4
N°. 8857.
Woensdag 2 «TarasiairL
A0. 1889.
feze $ouro.nt wordt dagelijks, met uitzondering
van fon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Bericlit.
OUDEJAARSAVOND.
Leiden, 31 December.
vTTl Vet°' J" a H"
LEIDSCH
PRUS DEZER COURAOT:
Toor Lelden par 3 ma*nden«>* f MO.
franco per poet1.40.
A&ondorlflke Konunexe.m 0.05.
Wegens den Nieuwjaarsdag zal <tezr
Courant Dinsdag-avond niet ver
schijnen.
§CIIËVRK1LENDER§ voor het jaar
1.989 zjjn nog a 20 cents ten onzen Buree'.e
te bekomen.
Oflloieele Kennisgevingen.
Do Burgemeester der gemeente Leiden brengt bij
deze 'tor algemcone kennis dat liet Bnrcan van
-den Burgerlijken Stand op 1 Jannari 1889,
Nieuwjaarsdag, geopend zal zijn van des middags 12
tot des namiddags tweo uren, uitsluitend voor de
aangitbn van den Burgerlijken Stand.
L ei d e n De Burgemeester voornoemd,
31 Doe. 1888. DE KANTER.
"Wat is het toch, dat op onze stemming
don laatsten avond van het jaar dien stempel
van ernst, van weemoed drukt, wolken het
ons niet mogelyk is, al wilden we ook, daar
van verwijderd te houden?
Al wilden we ook, ja, maar we willen
niet. Wfl govoelen niet de minste geestver
wantschap met dezulken, die in ernst iets
verschrikkelyks vermoeden, want verder
reikt hunno kennis niet. Levensvreugde en
levensernst gaan niet slechts hand aan hand,
dat is te zwak uitgedruktzij zjjn onafschei
delijk, ze vullen elkander aan, de eerste is
zonder de laatste onbestaanbaar.
Dat neemt niet weg, dat er voel smartelijks
gelegen is in do gedachten, welke menig onzer
op dit oogenblik bestormen, en men moet
dat zelf hebben doorleefd, om er den voller,
omvang van te bogrijpen. Nietwaar, gjj zit
xar, in don stillen huisel(jken kring, ge
spreekt het misschien niet eens uit in hoor
bare klanken, want gij leest het in elkanders
blikken, dat dezelfde gedachte u onophoudelijk
vervult, - verleden jaar, op dat uur, was
eene thans voor immer ledige plek nog bezet,
klonken vandaar nog zoo vriendelijke, liefde
volle woorden u tegen, ge herhaalt ze,
ge hoort ze opnieuw, ofschoon die mond
gesloten is
Maar, zegt eens, gij allen, wien het schel-
-dend jaar zoo diepe wonde sloeg, zoudt gjj
voor iets ter wereld dat uiir van herinnering
willen missen Is het niet, alsof de gedachte
aan de liefde, aan dat thans uitgebluschte
leven verbonden, u opwekt omhoog te zien,
omhnog en vooruit?
Doch we willen deze gedachtenreeks niet
vervolgen. Niet hek individueele leven is het
terrein, waar w(] in de eerste plaats enze
gewaarwordingen hebben to zoeken; slechts
een zeer bescheiden blik in het heiligdom van
bet gezin moge ons bij uitzondering geoorloofd
zijn, en dan gaan we verder, w{jl de alge-
mecno en publieke belangen onze aandacht
vragen.
"Wat de reden was, dat ons eerste woord
op deze-o avond van herinneringen meer dan
ooit van weemoed getuigde? Ons trof do ge
dachte, dat hot vaderland in het afgeloopen
jaar zulke smartelijke verliezen heeft geleden.
