Burgerlijke Stand van Leiden,
ontvangen, dat door de tentoonstellings-eom-
missie te Antwerpen (Exposition Internationale
d'art culinaire, do Matières et de Matérie!
ü'AlimentatiOL) de stoomfabriek van verduur
zaamde levensmiddelen „De Voorzorg", dtoeo-
teur de heer J. R. Van Keppel, te Breda,
met de gouden medaille is bekroond.
Het stoomschip „Noord-Holland," van
'Batavia naar Rotterdam, vertrok 21 Jaa.
van Port-Said; de „Prinses Amalia," van
Batavia naar Amsterdam, vertrok 21 Jan.
van Genua; de „Bromo," van Rotterdam
naar Batavia, is 21 Jan. Perim gepasseerd;
de „Prins van Oranje," van Batavia naar
Amsterdam, vertrok 21 Jan. van Padang.
van 16 tot en met 22 Januari.
BEVALLEN O. v. d. Heijden geb Criapijn Z.
M. Dreef geb. Kluivers D. E. Honaboek geb.
Ligtvoet D. A. O. Bekooy geb Scbreuder Z.
E. Teljenr geb. Wiggelaar Z. M. Van Linken
geb. Van Oosten Z. M. E. Van Dealen geb. v. d.
Burg Z. M. 0. Ramaker geb. Brouwer D. M.
Kriek geb. v. d. Lakan D. A. G. Horstman geb.
Sn rut D. M. C. J. Rozier geb. v. d. Meel, Z.
W. J. Ligtvoet geb. Trouweo D. J. Fielemon geb.
Erades Z. M. J. R. Berkhont geb. Beyer D.
5. Hemeiik geb. Schroef D. A. 't Hooft geb. Koore-
man D. M. C. Harsing geb. Prins D. M. J.
Kranenveld geb. Brittijn Z. H. J. De Vos geb.
Hopman Z. M. W. Van Es geb. Neutoboom Z.
M. E. Ho.pezak geb. Dingjan Z. C. S. Hollobeek
geb. Kibot Z. M. Tnurenbout geb. Nieuwrenbnrg
Z. J. Van Dorp geb. Vermunnicht R. J. M.
v. d. Voorden geb. Wolfl' Z. M. v. d. Kaay gei),
v. d. Linden Z. O. M. Smittenaar geb. Van Dieren
z. M. I. Van TcyliDgen geb. Swinkels D. A.
6. Rietmeyer geb. v. d. Steen Z. H. Livingston
geb. Noycn D. E. Brakel geb. Hniaman. D.
OVERLEDEN: M. Bonton M. 60 j. J. Van
Poelik D. 11 j. C. J. E. Geerling D. 63 j.
D. Blokhuizen D. 78 j. J. H. Van Henabergen
Z. 16 j. N. Waasdorp M. 39 j. J. Van Spall
W. 64 j. J. D. Rutgers v. d. Lorff geb. Harle-
velt W. 47 j. L. J. De Vos Z. 2 j. B. Hods-
beek D. 1 d. R. E. C. Veilind geb. LongepeeW.
78 j. H. G. Rozier Z. 28 j. A. Taann W. 94
j. J. Haasbeek Z. 17 j. C. A. Du Mortier
geb. Mandere W. 80 j. N. Onderwater geb. v. d.
Veer W. 67 j. W. F. De Bruin Z. 15 m. M.
J. Walle Z. 1 m. J. M. Hoefnagel D. 30 J.
J. Korenbof Z. 22 j. J. Moene W. 81 j. F.
Heetvelt IV. 73 j. J. J. Marjee D. i 2 j. J. A.
P. J. De Klerk Z. 26 j. J. v. d. Walle M. 22 j.
Gcmcugd Nieuws.
