Maandag S3
A°. 1888.
Derde Blad.
Jlatliesis Scientiarum Genitrix.
feze £ourant wordt dagelijks, met uitsondering
van (Kon- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 21 April.
Nn n
ÜOV-C.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandon1.10.
,Pranco per poat1.40.
Attonderlflke Nommera0.05.
Vervolg.)
Na vervolgons te hebben medegedeeld dat
vergaderingen van het bestuur geregeld
lebben plaats gehad en te hebben herinnerd
an di- eigenaardige manier van werken der
vior kleinere kringen verdeelde twaalf be-
Ituursleden, ging spreker over tot de navol
lende vermeldingen van de uitkomsten dor
HNDEXAMENS, WEDSTRIJDEN ENZ.
Aan het schriftelijk examen in do Wis- en
Natuurkunde, waarvan spr. in zijne rode eene
uidoiyko schets had gegeven, hebben 11 leer-
■ngen van het 5de leerjaar deelgenomen; 2
Runner zjjn niet tot het mondeling examen
egelalenhun is de raad gegeven, nog eonigen
lyd vlijtig te leeren en dan de proef te her-
lalen; de overigen zjjn geslaagd.
Verder hebben zich nog 6 leerlingen van
iet 6de jaar aan het onderzoek in Beschrij
vende Meetkunde en perspectief onderworpen,
lien met gelukkig gevolg.
Bovendien mochten 5 leerlingen na het
samen in hot Boetsoeren hunne pogingen
iet een gunstigen uitslag bekroond zion.
Tot het verkrijgen van het diploma in do
touwkunde had zich niemand aangemeld.
Den leerlingen werd met de behaalde en
Hu door hen in ontvangst genomen bewijzen
■an bekwaamheid geluk gewenscht. Niet zon
der inspanning toch, niet zonder ernstig en
▼blliarderid streven hadden zij ze verworven.
Do grondslagen zijn nu gelegd, waarop men
Hoopt dat zjj er een stevig, hecht en wel-
Hoortimmord gebouw op zetten zullen.
I Een' nader bewijs voor den ernst, waarmedo
Bot onderwijs is genoten, leverden de over
langs-examens.
Van de 1ste naar de 2de klasse werden
n do 33 leerlingen bevorderd 28; van de 2do
ar do 3de kl. van de 36 leerlingen 28van de
naar de 4do kl. van de 24 leerl. 23; van
4de naar de 5de kl. van de 10 leerl. 14 en van
5de naar de 6de kl. van de 16 leerl. 15.
Aan 106 leerlingen werd eene eervolle ver
kling toegekend.
Geene mindere belangstelling dan do diplo-
Vs en aanteekeningen verdienen de medailles,
oor do leerlingen zjjn zjj zeker van het
ootste gewicht, behooron zjj tot do begeer-
ksto goederen, welke de aarde oplevert.
Voor het bouwkundig teekenen namelijk
aron vier prijsvragen uitgeschreven
lo. Hot ontwerpen van een volière in
i tuin. Spr. gebruikto thans met vrjjmoedig-
eid hot woord ontwerpen, omdat hij van
juistheid daarvan volkomen overtuigd was.
et work is in waarheid het eigen werk
or leorlingen. Spr. toonde aan, op welken
oud hij dit met beslistheid durfde verzekeren.
Er waren vjjf antwoorden ingekomen.
Op voorstel van de jury heeft het bestuur
ot zijn leedwezen moeten besluiten do zilveren
edaille niet uit te reiken, maar, do betrek-
elfike verdiensten van het ingezonden werk
aanmerking nemende, twee bronzen medailles
oe to kennen en wol aan A. Van der Lee
F. L. Th. Van Oosten.
2o. Bot opmeton en in teelconing brengen
au don gevel van het woonhuis op den Ouden
logal No. 72 alhier.
V:or antwoorden waren ingekomen, waarvan
tree zóó uitnemend, dat het onmogelijk was
t te maken met welk antwoord de eerste
'iri (kl. zilv, med.) behaald is. Het bestuur
ooft daarom aan beide inzenders de zilveren
edaille toegekend. Een tweede prjjs (groote
fronzen mod.) kon niet verleend worden. Toch
aan het beste der twee overige antwoorden
fr derde pijjs te beurt gevailon do kleine
"onon medaille.
zÜi die de zilveren medaille verworven
tobben zjjn A. Van der Lee en J. Eengeveld;
de kleine bronzen medaille is aan E. K. Ger
ritsen te beurt gevallen.
3o. Een rond venster op een ronden hoek
te vervaardigen op de helft van de ware
grootte.
