Leidsch Dagblad | 1888 | 1 juni 1888 | pagina 1

8676.

Vrijdag X Juni.

liet
ma, J

<§eze gdurant wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.

*8,

de

De Zomerdienst

Leiden, 31 Mei.

'enilleton.

fWEE JONGE BOEREN.

A°. 1888.

Hotel

over.

ïnfiji I

1 vet. I

en oi

LEIDSCH

DAGBLAD.

PSIJ9 DEZER COURANT:

I L«id«n p« 8 1.10.

per poet-1.40.

iderttjl* Hommer*.0.06.

PRIJS DER ADVERTENTIES:
vm 1—6 regel* 1.05. Iedere regel moer 0.1T{.
Qrooter* lettere neer pleetemimte. Teer het is-
eeeeeeren buiten de eted wordt 0.10 berekend

1 13.

dea

Jdg Hollandsche IJzeren-Spoor-
■naatschappij, van de Rijnspoor
Verschillende trams, zal morgen-
Id onzen abonné's bij het Dagblad
Ben aangeboden.

)p karton geplakte exemplaren,

t'd om op te hangen, zijn reeds
en in den loop van den dag
ons Bareel verkrijgbaar ad 15
exemplaren, op stevig papier
kt, voor de portefeuille ad 10

liiileleele Kennisgevi ugen.

r.st

Bnrgemeester der gemeente Leiden brengt ter
kennis dat op heden aan den ontvanger

itc Belastingen alhier zijn ter hand gesteld

)letoiro kohieren wegens de personeele belas-
In 1 suppletoir kohier wegens het patentrecht,
den dienst 1887/88, en executoir verklaard
iten Mei 11., en herinnert voorts de belanghcbben-
hunne verplichting om hunnen aanslag op
de Wet bepaalden voet te voldoen.

Leiden, Do Burgemeester voornoemd,

Mei 1888. DE KANTER.

HeiDnnamiddag kwamen in de Trouwzaal
het Raadhuis alhier eenige Loidsclie werk-
rers te zamen, naar aanleiding oener tot
gfi'iohto uitnoodiging vanwege do Kamer
n Xüophandol en Fabrieken.

hoeren W. Spaklor, W. J. Goertsema
Ajnr. A. F. Van Leyden, hoofdbestuurders
Hen Nederlandschon Werkgeversbond, had-
■zich nameljjk bereid verklaard hier ter
ede eene bespreking te houden over het
B en den werkkring van dien bond.

Na een woord van inleiding door den heer
Jj Leembruggen als voorzitter, die het
1, dat de Bond zich voorstelt, schoon
loemdo en den besten uitslag toewenschte,
telde de eerste der drie genoemde Amstor-
BOsche heeren dat doel nader uiteen, dat
lierin bestaat om den werkgevers do gelo-
Dnheiil aan te bieden huDne oud gewor-
en knechts een pensioen te verzekeren.
Wel doen enkele patroons dit reeds, doch
or algemeene medewerking tot stichting van
I fonds, met afdeolingen in het geheele
ind, zal dat voor hen minder bezwaarlijk of
•baar worden gemaakt. Voor het te vormen
Is zullen zoowel patroons als werklieden
en bijdragen.

'an verschillende zijden werd betwijfeld
iet beoogde doel wel zal bereikt worden.

Men zal niet alleen afstuiten op enkele werk
gevers, wegens finantiëele omstandigheid,
maar ook. op onwillige werkliedon, die wel
in eon begrafenisfonds gaan, maar voor een
te verwerven pensioen niet willen afzonderen.
De ondervinding heeft dit maar al te vaak
geleerd.

Alleen bjj invoering van eene staatswet,
evenals in Duitschland, doch mot toekenning
van een hooger pensioen dan daar, werd heil
van de zaak verwacht. Ook werd de bepaalde
60-jarige leeftijd niet in alle opzichten juist
goacht, in verband met den verschillenden aard
der fabrieken zei vod.

Van andere zjjdo werd toegegeven dat er
werkelijk veel onwillige werklieden zijn, doch
wanneer hun de verplichting door alle patroons,
die tot den Bond toetraden, werd opgelegd
om in do ponsioen-vereeniging b(j te dragen,
dan zou er al voel verbetering te wachten
zijn. Dat er reeds velen aan hun ouden dag
denken, bewijst de deelneming in hot sedert
eenige jaren bestaande Nederlandsche Werk
liedenpensioenfonds, waaromtrent prof. Greven
eenige mededeelingen deed.