Met betrekking tot de maskerade,
welke in Juni van dit jaar te Leiden rond
zal gaan en d6n intocht van Karei V te
Nijmegen zal voorstellen, verneemt men dat
ditmaal de levering van al de koBtumes is
opgedragen aan eeno Nederlandsche firma,
en wel aan die van W. N. Mulder Co. te
Amsterdam. Dit is hierom vooral van betee-
kenis, zoo schrijft men van daar, omdat het
tot nu toe meestal gebruik was de kostumes
Vuor den hoofdpersoon (dio er gewoonlijk drie
laat maken) uit het buitenland, nl. uit Brussel
of Parfis, te laten komen, onder voorgeven,
dat zij bij ons te lande niet smaakvol genoeg
ontworpen en uitgevoerd konden worden. Doch
nu heeft genoemde firma, die reeds met de
levering der andere koslumes belast was,
door overlegging van aquarellen van de hand
van den heer A. Reyding aldaar, het bewijs
geleverd dat men om iets keurigs te krijgen
niet juist naar buitenlanders behoefde le gaan.
Althans, de drie ontwerpen van den heer
Reyding, die verleden jaar ook voor de Gro-
niDgsche maskerade teekeningen gemaakt
heeft voor het optochts-kostuum en twee
voor bal-kostumes (waarvan één in Franschen
en één in Duitschen renaissancestijl) - z(jn
zoozeer in den smaak van de Leidsche studiosi
gevallen, dat de firma Mulder het thans van
hare uitheemsche concurrenten gewonnen heeft
en de geheele optocht door haar zal worden
aangekleed. HC
Men meldt ons uit Waddingsveen
dat ook in die gemeente de influenza zich
sterk uitbreidt en de scholen langzamerhand
beginnen te ontvolken.
Men meldt aan do „N. R. C." uit
Maastricht: Gisteravond bevonden zich in den
laatsten trein, welke van Brussel kwam, twee
reizigers in eene coupé 2de kl. Tusschen Leu
ven en Aerschot hebben zij een schot gelost
de kogel is door het beschot gedrongen en
heeft eene dame in eene coupé daarnaast in
den nek getroffen. De beide daders zyn te
Maastricht aangehouden, doch weder op vrije
voeten gesteld. De dame is onderweg uit den
trein gebracht en onder geneeskundige be
handeling gesteld.
Te Loosdrocht heeft een 19-jarig
persoon, zich noemende Gjjsbertus Van Lingen
uit Bodegrave, die voor een paar dagen als
boerenknecht in dienst was getreden by den
veehouder Van Zydveld, zich uit z\ja dienst
verwijderd, medenemende de spaarpenningen
van zyn makker en eenig ondergoed, dat hem,
met het oog op zijne schamele plunje, wel
willend ter leen was verstrekt.
De machine van een personen
trein liep gistermorgen aan het station Breda
tegen een otootblok aan. Een conducteur werd
door den schok omvergeworpen en bezeerde
daardoor de handeen telegraafarbeider werd 1
aan het gezicht licht verwond, terwijl eene
reizigster küaagde over pijn in de lenden.
Vier kiQderen levend verbrand.
Een telegram uit Nieuw-York deelt een ver
schrikkelijk -ongeluk mede, dat te Erie ge
beurd is en veroorzaakt werd door een dronk
aard. De vier kinderen van eene vrouw
Rodalineki waren door hunne moeder alleen
thuis gelaten, terwijl zij eene boodschap deed.
In hare afwezigheid kwam hun oom binnen,
die zeer beschonken wa6. Hj] naderde het bed
der slapende kinderen, klopte zijne pijp erop
uit en ontstak ze weer boven het bed. Toen
de moeder terugkwam, vond zij haar huisin
vlam en hare kinderen in hun bed verbrand.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur!
Met het oog op de Gemeenteraadszitting,
welke morgen gehouden wordt, geef ik in
overweging of het niet in menig opzicht vor-
kiesljjker ware de nieuwe Stadszaal te bouwen
op de plaats, waar thans het gebouw van
het „Nut voor 't Algemeen" staat.
Zoowel wat oppervlakte als ligging van
liet terrein betreft, verdient dit plan, volgens
mijn oordeel, de voorkeur.
UEd. dankehd voor de verleende plaats
ruimte, blijf ik
Leiden, Dw dw. dienaar
22 Januari 1890. G. W. S.
Mijnheer de Redacteur!
Gaarne zag ik het onderstaande in uw
geéerd Dagblad geplaatst:
Sog „ééns!" en „voor '1 laatst!"
