Feuilleton.
HET MUZIEKGEZELSCHAP „POLYHYMNIA."
5fl3P3acq*Bjsxca
INGEZONDEN.
Aan de Redactie van het Leidsch Dagblad.
Het oordeel van Aristoteles over do opvoe
ding der Spartaansche jeugd, by de laatsto
promotie en prysuitdeeling van hot gymna
sium medegedeeld, is zóó belangrijk dat ik
mjj veroorloof er eone afzonderlijke plaats voor
te vragen in uwe kolommen. Hot krijgslied,
in anapaestischo maat, waarmede Tyr-
taeus de Spartanen tegen de Messeniërs aan
vuurde, moge voorafgaan
Welaan, kloeke jóngens van Sparta,
zelf burgers en zónen van burgers,
op marsch en gevéld uwe wapens,
in de linker het schild tot verwering,
in de réchter do speór tot den aanval,
het jeugdige léven niet sparend,
den room der Spartanen gelachtig.
Aristoteles zegt nagenoeg het volgende:
„Dat er eene zekere opleiding bestaat, waarbij
men voor zyne zonen niet zoozeer heeft te
letton op de dagelijkscho lovensbeho6l'ten en
het voordeel, als wel op de vrjje ontwikkeling
en de schoonheid, is eene uitgemaakte zaak.
Of die opleiding slechts op ééne wijze is te
verkrijgen of op meerdere, is eene vraag op
zichzelve. Ook is het aan goen twijfel onder
hevig, of de knapen moeten van de nuttige
zaken het een en ander leeren, b. v. lezen en
schrijven, doch niet alleen om hot dadelijke
voordeel, maar ook omdat het hulpmiddelen
zijn tot het verkrijgen van vele andore kun
digheden. Zoo moeten zjj b. v. ook de teeken
kunst leeren, niet met het doel om by het
koopen van dageiyksche artikelen tegen be
drog gevrywaard te zyn, maar om in het
algemeen hun gevoel voor schoone vormen
en hun smaak te ontwikkelen en te veredelen.
In alles het dadelyko voordeel te zoeken
past allerminst aan mannen van ruime op
vatting en vrye ontwikkeling.
Men dient in de opvoeding eerder te begin
nen met de vorming van manieren en karakter
dan met redeneering, eerder met oefeningen
van het lichaam dan van den geest. Die staten
trouwens, welke aan de opvoeding der jongens
de meeste zorg bestoden, maken zich aan
tweeërlei ovordryving schuldig: óf zy drillon
de jongens tot athleten, waardoor zy aan den
vorm en den wasdom van het lichaam schade
berokkenen, óf zy maken de jongens onbe
schaafd en ruw door stelselmatige verharding.
Het laatste is de fout dor Spartanen, die
meenon dat verharding strekt tot vermeer
dering van dapperheid. Maar dapperheid
moet immers niet het eenige, ook niet het
voornaamste doel dor opvoeding uitmaken.
En al ware dat zoo, dan hebben de Spartanen
toch niet het goede middel gevonden om dat
doel te bereiken. Noch by do dieren, noch by
do mensehen zien wy dat dapperheid onaf-
scheideiyk verbonden is mot forsckheid en
ruwheid, maar veeleer met zachtzinnigheid en
edelmoedigheid. Er zyn vele wilde volken, die
zelfs neiging hebben tot het slachten en eten
van mensckon, en die toch alles behalve dapper
zjin. De Spartanen zelve ondervinden thans de
nadeelen van hunne eenzijdigheid. Zoolang z,y
de eonigen waren, die het stelsel van verhar
ding toepasten, behaalden zy in de wedstryden
over gymnastische bewegingen en wapenoefe
ningen geregeld de overwinning, en thans, nu
ook andere volkon zich op verharding toe-
4)
Nog een paar maten en dan het slotakkoord.
