Domlerdas: December.
Kt Esiarasï' feesSaai ait TWEM
Bladen.
Leiden, 4 December.
j I Te Aarlanderveen is Zondag jl. door ds.
[Hengeveid een kind gedoopt van een tot de
(Ned.-Herv. gemeente aldaar teruggekeerd ge
zin, welk kind ook door den vorigen predi
kant, tjjdens h(J door de Synode, wegens zyne
doleantie, van zijn ambt was ontzet, was
ledoopt.
<§@Z8 (geurant wordt dagelijks, met uitsondering
van (§02.- en (gmtdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERT5LNTTSN:
▼*n 1—6 regel* 1.05. Ieder* regel moor/O.lTfc,
Grootore lettors naar pkatamimW. Yoor bot i»-
•MBoemi bolton do eUd wordt 0.10 berekend.
PRIJS DEZER COURANT:
▼oor Leiden per 8 maandoru1.10.
Fnrco por post.1.00.
AftonderlQk* Kommer*.
Heden is aan de universiteit alhier de heer
A. Höfelt, geb. te Kampen, bevorderd tot
octor in de rechtswetenschap, met academisch
roefschrift, gel.: „Het hypnotisme, in ver
and met het strafrecht."
Het bestuur der Yereeniging „Nut en
renoegen" deelt ons mede dat de twoe-
larlijksche verloting van levensmiddelen 11.
.iter dag-a vond heeft plaats gehad en dat de
rijzon, voor deze verloting bestemd, op
>onderdag 5 December a. s., van 11 tot 4
ren, voor iederen belangstellende ter be-
ichtiging zullen worden gesteld in het lokaal
er Yereeniging (Schoolsteeg).
Gedurende de eerste helft der maand
lov. zijn aan het postkantoor alhier bezorgd de
olgende brieven, welke, wegens onbekend-
leid der geadresseerden, niet besteld konden
vorden
A. Yan der Klugt, W. Yan der Laan, J. H.
I. Wiekamp, Amsterdam; W. Landesbergen,
i. Yan Maasland (2 stuks), L. Muller, Papen,
nej. A. Van Terlaar, 's-Gravonhage; wed.
ïuson, Rotterdam; wed. K. Verhagen, Steen-
vykTulhuis, N. Nolenwater, mej. Slyzer,
liet vermeld. BriefkaartenB. Amingh,
i. Jordaans, J. Sluiter, mej. S. Keidol, M. De
ongh, Amsterdam; mevr. M. P.Hoogstraten,
rimeloo; wed. Romftn, 's-Gravenhage; M.
iltental, Haarlem.
Brieven, verzonden geweest naar Amerika:
!J. Yan Zanten, Grand Rapids. Zwitser*
and: J. P. Adie, Genère.
Er bestaat gelegenheid tot verzending
Ier correspondentie naar Noord-Amerika, door
aiddel van het stoomschip „Amsterdam", van
Amsterdam vertrekkende. Ten postkantore
ilhier moeten de brieven enz. uitsriyk Vrydag-
vond om 6.15 bezorgd zijn.
De wyze van verzending behoort duidelijk
>p het adres vermeld te worden.
Tot tellers voor de aanstaande volks-
elling zjjn te Zoeterwoude benoemd de
leeren J. Yan Haastrecht, A. Yan Haas-
recht, J. G. Gout, W. Montagne, J. Wil-
pmsen en W. A. Van Ryn.
Bij de te Benthuizen plaats gehad beb-
iende stemming van één kerkvoogd en twee
iotabelen zjjn herkozen de heer W. Grooten-
ior8t als kerkvoogd en de heer P. Van der
Jpek als notabel. Als tweede notabel is ge-
cozen de heer L. Lekkerkerker.
Aanstaanden Zondag, 8 December, zal
le heer J. W. H. Kalkman, predikant te
klfen aan den Ryn, des namiddags to twee
iren in de kerk der Ned.-Herv. gemeente
ran Hoogmade optreden.
Tot kerkvoogden der Herv. gemeente
;e Haarlemmermeer zyn herbenoemd de hee-
:en A. Prmssen en J. Roodenburg. Totnota-
oelen ztjn herbenoemd de heeren J. Maaskant,
met 38, en G. J. Van Vuuren, met 21 stommen.