Nog is het gewichtige Riadsbesluit omtrent
den herbouw eener „nieuwe Gehoorzaal" niet
gevallei. We zagen telkens nieuwe artikels
in de courant, waaruit bleek dat er velen
waren voor „plan Breestraat", dus tegen 't
sloopen van „'s-Gravenstein", velen ook, die
juist hot tegenovergestelde waren toegedaan.
Nu waag ik, als niet-Leidenaar, die er dus
minder belang bij heb, of men het nieuw
te her- of verrijzen gebouw ir, 't midden der
stad plaatst, dan wel daarbuiten, wanneer
minder historische waarde bezittende gebou
wen moeten blijven bestaan, ook mijn ge
voelen uit te spreken, want „morgen" wordt
de teerling geworpen en ik denk: „Al baat
dit mijn schrijven niet, het schaadt ook niet!"
Het betreft hier eene zaak, waar men wel
degelijk rypeiyk moet overwegen, wat er
van. komen kan, vóór en aleer te handelen.
Staat het gebouw er, dan wil de bouwmeester
graag betaald worden.
Met den schrijver X ga ik gaarne mee,
waar hy schrijft: „Wat het zwaarste is, moet
het zwaarste wegenEveneens, waar hy zegt
dat een ruim terrein wensehelyk is. En even
zeer, als hy eene prijsvraag wil hebben uit
geschreven voor alle bouwkundigen in „ons"
land, om „plannen" in te dienen, die door
H.H. deskundigen worden nagezien.'Onder al
die plannen zal dan toch wel óén „ad rem!"
zijn, dat min of meer aan de wenschen dei-
twee zich gevormd hebbende pari yeti tege
moet komt. En „dat éóne goede" zal dan
toch wel meer waard zijn, ook wat het
finantiëele betreft, dan één uit drie a vier
ontwerpen. Uit de meerdere plannen zal door
HH. deskundigen „het goede" wel „gegrepen
worden. Dit is echter mijne bescheiden mee
ning: Een plan, waarop „niete" zoti zijn aan
te merken, krijgen de Leidenaars niet, of ze
moeten buiten de stad het gebouw willen
plaatsen, want: heeft ook al de Breestraat
veel vóór, toch mist het één voornaam punt
„de ruimte, het terrein", of er moeten huizen
geamoveerd worden. Den stand, voor Leiden,
noem ik de minste niet!
Heeft ook al 's-Gravenstein het beschikbare
t9rrein, zvnder amoveering van gebouwen,
toch mist men hier weer de mooi-; stand,
want zooals er gedrukt staat: „deSt.-Pieters
kerk wordt er door geschonden."
M. i. hebben beide partijen dus gedeeltelijk
„gelijk", en ten deole ook „ongelijk". Hoe nu
aan beider wenschen tegemoet te komen?
Op 't plein van de St.-Pieterskerk geplaatst,
zouden or „twee gebouwen", van meer of
minder waarde, met of zonder permissie, „ver
nield" worden, altijd gesproken volgens de
vorige schrijvers. Op de Breestraat zou dat
niet behoeven. Sloopte men hier eenige ge
bouwen, dan kon meD „in do lengte en in
-ie breedte bouwen'" Wat werd de stad dan
verfraaid 1 En wat-betreft 's-Gravenstein, sloop
het, maar la it dan het plein behouden blijven, of
„Schenk, aan 's-Gravenstein het leven!
Het is mij wél, het is mij al „om teven"!
U, Mijnheer de Redacteur, by voorbaat mijn
dank betuigende,
Uw Dw. Dr.
W.
Geachte Redactie!
Vergun my U op eenige onnauwkeurigheden
te wyzen in het stuk van X. in Uw nummer
van gisteravond. Nogal met beslistheid ge
schreven, zou het wellicht meer indruk ma
ken dan het verdient. De stortvloed van inge
zonden stukken over deze zaak maakt het
gewenscht beknopt te zijn.
Een publiek gebouw moet vrijstaan, zegt
X., want dan kan het symmetrisch zyn. Dit
zal toch wel afhangen van de grootte, niet
van de plaats. Alle publieke gebouwen in
binnen- en buitenland, in den laatsten tyd
voltooid, zouden dan ook geheel of gedeelteiyk
vrijstaan. Nu, gedeelteiyk staat de Gehoorzaal
aan de Breestraat ook vry, nl. aan twee z(j-
den; geheel vry staat er in Duitschland bijv.
byna geene enkele concertzaal.