„Rommbomm" rolt weder de pauk. Van der
Snaar bemerkte het, maar was te goed ge
stemd om er aanmerking op te maken, ja,
het was zelfs als had dit incident het slot
nog krachtiger doen uikomen.
Van der Snaar was „en nage." Het was
ook zoo verbazend grootsch, dat orkestwerk
van hem, en hy agiteerde zich ook weder
zoo verbazend.
„Uitstekend afgeloopen, ditmaal, myne hoe
ren 1" zeide Van der Snaar met kennely'ke
voldoening tot de musici. „Eene herhaling
acht ik niet moor noodig. Indien alle hoeren
zich hedenavond zóó van hunno taak kwy-
ten, dan zyn we van het succós verzekerd!"
„Eene herhaling is niet meer noodig!" voegde
hy er nogmaals by.
„Neen, en ook niet gewenscht!" viel opeens
do stem des schoolmeesters in, die met oen
gelaat, vuurrood van nyd, het lokaal binnen
was komen stormea. „Het is niet te doen om
bij zulk oon heidensch lawaai les te geven!"
„Oh, pardon! mynheer Flak, is u daar'?
leggen, delven zy in die wedstryden het
onderspit, omdat hunne jongens alleen met
het oog op dapperheid zijn opgevoed.
Mon moet derhalve in de opvoeding den
eersten rang toekennen aan de harmonische
samenwerking van verschillende deelen, niet
aan de bevordering van ruwe kracht. Geen
wolf, geen ander wild dier kan een schoonen
kampstryd voerendat is het voorrecht van
den harmonisch gevormden man alleen. De
Spartanen richten inderdaad hunne jongens
tot den oorlog af als tot een ambacht, zoodat
zij uitsluitend daarvoor bruikbaar zyn, en
ondanks die africhting staan zy, naar men
zegt, nog by anderen achter."
Ontvang myn dank voor de verleende plaats
ruimte.
Leiden, 1 Sept. '88. H. "W. Van der Mey.
BUITENLAND.
Frankrjjk.
Naar te Parys verzekerd wordt, keert de
gezant Herbette in de eerste dagen van Sept.
te Berlyn terug.
Koningin Nathalia van Servië is naar
Parys gekomen om aldaar twee dagen te
vertoevennaar het heet zal zy dan naar Bucha
rest vertrekken.
„Gil Bias" komt voor don dag met de
grappige mededeeling dat Boulanger zijne
opwachting zal maken by Von Bismarck.
Na de jongste uitingen dor „Nordd. Allg.
Zig." aangaande den ex generaal hebben
politieke spotvogels er reeds lang op ge
wacht een dergelyk bericht te zien opduiken.
De Paryscho bladen bevatten de vol
gende mededeeling: Het bericht van de „Matin"
als zou de Duitscho regeering eene nota aan
Frankrijk gericht hebben aangaande den
moordaanslag op den Franschman, beambte
by het Duitscho gezantschap, is geheel van
grond ontbloot. De Duitsche waardigheids
bekleder Von Schön heeft zich wel mot don
iieor Goblet over het voorgevallene onderhou
den, maar slechts zeer oppervlakkig. Er is
dan ook alleen sprake van de daad eens
krankzinnigen, welke geen ander gevolg kan
hebben dan een gerechtelyk onderzoek en
welke niets meer betoekent dan andere der-
gelyke voorvallen.
Prinses Mustapha, do dochter van den
laatsten bey van Algiers, Hussein-pacha, is
overleden. Zooals men weet, ontvingen de
kinderen van den bey een jaargeld van
0000 fr. van de Fransclie regeering.
Eene nieuwe werkstaking is dreigondo:
die der machinisten en stokers op de spoor
wegen. De beambten van twee spoorwog-
maatschappyen geven eene brochure uit,
waarvan het eerste gedeelte is verschenen.
Daarin wordt bevestigd dat hot bevol tot
de werkstaking is gekomen van het centraio
revolutionnaire comité te Nieuw-York, dat te
Brussel en te Parys twee sub-comité's heeft.