Het werd daarentegen van andere zijde
boter geacht dat deze zaak niet van den Staat
uitging, maar op particulier initiatief tot stand
kwam. De wot in Duitschland is een dwang,
waartoe men hier niet dan noode meet
overgaan. Ten einde het den werklieden, ge
makkelijker te maken om bij te dragen, zouden
de afdeolingen met hen in overleg kunnon
treden.

Tevens zou de leeftijd van pensionneering
in sommige gevallen ook op minder dan
50 jaren gesteld kunnen worden. Hoo jonger
een arbeider echter begint deel te nemen, hoe
geringer de bijdrage voor hem is, en hoe
voordoeliger de zaak zelve, ook voor den
patroon.

Toegegeven word dat door dezen Bond 6n
op werkgever èn op arbeider dwang werd
uitgeoefend, want de werkgever zou alsdan
verplicht zijn alleen werklieden aan te nemen,
die voor hun pensioen bijdragen. Dit word
echter een dwang ten goede genoemd.

Bovendien bleek dat bjj overgang eener zaak
van de oone hand in de andere, als is de nieuwe
eigenaar geen lid van den Werkgeversbond,
die dus niet in het pensioen voor zjjne knechts
meebetaalt, die arbeiders toch een recht blijven
behouden in evenredigheid van hetgeen zij
reeds haddon bijgedragon.

Vooral voor werklieden, die door omstandig
heden, ook buiten hun wil, meermalen van
patroon moeten verandeien, kan deze instellin

nuttig werkenwant telkens als een arbeider
werkzaam komt bjj eon patroon, die tevens
lid van genoemden Fond is, kan hij eveneens
als die patroon blijven bijdragen, zijne aan
spraak op pensioen blijven behouden. Die
soort knechts zijn er thans gewoonlijk als zij
oud geworden zijn het ongelukkigst aan toe.

Nochtans bleven velen der aanwezigen de
zaak onuitvoerbaar achten, tenzij ze door den
Staat verplichtend werd gesteld. Niet alleen
dat men op de tegenwerking der arbeiders
zal stuiten om b. v. een derde bij te dragen,
tegen t .veedorden door do patroons, maar ook
zullen do kosten voor sommigen dor laatsten in
den tegenwoordigen gang van zaken véél te be
zwarend zjjn, om tot den voorgestelden maat
regel over te gaan, vooral voor zaken met
een zeer uitgebreid personool. Voor de Leidsche
Katoen maatschappij o. a. zouden de uit
gaven op ongeveer f 8000 por jaar te staan
komenzeker geene kleinigheid.

Goede, vaste werklieden worden ook goed
betaald; zjj hebben hot nog zoo kwaad niet
en op hun ouden dag worden zij niet aan den
dijk gezet of geheel aan hun lot overgelaten,
zeide een ander, die eveneens alleen lieil in de
zaak zag als ze Wet was. Nu vreesde hjj dat
de op to richten Werkgeversbond niet anders
zal doen dan de tegenwoordige beweging
van werkstakingen in do hand werken. Deze
spreker kwam tot de conclusie dat bij slot
van rekening alléén de werkgever do promie
zal betalen, en niet do workman.

Den drie Amsterdamschon heeren voor hunne
inlichtingen dank gezegd hebbende, sprak de
heer Leembruggen de verwachting uit dat
hier ter stede, evenals te Amsterdam, Gro
ningen, Steenwijk, Assen en elders, spoedig
eene afdeeling zal gevormd zijn. Het komt
slechts aan op een goeden wil. Hjj stelde
voor, thans nog geen besluit te nomen, maar
eerst over 14 dagen, op eene nieuwe samen
komst, spijkers met koppen te slaan, en
inmiddels vrienden en kennissen mede tot deel
neming aan te spreken.

Op voorstel van een der aanwezigen zullen
dan ook de kleinere werkbazen, zooals timmer
lieden, metselaars dnz., worden verzocht tegen
woordig te zjjn; want dezen mogen in den
schakel niot ontbreken.

Er werd echter opgemerkt dat onkelen
reeds voor heden waren uitgenoodigd, doch
niet verschenen.

