Burgerlijke Stand.
Sckoolverslag 18§g-lgS9«
De uitkomsten van hr*o g00gêr Ouderwijs
aan do Ryksuniversi'^^Q^ cordon aldus mede
gedeeld
„Uet oordeel der hoogloeraren te Leiden
0,".dr de mate van ontwikkeling, do vlijt en
-de votdenngon dor studenten in het afgeloopen
studiejaar is over het algemeen bevredigend.
Door één der hoogloeraren in de rechtsgeleerde
faculteit wordt er wederom op gowozen dat
het wonscheldk ware de verplichting tot het
schi p ren van oen proefschrift op te heffen.
De faculteit dor geneeskunde vestigt wederom
de aandacht op het bezwaar dat jongelieden,
die de 4de klasse van een gymnasium ver
lieten of het literarisch-mathematisch examen
aflegden, aan algemeene ontwikkeling en taal
kennis, zoowel wat de oude als de moderne
talen betreft, veel te wenschen overlaten en
zelfs do terminologie der wetenschap niet door
hen wordt begrepen.
De hoogleeraren in de faculteit der godge
leerdheid te Utrecht oordeelen gunstig over
vorderingen en ontwikkeling hunner toe
hoorders.
De studenten, die de lessen over het Romein-
sche recht volgden, gaven den indruk goed
onderlegd te zfjn en zonder moeite de uit
eenzetting der rechtsbeginselen te vatten. De
algemeone ontwikkeling en kenni3 der stu
denten blijft, dank zjj de verbeterde gymna
siale opleiding, aan de studie ten goede
komen.
Hot oordeel over do mate van ontwik-
koling en vei kregen kennis der studenten,
voor de eerste maal onder het gehoor der
geneeskundige hoogleeraren, is gunstig voor
lien, die het gymnasium of de 5-jarige bur
gerschool geheel gevolgd hebben; zij, die het
literarisch-mathematisch examen hebben af
gelegd, zjjn in den regel met geschikt voor
hooger onderwijs. Ook het ontbreken van de
konnis van het latijn bjj oen aantal studenten
blijft voortdurend een bezwaar.
De hoogleeraren der wis- en natuurkundige
facultoit wijzen mede op deze moeilijkheid;
de algemeens ontwikkeling van hen, die het
literarisch mathematisch examen aflegden,
laat te wenschen over, hetgeen bljjkt op de
examens; velen missen zelfs de noodige vat
baarheid om de lessen te volgen.
Het oordeel over den ijver en de vorde
ringen der studenten in de letteren en wijs
begeerte is bevredigend. De ontwikkeling en
kenni3 der aankomende studenten waren
voldoende, terwjjl zjj over het algemeen zeer
geregeld de colleges bezochten.
Te Groningen is het oordeel dor hoog
leeraren in de faculteiten der geneeskunde
en der wie- en natuurkunde niet onbevre
digend.
Eenige hoogloeraren in de faculteit der
letteren en wjjsbegeorte klagen over het ge
brek aan kennis bjj hen, die noch het gym
nasiaal eindexamen noch het daarmede over
eenstemmende staatsexamen hebben afge-
legd; deze faculteit betreurt het, dat de
voorbereiding in de kennis van do moedertaal
verre beneden het peil van billijke eischen
blijft.
De hoogleeraren in de faculteit der god
geleerdheid merken op dat de meerdere kennis
van de Griaksche taal, die de aankomende
studenten van de gymnasia medebrengen
sedert de invoering van de thans bestaande
wet op het hooger onderwijs, aan de studie
belangrijk ten goede komt.
De hoogleeraren in de rechtsgeleerde facul
teit vorklaren slechts te kunnen roemen over
den ijver en de belangstelling hunner leer
lingen de verkregen kennis en de algemeene
ontwikkeling laten echter te wenschen over;
meer bepaaldelijk treft hen de gebrekkige
kennis van de Nederlandsche taal en de ge
brekkige wijze, waarop de m6este studenten
hunne gedachten uitdrukken, hetgeen bi) het
doctoraal-examen en bij de beweikir.g der
proefschriften aan den dag komt."
