N°. 8995.
feze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van <§pn- en feestdagen., uitgegeven.
Eetbare Vogelnesten.
Leiden, 15 Juni.
Feuilleton.
l)e kracht der liefde.
Maandag 17 Juni. A°. 1889.
LEID
PRIJS DEZER COURANT:
Vost Leiden .poe maandenf 1.10.
Franco per ps-st1.40.
Afeonderlijke "Nommera0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Ttn 16 regels 1.05. Iedere regel meer/0.17|.
Grootere letters naar plaatsruimto. Voor het in-
caseecren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Meóedeéling uit 's Rijks Ethnographisch Museum.
Eenige dagen geleden kwam een mijner
belangstellende vrienden aan het Museum een
bezoek brengen en vroeg of er in den laatsten
tijd ook weder iets nieuws gekomen was.
Jawel, -antwoordde ik, en iets zeer interessants
ook, namelijk een hoogst instructief model
eener vogelnestgrot. Vogelnestgrot, vroeg myn
vriend, wat is dat? Heeft u dan nog nooit
gehoord van „eetbare vogelnesten"? was mijn
vraag daarop. Neen, antwoordde hjjvan „eet
bare vogelnesten" heb ik nooit gehoord. Dan
zult ge zekér evenmin gehoord hebben dat de
som, die betaald wordt, door de pachters dier
aan de Zuidkust van Java gelegen grotten,
voor h9t recht om de nesten aldaar te mogen
verzamelen, een niet onbelangrijk gedeelte
der middelen uitmaakt, die in 's lands kas in
Nederlandseh-Indiü vloeien.
Ik ging toen voort met aan mijn vriend
eenige medodeelingen over dit onderwerp te
doen, hetwelk blijkbaar groote belangstelling
b(j hem opwekte.
Misschien is er ook onder de lezers van dit
blad de een of ander die ook behoefte heeft
-over de genoemde grotten iets naders te ver
nemen en ik wi! daarom de aan mijn vriend
gedane mededeelingen hier in 't kort herhalen.
■Op Mauritius, de eilanden van den Indischen
Archipel, Achter-Indië, de Philippijnon en do
Zuideee-eilanden worden de soorten van een
klein, tot onze gierzwaluwen behoorend vogel-
geslaoht „Collocalia" gevonden, die ook wel
„Sailanginen" worden genoemd; het z(jn
kleine vogeltjes van bijna geheel zwarte
kleur die hoogstens eene lengte van ±11
centimeter bereiken, terwijl ook de algemeene
vorm geheel op onze gierzwaluw gelijkt.
Alle soorten bouwen hunne nesten in rots
holten, meestal aan den oever der zee ge
legen. Zoo is het ook het geval met Collo
calia nidiflea, de echte Salangane, waarvan
de bovengenoemde beroemde eetbare vogel
nesten afkomstig zyn. De nesten zijn van
doorschijnend wit-grjjze kleur, bestaan uit
eene geleiachtige massa, uit het speeksel der
vogels gevormd, welke uit de speekselklieren,
voornamelijk die onder de tong liggen, wordt
afgezonderd. Dit geschiedt echter alleen ge
durende den broeitijd, wanneer de klieren bui-
tengew oon zjjn opgezwollen, maar gedurende het
eierleggen weder inkrimpen. Het nest heoft
den vorm van een vierde eener eierschaal,
met twee uitsteeksels, waarmedo het tegen
de rotswanden is bevestigd. De oogst der
nesten heeft driemaal in het jaar plaats,
terwjjl de vogels meestal viermaal broeien.
Het nest van den laatsten broeitijd wordt niet
geoogst, ten einde het uitsterven der soort
te voorkomen. Do meest vermaarde vind
plaatsen dezer nesten zjjn de holten van de
enorme kalkrots van Karang-Bollong aan
Java's Zuidkust De rotswand verheft zich lood
recht uit de zee en het plukken der nesten be
gint zoodra in de meeste jongen nesten voor
handen zijn. Tot dat einde zijn de verzame
laars genoodzaakt aan eene lange rotan-ladder
tot eene diepte van 200 voet naar beneden,
af te dalendie daarbij echter komt te vallen,
is verloren, en in de holten zelf nog dreigt
den koenen nestenzoeker groot gevaar voor
zijn leven, door de geweldige branding. Er-
zijn negen holten, waarvan elk een bepaal
den naam draagt en die allo alleen op de-
voormelde wijze toegankelijk zijn. Alvorens
naar boneden te dalen, houden volgens Epp
de nestenzoekers oen feestmaaltijd, offeion.
nog eens by den Waroeboom en na een
schietgebed tot Njai Loro Kidoel, de machtige-
Godin van den Oceaan, opgezonden te hebben,
vangen ze, de een na den ander, hun gevaar
lijken tocht langs dern loodrechten r-eitswand
naar beneden aan.
