N\ 9179.
Dinsdag 21 Januari.
A° 1890.
«*8uraut wordt dagelijks, mei uitsondering
van (gfin- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer toestaat uit TWEE
Bladen.
Prijsraadsel.
De Stadszaal.
Feuilleton.
Een tocht vóór zonsopgang.
Leiden, 20 Januari.
ST'
PEUfl DEZES OOUSiJTT:
foot Lsid®n p#r I satanden.1.19.
ïïmöo p« pcai.i 1.49.
Alkoadtrlflbs Nemxeen.6Ü.
PBUB DBS IDYlSTHNTIlNi
1—6 regels l.Oi. Iedtr© regel Meer 6.174»
Sreotere letten neer pleeteroimte. Yoor bet is-
eaueeren buiten de *Wd vwrftt 0.19 berekend.
Bjj het ter perse gaan van dit nummer
-varen 297 oplossingen van het Prijsraadsel
n gekomen.
Van deze oplossingen zjjn er eenige van
bewoners in Leiden of onmiddellijk naby ie
itad na elf uren, dus te laat ingekomen, j
Deze en de foutieve oplossingen bedragen
te zamen 52.
Oilïoieele Kenuisgevingen.
Nationale Militie.
Burgemeester en Wethouder© van Leiden brengen
ter algemoene kennis, dat ingovolge art. 18 der Wet
van 'den 19don Augustus 1861 (Staatsblad No. 72)
allen, die volgens art. 15 der Wet voor de nationale
militie behooren te wordoo ingeschreven (zij, die op
den lst-cvn Januari hun 19de jaar waren ingetreden
em adzoo dc geborenen in 1871), verplieht zijn zich
daartoe bg Burgemeester em Wethouders aan ie
geven tussohen don laten en don 31sten
Januari, dat hij onrosteldheid, afwezigheid of
ontstentenis van dec militieplichtige, zjjn vader, of is
deze overleden, zijoe moedor, of zgn beiden overleden,
zijn voogd tot hot doen van dio aangifte verplicht
is, en dat overtreding van het aangehaald art. 18,
krachtens art. 18S der meergemelde Wet en art. 11
der Wet van 15 April 1886 (Staatsblad No. 64), ge
wijzigd bij de Wet van den 19den April 1886
(Staatsblad No. 92), wordt geatraft met boete van
ten hoogste f 100.
Yoor hen, die verzuimden zich op de door hot
Gemeentebestuur bepaalde dagen ter inechrgving aan
t© melden, wordt mitsdien daartoe alsnog gelegen
heid gegeven ter gomcente-secretarie, van doe voor-
middags 10 tot des namiddags 3 uren, op iederen
werkdag, tot en met den 81sten Januari aanstaande,
op welken dag het register van inschrijving, des
namiddags to 4 nren, voorloopig wordt gesloten.
Burgemeester on Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
18 Januari 1890. E. KIST, Secretaris.
Naar aanleiding van het door zeven loden
van den gemeenteraad ingediend voorstel om
te besluiten dat als plaats voor de nieuw te
stichten Gehoorzaal 's-Gravenstein worde be
paald, hebben B. en Ws. door den gemeente
architect een onderzoek doen instellen in hoe
verre het torrein van 's-Gravenstein geschikt
zou wezen voor het bouwen van eene nieuwe
Gehoorzaal.
Ten einde een duidelyker overzicht van
het beschikbaar terrein te bekomen, zjjn drie
schetsplannetjes voor een dergeiyk gebouw
op de bovengenoemde plaats opgemaakt,
welke bereids aan de leden van den Raad
zyn toegezonden. Die plannen zyn, zeggen
7)
Dan volgenden avond klopte zy op het
bepaalde uur weer aan zyne kamerdeur
en het enderwys nam een aanvang. In het
eerst vlotte het wel niet bijzonder, want het
was niet gemakkeiyk om de ware manier te
vinden en den juiaten toon aan te slaan voor
een leerling, die zoo onwetend was als een kind
en toch bloosdo als eon dametje, wanneer haar
onderwijzer zich eens den verwonderden uit
roep liet ontvallen„Weet gij dat ódk niet?"
