N°. 8816.
A". 1888.
Qeze dCourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 10 November.
(Dit nommcr bestaat uit DELE i
Ei aden.
Eerste Blad.
Kikeriki.
Bewaring van krankzinnigen.
Feuilleton.
Brandtmann's Dochter.
LEIDSGHDAGBLAD.
nève vordert daarentegen de inmenging van
een luitenant van politie, enz.
Dit alles zjj echter bijwijze van adstructie
genoeg, dewijl in de practyk de faculteit er
zich bjj neerlegt, al heeft een geneeskundige
kring in het afgeloopen jaar eene poging aan
gewend om de medische verklaring buiten
controle van den kantonrechter te stellen.
Ziehier hoe men te handelen heeft, wanneer
in de verpleging van een krankzinnige door
het plaatsen in een gesticht moet voorzien
worden. Men overtuige zich ef er gelegenheid
daartoe is in een bepaald gesticht. Een bloed
of aanverwant in de op- of nederdalende lyn,
Of in de zyiyn tot den derden graad in be
grepen, de echtgenoot, de voogd of de curator
(niet de toeziende voogd of de toeziende curator),
schryft op een gewoon vel papier, een ver
zoek aan den kantonrechter, waar de patiënt
woont of verblyft, om dezen te mogen doen
opnemen in het gesticht, dat uitdrukkelyk
moet genoemd worden. Een dokter is er
natuuriyk eerst over geraadpleegd en die moet
(maar het mag niet do geneesheer zyn van
het gesticht) eene verklaring geven, dat de
patiënt lijdt aan die of die soort van krank
zinnigheid, onder anderen biykende uit de
omstandigheid, dat hy of zy zich zelf her-
haaldeiyk trachtte te verwonden met een
mes, dat hy met een vuurwapen iedereen
dreigt, dat hy zich de kleeren van het ïyf
scheurt, of iets dergelyks, zoodat de kanton
rechter, als hy niets vooraf van de zaak
weet of gehoord heeft, die feiten kan
laten nagaan of onderzoeken. Deze verklaring
wordt kosteloos geregistreerd en met het
verzoek aan den kantonrechter overhandigd,
die er zoo spoedig mogeiyk eene beschikking
op zet: Wy, kantonrechter (dat noemt men
de pluralis majestaticus) gezien, gehoord enz.,
machtigen den verzoeker den patiënt in het
gesticht zoo en zoo te doen opnemen.
Hiermede is de zaak afgeloopen en op
vertoon van dit stuk opent zich de poort van
het gesticht.
In kleine plaatsen doet men het veiligst,
er den kantonrechter of den griffier van
het kantongerecht over te gaan spreken, in
grootere plaatsen heeft men gelegenheid ge
noeg overal inlichtingen in te winnen. (JV. v. N.)
Hoort, lieve menschenl hoort myn bede.
"Wat ik eens was maakt my het weer.
Ik juich graag met uw kleinen mede.
Maar 't schaamle kind doet mij zoo zeer.
Noen, weert hem niot, waar 'k sta te pryken.
Ook hy noemt me een goed heilig man.
Geeft aan uw kroost myn feest, o ryken.
Maar denkt ook aan den armen man.
Deze regelen, door onzen volksdichter, door
W. J. Van Zeggelen in zyn „Sint-Nikolaas"
geschreven, heeft op het oogenblik de com
missie der volksbyeenkomsten tot de haro
gemaakt; ook zy roept thans den meerge-
goeden onzer stadgenooten die woorden toe;
ook zy vraagt hulp en bystand voor het feest,
dat zp den 7den December a. s. het schaamle
kind wil bereiden.
Zij stelt zich buitendien voor die hulpe te
beloonen; zy wil ook den schenkers een ge
notvollen avond geven, welken zy bepaald heeft
op den 3den December a. s.
Dan zal de door ons publiek zoo dikwyls
bewonderde, de zoo ontelbare malen toege
juichte tooneelspeler "Willem Van Zuyien, voor
het voetlicht verschynen met een aantal
boeiende en humoristische voordrachten, dan
zal eene in ons land zeer bekende zangeres
eenige liederen ten beste geven, terwyl het
orkest van den heer J. G. H. Mann dien avond
op waardige wyze zal besluiten.