Do minister van binnenlandsche zaken
heeft goedgevonden: lo. te bepalen dat het
eind-examen der gymnasia met zesjarigen
I cursus zal worden afgenomen op de hieronder

voor elk gymnasium vermelde dagen; 2o. de
volgende gecommitteerden aan te wijzen, te
wier overstaan bedoelde examens zullen wor
den afgenomen, te wetena. bij de eind
examens der gymnasia te 's Gravenhage (te
houden op 15, 16, 18 en 19 Juni), Botterdam
(te houden op 20, 21, 22, 23 en 25 Juni) en
Leiden (te houden op 26, 27, 28, 29 en 30
Juni): dr. A. Kuenen, hoogleoraar aan de
Rijksuniversiteit te Leiden, mr. W. H. Do
Beaufort, lid van de Tweede Kamer der
Staten Generaal (voor 's-Gravenhage en Rot
terdam), dr. J. H. Gallée, hoogleeraar aan do
Rijksuniversiteit te Utrecht (voor Leiden) en
dr. H. G. Van de Sande Bakhuyzen, hoog
leeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden.

In de commission te Haarlem, Delft en
Dordrecht zal zitting hebben dr. J. Van Leeu
wen Jr.; in de commission te Utrecht, Amers
foort en Middelburg dr. H. A. Lorentz; inde
commissiën te Dootichem, 's-Bosch en Maas
tricht dr. D. Bierens De Haan en dr. P. L.
Muller; in de commissiën te Zutfen, Arnhem
en Gorkum, dr. P. Van Geer, allen te Leiden.

Van den „Nederlandschon Weerbaarheids-
bond" is gekozen tot voorzitter mr. A. J.
Jochems, van 's-Hage; tot ondervoorzitter de
heer L. G. P. Max, van 's-Bosch; tot secre
taris jhr. A. Roëll, van Leiden; tot penning
meester de heer G. H. J. De Lange, van Gouda.

Volgens het „Weekblad voor incourante
Fondsen" van Broekman Honders, zijn in
de week, eindigende 29 dezer, verhandeld o. a.
de volgende fondsen: aandoelen Deli Maat
schappij 860 a 865 pet.; aandeelen Deli -
Batavia Maatschappij, te Batavia (1875) tot
41-5 pet.aandeelen Deli Batavia Maatschap
pij, te Batavia (1887) tot 305 a 310 pet.aand.
Leidon Woerden-Spoorweg tot 745/8 pet.

Er bestaat gelegenheid tot verzending der
correspondentie naar Noord-Amerika, door
middel van het stoomschip „Rotterdam", van
Rotterdam vertrokkende. Ton postkantore al
hier moeten de brieven enz. uiterlijk Vrijdag
avond om 10.15 bezorgd zjjn.

De wijze van verzending behoort op het
adres vermeld te worden.

De kapitein J. Van der Meer, van het'
5de bat. 4do rog. inf. te Gouda, wordt van
20 tot 25 Aug. gedetacheerd in het artillerie-
kamp te Oldebroek.

Het stoomschip „Gelderland", van Rot
terdam naar Java, arriveerde 30 Mei te Mar
seille; do „P. Caland", van Rotterdam naar
Nieuw York, passeerde 31 Mei Dover; de
„Prins Frederik", van Batavia naar Amster-'
dam, is 30 Mei 's avonds te Gibraltar binnen-

SCHETS

van

A. J. RANK.

Bermen Van Wel had zeer goed opgemerkt
i grimmig de tronies waren van den oudon
jongen Van Neven en hot was niet te
Irwonderen d it hij aan het jonge paar dacht,
P thans in het volle gevool van geluk ten
ptnv reed en dat hjj zoo innig lief had. Ja,
gedachten hadden zich in hem zóó ver-
[enigvuldigd, dat het hartelijke en humane
lord van don predikant hem maar weinig
prtroosting aanbracht. Tijdens de heen- en
Peerroize sprak h(j er echter niet van en
fei door woord noch blik vermoeden wat er
zijne ziel omging. Maar het verwondert
niet dat wjj hem tegen den avond ont-
jrirton in gezelschap der jonggehuwden, met
bij eene wandeling om „Bouwlust"
paakte. Wij willen hen even beluisteren.
3Wel Hans", vroeg Hermen, „wat dacht
vrel toen Frank met al zjjno versierde
logons ons vanmiddag tegenkwam?"

