Pacificatie acht spr. wel gewenscbt, maar
hy ziet die niet. Op finantiëel gebied verwacht
hy geene pacificatie, omdat de twee partyen
op dat gebied nog niet gelykstaan; moreele
pacificatie verwacht hy niet, zeolang men
elkander niet leert waardeeren, en dat ziet
spr. nog niet. Ook politieke pacificatie ver
wacht hy niet, omdat, al wyzigt zich de par
tyformatie, elke partyformatie verkeerd is.
Ten alotte bestreed spr. den leerplicht ale
illiberaal.
Spr. heeft het woord gevoerd namens
velen zjjner vrienden, die steeds do open
bare school de besté ichteri. Inmiddels pro
testeerde spr. tegön de uittartend© en uit
dagende hèudihg van^ de leiders en do organen
der katholieke party. Laten zy nu toonen,
dat verzoening hun ernst isl
De heer Van Royen was na do drledaagsche
discussie de 20ste spreker. Nadat deze ge
ëindigd had, zou de minister aan het woord
komen, maar toen stond de klok op 5 uren.
Ten einde de discussiên zoo mogeiyk heden
ten einde te brengen, ving de vergadering
in plaats van to 11 uren, reeds te 10 uren aan.
De heer Yan Rojen motiveerde zijne stem
vóór de wet. De Grondwet verbiedt baar
niet, en by de verwerping van het voorstel-
Schaepman is deze weg aangewezen. Hy be
streed wat de heer Kappeine te dien op
zichte had gezegd. Het wetsontwerp moest
komen en dat het gematigd is, heeft men
reeds aan deze Kamer te danken. "Wat zal
verwerping baten? De omstandigheden blijven
dezelfde, en dan denkt spr. aan hot woord:
„Myn vader heeft u met geeselen gekastyd,
ik zal u met schorpioenen bestryden. En
mocht de liberale party eene kleine meerder-
eid krygen, wat baat het?
En de gevolgen van aanneming? Spr. hecht
aan de verklaringen der Regeering en voor
ziet dat er dan geone nieuwe leus is om twee
partyen saam te binden tegen de liberalen.
En als de wet het graf is voor de anti
revolutionairen, spreker zal zich daarover
kunnen troosten. Den stryd tegen de andere
party wenscht spr. voort te zetten met geea-
telyke wapenen. De openbare school behoeft
ook zeker op dezen voet de concurrentie niet
te duchten. In het belang van het onderwy3
hoopt spr. overige.vs dat de Regêering niet
spoedig gebruik zal maken van de faculteit,
om premies uit te reiken voor het opleiden
van onderwijzers.
Het Leldsch TTooneel.
Reeds gisteravond viel den schouwburgbe
zoekers eene eigenaardige surprise ten deel.
In stede van het aangekondigd drama, wer
den wy vergast op een biyspel .„Maiy Hago-
dorn" van Rudolph Kneisel.
Hoewel deze verrassing zeer vroegtijdig
mocht heeten, was zij ons niet in alle opzich
ten byzonder aangenaam.
De Fourchambaults, het drama, dat velen
hunne schreden naar den schouwburg had doen
richten, is ongetwyfeld een dor beste stukken
van Franschen bodem; het is het standaard
werk van Eraile Augier; het bevat prachtige,
levendige scónes en eene eerbiedwekkende
moraal. In ruil daarvoor werd ons geheel
onverwacht een Duitsch blyspel aangeboden;
wy verwachtten wederom eene Po^se als „Sie
weiss etwas" of „Ein Satanskindvan den
zelfden auteur.
Gelukkig was dit echter niet het geval.
„Mary Hagedorn" is een flink opgezet, goed
gebouwd tooneelspel met tal van aardige
scènes en met een uitstekenden tendenz.
Het geheel is gericht tegen den laster en
tegen femelaryhet is eene combinatie van
Justus Yan Maurik's „Men Zegt" en diens
„Fyne Beschuiten".
