cus.-l^ï^72^ïiSx^cz^=&r^Scraz€r'sdg£5555i
Bkr/c-zikzlrid-av:;-jj.-. -..' Jg d-r-j-
de feestdag met vroolyka opgewektheid gevierd.
De luchtreiziger Léon Mary (Antenne Jr.)
zal 9 Aug. to Haarlem opstygen.
Onze correspondent, die het verslag af
zond aangaande de tentoonstelling te Apel
doorn, seinde ons dat eerst te twee uren
bekend werd, dat H. M. de Koningin, zeer
tegen aller verwachting, het terrein niet zou
bezoeken. Men wyt dit aan onachtzaamheid
van het bestuur, dat H. M. niet in den ver-
eischten vorm zou uitgenoodigd hebben en
geene melding gemaakt van de verrassing
(koorgezang), welke haar te wachten stond.
Onze editi# was echter by ontvangst van
het telegram reeds ter perse, zoodat rectifi
catie niet moer mogeiyk was.
Hot bloemenfeest te Apeldoorn 6laagde
Zaterdag vrywel naar wensch en het prach
tige zomerweder werkte hiertee zeker mede.
Was het voor velen eene bittere teleur
stelling, dat de Koningin en de Prinses de
opening niet met hare tegenwoordigheid ver
eerd hadden, (de burgemeester van Apeldoorn
zeide in zijne openingsrede dat H. M. het
feest van bare verjaring liever in huiselyken
kring vierde), het prachtige vuurwerk, dat
des avond3 voor het paleis ontstokon werd,
schonk ruimschoots vergoeding. Nog zelden,
zoo schrpft onze correspondent, zagen wy
zulk kunstig vuurwerk en vooral het slotstuk
eene eerepoort met eene gobloemde E. in 't mid
den en gedekt door den Nederlandschen
Leeuw, gedraposrd met de schitterendste en
schoonste kleuren, maakte een machtigen
indruk op de duizenden aanwezigen. De Ko
ningin, de Prinses en gonoodigde kinderen
sloegon op de bovenzaal het prachtig schouw
spel gade. De Prinses vertoonde zich op het
balkon, met kaarslicht achter zich, aan de tal-
ryke menigte, die niet naliet haar met dui
zenden hoezee's te begroeten. Een concert
in het hotel „De Keizerskroon" besloot
dezen dag.
Zondag bezochten vele personen het van
bloemengeur riekende terrein, terwyl des
avonds het harmonie-orkest van Deventer
een keurig programma afspeelde. 'Wegens
den toen vallenden regen was het terrein
minder goed bezocht en verlieten enkelen
zelfs de tentoonstelling. Maandag komt H. M.
De toegekende bekroningen bestaan uit
verguldzilveren, zilveren en bronzen medailles.
De eoreprys, de gouden medaille, (geschenk
van H. M. de Koningin) werd voor eene col
lectieve inzending toegekend aan den heer
W. H. Wind, te Apeldoorn.
De minister van oorlog heeft heden zyne
werkzaamheden aan zyn departement hervat.
Door wyien den heer M. G. Tabak, op
21 Juli te Amsterdam overleden, is aan de
naar zyn naam genoemde stichting ter ver
zorging van invalide Israëlieten, waarvoor by
de stichting f 100,000 was bestemd, het kapi
taal van tv+ee milliosn gulden vermaakt, vry
van successierechten.
U!t het Gemeenteverslag.
Aan bovengenoemd verslag ontleenen we
het volgende:
De werkelyke bevolking der gemeente Leiden
bestond op 31 December 1888 uit 21969 m.
en 24410 vr., totaal uit 46379 personen.
De vermeerdering door geboorte bedroeg
744 m. en 700 vr., totaal 1444 personen;
door vestiging in de gemeente 1571 m., 1813
vr., totaal 2884 personen. Dé geheele vermeer
dering bedroeg alzoo 2315 m., 2013 vr., totaal
4328 personen.
