N°. 9161.
Maandag SO December.
A#. 1889.
$t29 (joarant wordt dagelijks, awé uitsondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
Vaderlandse!! fonds ter aanmoe
diging van 's lands zeedienst.
Femlloton.
DE BEDRiEGER.
Leiden, 28 December.
AGBLAD.
PRIJS DUZHB. OOUBUfTt
Lalden per 8 nuséu.I.lf.
i per postl.M.
Kommers.149.
PRIJS DER ADVERTENTISN:
Tas 13 regele ƒ1.05. lader® rvgel moer 6.17^.
Grootere lott-ers naar plaatsruimte. Toot het &-
oeaeoerea buiten de stad wordt 0.10 berekend.
KWEEKSCHOOL VOOR DE ZEEVAART.
By het steeds op velerlei gebied heerschend
gebrek aan werk kan het zeker geen kwaad,
nogm .als de aandacht to vestigen op de
groot, verbetering der vooruitzichten, welke
het v. ron ter koopvaardij in de laatste jaren,
ook door de uitbreiding der stoomvaart, aan
Nederlandsche jongelieden aanbiedt. Wy ont-
leenen daartoe het volgende aan eenige mede-
deelingen, door comtnissarisen van het boven
genoemde fonds door den druk openbaar ge
maakt, en vertrouwen daardoor iets te kunnen
bijdragen tot het beoogde doelhet verschaffen
van een goed bestaan aan monigon jongeling,
•wiens ouders of voogden thans de reeds ge-
nAmde inrichting niet of niet voldoende
kennen.
In do laatste jaren is de ondervinding op
gedaan dat slechts zeer weinig goed ontwik
kelde jongelingen deelnemen aan het teela-
tings-examen voor de Kweekschool voor de
Zeevaart te Amsterdam, welke instelling ten
doel heeft jongelingen op te leiden tot stuur
lieden en gezagvoerders by de Nederlandsche
koopvaardijvloot en b(j de Gouvernements
marine in Nederlandsch-Indië. Toch kunnen
de gestelde eischen geen bezwaar opleveren
z(j zijn zóó, dat een goed onderwezen, nor-
n&al ontwikkelde jongen, van ongeveer 13'/,
nagenoeg 15'/2 jaar, hieraan zonder moeite
an voldoen.
Doch zeer dikwijls worden de jongens niet
rntjjds voor het examen voorbereid, of wordt
hunne neiging zooveel mogelijk door de ouders
tegengegaan, omdat dezen meenen, dat hot
vak geene toekomst aanbiedt. Maar dit is
eene verkeerde meening: een wel ontwik
kelde en goed opgevoede jongen gaat in het
•zeemansvak eene goede toekomst tegemoet.
De bloeitijd van liet zeilschip ligt achter
ons, - zegt de circulaire. Toen het stoom-
schip-bedrijf nog in zijne opkomst was, be
zaten wjj oone prachtige zeilvloot, bemand
met gezagvoerders en stuurlieden, die voor
hunno taak ten volle waren berekend, niet
alleen als navigatours, maar ook waar het
gold de eer der Nederlandsche vlag naar
buiten op te houden. Toen trof men b(j de
zeilvloot vele zeer beschaafde en in hunne jeugd
wel onderwezen mannen aan.
Naarmate het stoomschip voor de scheep
vaart in beteekenis toenam, terwijl men in
ons land door den gebrekkigen toegang naar
zee van onze voornaamste havenplaatsen in
die beweging ten achter bleef, verminderde
de glans voor de zeilvloot en trad er een
"tijdperk van overgang in, hetwelk dit nadeel
Eene vertelling uil Rumenic van J. Kroner
Door JOHANNA.
Slot.)
„De goschiedenis is als volgt: Een praal
zieke .Bojar, oen nietswaardige, onaanzienlijke,
zwakke jongenI".
„Geheel en al onze Capugol!" fluisterde
eone dame tot den heer naast haar, „is ten
gevolge zijnor lafheid, door eone verloren
weddenschap als herder hier op de Stüna
gekomen."
„Ha, ha, dat is eerst eene klucht!" riep
Faraminte uit, en klapte in do handen.
„Daar ontmoette deze lafaard Dragomira,
de bruid van den goeden Peter, die rusti,
by de Dorobanzen op de grenswacht stond
Hot was den Bojar er om te doen, Dragomira
te bekoren.