Mannen ziln heengegaan, sommigen op hoogen
leeftijd, anderen in den bloei der jaren, die de
glorie onzer natie vormden, op wie we trotsch
waren, die tot ver over onze grenzen met
de meeste achting werden genoemd. 0; mogen
wy het geene onherstelbare schade hoeten,
die ons werd toegebracht door den dood van
Anton Mauvo, den roem der Nodorlandsclie
schilderschool, van Hofdyk, den berninne-
lp kon, hoogdichtyjijkenKennem er min streel, j
van Vosmaer, den smetloozen priester in den
tempel van het eeuwig schoone, - van Vis
sering, den geloerde met een helder hoofd
on oen gouden hart, yoorganger op het ge
bied der staathuishoudkunde, - van den dap
peren Van Swieten, aan wiens naam zoo
menige schoone bladzijde uit onze krygsge-
schiedenis is verbonden? Wie, zoo vragen wil
on3 met bezorgdheid af, wie zal do plaatsen
komen aanvullen, door hun heengaan ledig
gelaten
Wat inzonderheid de nagedachtenis dier
mannen heilig moet doen zyn, en het one tot
plicht maakt een winterbloempje neder te
leggen op hunne laatste legerstede, het zjjn
niet 6lechts de uitnemende gaven, hun ge
schonken, en waarvan zy een zoo onwaardoer
baar gebruik hebben gemaakt, het is ook
het feit, dat zy waronmannen van karakter,
uit één stuk van de edelste grondstof go
houwen, die wisten wat zy wilden, wier hand
geen weifelen, wier mond geen bedrog kende.
En aan dezulken hebten wy meer dan ooit
behoefte. In een tyd, zoo tot overetelpens
gevuld met vraagstukken van den meest
dringenden aard, is plooibaarheid, is mee
gaandheid in de richting, waar het meesto
stoffelyk voordeel wenkt, niet do eigenschap
aan welker bezit de hoogste waarde mag
worden toegekend; moeten we, integendeel,
onszelven dwingen tot zedeiyke en maat-
schappelyke tucht, mogen we niet, door
ons loslaten van do bandon, aan welke van
alle zyden wordt geknaagd, medewerken tot
hot boderf, waarmode maatschappij en staat
worden bedreigd. Dien grooten voorgangers
evenaren in talenten, in diensten, aan het
vaderland bewezen, kunnen we niet; ons tot
huns geiyken opwerken in vastheid van
karakter, in gloed van overtuiging, dat is een
eiscb, welken we verplicht zyn ons te stellen.
Pal staan is noodzakelyk. Zoo monig feit
uit het afgeloopen jaar getuigde er van, dat
velerlei stroomingen do menschen in verschil
lende richtingen uit elkander dry ven; men
wil niet biyven dolen op de platgetreden
paden, men zoekt naar bevrediging van nieuwe
behoeften, en tracht zyn heil te vinden in
nieuwe formules. "Waarheden, welke eenmaal
onomstootolyk vast 6chonen te staan, worden
in twyfel getrokken; vragen van recht, op
welke het antwoord voor immer gevondon
scheen, worden opnieuw opgeworpenop den
grondslag van verschillende stellingen en
st9lsels vormen zich groepen, welke elkander
den rug toekeeren. Dat de geest van naden
ken on onderzoek vaardig wordt over volen,
is een vorbiydend verschijnsel; dat voor de
algemeene onvoldaanheid bevrediging wordt
verwacht door den bodem van het Recht te
verlaten en Geweld te prediken, is het groot©
gevaar. Bij dien stand van zaken is het
vooral noodig dat de arbeid der hervorming
ter hand worde genomen door mannen ^an
kloeken zin, van vooruitstrevende neigingen,
gohecht aan orde en wet, als de steunpilaren
van maatschappy en staak Indien dezen zich
laten bezielen door toewyding aan het alge
meen belang, dan kan de overwinning hun
niet ontgaan, in woerwil van de roekeloozo
bandon, wolke pogingen doen om de funda
menten van het sociaal gebouw te ondergraven.
Dat is de algemeene indruk, welken een blik
op de zoo afwisselende gebeurtenissen van
het vertrekkend jaar ons geeft, een indruk
van ernst, maar zonder vreesvan bezorgdheid,
maar niet van moedeloosheid. En het is niet
alleen de geschiedenis der vreemde natiën, die
ons zoo doot spreken: ook binnen onze gren
zen vielen feiten voor, die heenwijzen op
do noodzakelijkheid eener stipte handhaving
van l et verbond tusschen Yryheid on. 'Orde.
Voor het overige kunnen wy niet zeggen
dat 1888 zich ongunstig van zjjno voorgangers
onderscheidt. De stal onzer inwoning bleef
voor groote rampen gepaard: voorhaaiJrun-
nen wy zelfs van een gelukkig jaar
spreken. De vaderlandsche welvaart ontgroeit
langzamerhand aan de malaise, waaron
der zy een tydlang gebukt ging; er komt
meer leven in den handol en in de nyverhoid,
al ondervinden we nog In hooge mate de
nadoelen van eene egoïstische handelspolitiek,
door het buitenland in toepassing gebracht.