Dat velen, zeer velen aan de bede van den
ouden Sint gehoor zullen geven, dat zij het
streven der yverige commissie cToor flinke
bydragen zullen steunen, de hun aan te bieden
inteekeniysten met naam en cyfers zullen
vereeren, hiervan houden wy ons dan ook
overtuigd.
Eene gezellige soirée, een blij, tevreden ge
moed en duizenden dankbare kinderharten, die
den milden schenkers een harteiyk „dank" toe
roepen, dat alles kunt gy, lezers, koopen voor
slechts wat gy geven wilt; maar vooral,
toont bij uwe gaven eerbied te koesteren
voor den schepper van ons Volkslied, toont
dat gy van dien bard, van Tollens, nog meer
kent en o. a. ook zyne regelen
Geeft burgers, geeft allen wat
En geeft wat veel, gij ryken
Wat gy ook betaalt, 't biyft steeds buiten
gewoon goedkoop.
Toegelaten is tot de evangeliebediening
voor het Prov. Kerkbestuur van Drente de
heer Cornelis De Hoog, cand. te Leiden.
De officier van gezondheid 2de k). J.
A. Tamson, van het O.-I. leger, zal den
24sten November per stoomschip „Prins Fre-
derik" naar Indië vertrekken.
Mr. Van Buren, oudste advocaat van
Rotterdam, in 1824 tot docter in de rechts
wetenschap bevorderd, is aldaar overleden.
Herhaalde malen deed hy in gewichtige ge
dingen van zich spreken.
PRIJS DEZER COURANT:
ViM.r Le.ueu per S muloden1.10.
>»*licu pob.t1.40.
AiKonderlyke Nomuera0.06.
Aan de Abonné's daarop, wordt by dit
nommer verzonden No. 7 van Kikeriki.
OÖlcïieele Kennisje vinden.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen
ter algemeeno kennis dat door HENDRIK PETRUS
TREL, alhier woonachtig, een verzoekschrift is inge
diend om vergunning voor den verkoop van storken
drank in het klein, in het perceel Jodenkerksteeg No. 8.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
9 Nov. 1888. E. KIST, Secretaris.
Veelmaals gebeurt het dat, wanneer in
kleinere centra, stad of dorp, voorzieningen
noodig z.yn in het belang van individuen, wier
abnormale geestestoestand plotseling tot on-
verwyld handelen noodzaakt, niemand juist
weet wat er gedaan moet worden, althans
de man niet terstond gevonden wordt, die
in dat geval bevoegd en bekwaam is raad te
verschaffen. Men loopt rechts en links en do
tyd, welke dikwerf kostbaar is, verstrykt.
De oude Wet van 1841 vorderde dat men
zich door een procureur tot den voorzittor
dor rechtbank by request wendde, met verzoek
den lyder in een gesticht op te nemen. „Men,"
dat zy'n alle bloedverwanten of aangehuwden
van don patiënt, zyn echtgenoot, voogd of
curator. De voorzitter stelde het stuk in han
den van den officier van Justitie, die zyn
oordeel over de zaak moest zeggen, natuur
lyk na onderzoek van het geneeskundig attest,
dat by het request moest overgelegd worden.
De nieuwo Wet van 1884, 27 April, Staats
blad No. 96, vereenvoudigde do zaak, tevens
meer waarborgen eischende, door alleen aan
familieleden in op- en neergaande linie onbe
perkt en in de zyiinie tot den derden graad
ingesloten, liet recht toe te kennen om de
verpleging van een patiënt aan te vragen,
en wel aan den kantonrechter, dewyl deze
voor allen meer bereikbaar is. Ook hier dient
«one geneeskundige verklaring by te zyn, doch
die moet zóó zyn ingericht, dat do kanton
rechter zelfstandig kan oordoelen. En juist
dit vindt soms bezwaar, dewyl er geneesheeren
zijn, die meenen te moeten volstaan met eene
11) Novelle.