Hierop kwamen drie antwoordon in.
Do eerste prijs (kl. zilv. med.) werd ten volle
verdiend door den leerling F. L. Th. Van Oosten.
Het werk is voortreffelijk. Het vereert gelijke
lijk den leerling en do school, en wanneer
spr. do school een deel van de oer geeft, dan
bedoelt hjj in dit geval do Practische Ambachts
school. Daar heeft do bokroondo hoofd en
hand leeren gebruiken, daar hoeft hjj zulk
werk leeren leveren. Verscheidene omstandig
heden maakten de keuze tusschen de overige
mededingers moeilijk en daar beider werk
uitmuntend is, mocht liet bestuur aan beiden
liet accessit (gr. br. mod.) toewijzen. Het zijn
de lo6rlingon H. J. J. Maas en J. S. I. Van Rijn.
4o. Hot vervaardigen van oen dakvenster
met een gedeelte van eene kroonlijst met
dakvlak.
Twee antwoorden waren ingekomen. M. Van
den Brandé hoeft den eersten (gr. br. med.)
P. Verschragon den tweedon prijs (kl. br. med.)
behaald.
Voor hot boetseeren was als prijsvraag uit
geschreven Het vervaardigen van eene paneel-
vulling in Italiaansch-Renaissancestjjl.
Vjjf antwoorden waren ingekomen.
De prjjs (kl. zilv. med.) is behaald door
M. Van den Brandé, het accessit (gr. br. med.)
door G. Yan don Heuvel.
Voor het ornamentteekenen was opgegeven:
Het nateekenen van eene Friesvulling in den
ItaliaanschRenaissancestyl.
Zeven modedingers kampten om de ovor-
winning. Eén verliet wegens 06n gebrek aan
do cogen reeds vroeg het strijdperk. De zes
overigen streden met moed en vastberadenheid.
De twee overwinnaars zijn A. Van der Lee,
wien do eerste (kl. zilv. med.), en M. Van
den Brandé, wien de tweede prjjs (gr. br.
mod.) werd toegewezen.
Do leorlingen van het zesde jaar, die na een
voldoend schriftelijk on mondeling eind-examen
in beschrijvende meetkunde en perspectief
een diploma verwierven, warenM. Van don
Brandé niet diploma voor boetseeren, J. AV.
Broekhuizen, J. H. L. Brummelkamp, C. J.
De Nie, Iï. D. Sala met diploma voor boet
seeren en P. Vorschragen.
Die van het vijfde jaar, aan wie voor wis-
en natuurkunde oen diploma werd toogekend,
waren naar volgorde: J. C'. Marks, M. Coronel,
H. Van Zanten, J. Fles, A. AV. Do Granff,
N. C. Van der Zalm, 0. C. P. Hujjg, A. P.
Briltjjn, G. Kouvr, M. A\r. Haalebos, J. Aralk
en R. Van Oosten.
Voorts werd nog oen diploma voor boet-
soeron verleend aanJ. Ossevoort, C. H.
Goddtjn en G. Van den Heuvel.
Eervolle vermeldingen.—AVegens ijver, goed
gedrag en vorderingen worden vermeld in de
lste klasse A: F. N. Van Brussel, J. P.
Du Croix, J. J. Franchimon, A. Holtz, H. J.
D. Van der Horst, A. J. F. Kouw, P. J. N.
Kriek, J. J. Nieuwenburg, J. ATan Rlijjn,
J. Schouten on J. P. A. Volkers.
lste klasse B: P. J. Bomli, A. \Tan Buuren,
H. Van Duuren, P. J. Gjjsman, A. B, Van
der Heydon, G. J. M. Hoger,kamp, L. H.
Koeroweer, II. De Koning, D. Kooreman,
P. J. Tukker, A. AVagèmans en J. J. Warners.
2do klasse A: A. J. Bey, P. G. Van den
Burg, Cartop, A D. G. Cats, M. J. La-
Feber, H. 8. Fles, J. Van Gelderen. H. Hazel-
horst on H. Kettenis.
2de klasse B: R. Gips, L. C. A. K. Harmsen,
C. R. Lau, A. F. Marssteller, II. J. Schouten,
AV. Thomassen, N. Vallontgood, P. J. Vorhoog,
A. P. A. De Vrind en L. J. D. Aran Vugt.
3de klasse A: C. Yan der Bl(j, H. \Tan
Borselen, J. P. Yan dén Eosch, P. Brittijn,
J. Van Brussel, B. M. Evers en J. Oosterleo.
3de klasse BH. AV. Brouwer, A. Couvée,
C. Van Heusden, J. A. Van Iterson, A. Kas
teelen, J. Koene, H. Van Leeuwen, J. G.