De vermindering door sterfte bedroeg 455
m. en 455 vr., totaal 910 personen; door
vertrek uit de gemeente 1937 m., 1532 vr.,
totaal 3469 personen. De geheele vermindering
bedroeg alzoo 2392 m., 1987 vr., totaal 4379
personen.
De bevolking is derhalve verminderd met
77 m., en vermeerderd met 26 vr. personon, ter
wyl de geheele vermindering alzoo bedraagt 51.
De bevolking bedroeg op 31 December 1889
21892 m., 24436 vr., totaal 46328 personen,
onder wie begrepen 481 m. en 62 vr., totaal
543 personon, tot de landmacht behoorende.
Het getal lovend geborenen bedroeg 1444,
als 744 z. en 700 d.dat der levenloos aan-
gegevenen 64, als 37 z. en 27 d. Het aantal
huwelyken beliep 295.
De verhouding van het getal overledenen
tot het cyt'er dor bevolking was in 1889 1
op 50.9.
Twee mannelyke personen vertrokken in
1889 uit de gemeente naar de Argentynsche
republiek.
Over de godsdienstige gezindten was de
bevolking aldus verdeeld
Er behoorden tot de Ned.-Horv. 29248 per
sonen, tot de Frafisoh of Waalsch Herv. 9G0,
de Anghkaansche Episcopalen 3, de Evang.-
Lutliorschon 1223, de Hersteld idem 41, de
Doopsgezinden of Mennonieten 322, de Remon
stranten 361, de Chr. Gereformeerden 1849,
de Roomsch-Katholleken 11617, de Oud-
Roomschen of van de Bisschoppelyke clerezy
62, de Nederd. Israëlieten 581, tot geene dezer
gezindten 62.
De voorloopige uitslag der tienjaarlykscbe
telling is als volgt:
Afdeeling I: 5107 m., 6122 vr., 195 tydel.
aanwezige m., 179 idem vr., 2092 bewoonde
huizen, 66 onbew. huizen, 4 huizen in aan
bouw, 193 scholen, kerken, pakhuizen, werk
plaatsen enz.
Afdeeling II: 7164 m., 8224 vr., 146 tydel.
aanw. m., 145 idem vr., 2688 bew. huizen,
76 onbew. huizen, 2 huizen in aanbouw, 348
scholen enz.
Afdeeling III: 7515 m., 8384 vr., 229
tydel. aanw. m., 250 tydel. aanw. vr., 3066
bew. huizen, 88 onbewoonde huizen, 2 huizen
in aanbouw, 370 scholen enz.
Totaal 7846 bewoonde huizen, 230 onbe
woonde huizen, 8 huizen in aanbouw, 911
scholen, kerken, pakhuizen, werkplaatsen enz.
Schippers: 79 m., 54 vr., 97 tydel. aanw.
m., 57 tyd. aanw. vr., 32 vaartuigen in de
gemeente en 44 elders behoorende.
Kazerne: 465 m., 62 vr., 343 tydel. aanw.
m., 3 tydel. aanw. vr.
De bevolking werkte goedwillig mede om
de telling te doen slagen; tot verbaliseeren
kwam het niet.
Rapport ran de Commissie,
in de gemeente Leiderdorp gekozen en benoemd,
overeenkomstig het laatste lid van art. 131
der icet van 29 Juni 1851 (Slaatsblad No. 85),
ter zake van de verandering der grens tusschen
do gemeente Leiderdorp en de gemeente Leiden.
(Vervolg en slot
3o. Onverminderd de vorenstaande beschou
wingen zich de vraag stellende of het algemeen
belang dat Gedeputeerde Staten vermoede
lyk mede op het oog hebben gehad by de
opmaking van het ontwerp deze grensver-
andering kan eischen, verklaren de onderge
teekenden in niet één opzicht daarvoor een
term te kunnen vinden; het belang van Leiden
kan men zeker niet noemen algemeen of ryks-
belang.
