N\ 8835.
Dinsdag 4 I>eeeiiiDei*
A0. 1888.
<geze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
Pit nommer bestaat uit TWEE
Bladen.
Eerste Blad.
Leiden, 3 December.
I De heer dr. H. B. P. Kortmann herdacht
heden den dag, waarop hij vóór 25 jaren de
geneeskundige praktijk alhier aanvaardde.
J Mocht men met reden verwachten dat het
den geachton medicus niet ontbreken zou aan
jjawyzen van belangstelling in zjjn zilveren
jubileum, die verwachting is geenszins be
schaamd geworden. Talrijk inderdaad waren
die blijken, en zij werden hem vereerd in ver
schillenden vorm.
I Namens vroegere en tegenwoordige patiën-
Ben, en die zijn velen, bood de heer J. H.
ÏDonner den jubilaris eonige stoffelijke bewijzen
Ivan belangstelling en achting aan, bestaande
[ineene fraaie pendule met kandelabres, van
onix (kristal agaat) met verguld, een tweetal
schilderijen naar Muncasky en een album
tafeltje, eveneens van onix met verguld.
Feuilleton.
EEN SCHOON LANDVOOR VREEMDELINGEN,
LEIDSCÏÏ DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Toor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommora0.06.
'M Heden is benoemd tot concierge van het
Raadhuis, de heer Teunis Bik, en tot gemeente
bode de heer Johannes Schreuder. Op den
zelfden dag, 3 December, vóór 28 jaren, werd
de vader vaD laatstgenoemde in dezelfde be
trekking benoemd.
Tevens werd bij deze geschenken nog ge
voegd een album met de namen der patiënten,
die, op welke wijze dan ook, deelnamen aan
de aanbieding dezer huldeblijken.
De heer Donner deed deze aanbieding ver
gezeld gaan van eene hartelijke toespraak tot
[den jubilaris, die deze aanhoorde, omringd
Idoor zjjne familieleden.
In die toespraak wenschte de heer Donner
den geachten geneesheer nog eene veeljarige
praktijk toe en hoopte hij, dat deze nog vele
[jaren even nuttig mocht werkzaam zijn als
tot den huidigen dag.
De aanbieding en de welgemeende woorden
lieten niet na zichtbaar indruk op den dank
baren juiilaris te maken.
Voorts werden in den loop van den dag
(de bovenbedoelde aanbieding had hedenmiddag
te ongeveer twee uren plaats) nog vele vrien
den en kennissen bij dr. Kortmann aangediend
en door dezen ontvangen. Ook van hunne
zjjde mocht de geneesheer ondervinden dat
het hun niet onverschillig was dat de 3de
December voor hem een gewichtige gedenk
dag is; ook uit hun mond mocht hij wenschen
tot zich hooren sproken, waarmede ook door
ons van harte wordt ingestemd.
3)
Het is niet moeilijk met hoogdravende rede
voeringen veel effect te maken (vooral als
men eene flesch azjjn er bjj haalt), maar de
ondervinding heeft al menigmaal geleerd dat
zekere belastingen, welke zeer billijk schenen
en al waren ze door de smeltkroes der econo
mische wetenschap beproefd, in de praktijk
niet billjjk waren. De progressieve belasting,
zooals die geroepen wordt om de armen te ont
lasten, zal hun niet baten en het land te
verarmen. Men wil nu aan 263 personen het
één vierde van hun inkomen ontnemen, maar
wat zal er gebeuren als hun dit niet aan
staat en als zij met hunne roerende have het
land verlaten? De vraag is al meer gedaan
en er is al op geantwoord„laat ze maar
heentrekken; zjj zullen overal buitensporige
belastingen aantreffen."
Alzoo moeten ze maar gaan met hun geld
en goed. Er zullen dan geene rijkaards in
Waadtland overschieten. Geene kwetsende
weelde meer, geene renteniers, geene équipages,
niets meer, dat uitsteekt of uitblinkt, allen
gelijk, maar ookallen even arm.
Namens de Leidsche afdeeling der Maat
schappij tot bevordering der Geneeskunde
brachten prof. dr. J. E. Van Iterson, als voor!
zitter, en dr. C. M. Van Voorthuysen, als secre
taris, hem een bezoek, terwijl eerstgenoemde
hem eveneens woorden van waardeering en
gelukwensching toesprak.