De massa der hier levende vogels gelijkt,
van boven gezien, op een bijenzwerm en in
het jaar 1847 bv. werden 1500 man met het
plukken der nesten beziggehouden. De hiel
en elders verzamelde nesten worden maar
China vervoerd en men schat de waarde vanden
jaariijksehen invoer daarvaa in China op 3
a 4 mill-isen gulden.
De Chineezen schrijven aan doze nesten
krachtgevende eigenschappen toe. Ze worden
echter ook als eene delicatesse van bijzon
deren aard, en niet alleen vee de Chineezen,
maar ook zelf in Europa hier en daar als
soep toebereid gegeten. Er worden vier
qualiteiten van nesten onderscheiden. Een
nest van de eerste qualiteit kost ongeveer
2.50 en 100 nesten wegen ongeveer 1
kilogram. Voor een pikol 50 kiiogram
wordt ongeveer 4 a 5 duizend gulden op
Java door de Chineezen betaald.
In vroegeren tyd was de in het district
Karang Bollong wonende bevolking verplicht
den pluk tegen geringe betaling te bezorgen
en de daarvoor aangestelde personen waren
van heerendiensten vrijgesteldmaar op 1
Januari 1872 werd de exploitatie der holten
verpacht en wel eerst tegen een pachtschat
van 37,000 gulden.
In 1888 bracht de pacht der gezamenlijke
vogelnestklippen op Java eene som van
178,tUlS gulden op, terwijl in 1887 daarvoor
eene som van 158,660 gulden werd betaald.
Bhjkens de bijlage S. S. bij het Koloniaal
Verslag over bet jaar 1888 -overtreffen de j
gezamenlijke pachtsommen voar de verpachte
middelen die van het voorgaande jaar met
28,337 gulder-, welk voecdeelig verschil voor
namelijk te -danken is *an de hooge pacht
som, welke -verkregen werd voer de vogelnest-
büppen in de residentie -Rembang. Terwijl
die van 1835 87 tegen f *9,440 's jaare
•waren verpacht, werd voor het volgend drie
jarig tjjdvat eene som van f "90,000 per jaar
.geboden.
J. E. -ScUMELTZ,
Conservator -by 's Rijks Ethns-
grapbisch Muceum te Leiden.
Dankbaar voor de vele blijken van sympathi-e
-er. vriendschap, welke de heeren officieren
van het hier ter stede liggend garnizoen zos-
ruimschoot-s zoowel van de zijde der studenten
al-s van LeiCens inwoners steeds-hebben moge®,
ondervinden, hadden zij gisteravond alle pogin
gen in het werk getiteld om als blyk dier
dankbaarheid dezen laatsten een genotvollen
avond te geven.
fiét streven mag in aSl® mogelijke opzichten
als «volkomen geslaagd -beschouwd worden;
het heeft geheel en al a&a het veorgestelde
doel beantwoord. De lustwarande ven „Zonder
zorg" was ,®p schitterende wijze versierd;
overai ontwaarde men draperieën, uit bet
Nederizndseh dundoek gevormdop de® muziek
tempel wapperde de driekleur te midden dor
faculteifcskleurea van Leidens hoog-esehool
de geheele tuin, a la giorno verlicht, leverde
een fantastischen blik op en daartu isehen
bewoog zich in bonte dooreenmengeling -een
keur van sehoone vrouwen en maagden.
Het collegium van het Leidsche Studenten
corps werd by z(jn binnentreden plechtig met
het „Iü Vivat" ontvangen door de kapel van
liet 4de reg. inf., onder directie van den heer
J. G. H. Mann ten gehoore gebracht. Ver
volgens werden wij vergast op het „Wilhelmus
van Nassouwen", om eindelijk onze aandacht
te kunnen'"wijdon aan het werkelijk sehoone
programma, waarvan de uitvoering herhaalde
malen talrijke en luide bijvalsbetuigingen
ontlokte.