„Och, vader", zei Hans, „ik had zóó het
oog op Aaltje, dat ik van heel dat gerjj
eigenlijk niets gezien heb."

Aaltje werd rood, maar lachte en Hermen
lachte ook.

„Ja, jongen", hervatte Hermen, „dat kan
best waar wezen. Mjj heugt het ook zeer
goed dat ik voor niets of niemand oogen had
dan voor mijne bruid. Maar toen die bruid
mijne vrouw geworden was, vorminderde onze
liefde wel niet, maar ze veranderde toch van
natuur. Zjj zoowel als ik begreep dat we nu
handen uit de mouwen moesten steken en
samen 's levens lasten moesten dragen met
dezelfde liefde als waarmode wjj 's levens
lusten hadden aanvaard. Maar nu is er voor
u iets, dat mjj bezwaard en waarover ik, vóór
ik naar huis rijd, met u spreken moet."

Hans en Aaltje keken elkander verwonderd
aan. Vader Hermen, anders zoo vrooljjk en
opgeruimd, was droefgeestig en blijkbaar in
gedachten verzonken. Nooit had men hem
zóó hooren spreken. Wat was er, dat hem
zoo pijnlijk aandeed? Ze waren reeds een
goed eind opgewandeld en nog sprak hjj niet
verder, maar de jongelui konden dat niet
langer uitstaan en vroegen bijna gelijktijdig
„maar vader, wat is er dan toch?"

„Ja, kinderen", sprak h(j, „ge zult het

misschien kinderachtig vinden, maar ik zie
sommige dingen donker in. Denkt niet dat de
ouderdom mjj zwaartillend maakt, maar weest
overtuigd dat mijne levenservaring mjj met
open oog de dingen aanschouwen doet.

„Maar, vader".wilden beiden hem in de
rede vallen. maar hjj wenkte met de hand
en ging op kalmen toon voort: „Toen wjj
hedenmiddag de Van Nevens tegenkwamen,
heeft Gerrit noch Frank onze groeten be
antwoord. Integendeel, de oude hief dreigend
de zweep in de hoogte en de jonge verschoot
van kleur en zag er zoo grimmig uit als een
beer. Ik had gehoopt dat het huweljjk van
Frank de veete tusschen ons zou hebben doen
vergeten, maar het tegendeel bljjkt waar.
Ze zjjn rjjk, trotsch en, naar ik vrees, ook
wraakgierig. Ze zijn uwe naaste buren. Ze
zullen u plagen, tegenwerken, op alle manieren
beleedigon en, waar het mogeljjk is, bena-
deelon. Hot zal u, Hans, raoeiljjk vallen dat
alles te zien en te verdragen. Onder uwe
broeders en behuwdbroeders zjjn er, dio nog
al driftig zijn uitgevallen en driftige lieden
zjjn niet altjjd de besto raadslui.

Ze zullen, bjj het vernomen der plagerijen, u
het hoofd misschien warmmake.n met hun
„ik zou dit, ik zou dat" enz., maar ik bid u,
luistert niet naar hen. Als ge raad noodig

hebt, gaat naar uw vader of komt tot mjj. Laat
u niet verlokken tot weerwraak en neemt de
zaken kalm op. Denk aan koning Rehabeam,
mjjn jongen, wiens rjjk verscheurd werd, toen
hjj den raad der ouden in den wind sloeg.
En gjj, lieve Aaltje, wees voor uw man een
wjjze Abigael en bezwper de stormen, welke
in zjjn gemoed mochten opkomen. Zóó alleen
is het mogeljjk overwinnaar te worden in do
worsteling, welke ik voorzie. En nu ik zoo
mjjn gemoed ontlast heb, heb ik aan do be
hoefte mjjns harten voldaan en hen ik geruster.
Weet, dat niemand u meer genegen kan wezen
dan ik. Komt, laat ons terugkeeren, we zjjn
een heel eind afgedwaald, en laat ons'dei*
familie een vrooljjk aangezicht toonen. Met
Gods hulp en bjj goeden wil, kan alles wel
licht nog beter terechtkomen dan wjj nu wel
denken."

De oude man was aangedaan. Ten slotte
zeide hjj„ik vraag van u beiden geene belofte,
maar ik hoop dat deze gezegende Meiavond
u nimmer uit het geheugen zal gaarr.' Dan
ben ik zeker dat God uwen' weg voorspbedig
zal maken."

(Wordt vervolgd.)