Daarby kwam dat hare ontwikkeling zeer
ongelykmatig was. Nu eens vloog zy zy'ne
woorden ongeduldig vooruit, dan weorkonzy
hem byna niet volgen. Maar die moeilykheden,
die in de eerste wokon het geduld van den
meester en den leerlust der leerlinge op eeno
zware proef stelden, verminderden naarmate
het onderrieht vorderde. Haar yver nam toe
met de eerste loftuitingen van haren strengen
meester en deze werd vaulieverlede betooverd
door het zien ontwaken van een jeugdig, on
gerept menscheiyk gemoed. Welk een heerlyk
gevoel om licht iu die jonge ziel te ontsteken,
om getu-g3 to zijn va het eerste uitslaan harer
B. en Ws. in hun rapport, uit den aard der
zaak aan te merken als geheel voorloopige
en voor velerlei verbetering vatbaar, doch
zijn, huns inziens, volkomen voldoende voor
de beoordeeling van het terrein. Tot toelich
ting wordt het volgende uit het betrekkeiyk
rapport van den gemeente-architect ontleend
„Plan 1 en 3 zyn overeenkomstig het voor
stel der heeren Raadsleden, welke de ver
breeding der Muskadelstseg beoogen, ook
(blykens verstrekte inlichting van den eorst-
ondergeteekende, den heer De Sturler) ten
einde uit een hygiömsch oogpunt mindor
goede woningen te doen verdwynenby plan
2 is het aantrekken van de beide huizen aan
de Muskadelsteeg en van het daartegen aan
sluitend, aan de gemeente behoorend en ver
huurbaar perceel naast 's-Gravenstein onnoodig.
Uit deze plannen zal, volgens den gemeente-
architect, nu duideiyk blyken dat het terroin
ongeschikt kan genoemd worden, zoowol voor
de inrichting van het gebouw zelf, ais voor
het verkrygen van ruime toegangswegen.
By alle 3 de plannon heeft men aan de
voorzyde in het verlengde der Houtstraat eene
straatbreedte van 8 meter, wat zoowel uit
architectonisch oogpunt als uit dat van vei
ligheid en gemak ten oenenmale onvol
doende is.
By piau 2 zou men hierin senigszins ver
betering kunnen brengen door het gebouw
senigs meters zuidwaarts te verschuiven en
nog meer van het Pieterekerkplein in te ne
men. Dit kan echter natuurlyk de bedoeling
niet wezen; men zal niet de halve breedte
der fraaie Pieterskerk willen bedekken, en
waar overal elders het streven is, vooral
naby monumentale gebouwen, pleinen te ver
krygen of te verruimen, hier moedwillig een
bestaand plein opofferen om hot front van
eene der hoofdkerken en den zygevel van de
Gehoorzaal tegenover elkander te plaateen in
eene 8 Meter breede steeg!
Uit plan 1 en 3 blykt voorts dat de be
oogde verbreeding der Muskadelsteeg niet
belangryk kan worden, ten minste aan de
zyde van h9t Gerecht by plan 1, 6 M. en
plan 3, 8 M.
Wat de indeeling aangaat, blykt al spoedig
dat men verschillende eischen moet vermin
deren of opgeven, zal men hier de Gehoor
zaal bouwen. Er blykt alweder dat gelyke
oppervlakten van terrein nog niet in staat
stellen daarop hetzelfde gebouw te plaateen;
de vorm van het terrein bepaalt of men het
al of niet voordeelig kan benuttigen en weinig
I verloren ruimte heeft.
wieken, om hare verbazing en hare huiveringen
waar te nemen, totdat zy de vleugelen wyd
kan uitspreiden en vol verrukking opstygt naar
de duizelingwekkende hoogten van de wereld
der verbeelding, in wier reine lucht alleen de
jougd kan ademen en waaruit het geluk op
ons nederdaalt in de diepten der teleurstellin
gen en der zwaarste beproevingen.
II.
Do winter liep ten einde, de eerste voorjaars-
stormen gierden door de straten der hoofdstad
en nog was het onderwys, dat Raimond aan
zyne jeugdige leerlinge gaf, door niets gestoord.
Sedert eonigen tyd was hy reeds begonnen om
met Clara de werken der groots Duitsche
dichters te lezenzy had party getrokken voor
den Rutlibond in den stryd tegen de dwinge-
landy, met Maria Stuart tegen koningin Elisa
beth geraasd, met Jeanne d'Arc den helden
dood gezocht, enz. Zonderling wis het, dat haar
alleen da worstelingen der zwakken tegen de
sterkoren in vuur brachten, zij alleen opge-
wondon werd voor wraak en trots, terwyl liefde,
klachten, weemoed en onderwerping haar koud
lioten. In de groote scène tusschsn Max en
Tkekla had zy eensklaps het book terug-
gegeron, zeggende dat dis monschen haar
volstrek niet bevioien.
