April geschorst kunnen worden, wegens het
Paaechfeest.
Door den heer H. De Jongh, te Tiel
overleden, zyn de volgende legaten gemaakt:
aan do Louisa stichting te 's-Gravenhage
f 1000, aan het blinden instituut te Amsterdam
f 1000, aan het Groot Oosten der Nederlanden
te 's G ra von h age f 1000, alle onder den last
van vruchtgebruik.
Het stoomschip „Noord-Holland," van
Rotterdam naar Java, arriveerde 13 Febr. te
Port-Said; de „Zuid-Holland," van BataTiia
naar Rotterdam, vertrok 13 Febr. van yar.
seille; do „Prins van Oranje," van A^nsterdam
naar Batavia, passeerde 12 Fet^ Perim; de
„Soenda" vertrok 13 Febr. port-Said.
Z. M. heeft benoem^ tot hoogheemraad
van het hoogheernrpj^gghap (j6 yyf Heeren-
landen (Zuid-Holl^n()) (j. De Yor Hermenszoon
tot lid van bestuur van den polder Nieuw-
Rozenbu-g en Blankenburg (Zuid-Holland) M.
Van, Gaaien.
Het Leldsche Tooneel.
Met zyn eerste werk, met „die Rauber",
riep Schiller de eigenlijke Duitsche tragedie
in het leven, schiep hy dion tragischen styl,
welke, hoewel nu en dan vervormd en ge-
wljzjgd, toch tot op den huidigen dag eene
belaid toonaangevende macht heeft behouden.
ITO do waarde van het geheel echter te
künnen begrijpen, om dit tooneelstuk op den
waren prjjs te kunnen stellen, is het nood
zakelijk dat men eerst de geschiedenis, den
ooreprong van dit gewrocht kenne.
„Die Rauber" is niets anders dan eon geheel
e$ al actueel stuk; het is een hekeldicht op
de toenmalig heerschende toestanden; het is
cpne prediking tot revolutie, eene aanhitsing
tot omverwerping der bestaande machten.
Karl Moor is do verpersoonlijking van do
Duitsche jongelingschap uit dien tijd, met hare
democratische, revolutionaire neigingenhot is
eene schets van hare kracht en zwakheid;
het is eene formuleering van hare idealen,
van hare zucht naar vrijheid en onafhan
kelijkheid; het is do getrouwe uiting van den
„Sturm- und Drangzeit."
Zjjn „Franz" is eeno hevige philippica tegen
het recht der eerstgeboorte. Hy, die, geheol
buiten zyne schuld, alleen ten gevolge zyner
latere geboorte, misdeeld wordt, komt tegen
de natuur in opstand, wilde Schiller beweren.
Zoo ontstaat do Franz Moor, zoo ontstaat
de intrige van het stuk; van daar de haat
tusschen de beide broeders, van daar het
pogen van den jongere om den oudere in het
verderf te storten, van daar dat afschuwelijk
streven om door eigen toedoen te veroveren,
hetgeen de natuur, het toeval hem heeft ont
houden.
Dat is de stof, welke Schiller tot onderwerp
van zijn „Rauber" heeft gekozen; dat is de
basis, waarop hot geheele drama steunt, dat
is de oorzaak, dat Franz door vuigen laster de
vloek des vaders over den zoon, de onterving
van zyn broeder tracht te verkrygen, dat hy
alle mogeiyke pogingen in het werk stelt om
dezen Uit hot hart zyner Amalia to verbannen.
En ale hy Karl valscheiyk heeft laten weten
dat hy door zyn vader is gevloekt, dan komt
dezen in opstand tegen de monschheid, tegen de
maatschappü, tegen alles; dan wordt hy roover,
pleegt talloozo misdaden, steelt, doodt, brandt
en offert eindolyk zyn leven op ter redding
van een armen man, voor óók een misdeelde
door de onrechtvaardige, onbillyke inrichting
der wereld.