De Raad der gemeente Leiderdorp toch heeft
door het vaststellen van eene bouwverordening,
bevattende voorschriften omtrent de inrichting
van woningen, er het zyne toe bygebracht, dat
een groot aantal arbeiderswoningen zyn ge
sticht, die, aangesloten aan de duinwaterleiding,
wat inrichting enz. betreft, beter zyn dan die
van de zoogenaamde fabriekarbeiders te Leiden.
Door het dempen van slooten, waar dit
noodig was, het geregeld doen ophalen van de
vuilnis en bet toezicht houden op de rioleering
vanwege het gemeentebestuur, is bovendien
op voldoende wyze voor de volksgezondheid
gewaakt.
De gemeente Leiderdorp heeft naar der
ondergeteekenden meening in elk opzicht mede
gewerkt dat de ingezetenen van het bewuste
gedeelte op eene gemakkelyke wyze hunne
rechten en verplichtingen kunnen uitoefenen,
waar dit in het algemeen belang kan noodig
zyn, o. a. door het stichten van een gebouw,
waar gelegenheid bestaat voor verkiezingen,
den heryk, het vaccineeren enz. en in welk
gebouw tevens gelegenheid wordt gegeven
tot het ontvangen van handwerkonderwys.
Ook te dien opzichte komt grensverande-
ring hun dus niet noodzakeiyk voor, te minder
nog, wyi de inwoners van het betrokken ge
deelte nimc er hun verlangen hebben te ken
nen gegeven om uit dien hoofde van deze
gemeente te worden losgemaakt.
4o. De commissie meent in twyfel te mogen
trekken de bewering, uitgedrukt in het Raads-
rapport voornoemd, dat eene uitbreiding der
grens van Leiden noodig is tot het verkry-
gen van terrein voor inrichtingen van open
baar nut.
Bestaat deze behoefte werkelyk, dan kan
Leidon, evenals zulks in andere groote steden,
byv. te Amsterdam of te Botterdam geschiedt,
dergelyke inrichtingen stichten op het grond
gebied van naburige gemeenten.
De noodzakelykheid tot het bouwen van
meerdere woningen schynt uitbreiding met
te rechtvaardigen, daar toch te Leiden vele
huizon ledig staan en voor groote, zoogo-
naamde huizen van den eersten rang, by pu-
blieken verkoop pryzen worden bedongen,
die zeer laag zyn te noemen.
Niet de inwoners van omliggonde gemeen
ten, zooals in genoemd Raadsrapport is ver
meld, genieten voordeelen van Leiden, juist
het tegenovergestelde is het geval.
De neringdoenden te Leiden toch hebben
vry wat meer voordeel van de naby wonendon
dan die der gemeenten, waartoe zy behooren.
Wordt van de gas- en waterleiding gebruik
gemaakt 't is tegen betaling en dus niet
lïnantiëel nadeelig.
(Doordat Leiden kinderen uit de omliggende
gemeenten tot hare scholen toelaat, zal zy
mogeiyk eene hoogere bydrage in de kosten
van het onderwys kunnen eischen, waarin
te voorzien is door het maken eener regeling
omtrent die toelating.)
Wyi het bekend is dat in de nabyheid van
Leiden het wonen betrekkelijk goedkoop is,
vestigen zich daar verscheidene personen van
elders.
Wordt echter door eene annexatie de be
lastingdruk verhoogd en daardoor het leven
duurder, zy zullen vertrekken en gaan wonen
naby eene stad, waar het onderwys even goed
en de belasting lager is, terwyl van vestiging
van andere ingezetenen zoo zy daartoe uit
den aard van hun beroep niet zyn gedwon
gen geen sprake zal zyn. Het behoeft niet
gezegd, dat daardoor niet alleen aan Leiden's
neringdoenden, maar ook aan hare welvaart
in 't algemeen een gevoelige slag zal worden
toegebracht.
Het aantal ledigstaande gebouwen binnen
Leiden (wat ondergeteekenden alleen aan de
zware lasten, daar geheven wordende, toe-
schryren) zal dan zeker vermeerderd worden
door een groot gela', buiten de grachten ge
legen.