Ten slotte het „Wien Neerlandscli bloed",
nogmaals hot „Iü Vivat" on hot concert had
een einde genomen om gelegenheid te geven
tot deelneming aan het bal in de eveneens
rjjk versierde zaal.
Nog lang bleof men daar gezellig bijeen,
sondwandelende en dansende op de maat der
muziek, om eindelijk huiswaarts te keeren met
de overtuiging dat de banden van vriendschap,
welke de zonen van Mars en Minerva veree
nigen, sterker, hechter aaneengesnoerd waren.
De Leidsche Vereeniging tot bevordering
van geregeld Schoolbezoek tracht in het begin
der maand Augustus, evenals in de voor
gaande jaren, den eervol ontslagen leerlingen
van do echolen voor on- en minvermogenden*
zoo openbare alsbyzondere, weder een
feest te bereiden, hetzij t0 Katwijk, Noord-
w (jk of elders. Zal zij zulks naar wensch
kunnen doen, zeo moet zy, evenals altijd, een
beroep doen op de ondersteuning van do ge
goede burgerij. Dat zij daarin zal slagen en
die jongelui als belooning voor betoonde vlijt
en getrouw schoolbezoek, een waar feest
genot zal verschaffen, getuigen die feesten
van vorige jaren, daartoe in staat gesteld
door de milde bjjdragen, steeds ontvangen.
Daarvoor zal de Vereeniging in de volgende
week eene lyst ter inteekening aanbieden, in
de hoop en etellige verwachting, dat zy in
ruime mate in staat worde gesteld, daaraan
te kunnen voldoen. Ieder, die getuige is ge-
weest van dergelijk feest, zal ten volle over-
tuigd zyn dat het met recht een ongekend
feestgenot mag worden genoemd, en zich
<eok nu gaarne bereid toonen, daartoe mee te
«willen werken. Der kinderen vreugd is toch
ock steeds der ouderen vreugd. Gaarne wordt
daarom deze poging in de welwillendheid van
ieder weldenkende aanbevolen.
- De afdeeling der Koninklyke Academie
van Wetenschappen, bestemd voor do taal-,
lotter-, geschiedkundige en wijsgeerige weten
schappen, zal bare gewone vergadering houden
op Maandag 17 dezer, in het „Trippenhuis"
te Amsterdam. Onderwerpen van behandeling
Taalkundige gegevens ter bepaling van hot
stamland dor Maleisch-Polynesischo volken.
Bijdrage van den heer Kern. De heerPleyte
zal spreken over den oudst bekenden Egyp-
tischen cilinder. Aanbieding eener verhande
ling van de heeren Schlegel en dr. Kühnert,-
over de zonsverduistering in den Schoe-ICing
- De voormalige resident van Tapanoelir
de heer Verkerk Pistorius, is door den
minister van koloniën belast met een speciaal
onderzoek van het vraagstuk der décentrali-
satie van het bestuur in Indiö en tot dat
einde gedetacheerd by het departement- van
koloniën.
Novelle van A. Godin. Uit het Duitsch.
5)
Het had acht uren geslagennu sloeg het
negen. Voorzichtig begon zij het kind, dat
onder het vertellen met zyn blond kopje
tegen hare borst was ingesluimerd, te ont-
kleeden. Plotseling sloeg het knaapje zyne
groote oogen op en riep„Is Papa thuis ge
komen? Kui t wil niet in zyn bedje eer papa
er is; Kurt wil op papa wachten."
Zy gaf hem een hartelyken kus, liefkoosde
zyn betraand gezichtje, want hy snikte alsof
hem het hart zou breken, zooals alleen kin
deren kunnen snikken, doch sliep schielijk
in, de heldere tranen nog op zyne rozeroode
wangen
Meta keerde naar de zitkamer terug, nam
den brief van hare moeder op, zonder hem
echter open te doen. Diepe droefheid begon
haar te overweldigen. Het dienstmeisje stak
het hoofd binnen, om te vragen, of zy het
eten zou opdoen; „het gevogelte was reeds
te gaar." Meta gaf een teeken met het hoofd,
om nog wat te wachten, en verzonk toen
weer in haar vroeger gepeins.