Van deze actualiteit ontbloot, weergegeven
met talryke coupures, zooals gisteravond het
geval was, heeft het gehoel, met opgeschroefde,
dikwyis onbegi ypeiyke taal verrykt, met tal
looze moorden en doodslagen, veel overeen
komst met het genus der draken.
Het was dan ook niet zoozeer aan het
exerpt van Schillers werk dan wel aan Ernst
Possart, dat het publiek zyno aandacht wydde.
Het was de vertolking van den Franz Moor,
door dezen gevierden Duitschen tooneelspelor
gegeven, welke aller bewondering afdwong.
„Es 1st sehr schwer den Carl gut zu spielen
und eben bo schwor den Franz vollig zu ver-
•derben", schryft Bulhaupt in zyne Drama-
j der Classiker.
Jv" ''ongewone mooiiykheid echter heeft
Die hu., p
enenmale overwonnen.
Possart ten e^
TI -uchelachtige, het afschuw-
Het lage, het h.. A
•<>der- en vadermoorder
wekkende van on re. -.Ve wyze jon [oon
spreidde hy op moesterly. rden> maar
en dat niet alleen door zyne mlmiet
meer nog door .zyne onovertrefbare
Deze was immer geheel en al geljj- 8an
het karakter, dat de acteur voorstelde.
Zacht, innig, liefdevol als hy den braven
zoon huichelt; krachtig, boos^fdlg, gig zyn
gemoed, zyne ziel in opsta*,^ i^omt tegen den
vader, die zyn zoon T^;ari boven allen lief
heeft; demonisch tegenover Amalia, als deze
zyne liefde rah da hand wystangstig, wan
hopend, vol vp/rtWyfeiing ai8 hy zyn bangen,
ontzettender, droom den ouden Daniël verhaalt
en eindr^yk wederom kruipend als hy zyn
broedom het leven smeekt (dit laatste is
®e^aeel alleenlyk voor Possart gecreëerdin
Schillers oorspronkeiyk drama toch pleegt
Franz zelfmoord).
Al deze hartstochten, al deze gemoeds
aandoeningen deed hy ons niet hooren, Pos
sart deed ze ons zien en gevoelenhy schetste,
teekende dat alles met de warmste, leven
digste kleuren.
Gaarne hadden wy meer gehad, gaarne
hadden wy ook de scène gezien tusschen den
angstigen, den den dood vreezenden zondaar en
den braven, eerlyken biechtvader, die zich door
geene bedreigingen laat afschrikken; maar
ook dit gedeelte heeft het lot der talloozo
bekortingen moeten deelen.
Het andere personeel kon ons niet byster
bekoren.
Den heer Bergmann als Karl, kunnen wy
enkele goede oogenblikken niet ontzeggen
over het algemeen echter zocht hy te veel
zyn heil in een zeker pathos; hy schreeuwde
en tierde te veel. De rooverbende, uit een
drietal half dolzinnige, razende acteurs en eenige
vreedzame Leidenaren samengesteld, was meer
komisch dan schrikverwekkend; de pater, in
casu gerechtsdienaar genoemd, leverde eene
recht vermakeiyke caricatuur.
Bepaald betreurenswaardig zalk een krach-
tigen reus, omgeven door zulke nederige
dwergjes.
Eene prachtige schildery eischt eeno ryke
lystheeft ze deze niet, dan gaat er veel van
het schoone verloren. Mr. L. H.
Gemengd Nieuws.
Door de politie alhier is proces
verbaal opgemaakt tegen een werkman van
de firma Oudshoorn Co., die zich aan dief
stal heeft schuldig gemaakt.
Het gebouw, waarin het „Leger
des Heils" zyn kamp zal opslaan, is, naar wy
thans met zekerheid vernemen, niet doordat
leger aangekocht, maar slechts in huur ge
nomen.
De bomschuit „Dina Cornelia",
schipper J. Roeleveld, reederes wed. v. d.