Dnltsokland.
De „Reichsanzeiger" bevat een keizerlyk
besluit van don volgenden inhoud: „De aan-
teekeningen van keizer Wilhelm I leggen eene
kostbare gotuigeni3 af van den zielenadel, den
edelen, vromen zin van den afgestorvene. De
kennisneming daarvan mag hot volk niet ont
houden worden. Derhalve heb ik op dezen
voor myn Huis zoo gewichtigen dag beslo-
Neem me niet kwalyk dat ik u niet eerder
opgemerkt heb, maar u moet weten dat myne
compositie.
„U moest weten, mijnheer Van der Snaar,
dat uwe compositie hinderlyk is, in de hoog
ste mate! Ik verzoek u vriendelyk vanmiddag
geen voortgang meer te maken met dat ge
blaas en gekryschL" viel Plak hem in de rede.
„Mynheer?" zeide Van der Snaar, in zyne
eer getast.
„Ja, mynheer, do kinderen zyn geen oogen-
blik meer oplettend; ze zitten voortdurend
op de maat in de banken heen en weor te
ryden, terwyl ik ze nu en dan tot elkander
hoorde zeggen: „Hó, net als bij Blanus!"
„Mynheer Plak! ik verzoek u uwe woorden
te matigen en ontzeg u het recht om myne
compositie op dusdanige wyze te critiseeren
Wij beiden hebben evenveel recht, gy zoowel
om uwe lessen te geven als ik om myne
repetitie te houden!"
„Zeker, mynheer!" vervolgde 1'lak. „Maar
alles heeft zijne grenzen; indien ik den kin
deren lesgaf op dezelfde luidruchtige wijze als
waarop u het goedvindt uwe repetitie te leiden,
dan voorzeker zoudt u ook met recht aan
merking daarop mogen maken."
„Mijnheer Plak, kort en goed!" viel Vay
der Snaar in, „heden is het voor 't laatst dat
ten, een uittreksel daarvan openbaar te
maken, als een gedenkteeken ter eere van
Wilhelm I, en als voorbeeld voor mijn Huis
en myn volk."
Het blad geeft daarop vier uittreksels, ge-
dagteekend 11 April 1857, 31 Dec. 1886,
31 Dec. 1871 en 31 Dec. 1878.
Deze openbaar gemaakte uittreksels uit het
dagboek van keizer Wilhelm I, ademen een
zeer vromen en deomoedigen geest, doch zijn
niet van groot staatkundig gewicht.
Het gerucht, te Parys in omloop go-
bracht, dat Boulanger naar Friedrichsruhe is
vertrokken, wordt te Berlyn niets dan een
verzinsel genoemd.
De Keizer heeft, na de benoeming van
den koning van Zweden tot admiraal a la
suite by de Duitsche zeemacht, gelyke stelling
by de Zweedsche marine aangenomen.
De „Kreuzzeitung", het orgaan der
Duitsche jonkerpartij, herinnert zich, als een
wyzen maatregel uit betere dagen, dat Fre-
derik de Groote den Joden verbood, zich te
Breslau te vestigen, en dat Friedrich Wilhelm
III hun in 1834 verbood, boerenplaatsen te
koopen. „Men heeft" zoo schryft hot blad
„onder den bijval der Joden de paragrafen
betreffende do korkelyko vryheid geschrapt,—
waarom zou men nu ook do emancipatie niet
afschaffen, welke de Joden zich zoo onwaar
dig hebben betoond? Men heeft de korkelyke
goederen in de doode hand verbeurd ver
klaard, waarom zou men het bezit der
Joden, do goederen in de al te levende hand,
niet beperken Men spreekt zooveel over den
nationalen geest, en men juicht het woord
toe, dat de Duitschers niemand vreezen dan
God alleen, waarom zou men dan bang zyn
voor de Joden?"