Meerburg, J. K. H. E. Neeb, C. F. J. Sypo-
stein, P. Vervark on H. J. De Vos.
4de klasse: AV. De Bolster, H. P. Boom,
J. B. Aran den Burg, A\r. L. Harmsen, H. L.
G. Heinrich, C. H. H. Langezaal, J. Aran der
Linden, J. Mys, M. H. N. Van Noort, AV. F.
Araa Tongeren, J. A'erhoog en J. Van der Wiel.
5de klasse: A. P. Brittijn, M. Coronel, J.
Fles, A. AV. De Graaft, M. AV. Haalebos, C.
C. P. Hujjg, G. Kouw, J. C. Marks, R. Van
Ooston, J. Valk, N. C. A'an der Zalm en H.
Aran Zanten.
Ode klasse: M. Van den Brandé, J. AV. Broek
huizen, J. H. M. Brummelkamp, P. AV. P.
Dikshoorn, L. H. Feenders, C. J. De Nie, H.
D. Sala en P. Verschragen.
A'oorts nog: C. J. Broers, F. T. J. Chris-
tiaanse, C. H. Goddijn, J. Hengeveld, G. Van
den Heuvel, A. Van der Leo, H. J. J. Maas.
H. K. De Nie, P. M. J. Van Oerle, F. L. Th!
Aran Oosten, X Ossevoort, J. S. I. VanRjjn
en J. AV. Schwenck.
En zoo was spreker aan het einde zjjnor
taak gekomende opening der tentoonstelling,
welke hjj de verantwoording der rekening
noemde. De tentoonstelling der teekeningen
en werkstukken der leerlingen van het Genoot
schap bevindt zich in de beide benedenzalen,
torwiJl wederom de brooderhand is gereikt
aan de Practische Ambachtsschool, welker
voortbrengselen plaats hebben govonden in
do bovenzaal en op de gaanderij. Spr. ver
zocht den gonoodigden hun te mogen voorgaan
en nauwoijjks vortoonden zjj zich in de groote
benedenzaal of do schutterijmuziek, op de
gaanderij gezoten, dood het „AVion Neerlandsch
Bloed" hooren, in don loop van don avond
gevolgd door vele andere muzieknommers.
Wat deze dubbele tentoonstelling betreft,
ze ondervond reeds gisteravond hjj do opening
eene zeer groote belangstelling. Ja, hot aan
tal der beschouwers, die zich verlustigden in
den aanblik van hot tentoongestelde, was
zóó groot, dat hier en daar, inzonderhoid op
de trap en op de galorjj, het gedrang hovig
was. Toch heerschto er eene uitstekende orde.
Moeilijk voorwaar zou het zjjn te zoggen,
welko hoofdafdeeling kan bogen op de
schoonste teekeningen en werkstukkenboven
eenigen twijfel staat het echter, dat do voor
werpen, vervaardigd door de leerlingen der
Practische Ambachtsschool en voor do ver
loting bestemd, de moeste aandacht tot zich
trokken en, behalvo uitdrukkingen van opge
togenheid, ook bewoordingen uitlokten, waar
door 's menschen aangoboron egoïsme ook hier
weder viel op te merken. Do door den hoor
Van Djjk aan het einde zijner redo ultgospro-
ken wensch dat hot mocht blijken dat men
voor dezo in weinigo oogenblikkon gerang
schikte tentoonstelling den hoed zou moeten
afnemen, is vervuld geworden.
Tijdens de tentoonstelling zullen zeker vele
loten (zo zu'n aan de deur der zaal verkrijgbaar)
genomen worden.
Zjjn er onder da talrijke teekeningen (van
de bouwkundige school, in de benedenzaal,
ten getale van 1261), welko nog getuigen
van mindere ervarenheid, er vallen ook zeer
schoone voortbrongSolen dor teokenpen te
aanschouwen en juist dat verschil en de ver
schillende overgangen getuigen voor de vor
deringen, welke gemaakt kunnen worden.
Behalve op liet gobied van rechtlijnig- of
bouwkundig teekenen, kon men ook veel gade
slaan op dat van het hand- en, nu ook moer
in het bijzonder, van het pasteltcekonon, ter
wijl ook aan eonigo schoone voortbrengselen
der boetseerkunst eene plaats word verleend.