Het eerste zaad van den laster zien wy
verspreid door eene alte Jnngfer Barbara Van
hoven, een „fijne beschuit" van echten stem
pel, hierin gerugsteund door een zekeren
Fritz Windschel, secretaris van verschillende
liefdadigheidsgenootschappen, tevens een Tar-
tuffe, die telkenmale mag uitroepen
„Ah pour ötre dévot, je n'en suris pas moins
homme". Het slachtoffer hunner kwaadaar~
dige tongen is een braaf, edel meisje, dat
vroeger door zwaren arbeid als naaistertje den
kost voor zich en voor hare oude moeder
verdiende en thans, na den dood der oude
vrouw, tot wettige echtgenoote verheven is
van een zeer bemiddeld man, die hare
deugden heeft leeren kennen en waardeeren.
De laster ontdekt uit een haar toegezonden
regu eener postwissel, dat zy de maitresse ge
weest is van een dokter Othingen en zyziet
haar werk bekroond met eene verbreking
der trouwbeloften, welke deze esculaap van
eene jonge weduwe ontvangen had;zy werkt
en wroet voort; ook het l.-iwelyk tusschen
den schilder en Hedwig Y.inhoven scbynt
om dezelfde redenen geen plaats te zullen
hebben, als eindelyk de gehetle waarheid aan
hot daglicht wordt gebracht en de laster
tegelykertyd zich ontmaskerd ziet.
Amor vereenigt natuurlijk weer allen, die
elkander eenmaal hadden liefgehad en de
deugdzame Mary Hagedorn, op ;hot oogen-
blik de vrouw van Arthur Martens, heeft
zich de achting, de vereering verworven van
hen, die vroeger aan dien laster een goed
willig gehoor hebben verleend.
Er werd over het algemeen zeer goed
gespeeld.
De heer Henri De Yries, als Fritz Wind-
schei, had den schynheiligen ondersteuner
der armen op bepaald karakteristieke, gees
tige wyze getypeerd; zyne grime, zyne actie
waren geheel en al volgens de natuur en
de leer.
Mevrouw Philomène Jonkers, in de hoofdrol,
gaf ons de arme belasterde vrouw met veel
talent weer; zjj speelde die met kracht en
opgewektheid; vooral ia de lachscène bewon
derden wy haar.
Minder beviel ons de heer Jan C. De Yos,
als haar echtgenoot Arthur Martens. Wy kun
nen de beweegredenen niet doorgronden, welke
dezen acteur genoopt hebben deze bepaald
ernstige rol op zulk eene komische wyze te
schetsen.
Een man, die de vrouw, welke hy acht en
liefheeft, belasterd en verguisd ziet, die zelfs
een oogenblik aan dit alles geloot slaat, ge
draagt zich niet als eene soort van nar inte
gendeel, by hem verwachten wy meer eigen
waarde.
De heer Le Gras was een waardig exem
plaar der oude zondaars der vieux roués, met
godsdienstig tintje gemerkt.
De overige rollen waren van minder be-
teekonis; zy werden allen kranig geteekend.
Alleen het dames-trio in de derde acte
verdient eene byzondere vermelding. De avond
werd besloten door „De brandwacht en zyn
liefje," minnespel in één bedryf door Florïs
Yan Westervoort. Onze beoordeeling hierom
trent, een drietal weken geleden gegeven,
maakt het volkomen overbodig ditmaal hier
nogmaals over uit te weiden.
5 December 1889. Mr. L. H.
W lenw».
Met byzonder genoegen bezich
tigden wy in hot Panorama de reeks gezichten
uit Öavoye, welke daar nu is geëxposeerd.
Van geen van al de ser én, die wy er zagen,
hoeft er één ons zóó geboeid, als nu deze
om coving van den reus der Europeesche berg
gevaarten, den Mont-Blanc, met zyn geheim-
zinnigon top, bedekt met eeuwige sneeuw; ge
boeid vooral om de verrassend natuurlyke
kleur, welke op do tableaux door eene eigen
aardige verlichting wordt aangebracht, zoodat
we hot doffe wit der sneeuwvelden op de
zwarte rotsgevaarten, en het eigenaardige
grauw van het gletscherys in natura voor ©ns
meenden te zien, om straks weer als door een
venster een Alpen-dal te aanschouwen, uitge
strekt in al zijne verrassende grootschheid en
lieflijkheid. Men aanschouwt er o. a. Annecy
met het meer, de rotskloof van den Fier,
Argentiöro met den gletscher, Chamouny en
het verrukkelijk dal, en stfjgt vervolgens over
het Gletsohermeer, den Bossonglet6cher en
langs de Grands Muiets, hutten der bergbosty-
gors, naar don woesten top van den Mont-Blanc.
