SQC3.
j&SLtei*di£ij£ 2
A\ 1889.
Leiden, 1 Maart.
f Het-aantal kic-zers voor leden der Tweede
<geze fêourant wordt dagelijks, me! uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
PILLIS DEZER COURANT:
Vear Laiden per 3 ruatuiden1.1Ö.
Franco per post.. H 1.40.
AÊüQnderl^ito Noramere0.05.
.By da Loidsche Spaarbank werd in da
maand Febr. ingelogd 74544,27, terugbe
taald ƒ61156,281/,, terwijl zijn afgegeven 164
nieuwe- en geheel afgelost 111 boekjes.
I Ter 157ste vergadering van de afdeeüng
Leiden en omstreken der Maatschappij tot
bevordering der Bouwkunst, gisteravond in
hot Nutsgebouw alhior gehouden, had aller
eerst de kunstbeschouwing „Suite de 2D
Facades", con?ues dans ie goüt de l'Architec-
ture beige du lOme siècle par J. M. Bijssens
de Lauw, door deu hoor D. E. C. Knuttel,
plaatsdaarna werden door deu secretaris de
notulen der vorigo vergadering gelezen en ook
die der vergadering van Nijverheid, waarop
de ledon van do afdeeling van Bouwkunst
toegang hadden, en werden de notulen met
applaus goedgekeurd.
Do voer ai t ter dankte don heer Knuttel voor
de beschikbaarstelling van het plaatwerk, den
heer Van der Hoyden voor het inzenden van
•enige voorwerpen van ijzer ter bezichtiging,
heette den hoer Rietbergen als lid wolkom
en doed overgaan tot stemming over het tos-
laten als zoodanig van den heer L. Van Es,
die met algamasne stemmen als lid word aan
genomen. Daarna gaf do voorzitter don heer
P. J. Groen gelegenheid reeds dadelijk een
aanvang te nomen met zijne voordracht„Iets
ever eigenlijke en oneigenlijke bliksemaflei
ders', eene voordracht, welke voorafgegaan
werd door eene uitvoerige inloiding, waarin
zelfs sprake was van crinolines en waarin
men in kennis werd gestold met de genesis
■*Df wording der danios-tournures. Do voordiacht
zelve getuigde ook voor den humoristischen
goest rap den hoer Groen, terwijl in hot geheel,
maar vooral ook In het slot eenige „wenken"
werden gegeven.
Vervolgons werden de rapporten uitgebracht
•over vragen, gesteld door het bestuur dor
■Maatschappij, welke veel discussie uitlokten,
terwijl daarna tot loden der commissie voor
het zanden van 6tukkcn, teekenirgen enz. aan
het hoofdbestuur voor tijdschrift en weekblad
werden benoemd do lieoron Van Achterberg
en Jesse. Deze commissie bestaat dus thans
uit de heoren Van Loenen, Do Eocr, Van Lith
en de beide niouwgekozenen.
De heer Knuttel wensebte ten slotte een
brief gezonden te zien naar het hoofdbestuur
em dat te vragen of het wel prijsstelt op die
jt bijdragen, daar de schijn wel eens anders
B was. Aan dit verlangen zal worden voldaan.
Een paar zaken werden tot eene volgende
vergadering aangehouden en deze vergadering
jf «aalna gesloten.
Men meldt aan het „Hbl." Tan Het
Loo, van gister- (Donderdag) avond
Eene eonigszins merkbare verandering in
«ien tosstand des Konings valt ook op dit
«ogenblik nog niet te vermolden.
Dr. Vinkhujjzen heeft de laatste dagen
het paleis niet meer verlaten.
De zlskenoppasser Hemmes deed gisteren
voor ket eerst als zoodanig dienst.
I Heden hoeft Z. M. een paar malen voor
korten tijd het bed kunnen verlaten en scheen
zich daarbjj tamelijk wol te gevoelen.
Het afnemen der krachten schijnt in wer
kelijkheid grooter te zjjn dan zich opper
vlakkig laat waarnemen.
Ook de „N. R. C." verneemt dat de too
stend des Konings gisteren aanmerkelijk
kalmer was, nadat Z. M. des nachts lang
duriger had geslapen dan in vorigo nachten.
De aanvallen van pijn waren minder hevig
herhaalden zich ook niet zoo dikwjjls. Do
algemoene toestand blijft echter even zorg-
^wekkend, en de I-Iooge patiënt gebruikt nog
einig voedsel.