In onze stad zouden geene zalen zyn, groot
genoeg voor besloten partyen. En het Nut,
on de Loge en de Gezeilenvereeniging
Alleen voor groote concerten zyn deze te klein.
De zial moet aan de strengste eischen der
acustiek voldoen. Vrage: welke zynbet?E«i
ieder weet dat daarvoor geene regels te stel
len zyn. De gewoonte is zalen te bouwen met
breedte tot lengte als 1 tot 2. De besproken
zaal is ook aldus ontworpen. De twee zalen
van het beroemde, door Hansen gebouwde,
Mueikvóreinsgebiiude te Weenen geven zelfs
1 a 2'/j en toch klinkt de muziek er voor-
treffelyk. Eu nu spreekt X. hier van eene
püpenlade en durft toch m g reppen van
eischen der acustiek.
De twee nooduitgangen zouden onvoldoende
zyn. NB. er zyn er ueyen op den beganen
grond en er kunnen nog meer gemaakt wor
den, om in do Fransche kerk uit te komen.
De nooduitgangen moeten altoos gebruikt
worden. Welnu, welk bezwaar ie daartegen?
Wat heeft dit met de constructie van het
gebouw te maken?
Het gebouw zou ook na amotie der Fransche
kerk niet vry-uaan. Welzeker, het wordt dan
halfweg dat terrein opgeschoven.
Waarom moet de stemkamer vierkant zyn
Zu zou met de receptiekamer afgelegen lig
gen. NB. Zy liggen vlak naa9t het orkest,
alleen door een corridor gescheiden.
De groote zaal zou haar licht alleen uit de
zoldering krygen. Ook al weer niet waar.
Het valt ook van ter zyde in.
De pachterswoning zou evenals vroeger een
deel uitmaken van het gebouw. Vroeger de
slaapkamers boven bet orkest, thans de woning
afzonderlyk staande, door eene binnenplaats
gescheiden. Is dit dezelfde toestand? Er zouden
treden in de garderobe zyn aangebracht. Vol
komen onjuist, geene enkele.
Eindelyk nog dit: dat de heer X. metzyne
strenge eischen voor eene Gehoorzaal nog
met 's-Gravenstein aankomt, is mij een raadsel.
Dat terrein is, ook al behoeft er niets te
worden afgebroken, zeker zoo ODgeschikt
mogeiyk en een gebouw aldaar kan aan geen
der eischen van X. voldoen.
Was ik zeker, dat ieder lezer het stuk van
dezen met het ontwerp naast zich had gelezen,
ik zou my zeker de moeite hebben bespaard
dit te schrqven. Geen lezer zou al die onjuist
heden onopgemerkt hebben gelaten. Thans
evenwel achtte ik my geroepen daarop te
wyzen. IJ.
BUITENLAND.
Frauliryk.
De Opéra Comique, tot wier weder opbouw
de regeering, golyk gemeld is, een wets
ontwerp by de Kamer heeft ingediend, zal,
volgens het voorstel, op de vroegere plaats
verryzen, vermeerderd over de geheele breedte
van de Place Boieldieu met eene oppervlakte
van 130 meter, welke vroeger ingenomen
was door de zuilengalery. De kosten zyn ge
raamd op 3,480,000 fr. Maar hiervan moet
afgetrokken worden 1,034,000 fr., door de
assurantie-maatschappyen wegens het af bran
den der vorige Opara betaald, en circa 30,000 fr.,
welke betaald is voor de opruiming van het
geen er van het verbrande gebouw was over
gebleven.
De afgevaardigde Millevoye had gisteren
eeno langdurige beraadslaging met den minis
ter van buitenlandsche zaken Spulier omtre
zijn voornemen om den minister te interp
leeren over de politiek ten opzichte van t
buitenland.
Tot eene nieuwe, door den afgevaardig
Vlette gevormde agrarische groep van zuit
republikeinsche kleur zyn reeds 110 af»
vaardigden toegetreden.
Uit Sédan wordt gemeld dat de gazo
heidstoeetand van den Franschen overste Leb
wiens dood verleden week werd gemeld, voo.
durend beter wordt.
Dultsohland.