Toorn, welke gistermiddag afvoer naar de
„Ben Avon" voor Scheveningen, om lading
naar JJmuiden in te nemen, is naby dat schip
by 't opwinden van het anker daarop geloo-
pea, met dit gevolg, dat de schuit een zwaar
lek bekwam en spoedig door de bemanning
moest worden verlaten. De schuit is gezon
ken en stukken er van zyn reeds aangespoeld.
Ook de andere schuiten, die naby het schip
lagen, hebben door 't breken van de touwen
schade geleden, terwyi het opgekomen ruwe
weder 't noodig maakte naar den wal te gaan
en te ankeren.
Op grond van opgaven uit vroeger
eeuwen en meer stellige uit deze eeuw, be
toogt de „Haagsche Courant," dat het strand
te Scheveningen voortdurend in die mate
afneemt, dat in 1910 de ry weg by hoogwater
overstroomd zal worden. Van het badhuis, de
uitspanningsplaatson en de villa's aan het strand
zal dan ook niet veel meer zyn overgebleven,
en, gaat de afneming voort, dan zal in den
loop der volgende eeuw ook Den Haag zelf
verdwynenl
Dat men niet te voorzichtig kan
zyn met het onderzoeken van een lek in de
gasleiding, bleek gistermorgen te Dordrecht.
In de "Wynstraat aldaar werd te omstreeks
9 uren een hevige knal waargenomen en
ontdekte men, dat in de woning van den
heer K. B. eene gasontploffing had plaats
gehad, welke ontstaan was doordien de be
woner, onderzoekende de oorzaak van eene
in de badkamer sterk heerschende gaslucht,
zich mot een brandenden lucifer gewaagd had
in de nabyheid van den meter.
De schok scheen hevig te zyn geweest,
daar een binnenmuur omver was geworpen,
de ramen stukgeslagen en de pannen van het
dak waren gerukt.
Het onheil had geen brand ten gevolge
en persoonlijke ongelukken zyn niet te be
treuren alleen bekwam do heer B. eenige
geringe brandwonden aan het hoofd.
Aan den H a a r 1 o m m o rs t raa t w eg,
hy de Liede, is in den vroegen morgen van
Saterdag bewusteloos aan den weg gevonden
eed ïëer schamel gekleed oud man. In eene
naasthyzyode woning gracht, overleed by
voordat er geneeeirvindige hulp aanwezig
was. Het lyk is later herkend als dat van
derf'60-jarigeh J. v. G., van Haarlem afkom
stig en levende in armoedige omstandigheden.
Een 21-jarige boerenknecht, die
verleden jaar by ongeluk te Lievevrouwe-
Parochie een 14-jarig meisje doodschoot, is
door de rechtbank te Leeuwarden vryge-
sproken, omdat overtuigend was gebleken,
dat hier van geen opzet sprake was. De be
klaagde begreep er niets van, dat hy vry
was en men moest hem wel tweemaal zeg
gen, dat hy huiswaarts kon keeren, eer hy
het geloofde.
Heeft hier een geweldige sneeuw
storm gewoed, heden door sterken dooi ge
volgd, ook uit byna alle landen komen sneeuw-
berichten. In Frankryk is het spoorwegverkeer
op verscheidene iynen zeer belemmerd of geheel
gestremd en te Duinkerken woei gisteren een
sneeuwstorm. In Spanje heerscht de winter
eveneens met groote gestrengheid. Op enkele
plaatsen in 't noorden wyst de thermometer
14 graden onder nul; de wegen zyn versperd
on in het Grelosgebergte ligt de sneeuw drie
tot vier meter hoog. Te Konstantinopel woedde
Dinsdagnacht insgeiyks èen hevige sneeuw
storm.
Men vreest dat de overgroote massa sneeuw,
welke in Silezië gevallen is, waar de rivieren
toch reeds hoog stonden, aldaar weldra over
stroomingen zal veroorzaken.