Bij de heden ten Raadhuize gehouden
openbare aanbesteding betreffende de leve
ring van schrijf- en bureaubehoeften, ten
dienste der gemeente-secretarie, en de leve
ring van 8choolbehoeften, ten dienste der
openbare lagere scholen, gedurende de jaren
1889 en 1890, is de gunning aangehouden.
De 1ste luit. P. W. Weber is bjj het 1de
reg. inf. verplaatst van Leiden naar Haarlem.
Aan het gebouw van het Provinciaal Be
stuur te 's Hage werd heden aanbesteed:
lo. het driejarig onderhoud van de Gouwe-
sluis en verder daarbij behoorende werken te
Alfen, provincie Zuid-Holland, behoorende tot
de werken van den waterweg van Amster
dam naar Rotterdam. Minste inschrijver was de
heer P. J. Christiaanse, te Leiden, voor 1043;
2o. het onderhouden van en het doen van
herstellingen aan de gebouwen der Rijks
universiteit te Leiden, gedurende het jaar
1889. Minste inschrijver was de heer W. Fran
ken, te 's-Hage, voor 27,348en
3o. het onderhouden van en het doen van
herstellingen en vernieuwingen aan de ge
bouwen der Rjjks hoogere burgerschool te
Gouda, gedurende de jaren 1889 en 1890.
Minste inschrijver was de heer Ch. P. W. Des-
sink, te Gouda, voor 2109.
Bjj de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes, in partijen van 100, 50, 10
en 5 hectoliters, waren de hoogste prijzen
40, 20,50, 4.30 en 2.15de laagste f 40,
20.50, ƒ4.20 en ƒ2.10.
Naar men verneemt, bestaat bij de Neder-
landsche Rijnspoorwegmaatschappij het voor
nemen, over te gaan tot eene belangrijke
wijziging en uitbreiding harer sporen enz. op
en naby het station Woerden, met welken
maatregel voornamelijk beoogd wordt, bevor
dering van het personenverkeer van Leiden
en de stations der Leidsche lijn met de andere
lijnen der Rijnspoorwegmaatschappij.
Ten behoeve van 's Rjjks centraal maga
zijn van militaire kleeding, uitrusting enz.,
te Amsterdam, zal Woensdag 5 December,
des middags te 12 uren, worden aanbesteed
de levering van 10,000 meter tentendoek en
2600 dekens voor den kampementsdienst.
Het onderzoek naar de voordeelen van
Maar in Waadtland is men niet zoo afkeerig
van weelde. Wat wordt er al niet godaan om
vreemdelingen te lokken, voor wie men prach
tige logementen bouwt! En wat voor vreem
delingen? Menschen, die vermaak zoeken, veel
geld verteren en voor wie tot in het onein
dige rijtuigen, spoorwegen, stoombooten, paar
den, ezels worden gebouwd en aangehouden.
Het is eenige jaren geleden, toen de demago
gische man met de zeis op den schouder zich
volstrekt niet ergerde als hy wyken moest
voor het vierspan van een Rus, die zich prins
Het noemen en die ten slotte bleek een avon
turier te zyn. Daar werd toon niet naar ge
vraagd; hy strooide goud langs zyn pad en de
Uppen van den radicaalsten logementhouder
plooiden zich vleiend tot het uitspreken der
vorsteiyke titels die de oplichter zich gaf.
Geheel anders staat een Waadtlander er by.
Wanneer zyn vader of zyn grootvader eenig
fortuin heeft gemaakt en nagelaten aan hun
afstammeling, die in het Kanton leeft en woont
en in de lasten draagt, dan maakt men hem
het leven zuur, stelt hem steeds hooger eischen
en meent dit veilig te kunnen doen, omdat
men wel weet hoe noode men zich kan schei
den van de plek, waar men door traditie aan
gehecht en door zaken gevestigd is. Het is
zooniet licht besluit men om zyn land, ver-
asphalt-bestrating, heeft aan B. en Ws. van
's-Gravenhage geleerd, dat alles pleit in het
voordeel dier bestrating; dat zy wel iets
duurder is, doch daartegenover zóó groote
besparing op het onderhoud wordt verkregen,
dat ten slotte de onkosten vry wel geiyk zyn.