Naar het Duitsch van Gravin M. Keyserling.
„Neen," zei hy haastig, „het moet vandaag
gebeuren. Je moet mij dadelyk aanhooren."
„Hier?" vroeg Mining geërgerd, „op den
publieken weg?"
„Waarom hier niet? Niemand stoort ons
hier."
Met moeite bracht hij de woorden uit en
Mining ziet hem ontevreden aan, maar zy
schikt zich in haar lot.
„Nu dan, als het waarlijk geen uitstel
kan lyden: wat is het?"
Hy ziet vóór zich on het bloed stygt hem
naar het hoofd.
„Ik ik wil je tot vrouw hebben," zegt
hij stotterend.
Mining heeft dat verwacht, maar toch klopt
baar hart onrustig. Zy ziet hem echter vast
beraden aan en antwoordt flink
„Fred, zet je dat uit het hoofd."
Ook hy heeft dat antwoord verwacht, maar
y kon zyn hartstochtelyk verlangen niet be
dwingen en hy drukt zijne hand op haren arm
wetenscbappelyke omschryving der kwaal,
waaraan de krankzinnige ïydt, terwyl de wet
uitdrukkelyk eene met reden omkleede
verklaring vordert, zóó, dat de kantonrechter
daaruit, dat is uit de daarby opgegeven
omstandigheden en feilen, zich een zelfstandig
oordeel kan vormen.
Niet onbegrypelyk is het voorwaar, dat ge
neeskundigen spotten met het oordeel van
een rechtsgeleerde en verlangen dat hunne uit
gesproken meening ongecontroleerd worde
aangenomen. Het is natuuriyk dat oerlyke,
overtuigde en bekwame medici als dr. N. B.
Donkersloot, geneesheer aan het krankzinni
gengesticht te Dordrecht in 1870, zich in dien
zin uitspraken, maar in alle corporatiën zyn
onwaardige leden en tegen dezen moet de
Wet wapens smeden, wier gebruik eerlyken
lieden niet scbaadt.
Evenmin kan men zich verwonderen dat
een gedeelte van het publiek vraagt: Waar
toe al dien omslag? Ais een deskundige zegt
die persoon is krankzinnig, dan moest het
uit zyn. Zie de wetgeving in andere landen
Het is waar, daar is de zaak minder om
slachtig. In Frankryk heeft een bekend persoon
zich slechts by het bestuur van een gesticht
aan te melden met eene aanvrage, vergezeld
door de verklaring van een geneesheer, en
oen krankzinnige wordt opgenomen.
Maar Frankryk, "het land der romantiek,
op den publieken weg? Men komt er daar
ver mee. Nauwelyks is het schandaal ver
geten, en dat geschiedt spoedig, der aan
houding van den opgewonden baron De Reil-
lierre, die, na 15 millioen franken bydeLon-
densche bankiers Coutts te hebben gedepo
neerd, te Parys terugkeerende, door zijnezuster,
de Prinses De Sagan, werd opgelicht en vast
gezet, of de geschiedenis volgt van den Ma
joor Hóriot, eigenaar van de Grands Magasins
du Louvre, die revolverschoten had gelost op
zyne vrouw en op ziclizelven, omdat de
generaal Boulanger zich te veel met zyne
vrouw zou hebben ingelaten. De majoor wordt
op zyn buiten La Boissière, by Versailles,
onder toezicht geplaatst, welk toezicht het
beheer der millioenen medebrachtmaar eene
dame, aan hem verwant, die zelve het beheer
wilde voeren, tracht hem van hare zyde op
te lichten met behulp van paarden, rytuigen,
gehuurde worstelaars, enz.
Is deze uitkomst zoo aanbevelingswaardig?
In Engeland is de voorzorg iets scherper,
dewyl er de verklaring van twee genees
heeren gevorderd wordt (8 en 9 Vict, c 100
45). De wet van 1838 in het kanton Ge
en waagt haar wanhopig aan te zien. „Waarom
niet
„Omdat - omdat ik je niet liefheb," wil
zij zeggen, maar zij krygt medeiyden met
heb: en verandert den" zin„Omdat ik nooit
trouwen wil."