De eigenaar van den olifant,
welke vóór eenige weken te Brussel een
kind doodde, is veroordeeld tot het betalen
eener schadevergoeding van 600 fr. aan den
vader van den jongen.
Eene aardbeving werd teSan-
Jaciente (Vereenigde Staten) gevoeld en bracht
weinig andere verwoesting aan dan in eene
balzaal, waar onder de 200 dansers eene ge
duchte paniek ontstond. Velen sprongen uit
de ramen en werden met gebroken ledematen
opgenomen.
De Congo-regeering heeft aan
eene Belgische firma concessie verleend voor
den aanleg van eene stoomtram tusschen Banana
aan den mond der Congo en Boma.
Te Ahaus, by Munster, sloeg des
avonds de bliksem in den toren van het
kerkje en veroorzaakte brand. Na vyf uren
arbeids gelukte het, den toren voor ondergang
te vrywaren. De brand verspreidde groote
ontsteltenis, daar men onmiddellyk dacht aan
hetgeen in het jaar 1863 plaats had. Toen
werd, door eene zelfde aanleiding, de geheele
gemeente in de asch gelegd.
In een verslag van denEngelschen
consul te Stettin wordt de aandacht er op
gevestigd, dat de invoer van haring uit Noor
wegen in den laatsten tyd zooveel grooter
is dan die uit Nederland en vooral uit Schot
land. Hy zegt daarvan:
„Groote hoeveelheden Noordfjordharing zyn
hier in het voorjaar aangebracht en voer
lager pryzen verkocht ter vervanging van
de Schotscbe. De Noorsche Vaar-haring, die
lang hier niet ter markt is geweest, heeft
weder zeer goedkoop plaatsing gevonden. De
vroegere aanvoer en de uitstekende qualiteit
hebben tot zekere hoogte bygedragen tot den
toenemenden afzet. Eene tweedereden is echter
gelegen in de wyze van soeteeren, schoon
maken en verpakken. Tegen de Schotsche
haring wordt als grief opgegeven dat men
niet meer aan kan op het getal en de merken
der vaatjes; verschillende soorten zyn vaak
byeengepakt en als goede soorten wordt soms
gemerkt wat onrype visch is. Daarentegen
is by de Noorsche haring de kooper altyd
zeker het getal en de soort van visch te
krygen, die op de factuur staat vermeld."
Deze mededeeling is voor onzen haring-
handel zeker niet zonder gewicht.
Vreeselyke dood. Zekere mad.
Petit, 74 jaar oud, wonende in de rue do
Rocher, te Parys, is eergisteravond by hare
thuiskomst slachtoffer geworden vaa een zon
derling ongeval. Zy bewoonde in Ëet huis eene
kamer op de eerste verdieping en had gelyk-
vloers haar magazyn. Eene wenteltrap voert
naar de eerste en toen zy boven op de trap
gekomen was, verloor zy eensklaps het even
wicht en viel achterover. Zy viel juist tusschen
den muur en de trapleuning en bleef daar
vastzitten, zonder zich nog te kunnen ver
roeren; de ongelukkigo riep, maar hare stem
werd onder hare kleederen gesmoordniemand
hoorde haar, en zy bleef aldus den ganschen
nacht met het hoofd naar beneden op de trap
liggen. De arme verstikte langzamerhand. Eerst
des morgens, toen de werkvrouw kwam, vond
deze haar in dien zonderlingen toestand dood.
I— i I g=9
BUITENLAND.
DmltMhland.
Professor Geffcken heeft de instelling voor
zenuwlyders te Constance verlaten en zich,
evenals baron Roggenbach, naar Zwitserland
begeven.
In de Berlynsche pers wordt de vraag-
omtrent de opvolging van den rijkskanselier
nog druk besproken.
De „Vossische Zeitung" brengt heden een
artikel ten einde over dit onderwerpen komt,
evenals de „Indépendance beige" voor ge-
ruimen tyd reeds, tot het besluit dat de kan
selier nieuwe lauweren zou voegen by die,
welke hem bereids ten deel zyn gevallen voorde
gewichtige diensten, zyn vaderland bewezen,
zoo hy zich persoonlyk aansloot by de instel
ling van een verantwoordelyk, kabinet voor
het keizerryk.