In do voorsteden van Berlyn is eene
proclamatie verspreid, waarbij de anarchisten
medodoelen dat zy door de hevigste middelen
do rogoering zullen noodzaken zich eindelyk
mot. do werkelyke belangen der werklieden
bezig te houden. Men verzekert dat de politie
te Berlijn van die te Londen kennis heeft
gekregen, dat er te Berlyn verscheidene plaatsen
zyn, waar bommen bewaard worden.
By de manoeuvres in Wurtemberg heeft
een dragonder, van zyn paard vallende, den
nek gebroken, terwyl een soldaat, doordien
by struikelde, in de sabel van oon officier
is gevallen.
Oojstenr.-Hoiijj.-Moiiaroliie.
Ter gelegenheid van den 40 jarigen gedenk
dag van de troonsbestyging van keizer Frans
Tozef op 2 December, hoeft zich te Weenen
eene commissie gevormd, om een obelisk van
5 meter hoogte op het hoogste punt van het
keizerryk, nl. op den top der Ortler-Alpen,
ongeveer 4000 meter boven de zee, op te richten.
Itdltë.
Te Napels heerscht op hot oogenblik eene
zonderlinge paniek. Men ziet de moeders
zorgvuldig hare kinderen bewaken en ze aan
het oog van vreemdelingen onttrekken. Zy
worden slechts toevortrouwd aan personen,
die het volsto vertrouwen genieten. Op ieders
lippen zweeft het woord „kinderendief."
Ondanks de pogingen der autoriteiten om
de bevolking te kalmeeren, blyft de paniek
aanhouden. De oorzaak er van kan niemand
zeggen. Deze zaak. brengt de paniek der „ver-
wj] u, zooals u dat gelieft te noemen, kwel
len; maak dus geone onaangenaamheden en
laat u dat geblaas en gekrysch om mynent-
wille dan maar welgevallen."
„Oho! dat is eene andere manier van de-
batteeren!" zeide Plak hierop, op zyn echten
schoolmeesterstoon. „Mynheer, ik, Samuel Plak,
hoofdonderwyzer der openbare lagere school,
bon hoer en meester binnen de muren van dit
gebouw, en in die qualiteit mo-st u my ge
respecteerd hebben. Het schooluur is tamelyk
ver gevorderd, weshalve ik geen bezwaar heb,
u met uwe repetitie voort te laten gaan,
niettemin het u in ernstige overweging ge
vende, uwe handelwyze van zooevon te quali-
liceeren 1"
Plak zette zyn potlood, dat zooeven alle
nij&ige bewegingen van zyn vuurrood hoofd
liad medegemaakt, vaster achter het oor, en
verwijderde zich met doftigen tred.
Van der Snaar mompelde achter zijn rug
nog zoo iets van „vervloekte schoolvos!"
maar liet hot daarby, om zyn dirigeerstok
woder op te nomen, ten einde de orkestleden
weder tot de orde te roepen. Juist op dat
oogenblik had de heer Van der Zwet zyn
A-B-C geëindigd, dat hij tydens de woorden
wisseling, ter eere van don schoolmeester, met
zeor veel gevoel had zitten strijken.
giftigere" in herinnering, welke een dertigtal
jaren geleden op Sicilië uitbrak.
Volgens een bericht uit Rome aan de
„Monde", zal keizer Wilhelm bjj zyn bezoek
aan den Paus, dezen mededeeling doen vat
zekere byzondere maatregelen, welke den toe
stand der katholieke kerk in Duitschland zullei
verbeteren.
Men verzekert te Rome dat do Engelschi
en Duitsche vloten deel zullen nemen aai
de zee-revue, welke te Napels ter eere vai
keizer Wilhelm gehouden zal 'worden.
In tegenstelling met hetgeen door offi
cieuze bladen is medegedeeld, wordt nu ge
meld dat koning Humbert te Imona en Tolr
ontvangen is met gesis en kreten van: „Levi
Cipriani!" en „Leve de sociale revolutie!"