Aan de Rijksuniversiteiten waren inge
schreven: aan die te Leiden 744 studenten,
van welke 26 voor enkele lessenaan dio te
Utrecht 564, van welke 36 voor enkele lesson
ain die te Groningen 3S3, van welko 13
voor enkele lessen. Totaal 1691 studenten.
Hiervan waren ingeschreven in de faculteit
der godgeleerdheid 55 te Leidon, 120 te
Utrecht, 36 te Groningen; in de faculteit dor
rechtsgeleerdheid 254 te Leiden, 60 te Utrecht,
46 te Groningen; in do faculteit dor genees-
kundo 333 te Leiden, 278 to Utrecht, 203
te Groningen in de faculteit der wis- en
rusWiirkunde 56 te Leiden, 84 te Utrecht,
57 to Crfopingen en jn do ftfilltpit van lot-
teren en wijsbegeerte 46 te Leiden, 22 <o
Utrecht en 42 te Groningen.
Het getal der voor alle lesven ingeschre
venen te Leiden nam met 30, te Utrecht met
31 en te Groningen met 19 toe. Dat voor
enkele lessen nam te Leiden met 4 en to
Groningen met 5 af, terwijl het te Utrecht
taet 16 toenam.
Aan de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam waren ingeschreven 727 studenten,
van welke 40 voor enkele lessen. Hetvorigo
jaar was het totaal 737. Van de ingeschrevenen
waren er 57 in de faculteit der godgeleerdheid,
78 in die der rechtsgeleerdheid, 445 in die der
geneeskunde, 103 in die der wis- en natuur
kunde en 44 in die der letteren en wijsbe
geerte. Het oordeel der hoogleeraren over de
mate van ontwikkeling en verkregen kennis
hunner toehoorders is over het algemeen
gunstig. De faculteit der geneeskunde heeft
geone reden tot bijzondere tevredenheid over
de vorderingen der candidaten in de genees
kunde en der candidaat-artsen.
Het getal gymnasia (28) werd met één
vermeerderd te Tiel, dat der progymnasia (2)
daardoor met één verminderd. Het progym
nasium te Gouda zal ook door een gymnasium
worden vervangen.
Het getal der leeraron steeg van 410 tot
425. Het getal der leerlingen steeg van 3282
tot 2463 en dat der toehoorders najj^ van
33 tot 23 af, zoodat het totaal cijfer 2486
bedraagt, tegen 2415 in het vorige jaar.
De Vrije Universiteit te Amsterdam werd
door 78 studenten bezocht, die waren inge
schreven 67 in de faculteit der godgeleerd
heid 5 in de faculteit der godgeleerdheid en
in die der rechtsgeleerdheid2 in de faculteit
der godgeleerdheid en in die der letteren; 3
in de faculteit der rechtsgeleeidhoid en 6 in
de faculteit der letteren.
De kosten voor de drie Rijksuniversiteiten
,n 188S door het Rpk gedaan, bedroegen
1,622,295.90s, waarvan 632,053.62s voor
Leiden. ƒ351,047.48 voor Utrecht en
ƒ265,778.21 voor Groningen.
Aan inkomsten werd genoten ƒ219,152.50.
Zuiver werd dus door het Rijk uitgegeven
1,403,143.40s.
Voor de gemeentelijke universiteit te Am
sterdam werd uitgegeven 349,090.29 en
ontvangen 126,147.83s.
Het zuivor bedrag der uitgaven, door Rijk,
provincie Noord-Holland en gemeente Amster
dam ten behoeve van de universiteiten gedaan,
was 1,323,403.32, tegenover 1,276,493.36
in het vorige jaar.
Het geheele bedrag der uitgaven voor gym
nasia progymnasia en latjjnsche scholen, in
1888 gedaan, is door het Rijk 236,110.55, de
gemeenten 579,141.07s, totaal 815,251.62s
tegenover 770,424.43s in 1887, waar tegen
over staan de inkomsten der gemeenten, na
aftrek der subsidiën ad 205,886.29s.
In 1888 werden voor het hooger onder
wijs in zijn geheel, door hot Rijk, de provincie
Noord-Holland en de gemeenten zuiver uit ge
geven ƒ2,009,341.14, tegen 1,918,306.47 in
1887.
Gemengd Nieuws.