De internationale tentoonstelling te Berl\:
zal in den zomer van het jaar 1897 wordt
gehouden. Men wil ze nog schitterender do
slagen dan de Paryscbe tentoonstelling.
Te Gelsenktrchen hebben de mijnwe
kers een paar vergaderingen gehouden,
slecht bezocht waren. Er werden besluite
genomen ter bekrachtiging van de bekent
eischen. Volgens den correspondent der „Dail
News" verwacht men eene regeeringsprocl
matie, waarby den mynwerkers alle sten
van overheidswege zal worden ontzegd.
De Ryksdag heeft gisteren het voorste
betreflende de Oost-Afrikaansche stoomvaart
lyn in derde lezing zonder debat aangenomer
By de derde lezing der Staatsbegrootin:
verklaarde de staatssecretaris Bötticher, d;
de Bondsraad volkomen bereid is de bezoló
ging der ambtenaren te verhoogen, en d
dienaangaande eene byzondero voordracht z;
worden ingediend.
Morgen komt de socialistenwet in behar
deling.
De op verzoek der te Hamburg geve:
tigde reederijen uit Antwerpen ontboden ei'ê
gisteren te Hamburg aangekomen stoke'-
weigerden voor 76 mark aan te monsterer
toen zy met de loonsverhooging aldaar bt
kond werden. Zy verlangen van de reedei!
vrye terugreis en schadeloosstelling. Ook d<
stokers van de „Ella Woermann" hebben de
arbeid gestaakt en willen slechts tot 85 marl
aanmonsteren. Gisteravond was er algemeen
vergadering van de werkstakers.
Prof. Bergmann heeft gisteren den aan
voerder van het Centrum Frankenstein gt
apereerd om hem van een ettergezwel in
borst te bevryden.
De Ryks kanselier wen6cbt zelf de beraad 5
slagiDg over de socialisten-wet zonder verdt. 3
uitstel te doen plaats hebben en wordt eers:
daags te Berlyn verwacht.
Telegrammea
BRiUiBEL, 21 Januari. Betreffende de weit
staking der mynwerkers in de kolenmyne'
in het gebied van Charleroi wordt eenerzydi r
gemeld dat do minister Beernaert heden in dei
zitting der Kamer eene depeche heeft or,1
vangen, volgens welke de werkstaking, dan.
zy der tusschenkomat van Sabatler en Smeys
ters, spoedig gedaan zal wezen. Het aanta
werkstakers is met meer dan 2000 verminB
derd. (Volgens eene andere mededeeling zo
het van 12,000 op S350 gekomen zyn).
Anderzijds wordt beweerd dat eene eind*
beslissing vóór morgen niet mogoiyk is. Ca
werkstakers verwachtten het antwoord op he
door bon gesteld ultimatum hedenavond. Veli
werklieden, het lange werkstaken moede
willen het werk zelfs weer reeds nu beginner -
KOPENHAGEN, 21 Januari. By de ver^
kiezingen voor het Folkething zijn drie mi.
nieters herkozen. De rechterzyde i erioor vie
zetels, waarvan drie te Kopenhagen. Drit
socialisten zyn gekozen, van wie twee !tj
Kopenhagen. De intransigente linkerzydf J
heeft in verscheidene districten de zege b« 1
haald op de andere fractie der linkerzijde.
ROME, 21 Januari. Ten gevolge van het ove~
lyden van prins Amadeus heeft diens oudstt
zoon prins Emanuel Philibert, met toesten
ming des konings, den titel aangenomen var J
hertog van Aosta.
Generaal O'Neill zal president Carr.o'l
vertegenwoordigen by de begrafenis van der
hortog van Aosta.
BERLIJN, 22 Jannari. Baron Von Franckef
stein, een der onder-voorzitters van den Ryki
dag, is heden overleden.
Weerbericht (medegedeeld door het Kon. Ned
Met. Instit.) Verwachting: Zuidwestenwind. 1
Thermomoterstand gisteravond om 8 urei j
3 Celsius 37.4° Fahrenheit; hedenmor
gen om 8 uren 1° C. 33.8° F.'s taiddag»
12 uren 4° C. 39.2° F.; 'snamiddags I
uren 6.5° C. 41.9° F.