Alle leden van het kabinet, die op reis
of op hunne buitenverblijven waren, hebben
aanschrijving ontvangen, onverwijld naar Rome
terug te keeren.
De heer Crispi heeft aan verschillende zijner
vrienden verklaard dat sedert geruimon tijd de
Europeesche vrede niet zoo zeer verzekerd®
was, als juist nu.
Spanje.
Het Spaansche Staatsblad bevat een konink-B
lijk besluit, waarby de wyngaardeigenaars totfl
een krachtiger optreden tegen de druiflubB
worden aangespoord. De plaag wordt eene derB
ergste genoemd, die Spanje ooit gotroffenB
heeft. Er zyn ongeveer 80,000 hectaren wyn-B
gaarden, ter waarde van 12,000,000 gld., aan-B
getast, en indien de zorgeloosheid en onver-B
schilligheid voortduurden, zou daaruit iu tien
jaren eene schade van 320 millioen kunnenH
voortvloeien. Do minister geeft daarna hetB
middel aan om aan de plaag een eind tefl
maken.
Kusland.
Een nader telegram over de ontdekking®
der samenzwering tegen het leven van den®
czaar meldt dat to St. Potersburg groote ont B
steltenis heerscht. De gearresteerden zoudenB
in het bezit gevonden zijn van bommen, met-fl
dynamiet gevuld. Do Russische regeeiing bol
waart oen diep stilzwijgen over dozo zaakB
en houdt alle depeches in, welke er over ver-B
zonden waren. Ook de keizerin, die te GmundenB
is moet de ontdekking van hot complot zeerH
getroffen hebben.
De Czarina zal op 2 Septombor vanl
Gmunden terugkomen; op 5 September zalB
de Keizerlijke familie naar Zuid-Rusland reizen,B
alwaar zij ongeveer twee maanden zal ver-B
toeven.
Servië.
Men deelt medo dat op den verjaardag®
van den jeugdigen kroonprins de officieren van®
het garnizoen van Belgrado zich vereenigd®
hebben aan een gemeenscliappelyken maal
lyct en dat op het oogenblik, dat een heildronk®
op den prins werd uitgebracht-, alle officieren®
opstonden en riepen„Lovo koningin Nathalialv
en haar zoon! Leve Rusland!" Het muziek®
corps hief toen het Russische volkslied aan.
De jeugdige prins is dien dag tot onderof-K
ficier bevorderd.
Koningin Nathalia, die van Parys naar®
Bucharest komt, zal tot het einde van het®
echtschoidingsproces in Rumonië blijven, ten®
einde zich op de hoogto te kunnen houden®
en, zoo noodig, naar Belgrado te gaan.
De repetitie dor overige nummers liep verdei®
goed van stapel, en terwyl we don heer Van®
der Snaar gelegenheid geven om naar den®
timmerman en den bloemist te gaan, zullonjfi
we van dien tyd gebruik maken om een kykjei
te nemen ten huize van den heer Smits, gros-,B
sier in comestibles en koloniale waren.
Aan een klein werktafeltje, dicht by he!®
raam geschoven, zit mejiifTrouw Louise Smits.®
de uitverkorene van Yan der Snaar, het eei B
of ander naaiwerk te doe'n, naar het schijn!
voor haar toilet van hedenavond.
Tegenover haar zit mama Smits, een boes W
lezende, terwyl ze nu en dan met welgeval B
Ion de oogen, over den zilveren bril heen, op®
de eenige spruit harer echt richteene spruit. I
die op dit oogenblik den leeftjjd van ever
24 jaren heeft bereikt.
Onaardig is hare verschijning met, maai
toch ook niet zóó innomend, dat mama Smits®
blijde moet zyn hare dochter nog by zich ia-B
huis te hebber;-.
„Papa blyft lang weg, mama 1" zegt Louise,
terwijl ze haar naaiwerk op zyde legt. „De
repetitie is zeker niet goed gegaan, anders
zou papa er al lang zyn 1"
Wordt vervolgd.)