De landbouw hooft moeieiyke tyden te door
worstelen eene ongemeen slechte zomerweers-
gesteldhoid dreigde allen verwachtingen van
den oogst den bodem in te slaan. Ofschoon
later nog wel iets van het verloren gewaande
is terecht gekomen, zon de algemeene toe
stand nog minder bevredigend genoemd kun
nen worden, ware het niet dat by onze land
bouwende bevolking het streven bij toeneming
merkbaar wordt om met verdubbelde krachts
inspanning, door wetenschap en ervaring ge
leid, zelfs aan ongunstige omstandigheden het
hoofd te bieden.
Gebeurtenissen in onze Oost herinnerden
onze regoerders nadrukkelyk aan de verplich
tingen, eene koloniale Mogendheid opgelegd:
aan de noodzakoiykheid, onverpoosde waak
zaamheid te paren aan nauwlettende zorg
voor de belangen der bevolking.
Ruime stof tot dankbaarheid vonden we
in het feit, dat do vrees voor hot leven van
onzen dierbaren Koning niet werd verwezen-
lykt; te midden van de geschorste toebereid
selen tot herdenking van het herstel der
Noderlar.dsche onaf hank oiykheid, werden we
verheugd door het bericht dat het gevaar,
't welk 's Konings krankbed omzweefde, go-
weken was. Moge het ons vergund zyn, in
het jaar, dat zich aanstonds opent, in elke
gemeente van ons land met biyden zin
het feest te vieren van Zyne veertigjarige
Regeering I
En zoo treden we, met nieuwen moed, een
nieuwen jaarkring binnen. God zy in dat jaar
met Nederland en Oranje, ïïy zegeno ons
aller arbeid, en doe ons de plaats, welke wy
in hot maatschappeiyk samenstel innemen,
al zy het eene nederige, op waardige wyze
bekleeden, opdat olk onzer het zyne toebrenge
tot den bloei onzor gemeente, onzes vaderlands
en van de gansche maatschappy!
By de heden ten Raadhuize dezer gemeente
gehouden openbare besteding betreffende do
levering van bouwmaterialen enz., in 19 per-
coelen, werd besloten de gunning acht dagen
aan te houden.
De 2de luitenant Van Borselen, van het
Oost-Indisch leger by het leger hier te lande
overgeplaatst en by het 4de reg. inf. ingedeeld,
Is geplaatst by de 2de comp. het 2de bat., alhier
tn garnizoen.
Een 30 tal korporaals e» sergeanten titu
lair wachten hij het 4de reg. inf. nog op be
vordering tot sergeant.
By de heden gr nou der, openbare verkod
ping van cokes, in parijen van J00( 50, 10
en 5 hectoliters, waren de hoogste prijzen f 40,
f 30.50, f 4.30 en f 2.10de laagst F 4o'
f 20,50, f 4.20 er. 2.10.
De Konlnkiyke Academie Van "Weten
schappen, afdeel ing Natuurkunde, heeft ba-
sloten, in afwyking van y voorstel van den
Kyksbouwkundigen e.dviseur, slechts twee
stangen, met tweqtJ)jjC30mafl6j(jer8 0p de abdy
te Middelburg Uj plaatsen.
Dr. Hubrq^P.'t gaf een uitvoerig en zoer
interessant levensbericht van wyien dr. Paul
Hartlp'g, gewezen lid der academie.
'ftadat prof. Bierens De Haan eene korte
raededeeling had gedaan aangaande brieven
van Const. Huygens (den vader; aan P re
M. Mersonne, deed prof. J. A- C. Oudemans
eone mededeeüng betreffende de uitkomsten
van een onderzoek naar de draaiing der ringen
van Saturnus tpraecessie) ter verbetering van
fouten, door Bessol in zyne berekeningen ge
maakt, on bood prof. Van de Sande BakJipJjjion
PRIJS DER ADVEBTENTTEN:
y»n 18 «gel» 1.05. Iedere resol meer 0.17J.
Oroote.letter» nEEr pUeternimte. Toor het in*
«aeeerefi baitea de ited wordt 0.10 berekend.
het rapport az'n yan de sterrenwacht te Leiden.
Daaraan wet.den eenige modedeolingen vast
geknoopt b9tref?e.nd6 de Iongtebopalingen van
Leiden met Getting en. Leipzig, Dangast, Brus
sel, Bonn. Greenwich en Parijs en eenige an
dere resultaten van geodetische waarnemingen.