Herstemming tuaschen de heeren H. Swoers
9n P. Yan Dam, elk 17 stemmen.
Voorts verkregen nog A. Noordam 15, J.
Rodenburg 2 stemmen en S. Hoogschagen
1 stem.
De herstemming is bepaald op Dinsdag
17 December, des namiddags van 3 tot 7 uren.
Zondagmorgen a. s., te 10 uren, zal voor
de Ned.-Herv. gemeente te Warmond optreden
do heer Bakker, godsdienstonderwijzer te Rot
terdam.
I Beroepen is naar Oene (Geld.) ds. J.
Kfieten te Aalsmeer.
De redevoeringen, waarmede in de Eerste
Kamer do beraadslagingen over de voorge
stelde wijzigingen der Onderwijswet zijn aan
gevangen, hebben zulk een eerbiedwaardigen
omvang verkregen, dat het onmogelijk is ze
hier op te nemen.
Uit het korte Kamer-telegram heeft men
echter reeds iu ons vorig nommer den geest
van het gistersn gesprokene kunnen opmaken.
De belangstelling van het publiek was zeer
groot. De tribunes dreigden in te storten onder
het gewicht van de deelneming in den grooten
strijd, door den heer Van Zuylen het brand
punt van den politieken stryd der laatste 25
jaren genoemd. Onder de belangstellenden
waren natuurlijk van tyd tot tijd ook vele
leden dor Tweede Kamer, die zich hier wat
gingen vorpoozen van de debatten over de
Indische Begrooting. Nu en dan vond men
zelfs bijna de halve Tweede Kamer op do
overvolle tribunes.
Er heerschte blijkbaar eene eenigszins
plechtige stemming daar beneden, beheerscht
als men werd door het bewustzijn, dat de
stem, die men zal uitbrengen, hoe zij ook zijn
zal, do zwaarvvichtigsto gevolgen zal hebben.
Yan de zes sprekers van gisteren waren
er vier onvoorwaardelijk tegen de wet gekant.
Hot sterkst lieten zich uit de eerste en de
laatste spreker, de heeren Alberda en Six,
beidon bezield door eene innige liefde voor
en een vast vertrouwen op de openbare school,
hun beiden door oene langjarige ondervinding
dierbaar geworden.
Over de grondwettigheid van het voofstel
is gisteren door niemand dan den heer Alberda
gesproken. Wel heeft de hoer Six gezegd dat
de mannen van '48 niet zouden vermoed
hebben dat de bijzondere scholen, die z(j na
hevigen stryd vry maakten, later na veertig
jaren door Staatsgeld zouden worden gesteund
maar dat de Grondwet het snbsidieeren zou
verbieden, is door dezen spreker niet beweerd.
Ook is de inhoud van het wetsontwerp weinig
bestreden. Zelfs bracht de heer Yan Eysinga
hulde aan de gematigdheid der Rogeering;
de vrees van dezen spreker was gericht tegen
de aanmatiging van „voortstuwende krachten
buiten de regeering, die zullen driDgen totdat
de gehate en misschien ook gevreesde staats
school zal verdwenen zijn." Ook de heer Six
vreesde dat deze wet de kinderen van het
volk zal overgeven „aan de priesterheerschappij,
welke het vrije Nederland in hare banden zal
kluisteren."
De heer De Bruyn ontkende de openbare
scholen in Limburg en Noord-Brabant gelijk
te hebben gesteld mot de bijzondere.
Deze afgevaardigde schetste vervolgens uit
voerig de aanleiding tot dit ontwerpnoemde
het de vrucht van gemeen overleg; ontkende
de ongrondwettigheid van het subsidie-stelsel
en betoogde dat de minderheid schier al hare
wenschen had bevredigd gezien, dat het bij
zonder onderwijs meer had verlangd, maar
berustte in het verkregene, in de overtuiging
dat een einde van den strijd noodig is. Con
cordia res paruae crescunt. Door eendracht
groeit het kleine.
De heer Van Zuylen van Nyevelt wees op
de groote bezwaren, die b\j velen in den lande
tegen de openbare school bestaan en die z. i.
gewettigd waren, vooral door den modernen
geest van vele onderwijzers. Hy verklaarde
zich voor het ontwerp.
