DAGBLAD.
N». 9204,
Woensdag 19 Februari.
A". 1890.
fese {jouraat wordt dagelijks, mot uitsondering
ran <§pnen feestdagen, uitgegeven.
Feuilleton.
Het verhoor op 's-Gravenstein,
FKIJa DXXXB OOTJBJJTTl
(M IMAm pu I umlUaUt
Fnaoo par poati.i.Ttii. LH.
Afteadutgk* Ma
raus cm ADvitETi_, i-rawi
Ta» 1—1 rafala /l.H. Iadara ratal aaar/t.lTfc
Iraolan laHara naar plaatarmlmla. Toor bat ta-
aaaaaaran baltaa da atad rordt barakand.
INGEZONDEN.
Fanfare- of Instrumentale- muziek
gezelschappen.
In België en het noorden van Frankryk
treft men in een aantal dorpen en dorpjes
gezelschappen aan van dilettant-beoefenaars
van instrumentale muziek. Zy benuttigen de
lange winteravonden tot het instudeeren van
muziekstukken, waarmede ey by de talrijke
wedstrijden in den zomertijd een pr(js trachten
te veroveren.
Bovendien gebruiken zy hunne talenten om
het leven in hunne dorpen door vrjj veelvuldig
voorkomende publieke uitvoeringen op te
vroolijken en de saaie eentonigheid daarvan
te breken. Want niet alleen geven de publieke
uitvoeringen aan jong en oud gratis, of voor
een minimum-entréeprtjs, eenig amusement
hetzij dan van groote of kleine keur
maar ook de aanstaande wedstrijden en de
kansen op een prijs, welke men daarbij hoopt
te behalen, geven reeds lang vooraf eene zekere
spanning, eenig publiek leven, dat niet enkel
tot inspanning van alle krachten leidt, maar
bovendien den medewerkers eene nuttige en
opwekkende bezigheid in hun vrijen tijd ver
schaft.
En men moet niet onderstellen dat deze
musici geen hooger peil bereiken dan dat der
zoogenaamde (Duitsche) muzikanten die
maar al te dikwijls onze rustige straten on
veilig makenintegendeel brongen zij het
dikwijls tot eene hoogte, welke verwondering
wekken moet als men de omstandigheden in
aanmerking neemt, waaronder zij zich vormen
moeten, en de elementen, waaruit de gezel
schappen zijn samengesteld.
Zou het nu niet mogelijk zjjn deze buiten-
landsche plant op Nederlandschen bodem over
te brengen en zoodoende het „vorsteiyk-
vervelend" leven van de meeste onzer dorpen
eenigen gloed, eenige afwisseling bij te zetten,
iets, dat ook aan het vrouwelijk gedeelte der
bevolkingen ten goede komen zou, en welk
levensgenot, welke variatie in het leven wordt
daaraan thans in onze dorpen aangeboden?
Al de hoofden der scholen hebben ook
onder hunne studievakken de muziek-theorie
beoefend. Zou het nu niet op den weg dier
heeren liggen hun landgenooten den dienst
te bewijzen, deze m. i. zeer nuttige vereeni-
gingen ook bij ons tot stand te brengen en
te leiden?
Ik geloof niet dat ons volk minder voor
ontwikkeling vatbaar is dan Belgen of Fran-
schen en twijfel dus niet aan de mogelijkheid
van slagen.
Wie van die heeren wil zich verdienstelijk
maken door het initiatief te nemen? Men
weetIs er één schaap over de brug.
De heer Mann en andere orkest-directejiren
zullen ongetwijfeld door hunne noodzakelijke
adviezen de goede zaak, de verspreiding van
hunne edele kunst, wel willen steunen.
Het aanschaffen van de instrumenten zou
wellicht voor enkelen een bezwaar kunnen
zijn, doch dat bezwaar bljjkt voor oplossing
vatbaar, want ook in het buitenland zijn de
leden der vereenigingen volstrekt niet altijd
bemiddeld. Masque de (er.
Mijnheer de Redacteur!
Beleefd verzoek ik u het onderstaande in
uw veelgelezen blad te willen plaatsen.
Naar aanleiding van de uitgebreide ver
handeling in uw nommer van gisteren, aan
gaande de vergrooting van Leiden, waag ik
het volgende onder de aandacht uwer lezers
te brengen.
