aangebroken
om voor de eerste maal tot uitvoering over
te gaan, waarom het Bestuur van bovenge
noemd Genootschap besloten heeft uit te
schryven de volgende
PRIJSVRAAG.
Het maken van een ontwerp van een
hotel met restauratic voor
eene provinciestad.
Artikel 1.
Er wordt verondersteld dat het gebouw zal
geplaatst worden aan een plein, op denhoek
van eene ruime straat.
Omtrent de te gebruiken oppervlakte wordt
men vrygelaten.
Artikel 2.
Het moet bevatten:
a. Sousterrain, waarin de noodige keukens,
wyn-, bier- en provisiekelders, bergplaatsen
voor brandstoffen, vertrekken voor dienst
personeel, enz.
b. Begane grond, eenigszins boven de straat,
waarin conversatiezaal groot 150 M.1, res
tauratiezaal groot 100 M.2, biljartzaal voor 2
biljarten, garderobe, ruime buffetten, dessert-
kamer, portiersloge, spreekkamertje, enz.
c. Eerste verdieping, waarin conversatiezaal,
eetzaal voor 40 personen, dossertkamer enz.
Voorts op deze en desverkiozende voor
een deel op eene tweede verdieping m het
geheel 20 logeerkamers van verschillende
grootte, waarvan 4 met aangrenzende
zitkamer.
d. Zolder, waarop vertrekken voor dienstper
soneel, bergplaatsen, enz.
e. Bad-, stryk-, mangelkamers, bergplaatsen
enz. en op iedere verdieping ruime portalen,
gangen, trappen en privaten, benevens daar,
waar men dit het geschiktst acht, eene
woning voor den Hotelhouder met afzon-
derlyken toegang.
Artikel 3.
Verlangd worden:
a. De plattegronden van al de verdiepingen met
ingeschreven bestemming der lokalen.
b. De gevels aan de openbare straat.
c. Zooveel doorsneden als voor eene goede
beoordeeling noodig zyn.
Alles op eeno schaal van 1 a 100.
d. Een travee van den buitenopstar.d.
e. Een gedeelte binnen-ordonnantie van een of
meer der voornaamste lokalen.
d en e op eene schaal van 1 a 20.
De wyze van bewerking der teekeningen
wordt vrygelaten.
Artikel 4.
Er worden twee pryzen uitgeloofd.
Voor het beste ingekomen antwoord eens
som van ƒ200.- en eene groote zilveren
medaille.
Voor het daarop volgend antwoord eene
groote zilveren medaille.
Indien naar het oordeel der Jury de inge
komen antwoorden voor de uitgeloofde pryzen
niet in aanmerking komen, of geen uitspraak
kan gedaan worden omtrent den voorrang
van een of meer antwoorden, wordt het recht
voorbehouden, tot godeeltelyke toekenning of
tot verdeelir.g der uitgeloofde geldsom.
De ten volle bekroonde antwoorden wordenl
eigendom van het Genootschap.
Gede.-ltelyk bekroonde antwoorden, alleen
dan, wanneer de toegekende bslooning wordt
aanvaard.
Artikel 5.
De antwoorden worden ingewacht vóór oI
op den lsten Maart 1891 by den Heer P. J.
Groen, lsten Secretaris van het Genootschap,
gemerkt met een motto en vergezeld van
een verzegelden naambrief, waarop van buiten
hetzelfde motto voorkomt en tevens een cor
respondentieadres.
De mededinging is alleen opengesteld voor;
Oud-leerlingen van de school van het Genoot
schap, die na 17 September 1885 het onder-
wys hebben gevolgd.
Artikel 6.
De Jury zal bestaan uit de Heeren W. Kexj
en D. E. C. Knuttel als Bestuurders en de
Heeren AV. C. Mulder, J. Vak Sluis en
en M. De Jongh als Oud-leerlingen van het
Genootschap.
Als grondslag voor de beoordeeling der
plannen zijn de volgende punten vastgesteld.
Voor plattegronden hoogstens 10 punten
gevels 8
doorsneden 6
binnenordonnantie 8
teekenwerk 8
De punten, aan ieder der onderdeelen toe'
gekend, zullen voor elk antwoord samenge
teld de rangorde bepalen.
De Commissie brengt schriftelyk een met
redenen omkleed oordeel over ieder ingeko
men antwoord uit, waarvan afschrift 'aan
eiken mededinger wordt uitgereikt.
De ontwerpen zullen in het openbaar wor-8
den tentoongesteld.
[Redactiën van andere bladen wordt be
leefd verzocht van deze prysvraag in hunr-e-'
kolommen melding te willen maken.]
Gemeenteraad van Zoeterwoudc.
Hedenmorgen kwam de indertyd gekozen
commissie uit de ingezetenen der gemeente
Zoeterwoude in het Raadhuis aldaar wederom
samen ter bespreking Tan de door Gedepu
teerde Staten ingediende plannen tot uit
breiding der grenzen van de gemeente Leiden,