By plan 1 heeft men 3 toegangen, welke
op de hoofdvestibule uitkomen, één op hot
Gerecht, één in de Muskadelsteeg en één aan
de zyde der Pieterskerk; één hiervan zou
voor bezoekers met rytnigen kunnen dienst
doon. In deze door voorvestibules van de
buitenlucht gescheiden hoofdvestibule bovinden
zich de garderobes en de hoofdtrap naar boven.
Voorts heeft men tegenover de Papengracht
den ingang voor galery-bezoekers en aan het
Pieterskerkplein die voor executanten. Dit deel
is dus, volgens den gemeente-architect, goed
verzorgd, doch het aantal trappen is onvol
doende en de goede gelegenheid, in het project -
Breestraat aanwezig, om de kleine zaal met
koffiekamer afzonderiyk te houden, vooral by
geiyktydige verhuring van groote en kleine
zaal van veel belang, wordt hier gemist. Alle
bezoekers, van welke zaal ook, moeten gebruik
maken van de veetibule en de hoofdtrap. Beter
is deze zaak by plan 3, dat echter andere
bezwaren heeft.
By plan 1 wordt de kleine Concertzaal
16 M1. grooter, de foyer echter 50 M2.
kleiner dan by plan Breestraatdaarenboven
is de ligging van geen van beiden zoo gUDStig
als daar; by gelyktydig gebruik van groote
en kleine zaal znllen de bezoekers van den
foyer die dsr kleine zaal ongetwyfeld storen.
De rookkamer is minder goed gelegen en
30 M1. kleiner dan op de Breestraat; zeer
zeker zal by zulk eens kleine rookkamer de
corridor vol rookers zyn en groote zaal en
foyer vol rook.
Do kamers voor executanten vooral worden
veel minder, ja de receptiekamers zóó klein,
dat zy moeiiyk meer als vergaderkamers
kunnen dienst doen en daarom aan de Mus
kadelsteeg twee kamers daartoe zyn gepro
jecteerd. Schynbaar zouden de receptiekamers
voor solisten en koristen kunnen uitgebouwd
worden op het Pieterekerkplein, ware het niet
dat de tuin van het perceel Raponburg No. <0
den uitgang zou verliezen en men verder voor
de stallen van Rapenburg No. 48 zou bouwen.
Ook do toiletkamers en verdere annexen
zyn hier minder dan in de Breestraat.
Plan 2. Hier staat het gebouw gtheel vry,
op eene geringe aanraking mot de huizen
in de Muskadelsteeg na. De hoofdvestibule
met garderobes is ingericht als in de Bree
straat en is nog verbeterd door eene voorzaal
met hoofdtrappen naar boven. Voor de galory-
bezoekers zyn twee van buiten bereikbare
trappen; echter is weer geen afzonderiyk
bereiken der kleine zaal mogelykmen moet
altyd weor allerlei ruimten verlichten en
Tevergeefs trachtte Raimond haar hot fijne
gevoel, dat in dit tooneel ligt, te doen beseffen.
Zy zag hem aandachtig aan, schudde hot hoofd
en zei: „Ik bsgryp het niet." Zoodat by, half
in scherts en half lachend, or maar van afzag
„om haar hart te doen ontwaken", zooals hy
zei. Hy besloot dit aan den tyd ovor to laten
en vergenoegde zich met de vorderingen, weike
hy kon bereiken. De uren van het onderricht
waren zulk eene aangename gewoonte voor
hem geworden, dat hy zich niet prettig ge-
veelde als Clara niet op het vaste uurtje aan
zyne deur tikte. Hy ergerde zich als zy niet op
haren tyd paste en nam zich voor, haar ern
stig daarover te onderhouden want nauwgezet
heid was de ziel vau orde, eu ordeOp
zekeren avond keek hy ook weor op de klok.
Er was reeds een halfuur na den bepaalden tyd
verstreken. Nu werd hy ernstig ongeduldig.
Nelly, dio in de huiskamer zat ta naaien,
wiet ook niets van hare vriendin af en bood
aan, te gaan zien, waar zy bleef. Torwyi zy
een doekje over het hoofd sloeg, om de plaats
over te loopen, zag zy Raimond lachend aan.