Op aanwijzing van den zoon
van z(jn kostbaas, in het Lang-Achterom, te
's-IIage, bij wien hij sinds eenige dagen zjjn
intrek genomen had, is gisteren door de politie
op hot oogenblik dat hij zich per Hollandsche
spoor, zoogenaamd voor zaken, naar Rotterdam
wilde begeven, gevat Johan Godfried Barend
Gc-rhard Brümmer, geb. te Amsterdam in 1865,
van beroep loopknecht. Hij had dezer dagen
te Haarlem een aantal winkeliers opgelicht,
door van hen, op naam van geachte inge
zetenen aldaar, op beziens mede te nemen
verschillende boekwerken, bottines, overhem
den en moer andere artikelen. Ir. de gemeenten
Amsterdam en Rotterdam had hjj op gelijke
wijze bedrog gepleegd.
Dezer dagen werd bericht dat do
Haagsche handolaare in ijzerwaren van plan
waren hunne magazijnen des avonds om 8
uren te sluiten. Nader verneemt men, dat het
plan niet doorgaat, daar niet allen waren toe
getreden en dientengevolge sommigen zich ook
hebben toruggetrokkon.
Het verzenden van afgesneden
bloemen naar het buitenland neemt dit jaar,
in vergelijking met andere jaren, etne ver
bazende vlucht. Behalve do noncordon kisten,
wolice dagelijks van do stations Vogelenzang,
Veenenburg en Piet-Gjjzenbrug en ook uit
noordelijk gelegen plaatsen verzonden wordon,
gaan van uit Haarlem over den Hoilandschon
Spoorweg dagelijks wagen ladingen vol naar
Vli3singeri en andere plaatsen tot verdere
verzending.
Een schipper van Leimuidenvond
Zondag-ochtend in den Poel bjj Aalsmeer eene
volgeladen schuit, met zand, zonder iemand
aan boord. Spoedig rees de gedachte bil hem
op, dat er wel een ongeluk kon gebeurd zijn,
wat spoedig werd bewaarheid, daar men later
den schipper J. Helders, van Kudelstaart, op-
vischte. Hjj laat eene jonge weduwe na.
Gisteren is te Zuidwolde (Drente)
brand ontstaan in het winkelhuis en de bak
kerij van dsn hssr Hartsuiker. De vlammen
grepen snel om zich heen, zoodat men niets
heeft kunnen redden. Door den gunstig! n
wind zjjn de nabjjstaando huizen ongedeerd
gebleven.
Ter voorziening in de ongele
genheid door de verwoesting van de kerk te
Apeldoorn, heeft de kerkeraad aldaar be
sloten de godsdienstoefeningen te houden in
twee concertzalen te Apeldoorn en in een
lokaal in de Buurtschap Beemto.
Op hot Emma-park zal ten spoedigste eene
hulpkerk worden gebouwd.
Kerkvoogden hebben het aanbod van de
afd. Apeldoorn van den Ned. Protestanten
bond haar gebouw af te staan, voor zoover
dit niet door haarzelve gebruikt werd, onder
vriendelijke dankzegging voor de goede be
doeling, Diet aanvaard, wegens onvoldoende
ruimte van het gebouw.
Groote schade is in Noord-Loui-
siana en Mississippi door de overstroomingen
veroorzaakt. In het Mississippidal staat het
spoorwegverkeer bijna geheel stil; Greenville
was geheel door water omringd, eone kleine
plaats, Skipwith, is gedeeltelijk vernield, en
te Saconia zjjn 2000 menschen met slechts
weinig levensmiddelen van alle gemeenschap
afgesneden.
Luidens latere berichten is de toestand nog
ongunstiger geworden en is nu ook de djjk,
welke Greenville nog beschermde, eveneens
bezweken, zoodat een groot deel dezer stad
onder water is gezet. Hot verlies aan vee is
zeer aanzienlijk, doch gelukkig zjjn slechts
weinig menschenlevens te betreuren.
Bljjkens de officiëele opgave zijn door den
orkaan te Louisville omgekomen 73 personen,
terwijl 150 personen ernstig werden gewond.
Een cycloon heeft in Queens
land gewoed en groote schade aangericht.
Van het dorpje Cardwell zijn alle huizen op
4 na vernield.