Het ligt voor de hand dat, al wordt het
betrokken gedeelte aan Leiden toegevoegd,
men niet in, maar in hare onmiddellyke naby
heid buiten de stad zal bouwen, ten einde
den hoogeren belastingdruk te ontgaan.
De Commissie vertrouwt dat zy op vol
doende wyze heeft aangetoond, dat de voor
gestelde grenswyziging in het algemeen belang
niet wordt gevorderd, dat zy niet is nood
zakeiyk voor de gemeente Leiden, noch in
het belang der beide betrokken gemeenten of
van het af te scheiden gedeelte, ten gevolge
waarvan de ondergeteekenden er zich dan ook
niet mede kunnen veroenigen.
Alvorens hunne taak te eindigen, nemen
zy beleefd do vryheid, by Uwe Vergadering
op eene spoedige beslissing in deze voor de
gemeento zoo gewichtige zaak aan te driDgen.
Aldus dit Rapport vastgesteld door de
Commissie voornoemd in hare openbare
vergadering, gehouden ten Raadhuize
van Leiderdorp, den 31sten Juli 1890.
Volgen de onderteekeningen.
Gemengd Nieuws.
Wy waarschuwen tegen een
persoon, die aan verschillende huizen aanbelt
en voorgeeft dat zyne familie met drie jeug
dige spruiten is vermeerderd, zonder dat eenige
reden bestaat om deze mededeeling te doen.
De 19-jarige schippersknecht,
die Vrydag-avond overleed ten gevolge van
bet nemen van een bad in de Haven, werd
hedenmorgen te acht uren op de R. K. be
graafplaats aan de Zylpoort alhier begraven.
Velen waren by de teraardebestelling tegen
woordig, vergezelden den stoet of hadden zich
by de aak op de Havenkade geschaard,
Gistervoormiddag is uit het
Kanaal by Scheveningen het lyk opgevischt
van een jong man, die, te oordeelen naar het
aan den wal liggende vischtuig, vermoedeiyk
by ongeluk In den vroegen ochtend te water
is geraakt.
Amsterdam is weer een fraai
perceel ryker geworden, dank zy den onder
nemingsgeest der Assurantie-Maat8chappy
tegen Brandschade „de Nederlanden" te Zut-
fen. Door deze maatschappy werden in den
loop van het vorige jaar aangekocht twee
onoogiyke perceelen, hoek Sophiaplein en
Kalverstraat, met het doel daar een harer
bykantoren te vestigen. Daar dit terrein wel
eene gunstige ligging, maar zeer weinig op
pervlakte had, en het dus een moeilyk vraag
stuk was daarvoor eene goede indeeling te
vinden, werden door haar eenige architecten
uitgenoodigd, hiervoor plannen in te leveren.
De uitslag dezer besloten prysvraag was, dat
aan den architect Evert Breman, den bouw
meester van den sigarenwinkel aan de over-
zyde van het Sophiaplein, de uitvoering zyner
goedgekeurde plannen werd opgedragen.
Het gebouw draagt het karakter der Duit-
sche renaissance. Tot de eerste verdieping
uitgevoerd in hardsteen, is het verder boven
den cordonband geheel opgetrokkon in roodon
baksteen, met ruime toepassing van Udel-
fanger zandsteen voor de raamomlystingen enz.
Midden October des vorigen jaars werd de
bouw begonnen door den aannemor J. N.
Hendrix. (Hbl.)
Onwederberichten. Ook boven
Ryp en omstreken woedde Vrydag-avond tegen
8 uren een kort, doch hevig onweder. Spoedig
werden twee branden opgemerkt, een in de
richting van Krommeniedyk, de andere te West-
Graftdyk, alwaar de houtzaagmolen van den
heer J. Graftdyk aldaar eene prooi der vlam
men werd. Alles was verzekerd.