Van algemeene bekendheid is, dat het met
de nieuwe grensregeling ernst is, dat vóór
1891 de zaak afgedaan moet z(jn, dus dat er
gang in de reeds lang hangende zaak gebracht
wordt, en dat men zelfs te Zoeterwoude reeds
eene verkiezing van eene commissie of zooge-
naamden „dubbelen raad" heeft uitgeschreven.
Dit kan dus eveneens in onze gemeente Lei
derdorp niet lang meer uitblijven, deze ge
beurtenis mag men veeleer in de naaste toe
komst verwachten.
Eenigen tyd geleden nu kon men in uw
blad eveneens opmerken een ingezonden stuk
van een Zoeterwouder, in wiens toestand ik
mij zeer goed kon verplaatsen. Gezegde Zoe
terwouder slaakte daarin de verzuchting,
waarvan de inhoud ongeveer overeenkwam
met dien van het bekende refrein„Wist ik
maar wie ik kiezen kon" enz. Dit zal ook in
onze gemeente met velen het geval zijnmen
wordt plotseling voor het feit gesteld: op
dien en dien datum wordt ge uitgenoodigd
elf bekwame mannen uit uw midden aan te
wijzen, die de verantwoordelijkheid van den
Gemeenteraad in deze materie gedeeltelijk
op hunne schouders zullen moeten nemen;
mannen, die een zelfstandig oordeel over de
aanhangige zaak hebben, en daarvan zullen
doen blijken als het er op aan komt; kortom:
mannen, die de belangen der gemeente ijverig
en trouw zullen behartigen.
Nu doet zich in onze anders zoo kalme
gemeente het eigenaardige geval voor, dat
er twee met elkaar strijdige meeningen
heerschen; de ééne beweert b. v. dat het
in het belang der gemeente zal z(jn, wanneer
de voorgestelde annexatie plaats hebbe,
terwijl de andere volhoudt dat het der ge
meente tot nadeel zal strekken. Ieder voert
hier op zijne wijze gronden voor aan.
Een gewoon mensch nu, die niet zoo in
gewijd is in de geheimen van gemeente-in
komsten en uitgaven, wordt hierdoor het
spoor bijster. Men kan dus veilig aannemen
dat er kiezers in onze gemeente zullen
worden gevonden, die werkelijk moeten be
kennen, dat zfj niet weten of zij vóór of
tegen de annexatie moeten zijn; en dat wijl
zy consciëntieus genoeg zijn om niet eene
meening te durven voorstaan, terwijl ze de
gronden daarvoor missen.
Maar dat is nog niet het eenige: Gesteld,
iemand heeft zich eene meening gevormd,
en zich, op welke gronden dan ook, geschaard
aan de zijde der vóór- of tegenstanders van
de annexatie. Dan staat h(j nog voor dezelfde
moeilijkheid, daareven genoemd. Men kan
toch ieders opinie niet weten omtrent zekere
zaak, ook zelfs in eene kleine gemeente als
de onze niet. Men zou zich dus deeriyk
kunnen vergissen, wanneer men meende
zijne stem uit te brengen op een persoon,
die gelijke gevoelens koesterde, terwijl later
misschien zou blijken, dat die persoon eene
geheel tegenovergestelde richting was toe
gedaan.
Zou het daarom niet hoogst wenschelijk
zijn, zoo er vóór dien tijd, dus zoo spoedig
mogelijk, eene openbare, algemeene ver
gadering van kiezers plaats had, ten einde
eene nadere bespreking omtrent deze quaestie
uit te lokken, en de gelegenheid open te
stellen, om het vóór of tegen hiervan in
het licht te plaatsen en te overwegen?
Is er niet iemand in onze gemeente, die
hiertoe het initiatief wil nemen, en eene
dergelijke vergadering beleggen?
U, Mijnheer de Redacteur, bij voorbaat
dankzeggende voor de welwillend verleende
plaatsruimte, heb ik de eer te zijn,
Hoogachtend,
Leiderdorp, Uw bestendige lezer
17-2-'90. A. v. L. Jz.
Gemengd Nieuvvis.