B. en Ws. wenschen daarom eene proef
met die bestrating te nemen, doch meenen
dat deze eerste proefneming moet geschieden
in eene straat, welke de verbinding uitmaakt
tusschen twee stadsgedeelten, welke ook langs
parallelwegen op eenvoudige wyze zyn te
bereiken, ten einde daardoor zooveel mogeiyk
te gemoet te komen aan klachten, welke
mochten ryzen over het uitgJyden der paarden
op eene bestrating, waaraan zy niet gewend
zyn en waarvoor het hoefbeslag wellicht
minder geschikt is.
Het komt hun voor dat de Schoolstraat,
als voldoende aan deze voorwaarde, zich by-
zonder voor eene proefneming aanbeveelt, te
meer, daar die straat een goed riool bezit,
geheel tusschen trottoirbanden ingesloten ligt
en toch, wat de bestrating betreft, eerlang
vernieuwing behoeft.
B. en Ws. geven mitsdien don Raad in
overweging, hen te machtigen tot de proef
neming, terwyl zy zich voorstellen de finan-
tiëele regeling dezer aangelegenheid nader
aan zyne goedkeuring te onderwerpen.
In de Staatscourant zyn de uitvoerige
verslagen opgenomen van den uitslag der
eindexamens, dit jaar afgenomen aan de hoo
gere burgerscholen met vyfjarigen cursus.
Aan die examens werd deelgenomen door
293 jongelieden, van wie er 261 het diploma
verwierven. Onder do 32 afgewezenen waren
3 (van de 6) candidaten, die hunne opleiding
elders dan aan eene hoogere burgerschool
hadden genoten. De ongunstigste cyfers vinden
wy voor de hoogere burgerscholen te Schiedam
(2 afgewezen van 3), Delft (6 van 15), Rot
terdam (6 van 21), Hoorn (3 van 10). In Zee
land, Overysel, Drente en Limburg werd nie
mand afgewezen. Slechts één leerling van de
H. B.-S. slaagde niet in de provinciën Bra
bant (van 's-Bosch), Gelderland (van Zutfon),
Utrecht (van Utrecht) en Groningen (van
Groningen.) Behalve de reeds genoemden, wer
den in Zuid-Holland 1 afgewezen van 's-Hage
en 1 van Gouda, in Noord-Holland 3 van
Amsterdam, 1 van Alkmaar en 1 van Leiden
afkomstig.
Wat de toegekende punten betreft, de meeste
laagste cyfers (minder dan voldoende), werden
toegewezen voor de taal- en letterkunde, nl.
52 keeren; dan volgen de geschiedkundige,
wanten, vrienden, zaken te verlatenhet land,
vooral wanneer dat land Zwitserland is, heeft
aantrekkelykheden. Maar men vergete niet,
dat, wanneer in het oude Athene verbanning
de zwaarste straf was, waardoor men kon
getroffen worden, toen buiten Athene geen
genoegen, geen gemak, geene kunst bestond.
Tegenwoordig is dat anders. Menigeen vindt
buiten de grenzen van zyn land meer genoe
gens, meer weelde, meer gemak dan in zy'n
eigen land. Men vindt overal BCholen, men kan
in den vreemde zyne kinderen opvoeden zooals
men wil, men is b. v. niet verplicht, geiyk in
Solothurn, om zyne kinderen naar de Staats
school te sturen, en naar geene andere, eene
tirannie, die nergens bestaat. Men is nergens
zoo vry als in een vreemd land en men be
taalt er geene andere belasting dan het visum
op een paspoort. Wanneer een Waadtlander
het meer van Genève te zeer bemint om er
zich van te scheiden, dan heeft hy het slechts
over te steken en hy is op vreemden bodem,
waar hy geene belasting behoeft te betalen.
Het is een groot geluk voor Frankryk dat
daar geene belasting wordt geheven van het
psrsoonlyk roerend vermogen. Toen Frankryk
in 1871 de milliarden aan Duitschland moest
betalen, drong men er by Thiers op aan dat
by eene algemeene belasting zou heffen van het
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—6 regel» 1.06. Iedere regel meer ƒ0.174.