In eene weide werden 2 koeien doodgesla
gen, terwyl op nog 2 verschillende plaatsen
brand word waargenomen.
Uit Tessel wordt gemeld dat door den
feilen bliksem een schaap van den heer C.
P. K. in de weide is gedood.
Te Puttershoek is de bliksem geslagen in-
eene schuur, in eigendom toebehoorende aan
C. Vogelaar. Zy is met de daarby staande
drie woningen tot don grond toe afgebrand.
Het huis is verzekerd, terwyl de inboedels der
arbeiderswoningen onverzekerd waren.
Verder is de bliksem geslagen in de kapitale
boordery van P. De Groot, te Sybrandabuis,
eigenares de kerkvoogdy te Rinsumageest.
Alleen de voorhuizing is behouden gebleven..
Naar men verneemt, was bot gebouw ver
zekerd.
Te Londen openbaargemaakte
particuliere telegrammen over de cholera in
Spanje luiden verontrustend. De epidemie
breidt zich snel uit buiten Valencia. De aan
grenzende provinciën heeten reeds besmet te
zyn. In de cyfers, welke van regeeringswege
openbaar worden gemaakt, wordt geen ver
trouwen gesteld.
KOLONIËN,
BATAVIA, 1 Juli.
Daar volgens de „Java Bode" eene vreed
zame pacificatie geene resultaten oplevert,
zal generaal Van Teyn aftreden als gouverneur
van Aljeh; zyn waarschynlyke vervanger is
overste Van de Pol, die eene andere politiek
is toegedaan, waartoe ook reeds de regeering
gedeeltelyk geneigd is. Goossens heeft reeds
verlof, Van Assen overplaatsing gevraagd.
De „Penang Gaz." van heden deelt mede
dat verleden Zaterdag troepen Edi verlaten
hebben om den Radjah van Perlak te tuch
tigen een gedeelte hunner zou zich over zee
daarheen begeven met behulp van tongkans
van de Chineezen. De expeditie zou waar-
schynlyk 3 a 4 dagen duren.
Benoemd is tot assistent-resident van
Atjeh de heer Ruijssenaers, tot waarnemend
idem voor politieke aanrakingen de heer
De Neve.
INGEZONDEN,
Het Van-ilcr-IVcrf-park.
Sedert Zaterdag is het Park weer afgesloten
ook gisteren, hoewel Zondag. Naar het zich
laat aanzien, zal dit zoo duren totdat het
Feestgebouw gesloopt is. Zeker zeer gemak-
keiyk voor de sloopers, maar onvermydelyk
noodig toch wel niet. Hoeveel gebouwon wor
den afgebroken zonder dat het verkeer langs
de straten, waar zy staan, gestremd Wordt, f
En tegenover het gemak der sloopers staat
het -ongerief van het publiek, dat in andere
jaren een druk gebruik van het Park pleegt
te maken, maar dezen zomer daarvan versto
ken is gehouden. Men bedenke hoe spoedig
het seizoen voorbij zal zyn, en hoe velen,
hoe veel kinderen vooral, men van een hoog
gewaardeerd genot berooft. Daarom het sloepen
liefst begonnen met de wanstaltige omheining,
en het Volkspark onverwyid teruggegeven aan
het volk. R- F.
BUITENLAND.
Dnltaehland.
De buitenlandsche vertegenwoordigers
op het internationale congres voor lykv6r-
branding zyn gisteravond te Borlyn aange
komen en aan het station verwelkomd. De
afgevaardigde dr. Christoforus (Milaan) over
handigde aan het bestuur een schryven van
den Italiaan6chen minister-president Crispi,
waarin deze hom volmacht gaf, de Itali-
aansche regeering by het congres voor lijk
verbranding te vertegenwoordigen. De heer
Crispi hoopte dat deze hervorming in het
burgerlyk leven, welke sinds vele jaren in
Italië met zooveel yver wordt voorgestaan,
slagen zou.
Vele afgevaardigden uit het buitenland zijn
aangekomen, zoowel uit Noord-Amerika als