Te Hazerswoude brak des nachts
brand uit in een tijdelijk met stroo en takken
bossen gevulden hooiberg, staande op het erf
van den heer Muller. Door spoedig aangewende
hulp en het flink werken der nieuwe brand
spuit bleef de brand by zijn oorsprong be
paald, zoodat aan de gebouwen niet eenige
schade kwam, hoewel de brand zich eerst
dreigend deed aanzien voor den naast wonen
den landbouwer M. J. Langhout, wiens erf
en hooiberg met vuurvonken overdekt werden.
Te Lisse ontstond een begin
van brand in de gemeente-secretarie.
Hetzij door het vallen van roet, lietzjj door
eene onvoldoende verbinding van schoorsteen
en kachelpijp, Lad de zoldering vuur gevat,
en zeker ware het nog gedeeltelijk nieuwe
raadhuis in vlammen opgegaaD, waren niet
aanstonds eenige hulpvaardige en zaakkundige
personen toegesneld, die met vereende krachten
aan 't gevaarlijk element paal en perk stelden.
Te Hilversum zijn op den Ooster
spoorweg Zondag-morgen twee goederentrei
nen tegen elkander gereden. Het materiëel
heeft veel geleden. Persoonlijke ongelukken
hebben niet plaats gehad, doch de dienst
ondervond vertraging, zoodat de meeste treinen
1 a l'/j uur te laat aankwamen.
De Engolsche stoomboot „Pen
guin" is in den nacht van 13 op 14 Februari
in de Noordzee verbrand. De boot kwam van
Harwich en was op reis naar Hamburg. De
passagiers en de bemanning redden zich in
de booten en worden opgenomen door de
Duitsche stoomboot „Viola," welke hen be
houden naar Antwerpen bracht. Alle opvaren
den verloren hunne geheele have. De oorzaak
van den brand i3 onbekend.
De lynchwet. Te Crandfordsville,
in Arkansas, is iemand, die een jong meisje
vermoord had, door de buren gevat, die hem
op de plaats der misdaad met eene bijl armen
en boenen en eindelijk het hoofd afhieuwen.
De „Sheffield Telegraph" meldt
dat de vulkaan Zoo, in Japan, is gaan werken.
Er werden 35 huizen vernield. De schade be
draagt f 8,400,000.
Het geheele universiteitsgebouw
te Toronto, in Canada, is eene prooi der vlam
men geworden. De brand was ontstaan door
onvoorzichtigheid der dienstboden, toen dezen
's avonds voor de lessen het licht wilden aan
steken. Eene der lampen viel eD de brandende
olie verspreidde zich spoedig door de zaal. Ten
gevolge van den feilen wind, was blusschen
onmogelijk, hoewel de brandweer spoedig ter
plaatse was.
De geheele bibliotheek, bestaande uit 33,000
boekdeelen en geschat op eene waarde van
100,000 dollars, is vernield. Het geheele ge
bouw vertegenwoordigde eene waarde van
1,500,000 dollars. Van dit geheele verlies is
niet meer dan 160,000 dollars door verzeke
ring gedekt.
of de zwartjes-bende.
Eeiie geschiedenis uit de lijfstraffelijke rechtspleging.
1)
Vóór ruim vijftig jaren woonde er in de
Brugstraat te Nieuwerbrug, een gehucht, be-
hoorende tot de gemeente Bodegrave, onder
het voormalig baljuwschap der stad en lande
van Woerden, een paar echtelieden; de man
was Jacob Doesburg genaamd en timmerman
van beroep; zijne vrouw heette Gerrigje
Groenelk en oefende het bedrijf van wolle-
naaister uit. Beiden waren hupsche en nijvere
menschen, die vlijtig hun best deden voor
hun dagelijksch brood en in huislijke eendracht
vergenoegd en vreedzaam leefden.
Op een Woensdag in het begin der maand
December des jaais 1804 vervoegde vrouw
Doesburg zich reeds vroeg in den morgen
te Woerden bij den baljuw, destijds mr. J.