Nelly was in de laatste maanden opvallend
veranderd. Zy stoeide niet m6er en weerstond
zaifs de verzoeking om den schoolmeester te
plagen. Zij had iets bezadigds over zich ge-
krogen, dat gehoel in tegenspiaak was met
verwarmen, ook al is de kleine zaal alleen,
in gebruik.
De rookkamer kan ook niet als koffiekamor
en kleine zaal dienst doen en de daartoe strek
kende kamer op den beganen grond is daar
te slecht voor gelegen en is moer bedoeld
voor vergaderingen, daar ook hier de stem
kamer en receptiekamers zeer klein zyn. Ook
dit plan is minder dan dat van de Breestraat.
Plan 3. Hier ligt het gobouw gehoel vry.
Men heeft eene vestibule-inrichting als van
de Broestraat, echter aan de lange zyde der
hoofdzaal gelogen, wat altyd veol minder
fraai is. Voorts heeft men een ingang mot
overdekten doorrit voor bezoekers met ry-
tuigen en een andere voor galerybezookers,
welke tevens als afzonderlyke opgang van
de kleine zaal kan dionon. De trappen zyn
bepaald onvoldoende, de rookkamer veel te
klein, de toiletkamers en privaten niet gunstig.
Dit plan is ongetwyfeld het beste van de
3, doch altyd nog minder dan dat op de
Breestraat.
Overigens zy nog, als alle 3 plannen be
treffende, opgemerkt, dat geene woning voor
den pachter in het gebouw ontworpen is en
dat hot maken van een goed soueterrain hier
zeer kostbaar zal wezen." (Wordt vervolgd.)
By de vaststelling van do gemeente-
begrooting voor dit jair W6rd de post „Jaar
wedden der ambtenaren ter secretarie" met
1000 verhoogd, ten einde de jaarwedden
van enkele ambtenaren, die daarvoor in de
eerste plaats naar het oordeel van B. en Ws.
in aanmerking komen, te verhoogen.
Op grond van dit besluit is de volgende
regeling ontworpen, welke ter vaststelling
den gemeenteraad wordt aangeboden
Een ambtenaar ad ƒ1400 (F. W.
Eyndhoven) wordtƒ1600.
Een idem (G. H. Kokxhoorn) wordt „1600.
Een ad 900 (E. Bouma Nieuwen-
huis; wordt„1100.
Een ad 1300 (A. W. J. Van Dries
ten) wordt1500.
Een ad ƒ800 (W. De Rooy) wordt 900.
Een ad 600 (F. G. Rosier) wordt 700.
By de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes, in partyen van 100, 50,
10 en 5 hectoliters, waren do hoogste pryzen
54, ƒ28, 5.80 en ƒ2.85; de laagste:
54, 27.50, ƒ5.70 en 2.85.
Per Engelsche mail ontvingen wo de
bladen uit Batavia van 16 tot en met 18 Dec.,
en de „Deli-Crt." van 14 24 December.
hare ronde, blozende wangen en guitige oogen.
Zelfs Raimond, die anders nietveel merkte van
hetgeen er om hem heen gebeurde, moest dat
opvallen; maar thans was hy te veel vervuld
van zyne onrust over Clara; hy stond eene poos
besluiteloos, keek naar de deur, waardoor Nelly
verdwenen, was en ging eindeiyk weer naar
zyne kamer. Hy nam oen boek, doch kon niet
lezen. Zyne blikken giedeu over do regels
heen. Hy wisrp dus het boek weer weg en
sprong op.
Welk eene dwaze onrust I Wat ging het
hem aan, of Clara kwam of niet? Misschien
wilde zy in het geheel niet meer komen;
misschien kon zy die uren aangenamer beste
den. Wie kon het weten 1 Jonge meisjes zyn
vaak zoo grillig I By slot van rekening was
zy toch da eenige, die er by verloor, terwyl
hy op den duur dien plicht toch niet kon biy-
veu vervullen. Wat ging dat meisje hem ook
eigoniyk aan? Hy had zich uit medeiyden
haar lot aangetrokken betoonde zy zich nu
ondankbaar? des te erger vóórhaar. Hem was
hst hetzelfde o ja, geheel hetzelfde I
En toch kon hij den angst, die zich meer en
i moer van hem meester maakte, r.iet van zich
afzetten.
(Wordt vervolgd.)