In 't kort nooit kan men zich een beter
denkbeeld van die natuur maken als daar,
zoodat wy deze serie, als uiterst leerzaam,
zeer aanbevelen.
Hedenmiddag tegen twee uren
had een volwassen manneiyk persoon, knecht
van den heer J., bet ongeluk in de Hee
rengracht, nabij do Groenesteeg, te vallen,
toen hy, ter reiniging der straat en tot hulp
der daarmede belaste dienstmaagd, water
schepte. Tot zyn geluk was hy in de gelegen
heid spoedig weder op vasten wal te komen.
Heden werd met het beste ge
volg te water gelaten van de werf der
Koninklyke Nederlandsche Grofsmederij alhier
eene schroefstoomsleepboot voor den heerW.
J. De Graaff, te Amsterdam. Machine en ketel
werden aan dezelfde inrichting vervaardigd.
Het was gister Sin t-N i c o 1 a a s
avond zeer druk op de Boter- en Visch-
markten, en er was eene beweging in de
straten als slechts by zeer feestelyke ge
legenheden het geval is. Er werd storm ge
luid aan de deuren en er moeten eenige
kilometers pakpapier zyn verbruikt. De post,
als ally 1 in do laatste jaren door militairen
bygestaan, had hot drukker dan ooit met
den pakkettendior.st.
Wy willen hopen, dat de Sint zeer velen
genadig zy geweest.
Dor politie alhier is nader ge
bleken, dat de jas, waaromtrent gisteren in
lichtingen werden gevraagd, In den nacht van
jl. Zaterdag op Zondag in bewaring is ge
geven aan den koffiehuishouder Hünnekene,
op de Beestenmarkt, van waarzy den volgenden
morgen door don aangehoudene, in ruil voor
de ontvreemd© jas, is weggehaald.
Hoewel genoemde koffiehuishouder, reeds
te voren door de politie ondervraagd, gezegd
had daarvan niets te weten, verklaart hy nu
dat Dinsdagmorgen uit zyn koffiehuis is ge
stolen een pakje, vermoedeiyk de gestolen
jas bevattende, zynde dit geschied door een
12- a 14-jarigen hem onbekenden joDgen.
De commissaris van politie alhier verzoekt
een ieder, die aangaande den jongon, do ver
miste jas of een vermoedeiyk in bewaring
gegeven of weggeworpen zfiéen doek inlich
tingen kan geven, zich ten zijnen bureele te
willen vervoegen.
Men meldt ons heden uit Katwijk:
Toen gisteren de tram, welke te halfdrie
Leiden verlaten had, alhier aankwam, had
eén omstreeks 13-jarige jongen weder de on
voorzichtigheid op de rydende tram te sprin
gen. Hy viel er af en geraakte met den voet
onder den wagen, waardoor genoemd lichaams
deel verbryzeld word.
Yoor het gerechtshof te 's-Hage
stond gisteren terecht een jonkman van 25
jaar, die in Juli jl. uit eene weide onder Oegst-
geest eene vette koe zou hebben gestolen en
dat beest, na er een tyd lang mee rondge
trokken te zyn, zou hebben verkocht te Gor-
kum, waarna hy van de opbrengst een vroolyk
leventje zou hebben geleid.