Men meldt ons lieden uit 's-I-IageDo
tojstand dos Konings bleef in de laatste dagen
onveranderd.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Tiu 16 regel* 1.05. Iedere regel meer/0.17^.
Orootere letters naar plaatsruimte. Voor het in-
ca6eeeren buiten de atad wordt 0.10 berekend.
■altijd
1,
Kamer, van de Provinciale Staten en van den
Raad in de gemeente Zegwaard, bedraagt,
vulgens do voorloopig vastgestelde kiezers-
ijjston: 129.
Ofschoon hot „H. Dbl." het bericht tegen
spreekt, dat -de onderwijswet van den Raad
van Stato bij do Regeering is teruggekeerd,
houdt het „Vad." de juistheid er van vol.
Het deelt mede dat het van bevoegde zijde
gisteren eene bevestiging er van ontvangen
heeft.
Het advies van den Raad van State is ge
arresteerd, en, met een advies van den Staats
raad mr. J. Heemskerk Azn., aan den Koning
verzonden.
De hoer I. Montagne, pred. te Vlisein-
gen, herdacht gisteren don dag, waarop hjj
vóór 25 jaren de evangelie-bediening to Kat-
tendjjk heeft aanvaard. H(j is achtereenvol
gens nog werkzaam geweest te Ter-Aar, 's Gra
vonland, Woudsend, Monnikendam, en sedert
1 Mei 18S1 in zijne tegonwoordigo gemeente.
Bedankt is voor hot beroep naar Nisso
(cl. Goes) door ds. IT. J. Hulscher to Reouwjjk
(cl. Gouda).
Het stoomschip „Prins Alexander", -van
Amsterdam naar Batavia", passeerde 27 Febr.
Perim; de „Prinses Mario", van Batavia naar
Amsterdam, passeerde 28 Febr. Dungoness;
de „Prins Froderik," van Batavia naar Am
sterdam, passeerde 28 Febr. Del Armi; do „Bur
gemeester Den Tex", van Amsterdam naar
Batavia, vertrok 28 Febr. van Genua; de
„Edam", van de Plata-Rivier Daar Amsterdam,
is 27 Februari te Santos aangekomen; de
„Soenda", van Batavia naar Amsterdam, pas-
seorde 28 Febr. Gibraltar.
Lezing „Haalschappelijk Belang",
In de groote zaal van het Nutsgebouw had
gisteravond eene samenkomst plaats van hen,
die do in de dagbladen gedane oproeping be
antwoordden tot bjjwoniiig eener lezing van
den lieer J. Nienhuis, uit Delft, voorzitter van
den onlangs gestichten Bond „Maatscbappoljjk
Belang", mot het doel om ook hier ter sledo
eene afdeeling op te richten.
Het lokaal was vrij goed bezet, zoowel dour
neringdoenden ia het groot en klein, door
fabrikanten op allerlei gebied en verdere be
langstellenden.
Van de zich hier gevormd hebbende voor-
loopige commissie verzekerde de heer S. De
Boer Az. dat het hem een groot gemiegen
was voor zulk eene talrijke vergadering den
heer Nienhuis te mogen voorstellen. Daaruit
bleek ook het belang, dat «r gesteld wordt
in het doel der Veteehiging: te eti'ijdea tegen
de verkeerde toepassing der coöperatie it> de
winkelvereeniginffen van „Sigen ffutp".
Dit was dan ook het onderwerp van des
heeren Nienhuis lezing, tevens om do vraag
na te gaan of „Eigen Hulp", zooals dia ver-
eeniging thans is ontaard, nog reebt van be
staan heeft.
Daartoe sloeg spr. allereerst een blik op
Engeland, waar jaren geleden samenwerking
ontstond, b. v. tusschen schoenmakers. Van
die mingegoeden sloeg do coöperatie echter
over op hooge staatsambtenaren, die reeds
over voldoende geldmiddelen te beschikken
hebben en de mingegoeden en neringdoenden
benadeelen. Bij de oprichting is de hoofdge
dachte geweest om do werklieden te hulp te
komen, daardoor het socialisme tegen lo gaan
eu wat de werkman bij karig loon ontvangt,
door coöperatie weer goed te maken. Tegen
samenwerking der werklieden tot aanschaffing
der noodzakelijkste levensbehoeften voert de
Vereeniging „Maatschappelijk Belang" geen
I strijd.