Te Louisville, in Kentucky,
z(jn dezer dagen de lijken der slachtoffers
van den cycloon begraven. Duizenden waren
uit den omtrek gekomen om de puinhoopen
der verwoeste stad te zien. Onder de daaruit
opgegraven lj)ken waren ook die van een pas
getrouwd jong meisje, in bruidsgewaad, en
dat van haren bruidegom-echtgenoot.
Door onvoorzichtigheid is op drie
plaatsen in het bosch van Fontainebleau b(j
Versailles brand ontstaan. Dank zjj der spoe
dige hulp van de boschwachters, die geholpen
werden door een detachement soldaten, werd
men den brand spoedig meester. Het kruit
magazijn by Rosoir liep groot gevaar, maar
door de tijdige hulp werd dit gevaar afgewend.
De spinnerij van den heer Baudin
te Rouaan is gedeeltelijk door brand vernield.
Alleen het hoofdgebouw is gespaard. De schade
bedraagt 600,000 franken.
Uit Bucharest wordt aan do „Kül.
Zeitung" geseind dat eene Nederlandsche
maatschappij aan de Rumeenscho regeering
het voorstel heeft gedaan, eene stoomvaart
maatschappij op te richten, welke onder Ru-
meensche vlag zal varen.
Kolenwerkers aan de „Oranje-
Nassau" van don West-Indischer. maildienst
hebben gisteren het werk gestaakt, daar zjj
5 cents per ton hooger loon verlaDgdon. In
hunne plaats zjjn andere werklieden aangesteld.
De jachtopzichter Monnior, die
te Brussel terecht heeft gestaan wegen3 den
bekenden moord dor markiezin van Chastelior,
die in haar kasteel word doodgeschoten, is
wegens gebrek aan bewjjs vrijgesproken. Het
veornaamsto bewijs, dat tegen Monnier was
ingebracht, was dat zijn geweer bij bet kasteel
werd gevonden.
Onlangs heeft een landbouwer
in het graafschap Knox, Kentucky, die door
drie personen beleedigd was, hen allen uit
gedaagd. Met zijn zoon en een zijner schoon
zoons ging hjj naar do aangewezen plaats,
waar het zestal op elkander losbrandde. De
baleedigden stortten terstond dood neer, de
anderen werd met eens gekwetst.
Edison zal dezen zomer Europa
weder bezoeken. De groote Amerikaan zal
niet langer dan twee maanden in Europa
blijven, en dan hoofdzakelijk in Zwitserland
en Hongarije verblijf houden.
Moor dan 1000 houtwerkers te
Lübeck hebben het werk gestaakt. Zij ver
langen voornamelijk hooger loon.
Daar de werkgevers de gestolde eischen
weigelden in te willigen, hebben omstreeks
15,000 metselaars te Weenen hot werk ge
staakt. In verscheidene voorsteden waar de
werkstakers het werken trachtten te beletten,
zijn ongeregeldheden voorgevallen, welke dooi
de politie moesten worden onderdrukt.
In alle bedrijven in Oostenrijk gist het.
Te Praag ijveren de letterzetters op rumoe
rige wijze voor den 8-uren-dag en voor den
algemeenen vrijen dag op 1 Moi, wat de
patroons geen van beide willen toestaan. Te
Gablonz en Tamzwald, in Bohemen, hebben
bijna alle werklieden der glasfabrieken den
arbeid gestaakt, en te Marburg liepen 1500
arbeiders van de zuidelijke spoorwegmaat
schappij nR hun werk. Ook zijn op verschei
dene plaatsen werkstakingen van schoorsteen
vegers voorgekomen.
Te Weenen hebben ook achthonderd bakkeis
het werk gestaakt. De draaiers willen den
5den Apnl eene werkstaking op touw zetten.
Te Lemberg staakten, behalve de schoor
steenvegers, ook de tooneelspelers den arbeid.
Te Grosz-Sieghardts werken nagenoeg duizend
bandmakeis en wevers niet meer.
Te Bromberg staakten do timmerlieden en
te Posen de metselaars het werk. Te Mainz
staakten in de meubelfabriek van Bembe bijna
alle werklieden den arbeid. Zjj verlangen d9
weder-aanneming van oen ontslagen werkman,
die weggezonden werd omdat hjj hunne be
langen behartigde. Te Liiback zijn ook de
havenwerklieden en de zeelieden voornemens
tot werkstaking over te gaan.