De heer Yan der Goes bestreed de wet,
omdat zy volstrekt geen vrede zal brengen,
maar eenerzyds onvoldaanheid, anderzyds aan
drang om meer te verkrijgen zal ten gevolge
hebben. Deze wet is geen transactie, maar
een capitulatie.
De heer Six bestreed bovenal het subsi-
diëe^en van hot bijzonder onderwijs uit 's Ryks
kas. Hy achtte het stelsel der wet ongrond
wettig, hoogst nadeelig voor de financiën en
verdedigde do Deutrale school ais een zegen
der natie, wior ondermijning van deze Kamer
niet te verwachten is.
De dag van heden belooft belangrijker te
zijn dan die van gisteren; verschillende spre
kers, aan wier advies zeer veel gewicht ge
hecht wordt, moeton zich nog doen hooren.
Voor heden is de heer Van Lijnden hot
eerst aan het woord. De rechterzijde noemt
dus hier niet de positie in van de party in
do Tweede Kamer, waar het spreken nage
noeg gehoed aan de partyhoofden werd over
gelaten.
Volgens oen brief uit de residentie in de
„Zw. Ct.", rekent men by de behandeling der
onderwijswet in de Eerste Kamer op eene
overwinning van het kabinet, hoewel-er groot
verschil is in de berekening der cyfers, die
de stemming zal opleveren. Yeler raming
komt by voltallige Kamer tot ongeveer 30
vóór de wet en dus ongeveer 20 daartegen.
Eerlang kan by de Tweede Kamer een
wetsvoorstel worden verwacht tot restauratie
van de Ridderzaal te 's-Hage en tot verbou
wing van het ministerie van binnenlandsche
zaken.
Eene wottelyko regeling der telefoonver
bindingen is van de Regeering te verwachten,
doch het tijdstip is nog niet aan te geven.
Het model der postbladen zal weldra
verandering ondergaan.
Do KoniDg heeft gisteren de geloofs
brieven ontvangen, waarbij burggraaf De Pin-
della door den koning van Portugal en der
Algarven in zyne hoedanigheid, van buitenge
woon gezant en gevolmachtigd minister by
Zyner Majesteits Hof wordt bevestigd.
Ten gevolge der reorganisatie van het
wapen der koninkiyke marechaussee, zal dat
corps op eene sterkte gebracht worden van
14 officieren, 389 onderofficieren en mare
chaussees te paard en 175 onderofficieren en
marechaussees te voet.
Dat het in het binnenland aanschaffen
van legerpaarden meer en meer vermindert,
kan hieruit blyken, dat ln 1888 negentig stuks
zyn aangekocht en in 1889 het aantal slechts
vyf en vyftig zal bedragen.
Door don heer A. C. baron Snouckaert
van Schauburg, gepensionneerd majoor der
huzaren, kamerheer en stalmeester van Z. M.
den Koning, te 's-Gravenhage, is aan het
Rtjk ter plaatsiDg in 's Ryks Museum te Am
sterdam teu geschenke aangeboden eene
door hem gevormde verzameling voorwerpen,
betrekking hebbende op het Nederlandsche
krygswezon. Deze verzameling bevat een
groot aantal uniformen, offensieve en defen
sieve wapenen van de verschillende corpsen
van het Nederlandsche leger, te rekenen van
ongeveer het einde der vorige eeuw tot op
dezen tyd.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan den schenker den dank der regee
ring betuigd.
Te Amsterdam is gisteren overleden de
heer F. H. Philips, leeraar in de Spaansche
en Italiaansche talen aan de openbare han
delsschool aldaar.
De officier van gezondheid lste kl.
(kapitein) dr. L. L. Plantenga, chef van den
geneeskundigen dienst te Hoorn, heeft aan
gevraagd om, buiten bezwaar der schatkist,
op non-activiteit te worden gesteld.
De luit. ter zee 2de kl. H. J. Knoit-
nerus, behoorende tot de rol van Zr. Me,
wachtschip te Amsterdam, wordt met 4
Dec. op non-activiteit gesteld.
Te Amsterdam had, geiyk bekendis,in
het Paleis voor Yolksvlyt de eerste vergadering
plaats van het comité voor eene tenioon*tel-
ling van voorwerpen tot beveiliging van bet
leven en de gezondheid van den werkman.