De hooge staatsambtenaren van „Eigen
Hulp" echter strekken bun gebied steeds
I meer en meer uit, zelfs tot luxe artikelen, wat
j op de samenstelling der maatschappij een
1 nadeeligen invloed moet uitoefenen. Tegen de
wanverhoudingen, welke daaruit ontstaan,
moet ten ernstigste geprotesteerd worden.
Wanneer officieren en verdere hooge ambte
naren, dio uit do staatskas hun traktoment
genieten, neringdoenden trachten te bena
delen, begaan ze een gevaarlijk werk.
Het zedelijk gevoel hooft in deze zaak ook
een woord mee te spreken. De stelling toch,
dat de arbeider zjjn brood waard is, schijnt
door de leden van „Eigen Hulp" blindelings
te worden voorbijgezien.
Er moet. daardoor noodwendig wrevel ont
staan. De afdeelingon van „Eigen Hulp" zjjn
toko's geworden, waar alles te koop is, waar
voor alles gezorgd wordt, ter uitkeering van
een hoog dividend. De groote toko hoeft geen
concurrent naast zichwat het bestuur in
koopt, mooten de loden koopon!
„Eigen Hulp" schaft de particuliero winke
liers wel niet af, maar hot neemt hun werk
in eigon handen, op groote, uitgebreide schaal,
in strijd met het oorspronkelijk dool der coöpe
ratie. Het is een dubbeltjes-quaestie geworden,
een winstbejacht, ton nadeole van den kleinen
winkelier. Zelfs zorgt „E. H." reeds voor begra-
fenisson, schoonmaken, stukadoorswerk, c-nz.
Alles past in zijn kader, als er maar geld
uit te slaan is. Later zal men zich misschien
nog wel tot de geneeskunde enz. gaan bepa-
lon, ala 't dit kan gelukken, wat men echter
mag betwijfelen. En dit is maar goed ook.
Er wordt voorgegeven dat „Eigen Hulp"
voor onvervalschte levensbehoeften zorgt. Dit
is eene zjjdelingsche beschuldiging tegen de
winkeliers. Niets is er echter tot nog toe van
gebleken dat hot betere waren verkoopt. Er
wordt daarmede daD ook niet meer zóó ge
schermd als vrooger. Trouwens tegen ver-
valsching kan alleen een goed Staatstoezicht
waken.
Ten andere gooft men voor als doelcon-
tanto betaling te bevorderen. Doch is bij
„Eigen Hulp" zelf niet reeds htt „maand
boekje" ingovoord en staan er bovendien ook
niet onbetaalde posten van meer dan een
jaar oud?
Na de pauze wees spreker op den treurlgen
toestand, waarin de handel tegenwoordig ver
keert. Vele winkeliers gaan de toekomst met
zorg te gemoet on lijden een kwijnend be
staan. De strijd om hot bestaan wordt steods
grooter. Dit is hoofdzakelijk do schuld van
„Eigen Hulp." Zjj, die hun traktement uit
staats- of gomeentekas ontvangen, mogen zich
niet als winkeliers opwerpen. Men moet leven
en laten leven. De behaalde voordeelen z[jn
bovendien meestal slechts denkbeeldig en wor
den hoofdzakelijk behaald op luxe artikelen,
niet op tie eerste levofisbshoeftel). Toch be
strijdt men oen stand, den winkelstand, op
leven en dood, wil men dien met omiergang
bedreigen.
Is het echter oen oorlijko strijd, eene eerlijke
concurrentie, gevoerd door hen, die over zoo
veel meer kapitaal te beschikken bobben, tegen
over hen, die zich met eon klein winstje moeten
tevreden stellen, tegenover hen, die, b(j ..Eigen
Hulp" vergeleken, parasieten worden genoemd,
maar toch onder vrjj zware lasten gebukt gaan
Het tegenwoordig streven en werken van
„Eigen Hulp" is eene parodie op den vooruit
gang, is een stoot tot meerderen achteruitgang
der maatschappij'.
Spr. las nader enkele ingezonden stukken
uit bladen voor, waarin mode word gewezen
op het denkbeeldig hooge dividend, dat door
„Eigen Hulp" wordt uitgekeerd, omdat de
prjjzen voor enkele artikelen hooger worden
gesteld dan ze inderdaad zijn.
"iVat blfift dus over als reden van bestaan
voor „E. H."? De betere qualiteit der artike
len Ook deze is, gelijk reeds werd aangetoond,
denkbeeldig.