Latere berichten melden het volgendeTe
Weenen duurt de werkstaking der metselaars
voort. De politie handhaaft het verbod, om
goene openbare bijeenkomsten toe te laten.
Hier en daar kwam het tot opstootjes, doch
overigens werd de orde niet gestoord.
Geheel onverwacht hebben ook de koet
siers en de sjouwerlui van de groote export
maatschappij °P <ie Frans-Jozefkade den arbeid
gestaakt, omdat zjj verkorting van den werk
tijd verlangen, dien de werkgevers niet wil
len toestaan.
„Gfj reisdet door het Berner
Oberland, nietwaar mijnheer? Hebt gj] ook
de Jonkvrouw gezien?"
„Neen! Ik ben een vrouwenhater!"
VALKENBURG. Gob or on: Wilholmus, z. van
Johannes Hendrikus Wegman en Maria Van der Stok,
wonendo te Oegstgeest.
Overleden: Johanna, 1G m., d. van Hendrik
Haasnoot en Antje Star. Johannes, 3 m., z. van
Cornelia Janzen en Geertruida Van Egmond.
SASSENHEIM. Geboren: Johanna, d. van Tb..
Van Resteren en A. De Groot. Petrus Bcrnardus,
z. van J. Bader en E. Mesman. Johannes Cor
nelia, z. van K. Berkhout en A. Noordenneer.
HILLEGOM. Geboren: Hendrik, z. van Jacob-
Wiedemeijer en Anna Mietje De Nijs. Jan Hendrik,
z. van Cornelis Aangeenbrng en Doortje Van dei-
Werf. Jacobus, z. van Christiaan Frederik Móbl-
mann en Wilhelmina Maria Knoppert. ConstaDce
Wijnanda Adriaua, d. van Thomas Paulus De Konink
en Jannetje Huisman. Horman Karei, z. van
Herman Karei Spilker en Elisabeth Keijzer. Anna
Wilhelmina, d. van Albert Tellernan en Helena Rus
man. Frederik, z. van Maria Van Nieuwenberg
(wonende te Amsterdam). Clasina Maria, d. van
Cornelis Seijsener en Maria Brigitta Snaar/ Hu-
bertus Josephus, z. van Johannes Staats en Anna
Maria Balvers.
Ondertrouwd: Jan Willem Elfring cn Gesina
Wilhelmina Hansen.
Overleden: Franciscus GerardusKroon, 20 m.
Catharina Florontina Pan, 74 j. wed. van Gerardus
Henrious Bart. PctroDClla Van Zanten, 75 j. (te
's-Graveland) eerder wed. van Wilhelm Boukers, later
van Herman Karei Spilker, laatst- wed. van Jan
Heüdrik De Groot.
LI3SE. Geboren: Cornelia, d. van J. Van Kam
pen en J. Broekhof. Adrianus, z. van C. Oostveen
en A. Warmerdam. Anna Alida, d. van L. Van dei-
Lans en A. Hoogkamer. Francieca Maria, d. van
M. Mosseveld en J. F. v. d. Akker. Johannes,
z. van J. Mens en M. Smit.
Overleden: Cornelis Smakman, 75 j., wedr.
van J. Roes.
LICUTITËK&1TE,
Datum.
Uur.
Aantal.
Gern. Eng.
Standk.
23 Maart
6.15 8.—
7
16.7
24
6.15 8
8
16.8
25
6.15 8.15
7
17.0
26
6.15 8.15
8
16.8
27
6.15 8.—
7
16.8
28
6.15 8.15
8
17.0
29
6.15 8.15
8
17 0
Ditbetcekent: Wanneer men 5 cubic feet 141.S
liters per uur van zulk gas verbrandt in een Sugg's
London-Argand-Standard burner No. 1, met 24 gaatjes,
wordt een licht verkregen, dat in sterkt© gelijk staat
met 16.7, 16.8 enz. Standaardkaarsen, waarvan elke
kaars 20 grains 7.8 grammon Spermaceti per uur
verbrandt.