Meulman, en gaf aan dozen overheidspersoon
kennis, dat er in dien afgeloopen nacht ten
haren huize, door middel van inbraak, eene
aanmerkelijke hoeveelheid gemarkte vrouwen
kleederen en nog onopgemaakte stukken
katoen was gestolen, Z(J wae door droefheid
en schrik hevig ontsteld, zoodat zij nauwelijks
in staat was, hetgeen z(j verder nog te zeg
gen had, verstaanbaar uit te drukken. Geen
wonder! Onder het gestolene was veel het
eigendom van anderenzjj moest dus vreezen,
tot vergoeding hiervan te worden aangespro
ken of, zoo z(j deze niet geven kon, nog boven
dien het vertrouwen en de gunst van hare
klanten te zullen verliezen.
Volgens de opgave van vrouw Doesburg,
bestond haar huis uit een klein voorvertrek
en eene keuken, waarachter een kleine tuin
was, die te midden van andere tuintjes der
belendende huizen lag. Er was nog een
kamertje boven het voorvertrek en voorts
over het huis een zolder. In het voorkamertje
had zij haren winkel en de winkelgoederen;
een gedeelte dezer laatste was in eene kast
geborgen, een ander gedeelte hing aan een
kapstok, en het overige, waaraan gewerkt
werd of dat nog ongemaakt was, lag gewoon
lijk op de tafel en op stoelen. Men had in
dit vertrek het uitzicht op de straat door twee
kruisramen, welke naar binnen geopend wer
den en van buiten toeslaande luiken hadden.
Het eene luik en raam was opengebroken;
daardoor waren de goederen naar buiten ge
bracht en waarschijnlijk den weg naar den
Rijn langs »n over de brug gedragen, omdat
hier en daar den dieven iets ontvallen en op
dien weg gevonden was. Er waren nog eenige
stukken katoen uit de kast genomen, doch
op den grond vóór deze blijven liggen; uit
welke omstandigheid scheen te blijken, dat
de dieven in hun bedrjjf gestoord moesten
zjjn, daar zij anders ook dezen buit wel zou
den hebben medegevoerd.
Nadat de baljuw geruimen tijd had door
gebracht om deze opgave stuksgewijze te
vernemen, trachtte b(j de bedroefde vrouw,
wier aandoeningen onder het spreken gedurig
werden opgewekt, door opbeurende toespraak
tot meerdere bedaardheid te stemmen en ging,
toen dit scheen te gelukken, er toe over om
te onderzoeken wie de huisgenooten waren.
Haar huisgezin, zeide zij, bestond uit geene
andere personen dan haar man, haarzelve en
nog een jong kind. Dien nacht had b(j hen
een goed vriend op het bovenkamertje gesla
pen. Die brave man, welke zeer met haar
lot was begaan, was bij de ontdekking dade
lijk in zyne onderkleederen van boven geko
men, had haar in hare ontsteltenis getrouw
bijgestaan en haar geraden, dat zij zich moest
doen aderlaten. Hjj had wel tienmaal gezegd
en herhaald dat hjj wel om vier dukaten
wenschte de dieven gehoord te hebben, want
dat b(j gerust drie man zou hebben durven
staan, of anders wel om dezelfde som te
willen, dat hy dien nacht niet ten haren
huize was geweest. Over dit laatste was hy
zelfs zóó begaan geweest, dat hy gezegd had,
voor de buren niet te willen weten dat hy
in huis had vernacht, en blyde te zyn, dat
hy des avonds te voren in het donker was
gekomen, en nu ook in stilte maar wilde
vertrekken; weshalve hy niet vóór de deur
uit, maar door den tuin en over de heining
klimmende, vertrokken was.
Op des baljuws vragen die angaande ver
haalde vrouw Doesburg, dat die goede man
was genaamd Jan Hendrik Himmelgarden en
een zoogenaamde bovenlander was, die des
zomers hier te lande en des winters in Mun
sterland woonde. Hy was van beroep koe- en
paardenmeester (veearts) en had eene groote
behendigheid in het genezen van breuken,
vooral by kinderen, die hy gewooniyk alleen
met zwachtelen en in een korten tyd hielp.
Hp had ook haar kindje op die wyze geholpen
en daardoor ten haren huize toegang verkre
gen, waar hy te voren meermalen had ver
nacht en nu juist om die reden nog eens was
gekomen, waarschijnlyk voor het laatst, dewyi
zy hem des avonds te voren met drie Zeeuw-
sche ryksdaalders had afbetaald.
(TVordt vervolgd,)