De Eegeering moet er dus op gewezen
voiden dat staats ambtenaren niet als nering
doenden mogen optreden, want het land zelf
Hjdt er ook schade door. In Den Haag b. v.
heeft „E. H." in de verschillende winkels een
jaarlijkscbon omzet van ruim ƒ700,000 en't
betaalt in verhouding daarmede slechts éön
zeer laag patent. Hoeveel winkeliers zouden zulk
oen bedrag te zamon gaarne ontvangen ?De
patent belasting zelve is reeds onbillijk, maar
zóó wordt die onrechtvaardigheid nog grooter.
Krachtig moeten do handen, tot het tegen
gaan van het voortwoekerende kwaad, wor
den inééngeslagensamenwerking tot be
strijding van dit kwaad is een allernoodzake
lijkste plicht; het is een gemeenschappelijke
vjjand, die bekampt moet worden. Daarom is
dezer dagen do nieuwe bond „Maatschappelijk
Belang", in tegenstelling van „Eigen Belang",
opgericht, welke bond zich nu deze taak ten
doel stelt. Met den wensch om zich daarbij
aan te sluiten, door stichting eener Leidsche
afdeeling, besloot spr. zijne met gloed en over
tuiging voorgedragen rede, welke met een
luid applaus werd beantwoord.
Van do daarna geboden gelegenheid tot
debat werd door niemand gebruik gemaakt.
Toon vroeg de heer De Boer welke heeren
zich dan als loden dor op te richten afdeeling
wenschten aan te sluiten, waarna de heer
Nienhuis, door voorlezing van het reglement
en het doen van verdere medodeelingon omtrent
de voordeelen, welke do oprichting van eene
afdeeling aanbiedt, doel en strokkiDg van den
Bond nader uiteenzette. Tot het doel van
den Bond bohoort, onder meer:
1 o. Bestrijding van de verkeerde toepassing der
Coöperatie. 2o. to trachten wettelijke regeling,
betere waarborgen te erlangen voor den ver-
kooper, by faillissementen. 3o. uitschrijving
eener prijsvraag naar goede oplossing: Vrijhan
del of prntectio. 4o. Voorlichting aan deKamers
van Koophandel in zaken, den kleinhandel be-
treffendo. 5o. Het bestuur is centraal bureau
tot het indienen van klachten over bestaande
verkeerdhedon, waarop de Regeering kan ge
wezen worden.
Van do aanwezigen verklaarden zich, bij
aflezing der presentielijst, 51 mot het beginsel
tot vestiging eener afdeeling te vereenigen.
Deze heeren zullen eerstdaags worden op
geroepen om nadere bepaliDgon vast te stellen
en tot het verkiezen van een bestuur. jDe
heer Nienhuis hoopte dat die werkzaamheden
met succes zouden bekroond worden, waaraan
hij niet twijfelde.
Ook de heer Sillovis, van Loiderdorp, twjj-
feldo niet aan de goede vruchten van het
streven des heeren Nienhuis zeiven, wien hjj
dank bracht voor rjjn flink optreden in deze
zaakterwijl de voorzitter der voorloopige
commissie den heer Nienhuis namens de ge-
lieele vergadering derh dank bracht voor dé
gehouden belangrijke lezing en allen aanspoorde
tot samenwerking ter bevordering van heb
doel van „Maatschappelijk. Belang."
Gomengd N lenw».
Hedenochtend te ongeveer elf
uren is do werkster van den heer II., een
emmer water scheppende, in den Ouden Singel
geraakt, doch spoedig zonder bekomon letsel
gered door een 16-jarigen jongen, genaamd
Samuël Van Welzen.
De dame, wier 1 ij k te K a t w jj k
werd opgovisclit, behoort te huis te Noordwjjk.
Men schrijft ons heden uit Kat
wijk aan Zee: Hedenmorgen hebben één
Zandvoorder en :i Katwijker schuiten afge
slagen. Ze besomden van 37 tot 140. De
vischprjjzen waren nog al hoog: 8 stuks rog
werd verkocht voor 4.60; kabeljauw 1.59
por stuk, schol ƒ8.50 per snees, tong 14 per
snees en gullètjos (jonge kabeljauwen) tegen
4.25 per snees.
Als groote bijzonderheid kan worden mee
gedeeld dat door de schuit van den reedor
W. Taat, schipper B. De Best, 36 snees gul
letjes werd aangebracht, welke in óón trek
gevangen werden.