Een groot aantal genoodigden, waaronder
verschillende leden van de Staten-Generaal,
fabrikanten, do voorzitters der Maatschappijen
van Ny verheid en van het Nut van het Alge
meen en van verschillende werkliedenvereni
gingen, hygiënisten, technologen en ingenieurs
uit alle deelen des ryks woonden, gelyk nader
biykt, de vergadering by of hadden van hunne
adhaesie schriftelyk doen blyken.
Door den voorzitter van het voorloopig
comité werd e9n overzicht gegeven van de
totstandkoming van het plan, uitgaande van
de Vereeniging tot bevordering van fabrieks-
en handwerksnijverheid in verband met eene
dergelyke tentoonstelling te Berlijn, en van de
verrichtingen van het comité.
Achtereenvolgens werd besloten, dat de
tentoonstelling in 1890 to Amsterdam in het
Paleis*voor Yolksvlyt zal plaats hebben, dat
zij niet uitsluitend nationaal zal zijn, en in
liet bijzonder al datgeno omvatten zal wat
betreft de beveiliging van het leven van den
werkman en wat daarmede verband houdt,
terwyi daar voordrachten zullen gehouden
worden over onderwerpen hierop betrekking
hebbende.
Ten slotte werd het voorloopig comité uit-
genoodigd als permanent-comité van uitvoe
ring op to tredon met toevoeging van die
loden uit het comité-generaal, waarvan de hulp
nog onmisbaar zal blyken, waaronder eenige
industriëelen.
De gewone audiëntiën van den minister
van koloniën op 6 en van den minister van
binnenlandsche zaken op 7 dezer, zullen niet
gehouden worden.
Het stoomschip „Burgemeester Den Tex,"
van Amsterdam naar Batavia, arrivoerde 4
Dec. te Genua.
By koninklijk besluit is aan G. baron
Van Asbeck, op zyn verzoek, met ingang van
1 Mei 1890, eervol ontslag verleend als be
taalmeester te Arnhem, onder dankbetuiging
voor de langdurige en trouwe diensten, door
hem aan den lande bewezen, behoudens aan
spraak op pensioen; en zyn.benoemd tot
betaalmeester: te Arnhem, mr. J. H. F.
Umbgrove, thans te Maastricht; te Maastricht,
H. Yan Kuyk, thans te Zwolle; te Zwolle,
jhr. G. A. J. Yan Spengler, thans te Hoorn.
Gemengd IN ieuw as-
He denmiddag om halféón had
op de Oranjegracht alhier een ongeluk plaats.
Een kinderwagen, waarin twee kinderen geze
ten waren, reed te water. De kleinen schreeuw
den luide en eenige toeschouwers riepen, even
eens luide, om hulp. Een man verleende die
zoo noodige hulp en haalde den wagen met
haren inhoud uit de graoht. Gelukkig kwamen
de kindoren er alleen met een nat pak af.
Do opbrengst der Noord-Zuid-
Holl. Stoomtramweg Maatschappy Haarlem
Leidon bedroeg in November 1889 7352.64
en in Nov. 1888 6746.90. Sedert 1 Januari
1889 ƒ88,936.39, tegen 76,825.32 over
hetzelfde tydvak van 1888.
De bekende Haagsche duelzaak,
waarvan wy reeds melding maakten, wordt
morgen, 5 December, voor de rechtbank te
's-Gravenhage behandeld.
Men schrijft ons uit Katwyk
aan Zee, dd. 3 December:
Hedennamiddag is de KW. 38, „de Vrouw
Johanna," van den reeder D. Ouwehand Az.,
welke de vorige week te IJmuiden binnen
kwam, hier aangekomen met 215 kantjes.
Eenige partyen haring werden hedenmiddag
afgeslagen, doch niet verkoeht. Ze werd opge
houden voor ƒ11.40
Te Haarlemmermeer is zekere
M. L. gearresteerd wegens diefstal van paar-
denTleesch aan de Vyfhuizen.
De 17-jarige zoon van B. v. A. is gearresteerd
wegens onbehooriyke handelingen.
i e werkstakers in de y a or- en
metaalindustrie te Rotterdam kwamen gister
avond weer byeen en ditmaal in een lokaal
o don Schiedamschen dyk. Naar schatting
waren vyfhonderd personen aanwezig. Smvoets
deelde mede dat de afgevaardigde zich gisteren