„Gjj zyt zeer dramatisch, besta jongen! en
dat moet eene comedie verbeelden?" riep
Faraminte hem toe.
heeft gehad, dat velen begonnen te wanhopen
aan eene vernieuwde opkomst onzer koop
vaardijvloot. Beschaafde en goed onderwezen
jongelingen, wier ouders hen vroeger gaarne
ter koopvaardij hadden zien gaan, worden nu
op andere wegen geleid. De vrees, dat de koop
vaardij 'lun geene toekomst meer aanbood,
zat er diep in.
Het tijdperk van overgang is echter voorbij,
onze toegangen van en naar zee zyn naar
de eischen van den tijd ingericht en ook het
stoomschip bekleedt thans in de scheepvaart
de eerste plaats. Zoowel de vracht- als de
mail- en passagiersvaart bedienen zich moer
en meer Van stoomschepen, terwijl voor de
aanstaande officieren en gezagvoerders van
het stoomschip een degelyk onderwijs in de
thoorie zeer noodzakelijk is en de omgang
met beschaafde passagiers ook eischen doet
stellen omtrent de beschaving der officieren.
Do Kweekschool voor de Zeevaart, te Amster
dam gevestigd, welke open is voor iederen
Nederlandschen jongeling, die aan de eischen
voor de toelating voldoet, kan voorzien in de
opleiding van die officieren en gezagvoerders.
Jongelieden, die eene behoorlijke opleiding
hebben genoten, worden b(j voorkeur gezocht
voor de mail- en passagiersvaart en voor de
groote vrachtvaart. Reeds by de intrede aan
boord wacht hun dan de omgang met be
schaafde lieden. Voor eerstgorr.eld9 vaart wordt
een 75-tal groote stoomschepen gebezigd. Op
de grootste hiervan dienon een gezagvoerder
mot vier, op de kleinere een gezagvoerder
met drie officieren, zoodat alleen by dozen
dienst ongeveer 350 gezagvoerders en officieren
een bestaan vinden.
Reeds op jeugdigen leeflyd, ongeveer IS a
20 jaren, genieten zij aan boord huisvesting,
bediening en voeding, benevens eene maan
deiyksche bezoldiging van 40 a 50 gulden
Mot het klimmen in rang vermeerderen de
inkomsten en onder normale omstandigheden
kan een man van 25 a 30 jaren er op reke
nen, dat hy het tot lsten officier zal hebben
gebracht, op eene maandeljjksche bezoldiging
van 110 a 150 gulden. Is hij eenmaal gezag
voerder, dan kan hy, wat zjjne fiuantiöele
positie betreft, de toekomst onbezorgd tege
mootgaan, en mochten do omstandigheden hem
noodzaken, om, nog in de kracht van zyn
leven, aan den wal te blijven, dan zyn er
nog vele botrekkingen, met de scheepvaart
moer of min in verband staande, waarin by
kan worden geplaatst-
In den aanhef dezes is melding gemaakt
van de Gouvernementsmarine in Neder-
landsch-Indib, voor welken dienst de jongelin
gen ook in meergemelde Kweokschool worden
opgeleid.
De Gouvernements-marine in Iudië bestaat
„—te bekoren," ging Peter rustig voort
„Maar Dragomira was getrouw; zjj wist den
opdringer wel te woord te staan. Zjj wees
hem af. Het kwam Dragomira ter ooren
dat Peter zich aan eene lichte overtrodin
had schuldig gemaakt."
„Ah, nu wordt het blaadje emgekoerd,'
zeide eene der dames.
zjj hoorde dat hy bestraft zou worden
Vertel gy het nu verder, Dragomira!"
Peter bslde de vuist on keek het gezel
schap opmerkzaam aan, om te zien welken
indruk zjjno woorden gemaakt haddon. Drago
mira was nu weer geheel kalm geworden.
„Ik beloofde den Bojar," begon z(j, „dat.
als h(j een go9d woord voor Peter wilde doen.
ik hom iederen dag een kus zou geven."
„Ah," zeide oen der heeren, „nu komtmjj
den kus, dien ik hem toen benijdde, een wei
nig verdacht voor."