De verdediger, mr. Pabst, vond dat er op
het bewys in deze nogal een en ander viel
af te dingen; wel had de beklaagde eene
buiteDgerechtelyke beker tenis afgelegd, maar
in rechten die bekentenis herhaaldelyk her
roepen. Waar hy bovendien terechtstond voor
diefstal van vee uit de wride, daar móest
vaststaan dat de koe door lekl. uit de weide
was gehaald, en dit bleek uit niets; integen
deel, vaak was gebleken dat koeien uit die
weide over de sloot sprongen. Bovendien was
het zeer de vraag of juist bedaagde den
diefstal had gepleegd en niet een ander, van
wien beklaagde de dupe geworden was.
Het O. M. wees op de buitengerechtelyke
bekentenis, welke zonder redenen later was
ingetrokken, en op het feit, dat die derde,
wiens bestaan voor hem werd ontkend, nooit
om zfln geld had gevraagd. Z.E.G.Achtb.
requireerde bevestiging van het vonnis a quo.
Uitspraak 19 Dec.
Men schryft uit Noordwjjk aan
Zee, dd. 5 December; Tot heden kwamen
van de haringvisschery terug „Jonge Dirk/'
sch. A. Haasnoot,'met 20 ton haring„Twee
Gebroeders," sch. A. Yan Duin, met 40 ton
haring; „Helena Johanna," sch. P. Van Duin,
met 130 ton haring; „Drie Gezusters/' teh.
Plug, met 100 ton en 50 ton 6'eurh „Jonge
Catharina," sch. C. v. d. Luite, m^t 70 ton
haring; „Comelis Jacob," sch. D. Yan Duin,
met 130 ton hanng.
Op 4 schuiten na is de vjoot behouden aan
of binnen. De „Twee Gebroeders" bad schade
aan de vleet, terwyl door de „Helena Johanna"
nog 40 netten werden verloren.
Yoor de arrondissement a-recht-
bank te Haarlem stond gisteren terecht R
II. C. Tromp, oud 39 jaar, geboren te Lisse,
beklaagd dat aan zyne schuld da dood is te
wyten van J. Van Diil, arbeider te Lisse,
omdat hy. in den voormiddag van 29 Maart
1889 in de schuur van P. Z. te Lisse ineen
glaasje, waarin hy wist dat voor Yan Dril
een borrel zou worden geschonken, buiten
diens weten heeft gegoten eene groote hoeveel
heid morphine-oplossmg (minstens omstreeks
40.68 m. gr. morphine-bydrochloraat bevat
tende). Nadat dit glaasje met jenever was
aangevuld, dronk Van Dril dit op, terwyl de
beklaagde hom niet weerhield, terwyl de be
klaagde kon en moest weten, dat 'deze hoeveel
heid morphine-oplossing by iemand als Yan
Dril, die zich niet langzamerhand aan het
gebruik van morphine had gewend, den dood
moest veroorzaken. Van Dril is dan ook dien
zelfden avond gestorven.
Uit de verklaringen der getuigen bleek dat
Yan Dril zich ongesteld voelde en de bekl.,
die morphinomaan is, hem, om hem goed te
doen, buiten zyn weten de morphine had in
geschonken, van gelijke hoeveelheid als hy-
---ii-
zelf zonder kwade gevolgen gebruikte. Van
Dril ging, toen hy zich om halftwee nog
slechter voelde, (het was 's morgens vroeg
gebeurd) wat in het hooi liggen. Hy wilde
geen dokter hebben, doch toen het steeds
erger werd, ging zyn patroon den dokter
halen. Een uur na het gebruiken van het
drankje heeft Van Dril nog flink gegeten. De
bekl. had tegeD de anderen gezegd, dat hij
het deed om Van Dril op te wekkenna het
gebruik had de patiënt gezegd: „het is of er
een spoortrein door mfln hoofd gaat." Hy had
al eenige dagen geklaagd en zag er naar uit.
De bekl. droeg twee fleschjes by zichéén
met morphine en één met terpentijn. Hy zeide
dat hy meende uit het torpentynfleschjo iets
te hebben gegoven, daar hy vermoedde, dat
dit voor den patiënt goed zou zyn. Ter terecht
zitting nu trachtte de president den beklaagde
te overtuigen, dat hy wel wist, dat hy hem
merphine gaf.