Grootere letter» naar plaatsruimte. Voor het in-
eaeteeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
staats- en handelswetenschappen met 41 kee
ren. Voor de overige vakken waren de onvol
doende cyfers slechts 22 tot 25. De ongun
stige cyfers voor taal- en letterkunde kwamen
29 maal op 83 candidaten voor in Zuid-Hol
land en 13 keer by 59 candidaten in Noord-
Holland; in al de andere provinciën slechts
10 keer by 151 candidaten.
Vermits het tydstip der verzending van
brievenmalen naar Paramaribo met het op
12 Dec. a. s. van Amsterdam vertrekkende
stoomschip van den „Koninklyken West-
Indischen maildienst" samenvalt met dat der
verzending naar Paramaribo met de Britsche
pakotboot, welke op 13 December a. s. van
Southampton naar West-Indië vertrekt, en
het voor de overkomst geen verschil uitmaakt
of de verzending met de eerste dan wel met
de laatste gelegenheid geschiedt, zal ditmaal
van den weg van Southampton alleen wor
den gebruik gemaakt voor de verzending der
aangeteekende stukken, waarvan de afzenders
dit verlangen. (Sfs. Crt.)
Verleden week hoeft een luitenant ter
zee, op last van den minister van marine,
in vereeniging met den directeur van de red
dingsboot te Scheveningen, den heer W. Groen,
de opmeting verricht van het wrak van de
„Ango" af tot aan het hoogste punt der zee
op den dag der stranding. Die afstand bleek
te bedragen 384 meter, onverminderd den af
stand van het wrak naar de Moerbank, waar
op het schip strandde, maar waarvan het
sedert minstens 100 meter meer naar den
wal is geraakt. Tevens werd geconstateerd
uit de gegevens der vroeger gehouden proef
nemingen met vuurpylen, dat de verste draag
kracht dezer geen 300 meter heeft bedragen.
Aangezien de bestaande losse patroon
minder goed bruikbaar is voor het volgens
het stelsel-„Vitali" getransformeerde geweer,
zal voor het wapen der infanterie eene nieuwe
lesse patroon worden ingevoerd.
In verband met het bericht dat dr. G. J.
Legebeke, hoogleeraar aan de Polytechnische
School te Delft, als zoodanig zyn ontslag had
gevraagd wegens zyne benoeming tot directeur
der Eerste Nederlandsche Verzekerings-maat-
schappy op hot loven, tegen invaliditeit en
ongelukken te 's Gravenhage, verneemt de
„N. R. C." dat hy alsnog zyn ontslag niet
heeft aangevraagd.
Door de arrondissements-rechtbank te
's-Hage is, ter vervulling van eene openge
vallen rechtersplaats in dat college, opgemaakt
de navolgende alphabetische lyst van aanbe
veling jhr. mr. J. F. Schuurbecque Boeye
kapitaal of van de inkomsten. Thiers weigerde
en verklaarde geene belasting to willen heffen
van een kapitaal, dat hy niet kende, en dat
hy zou moeten uitvinden langs inquisitoriale
wegen. Dat kapitaal zou altyd min of meer
kunnen worden verborgen, of het zou zelfs
het land uitgaan. Hy wilde liever kapitaal naar
Frankryk lokken en het niet verschrikken.
Overigens is het onwaarschynlyk dat de 263
groote belastingschuldigen het Kanton zullen
vaarwel zeggen, maar behalve de uitwyking
der kapitalen, die toch mogeiyk is, zyn andere
gevaren voor het openbare vermogen te vreezen.
Het is bekend dat groote familiefortuinen
niet door vele geslachten heen standhouden.
Door vererving worden ze in kleine deelen ge
splitst, en onder de erfgenamen zullen er eenigen
zyn met kleine portiën, die van do belasting
zyn vrygesteld. Fortuinen zyn aan allerlei
wisselvalligheden blootgesteld en dikwyis
prysgegeven. In het Kanton worden niet veel
fortuinen gemaakt. De meeste Waadtlanders,
die ryk geworden zyn, verdienden hun kapi
taal in een vreemd land, en als zy de jaren
van rust bereikten, kwamen zy in het geboor
teland, waarnaar ze haakten, terug en daar
verteerden zy met hunne afstammelingen
hunne inkomsten.
(Wordt vervolgd).