„Het was voor Peter, dat ik dit zware
offer bracht; de fijne Bojar plsegde een laa;
verraad en verzocht den kapitein, Petor do
straf niet kwyt te schelden," ging Drago
mira voort.
t stoomschepen, welko in verschillende ge
deelten van den Oost-Indischen Archipel ge-
stationneerd en onder het onmiddellijk gezag
van de hoofden der gewestelijke besturen ge
steld zjjn. Deze schepen zjjn bestemd tot het
verrichten van alle diensten, welke in verband
staan met den werkkring van het civiel gezag.
Zy zyn bewapend, om tegenover een lnland-
schen vyand handelend te kunnen optreden.
De gezaghebbers en stuurlieden dezer schepen
genieten by het eindigen van hun diensttyd
pensioen, wanneer zy aan de vastgesteldo be
palingen hebben voldaan.
Voor rekening van het departement van
Koloniën wordt in de Kweekschool gemid
deld een 12-tal jongelingen opgeleid voor hot
corps stuurlieden en gezagvoerders by dezen
dienst. Deze jongelingen worden, wanneer zy
den Kweekschool-cursus doorloopen en den
vereischten tyd op zee doorgebracht hebben,
door den minister van Koloniën aangesteld
tot 3den stuurman en daardoor ingelyfd in
het corps Indische ambtenaren. In dien rang
dienen zy gemiddeld drie jaren, hebben voeding,
huisvesting en bediening aan boord vry en
genieten eene bezoldiging van f CO 's maands.
Als 2de en 1ste stuurman genieten zy respec-
tievelyk 100 en f 150 's maands en dienen
in die rangen gemiddeld vior en zeven jaar.
Daarna worden zji gezaghebber en bedraagt
de bezoldiging naar gelang der anciënniteit
f 250, f 350 of f 450 's maands.
Jaarlyks kan een dertigtal jongelieden,
daaronder begrepen 3 a 4 kweekelingen voor
de Gouvernements-marine, in de Kweekschool
worden opgenomen, die na een welvolbrachten
studietyd hëtzy by de Noderlandsche koop-
vaardy vloot, en dan by voorkeur by den mail
en passagiers-dienst, hetzij by de Gouverne
mer.ts-marine in Indië eene plaatsing zullen
vinden.
De cursus in de Kweekschool is een drie
jarige. Hij omvat al de vakken, waarin de
a. s. stuurman moet worden onderwezen,
zoomede die, waarby de bevordering der alge
meone ontwikkeling wordt beoogd. De kwee
kolingen worden geheel gekleed en onder
houden voor rekening van de Kweekschool,
behoudens eene batrekkeiyk geringe tegemoet
koming in de kosten, thans vastgesteld op
f 100, welke jaarlyks voor iederen kwoekeling
van de ouders of voogden wordt gevorderd,
zoomede eenige uitgaven tot een gezamenlyk
bodrag van 50 a 60 gulden voor enkele arti
kelen, welke de kweekeling by zyno Intrede
in de Kweekschool moot modebrengen.
Hooft de kweekeling den driejarigen cursus
mot goed gevolg doorloopen, dan woidt hy
door do zorg van commissarissen voornoomd
op een zeeschip geplaatst en van oene be
hoorlijko zeeuitrusling voorzien. Wanneer bij
genoegzaam lieoft gevaren om by do Rjjks-
commissie tot het 3de stuurmans-examen to
kunnen worden toegelaten, dan keert hy
weder in de Kweekschool terug. Hier wordt
hem nog eenigen tyd gelegenheid gegeven
om zich voor dit examen voor te bereiden,
en heeft hy het 3de stuurmans-diploma ver
kregen, dan bekomt hy van commissarissen
voornoemd eon eervol ontslag.
Nadere inlichtingen betreffende de aan
neming en opleiding van kweekelingen, ook
aangaande de eischen voor de toelating worden
op franco aanvrage kosteloos toegezonden.
Ook zullen commissarissen gaarne één of meer
exemplaren dezer circulaire op aanvraag kos
teloos verstrekken.
hy hem niet in Arkadisehe herders
minnarijen zou hinderen," spotte Faraminte.
„Nu wordt de zaak tragisch," zeide eene dame.
„Zy wordt echter ook terstond weer vroo
lyk," viel haar de grenswachter in de red
„Heb slechts oen oogenblik geduld!"