AVij kunnen ieder aanraden, die dat nog
niet deod, de tentoonstelling ook hedenavond
en morgen te gaan bezichtigen en, behalve
datgene, waarop hot schoone woord „bekroond"
prjjkt, alles goed in oogenschouw te nomen,
niet het minst de twee bekroonde prijsvragen
PRUS DER ADATERTENTIEN:
Yen 16 regels 1.05. Iedere regel meerƒ0.174.
Grootore letters naar plaatsruimte. Yoor het in-
ca88eeron buiten de stad wordt 0.10 berekend.
van het huis op den Ouden Singel, dat, naar
de voorzitter in den loop zijner rede mee
deelde, ingevolge aanschrijving dor rooimees
ters, woldra gedeeltelijk zal moeten worden
afgebroken.
Heden is aan de universiteit alhier do heer
C. J. Luzac, geb. te 's-Hage, bevorderd tot
doctor in de Nederlandsche taal- en letter
kunde, met academisch proefschrift, get.„De
landen van Overmaze, inzonderheid sedert 1662."
De voorjaarsvergadering van onderwijzers
en onderwijzeressen in het arr. Woerden werd
den lSden April te Alfon gehouden. De heer
C. A. Zolvelder, arr.-scboolopzienor, opende
met eene toospraak, welke van zjjne groote
belangstelling in het onderwijs en de onder
wijzers getuigde, de bijeenkomst on verblijdde
er zich in, dat dezen keer ook onderwjjzers-
van bijzondere scholen waren opgokomen.
Nadat bjj acclamatie do hoeren A. Segers
van Oudshoorn en S. Van Bachum Do Boer
en Maazen van Alfen tot ledon van het be
stuur waren herkozen, werd het woord gegeven
aan don heer G. De Jager te Bodegrave, ter
inleiding van het onderwerp: „Kunstzin in de
Volksschool." Hjj verstond onder kunstzin-
„gevoel voor het goede, schoone en waro" on,_
hoewel de bevordering er van geen afzonder
lijk loervak uitmaakt, meende hij dat het-
schoonschrijven, hot teekenonderricht, hot
zangonderwijs en hot lezen van proza en poëzie
onzer groote schrijvers en dichters zich het
best leenden om kunstzin in do volksschool
aan te kweeken. Eene breede discussie ont
stond, waaruit bleek dat velen van den
spreker verschilden. Dat verschil betrof voor
namelijk de keus van het woord kunstzin en de
definitie, welke hy daarvan had gegeven. Men
betoogde dat het teekenonderricht, dat in de
volksschool naar de methode van Molkenboer
door den districts-schoolopziener den heer Van
Marken bijzonder aanbevolen, wordt gegeven,
niet do strekking heeft kunstzin te bevor
deren, maar wel daarentegen het schoon
heidsgevoel te ontwikkelen. Ook kon men
het den inleider niet toegeven, dat het lezen
van de meesterstukken onzer gioote schrijvers
op de volksschool „kunstzin" bevordert, ook
al ware hot mogelijk dergelijke stukken met
do schooljeugd to behandelen.
Na do pauze werd door den schoolopziener
hot woord gegeven aan den hoer Van Gar
deren van Woerden, ter behandeling van het
onderwerp: „Overzicht van de geschiedenis-
van het schoolwezen in Nederland." Hy beloofde
een vluchtig overzicht te zullen geven, erti
bleef aan die belofte getrouw. Ook leverde,
gelijk hy zelf verklaarde, al wat hy ten gelioore
bracht, niet veel nieuws op. Toch zal uit zijne
voordracht waarschyniyk voor sommige jonge
onderwyzors on onderwijzeressen nog wol iets-
te leeren geweest zyn.
Naar aanleiding van]dat ovorzicht had goene
verdere discussie plaats.
Het derde of laatste onderwerp„aanschoir-
wingsonderwys" werd door den heer Van
Wyngaarden to Barwoutswaarder ingeleid. In-
oen viertal stellingen gaf hy het behandelde
torug:
1. het aan8chouwingsondenvy's behoort in
elke lagero school thuis;
2. het eerste schooljaar is voor dat onder,
wys uitnemend geschikt;
3. het aanschouwingsondorwys beginne mek
de school deuren, ramen, enz. om ver
volgens tot meubelen, speelgoed, enz. over
te gaan
4. oone nauwgezette studie van den onder-
wyzer of de onderwyzeres ga elke les voorat
Het applaus dat volgde, getuigde van da
ingenomenheid der vergadering met do hel
dere behandeling van dit onderwerp door
den spreker.
Ondor dankbetuiging voor de trouwe op
komst, trots het buiige weer, sloot de school
opziener do vergadering.