Nooit? Hy gelooft haar niet.
„Zou je dat ook gezegd hebben, als die
vreemde kerel, die stuurman, je gevraagd had
Hare oogen schieten vonken en haar gelaat
wordt doodsbleek„Wat gaat je dat aan
Heb ik je rekenschap te geven en zy stoot
zyne hand van haren arm.
Haar fcy klemt zich vast en roept harts
tochtelyk uit„Dan wilde ik je maar zeggen
„die komt nooit weerl nooit! en dat nooit is
zoo vast als eene rots."
„Geloof je dat?" vroeg zy toornig.
„Hy hoeft het myzelf gezegd!" roept hy
triomfeerend; „dus moet ik het toch wel
weten."
Met eeno haastige beweging richt zy zich
op, als wilde zy zich van hem stooten en
doorryden. Maar eensklaps houdt zy op. Met
bliksemsnelheid, met de helderziendheid der
liefde komt de gedachte by haar op en zy
roept„Dan is het jou schuld dat hy my
verliet
Zij ziet hem doordringend aan en hy wordt
bleekzyne lippen zelfs verliezen hare kleur,
maar hy staart haar brutaal in het gezicht.
„Ik laat my geen verwyt maken," zegt
hij, opgewonden. „Hy vroeg my of ik oudere
rechten op je had. Daarop kon ik zeggen ja.
Als hy niet ware gekomen.Voordatje hem
zaagt, hield je wel van my.
Het schokt Mining meer dan zy zelve ge
dacht had. Zy zit een paar minuten sprake
loos en staart Fred aan. Toen zegt zy lang
zaam: „God vergeve hot je, Fred! Ik kan
het niet."
En met vaste stem„Ga uit den wegWy
tweeén hebben niets meer met elkander te
maken."
Hy gehoorzaamt werktuiglijk en zy rydt
weg. Hy ziet haar niet meer, maar baar bleek,
van verontwaardiging en smart verwrongen
gelaat heeft hy nog steeds voor oogen. Zij
treurt dus nog om dien stuurman, dien vreem
den kerelEn Fred balt de vuisten en slaat
zich voor het voorhoofd. Hy gaat op een steen
aan don weg zitten. Hy ziet in gedachte don
stuurman ook weer, zooals by op dien noveli-
gen morgen na het bal by hem op den mo
len kwam.
Do herinnering aan hetgeen er toen tus-
schen hen verhandeld is, heeft Fred's geweten
niet met rust gelaten. Men heeft hem tot nu
FRIJ8 DEB ADVERTENTIEN:
V»n 1—6 regel» 1.08. Iedere regel meer/0.17J.
Grootere lettere nur pUeternlmte. Voor het in-
o&eeeeren buiten de eUd wordt 0.10 berekend.
toe weerhouden om Mining te vragen. Hy
heeft bijna een jaar laten verloopen, voordat
hy de beslissende stap gewaagd heeft, en nu
hebben vrees en dwaze yverzucht er hem toe
gedreven. Hy meende den stuurman gisteren
gezien te hebben, niet hier, maar te Straalsund.
Het was zoo vluchtig geweest, hy had hem
nauwelyks gezien en het kon iemand zyn, die
op hem geleek, maar de vrees, welke zyn
bloed in oproer bracht, liet hem geene rust
meer. Het kon Hendrik toch ook geweest
zyn en dan.In een slapeloozen nacht
vormden zich allerlei schrikbeelden en den mor
gen daarop ging hy naar Brandtmann's woning.
Hy had alles bedorven, als een echte dom
kop, en nu zat hy hier hopeloos, terwyl Mi
ning's wagen voortreed. Een oogenblik kwam
de dolle begeerte bij hem op haar na te ren
nen om haar tegen te houden. Toen boog hij
het hoofd onder het drukkend gevoel van zyne
éigen verachtelykhoid en bleef bij in stomme,
wanhopige woede zitten.
Wordt vervolgd).