Ds. P. S. Bartstrï Ie Wassenaar heeft
toezegging van beroep ontVa'ngeu naar Zeven
bergen.
Tot lid van den gemeenteraad te Zoe-
termeer is gekozen de heer L. A. Verhoed".
Uit goede bron verneemt het „D. v. N."
omtrent 's Konings toestand, ('at de lyder
slechts zyne slaapkamer verlaat om zich naar
eene aangrenzende zitkamer te begeven,
avaarby hy ondersteund moet worden. Z. M.
is zéé zwak, dat er geen sprake van kan
zyn, dat hy zich in Januari naar Den Haag
zal begeven, zooals gemeld werd.
Voor het Loo staat een politie-agent ge
posteerd, die eiken voorbyganger aanmaant
om zich niet vóór het Paleis op te houden,
maar dadeiyk zyn weg te vervolgen.
Men neemt- omtrent alles, wat 's Konings
toestand betreft, zooveel mogelyk, geheim
houding in acht.
Do „Haagsche Kronieker" der „N. Gron.Crt."
herhaalt evenwol zyne vroegere geruststellen
de modedeelingen omtrent 's Konings gezond
heidstoestand. Naar omstandigheden gaat de
Koning in zeer bevredigende stemming het
jaar zyner 40 jarige regeering te gomoet. Do
nieuwjaarsdag zal zonder receptie voorbijgaan
slechts enkele notabelen zullen wellicht door
H. M. ontvangen worden, doch ovorigons
zullen te 's-Hage zoowel als op 't Loo belang
stellenden van hunne gevoelens tegenover HH.
MM. kunnen doen biyken door toekoning in 't
register.
Het meest waarschyniyk wordt 't in 's Ko
nings omgevii., geacht, dat Z. M. tot Mei
op het Loo biyft om dan ter gelegenheid
van zijn regeeringsjubilé naar do residentie to
komen.
De heer jhr. mr. J. F. Schuurbeque
Boeye is heden in de civiele zitting van bet
hof te 's-Hage, beëedigd als rechter in de
rechtbank aldaar.
De installatie zal aanstaanden Woensdag
plaats hebben.
Met gisteren begonnen, is in verschillende
gemeenten, waar tot hier too twee postbestel
lingen op Zondag plaats hadden, de dienst op
Zon- en feestdagen tot ééno bezorging inge
krompen.
Het stoomschip „Prins Maurits" arri
veerde 29 Dec. van West-Indiü te Niguw-Yoik;
do „Voorwaarts," van Amsterdam naar Bata
via, passeerde 30 Dec. Kaap St.-Vincent; de
„Bromo" vertrok 29 Dec. van Batavia naar
Rotterdam; de „Utrecht" arriveordo 28 Dec.
van. Rotterdam te Batavia; do „Prins
FVedenk," van Amsterdam naar Batavia»
arrifëorue 31 d9 „Soenda",
van Amsterdam, arriveerde 29 Dec. te Batavia.
g, JA heeft, ffiot ingang van 1 Jan.
1889, herbenoemd tot directeur val £iv,
trepót-dok te Amsterdam, bolast met de dage-
lijksche leiding van zaken, .jhr. H. O, Wichers,
aftredend djr??{?ur j fooi ingang van 1 Jan.
a. s., ter vervanging van de op 31 Dec. H.
aftredende en niet herbenoembare leden van
de geneeskundige raden, tot leden dier raden
benoemd voor Zuid-Holland: dr. H. Van Vol-
lenhove, te 's Hago, dr. D. L. Huot, hoog
leeraar te Leiden, en G. "W. Boot, apotheker^
te Gorkum, en tot plaatsvervangende le*"~
dr. H. Boursse Wils, t^'Leiden
Schmidt, te Rotterdar - -r. F. j. s.
te Nieuw-Lekkerl3' J' dr- M. S. P. Kras,
apotheker te V en F- B. Vechtmann,
tot kantouree' ^ravenhago; horbenoomd
T. W. P. Tflt®r"PIaatsvervanger: Zuidhorn,
Wijk-by-iv f f J Weort' P' M- Goyarts;
P' Vp'i /n m n J' Fabi"s; Appingedam,
-ü der Mark; Rotterdam No. 2 mr T
Van Blarkom; Dokkum, D. J. V. baron Van