Italia.
De onderhandelingen tusschen Rusland on
het Vaticaan voor de hervatting der regel
matige diplomatieke betrekkingen zyn een
stap verder gekomen. De Paus heeft nl. ver
klaard niet voornemens te zyn de Polen in
hunne nationale beweging te steunen en juist
was de Foolsche quaestie tot nog toe een
hinderpaal.
Ten einde de werklooze arbeiders te
helpen, heeft de gemeenteraad van Rome be
sloten, onmiddellyk eenige werken, waarvan
de kosten 600,000 lire zullen bedragen, uit
te voeren.
Qroot-Brlummli.
De heer W. O'Brien is door een groot ge
leide van zyne gevangenis te Clonmel naar
Tralee overgebracht om te Killarney terecht
te staan wegens overtreding der dwangwet.
Het ging niet zonder tegenstand van de zyde-
der bevolking. Te Tipperary moest de politie
met geweld een weg banen voor den trein,
waarmede de gevangene vervoerd werd. Het
volk wierp met steenen de ruiten der rytuigen
in, waardoor een groot aantal agenten gekwetst
werd. Te Malow gekomen, moest O'Brien
overstappen in een rytuig 3de klasse van een
byzonderen trein, doch hy weigerde en moest
met geweld er in geheschen worden.
De heer Parnell moet voornemens zyn
een proces wegens eerroof tegen de „Times"
voor de Iersche rechtbanken aanhangig te
maken, daar zyne aanklacht voor de Schotsche
rechtbanken, naar men weet, is afgewezen.
Op Afrika's westkust hebben de Engel-
schen met de inlanders gevochten en hen na
een stryd van anderhalf uur verslagen. Drie
honderd inlanders werden daarby gedood.
Opnieuw wordt verzekerd dat de Engel-
sche regeering er ernstig over denkt om over
te gaan tot de invoering van het decimale stelsel
van munten, maton en gewichten.
Ooatenr^Hong.-Monarchle.
Uit Budapest wordt gemeld dat de keizer
gisteren de voorzitters van beide Kamers ont
ving, om hem het leedgevoel van het Parle
ment over den dood van dén kroonprins te
betuigen. De keizer antwoordde in hoofdzaak
het volgende:
„Myn vertrouwen in don Allerhoogste is
onverzwakt. In den steun der keizerin en in
de sympathie myner volken vind ik de
kracht, welke ik behoef tot het volbrengen
myner taak. Ik hoop dat do leden van het
Parlement my die taak door hunne bekende
toewyding zullen vergemakkelyken en my
ook in het vervolg zullen bystaan by het
verwezenlijken myner plannen. Ik zal nooit
ophouden myne plichten na te komen en
reken daarby op de wetgevende macht van
myn geliefd koninkryk Hongarye, dat de
behoeften van de tegenwoordige treurige om
standigheden zal beseffen en, ook uit het
oogpunt van het gemeenschappelyk belang,
zyn steun zal verleenen, zoowel aan my als
aan myne regeering, welke myn volle ver
trouwen bezit."
Op eene aanspraak van den burgemeester
antwoordde de keizer: „Ik hoop dat gedu
rende de weken, wolke ik met myne ge
malin in de hoofdstad van Hongarye gedu
rende den rouwtyd denk door te brengen,
golyk tot dusver, onze smart zal worden ge
lenigd door nieuwe bewyzen van trouw en
gehechtheid."
Inmiddels hebben te Pesth weder samen
scholingen plaats gehad voor het gebouw der
Kamer van Afgevaardigden. De volksmenigte
schold op de afgevaardigden en op de ministers
en juichte de leiders der oppositie toe. Overi
gens werd de orde niet gestoord.
De familie Vetsera heeft den dood der