De gedaante van eene jonge vrouw deed
zich aan haren geest voor, die vier weken
geleden naast haar op deze canapé had ge
zeten. Herhaalde malen had zy van eene be
middelde jonge weduwe hooren spreken, die
kort geleden dicht in de nabuurschap was
komen wonen. Deze weduwe had gedurende
haar bezoek by Meta niet de minste blijken
van de levendigheid gegeven, welke men haar
toekende; terwijl zy alle moeite had aange
wend ora haar te amuseeren, was Max thuis
gekomen. Plotseling was toen het mooie
weeuwtje vol vuur en leven geweest. Sedert....
Eene plotselinge, byna lichamelijke smart
wekte Meta uit hare droomery. Zy streek
zich over het voorhoofd en voelde een gloeien-
den blos op hare wangen. Niet alleen stamel
den hare lippen nauwelyks hoorbaar„Schaam
u," haar geheele lichaam beefde van afgry-
zen over hare eigen gedachten. Nu opende
zy den brief van „thuis". Groote tranen drop
pelden langzaam door de lango wimpers heen
en vielen op het papier. Toen leido zy den
brief ter zyde en schreef in vliegende haast
eenige zijtjes vol.
„By het lezen van uwe vriendeiyke letteren,
liefste moeder, was het alsof ik uwe vrien
delijke hand my over het haar voelde stry-
kendoch niet om u daarvoor te danken kom
ik heden tot u, iets anders, dat ik tussehen
do regelen van uw brief door lezen kan, dringt
mij. Gij zyt te zachtaardig en goed om my
rechtstreeks te kennen te geven, dat gy over
my bezorgd zyt, en gy hebt my te lief om
my zonder omwegen te vragen of ik nog
gelukkig ben. Tijdens uw bezoek hier, hebt
gy my die vraag niet gedaan; gy hebt niet
eens doen blyken dat gy aan myn huiselijk
geluk twyfeldet. Papa en gy zyt uw geheele
leven zoo één in gevoelens en denkbeelden
geweest, dat het u niet anders dan verwon
deren kon, dat Max zoo zyn eigen weggaat.
Ik zou, als gij mij er naar gevraagd hadt,
gezegd hebben, dat Max gedurende uw be
zoek ten onzent meer dan gewoonlijk uitging,
dewijl by wist dat ik van uw welkom ge
zeischap kon genieten; dat zou echter niet
volkomen waar geweest zijn. Hy brengt wer
kelijk het grootste deel van zyn tyd des
avonds in gezelschap zyner kameraden door.
Mocht het u toeschijnen, alsof ik my daarover
bedroefde, dan bedriegt ge u; ik betreurde
het alleen dat gy zyn opwekkend gezelschap
zoo dikwijls moest missen.
Ik laat Kuit niet gaarne aan het dienst
meisje over; ook vermoeit my dat gedruisch
der wereld; de menschen weten gewoonlijk
niet wat zij aan mij hebben, en ik weet niet
wat ik met hen moet beginnen. Waarom zou
Max nu ook ontberen, wat my toch geen
genoegen geeft-, en waarom zouden de ande
ren zich zijn prettig gezelschap ontzeggen
Het is zoo natuurlijk, dat ieder zich tot hem
aangetrokken gevoelt, want van hem gaat
zulk een warme levensgloed uit, welken nie
mand zoo goed kent als ik. Wees niet be
zorgd over m(j; ik ben tot in het diepst
mijner ziel gelukkig. Een uur van zyne tegen
woordigheid maakt duizend uren van ont
bering goed. Hy geeft my dan al zyne liefde
en ware dit niet het geval, dan was bet toch
nog eeno gave des hemels hem zoo boven
alles lief te hebben. Als het mogelijk ware,
dat hy my ongelukkig maakte, ook dan nog
zou ik hem nog boven alles liefhebben. Ja,
ik zou myn ongeluk liefhebben, zéó rp, zóó
heerlijk komt my mijn leven voor, sedert ik
hem bezitten mag. Tot mjjn laatsten adem
tocht zal ik hem danken voor alles, wat hy
mij gaf, en nog geeft, want hij heeft zyne
vrouw en zijn kind lief!"
(Wordt vervolgd.)
CH tól DAGBLAD.