„Laagheid komt altoos aan den dag," ver
volgde Dragomira; „do slechtheid van den
Bojar kon dus niet verborgen of ongestraft
biyven."
„Dat noemt dat boerenmeisje slechtheid. Men
kan wel zien, kind, dat gy, boeren, nog ver
achter zyt in beschaving. Noem het liever
liefdes intriges, noem het een vrooiyk spel der
galantorie, maar noem het geene slechtheid,
riep haar een kaalhoofdig jongeling toe.
Peter keek nu om en klapte in do banden
De deur van de Stüna ging open en terwijl
Capugol deor drie stevige kerels op het tooneel
werd gevoerd, trad de Dorobanz eenige schreden
r.ader, en sprak hot gezelschap aldus aan:
„Wy, boeren, hebben onze eigeDO manier,"
zeide hij op gedempte» toon, „als het er op
aankomt de eer van een meisje of eene vrouw
te wreken. Welk dit gebruik is, zult ge weldra
Burgemeester en wethouders van Leidon
herinneren den ingezetenen dezer gemeente
hunne verplichting tot het doen heryken
van alle reeds in gebruik zynde maten en
gewichten, onder mededeeling dat daartoe
door den yker zitting wordt gehouden in
het lokaal van den yk, op de Aalmaikt,
naast de Gemoonte-apotheek, en wel
voor de ten verkoop bestemde nieuw ge-
ykte maten en gowichten op 7, 8, 9 en 10
Januari;
voor de gewone gewichten, benevens do
maton en strykers, voor wyk I, op 14 en
15 Januari; voor wyk II, op 16 en 17
Januari; voor wyk III, op 21, 22, 23 en
24 Januari; voor wyk IV, op 28, 29, 30
en 31 Januari en 4 Februari; voor wyk
V, op 5, 6, 7, 11 en 12 Februari; voor-
wijk VI, op 13, 14, 18, 19, 20, 21, 25, 26
en 27 Februari; voor wyk VIT, op 23
Febiuari, 4, 5, 6, 7, 11 en 12 Maart;
voor wyk VIII en de buitenwyk, op 13, 14,
18, 19, 20 en 21 Maart;
voor de gewichten voor fijne weging, in
gebruik by medicynbereiders, goud- en zil
versmeden, spec'ehandelaars en vordero in
goud en zilver handelende personen, voor
wyk I, II, III, IV en V, op 25, 26 en 27
Maart; voor wyk VI, VII, VIII en de
buitenwyk, op 28 Maart, 1 en 2 April,
telken dage van des morgens 9 tot des
namiddags 3 uren
dat voorts gedurende den heryk in do
gemeenten van den ykkring buiten de stand
plaats, zitting binnen deze gemeente zat
worden gehouden op 26 en 28 April, li*
en 17 Mei, 6, 7, 27 en 28 Juni en 18 en
19 Juli, van dos morgens 9 tot des namid
dags 3 uren, en wyders na den 6Jen Au
gustus iederen Woensdag en Zaterdag van
9 tot 1 uur,
Tevens wordt ter kennis van de belang-
aan onzen eerwaarden vriend kunnen zien,
die in deze boerencomedie als hansworst
hoeft gospeeld. Let op!"
De herders waren nu heel dichtbyi geko
men; Capugol schreeuwde als een bezetene
in het wambuis. De dames zagen elkaar ver
legen aan, de heeren beproefden booze ge
zichten te trekken om niet in lachen uit te
barstende dames hielden hare waaiers voor
het gelaat: Capugol was een monnik, en de
eene helft van zjjn snorbaard glad afgesneden
„Heeft iemand van u er iets tegen in te
brengen?" vroeg Peter.
Maar ieder zweegde statige houding van
den Dorobanz en de dreigende knuppels der
herders boezemdon hun eerbied in. „Geeft acht,
ellendige Bojaren, die de boeren uitzuigt en
In hunne hutten sluipt-, de tyd van het lyf-
eigenscliap is voorbij, en het armste en minste
boerenmeisje is voor d» beste van u nog te
goed. Bedrieger, gU kunt gaan 1 Gy zult, denk
ik, wel nimmer wederkomen. Kom Drago
mira! Hy keerde zich om, om heen te gaan.
Niemand van het gezelschap sprak eea
vroord,