De sectie gaf tot resultaat, dat d9 patiënt
werkeiyk ziek was geweest, o. a. had hy eene
longontsteking. De geneesheeren drs. Heklar
uit Sassenheim en Lisse kunnen niet zeker
verklaren waaraan hy gestorven is, en ook
niet of de toegediende hoeveelheid morphine
in elk geval voor iemand, die er niet aan
gewend is, doodeiyk moet zyn. De loop der
ziekte stemt overeen met het verloop der
morphine-vergiftiging, en er waren verschil
lende vorschynselen, welke er op wezen. Ter-
pentyn is in het ïyk niet gevonden. De schei
kundigen hebben geene morphine gevonden,
daar de patiënt or.passelyk was geweest,
zoodat er te weinig in het lichaam was over
gebleven. Toch schynt de morphine in een
dergelijk geval, al wordt zy uit het lichaam
verwyderd, reeds eene zoodanige stoornis in
het organisme te hebben kunnen teweeg
brengen, dat de dood volgen moet. Beklaagde
had dien nacht veel pyn gehad en zelfs reeds-
veel morphine gebruikt.
De 8ubst.-officier van justitie, mr. E. M. Von
Baumhauer, meende, dat èti de dood door
vergiftiging èn de scbuld van den beklaagde'
er aan, volkomen vaststaan. Do beklaagde
heeft de morphine ingegeven en het was
meer dan hyzelf gebruikte. Terpentijn is het
niet geweest; dit bleek uit de verklaringen
van alle deskundigen. Z E.A. wees er op, dat
het I oogst wenschelyk zou zyn als er beper
kende bepalingen kwamen, waarbij het in
handen zyn van (ie patiemen van zulke hoe
veelheden rrorp' mo werd verbooeii. Hij, die
zelf gewen 1 was aan morphine, ken en i oost
weten, dat die hoeveelheid door ét"» v
bereid menen i niv t nr.ifltloos k<_n wtï n
genomen. Z.E.A. requi -orde eene tec tec* -
straf voor den U1d van 2 maanden.
Uitspraak over 14 dagen.
Yrouw Spoorel, te Wijngaarden,
is, wegeus mishandeling van haar stiefkind,
tot vyf jaren gevangenisstraf veroordeeld.
Te Weenen heeft het 24 uren
lang, byna zonder ophouden, gesneeuwd.
Toen de inwoners Dinsdag-morgen ontwaak
ten, bemerkten zy dat de stad geheel was
ingesneeuwd. Ofschoon legers van mannen
en vrouwen den geheelen nacht aan het werk
waren geweest, om do massa weg te ruimen,
warfn nog slechts weinig straten begaanbaar.
Eene doodeljjke stilte heerschto overal en
nog steeds warrelde de sneeuw uit de don
kergrijze lucht omlaag, Karren met melk,
groenten en andere levensmiddelen stonden
op ryen voor de stad, tegengehouden door
de geweldige sneeuwmassa's, welke zich onder
do spoorwegbruggen hadden opgehoopt. Yóór
acht uren kon geen melkwagen de stad bin
nenkomen de paarden waadden tot aan de
knieën in do sneeuw en de wielen raakten
vast. Meer dan 100 sneeuwploegen met 4
paarden werkten aan den Ring en in de voor
naamste straten met een leger van 4300 vegers.
Al wat rnaar een bezemsteel kon vasthou
den, was aan den arbeid. Yoor de armen
was het een goede dag, want ze verdienden
niet minder dan 1 floryn voor 10 uren werk.
De hooge sneeuwbergen ter zyde van de
straten gaven der stad een zonderling voor
komen.
Een aantal ongelukken werd veroorzaakt
doordat paarden vielen of kleine lawinen van
de daken op de hoofden dor voorbygangers
terechtkwamen.
Op drie spoorwegen kon geen trein aan
komen. De sneltrein uit Triëst was verschei
dene uren over zyn tyd en moest de reizigers
te Mödling, byna vier uren van "Weenen, af
zetten. Coquelin, die in den Karelschouwburg
zou optreden en uit Rusland kwam, bereikte
Weenen eerst te elf uren in plaats van om
zeven uren.
