w. 8612.
Woensdag 14 Maart.
A0. 1888.
Tweede Blad.
geze dCourant wordt dagelijks, met uitzondering
van gon- en feestdagen, uitgegeven.
Feuilleton.
Aan den rand des afgronds.
Burgerlijke Stand.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 meenden.1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommera.0.05.
BUITENLAND.
Dult«ohla.n<l.
Met het oog op het overgroot belang van
de verhouding, welke voortaan tusschen den
Keizer en Von Bismarck bestaan zal, zag
men met buitengewone spanning de Koizer-
lyke proclamatie tegemoet, welke gisteren ver
schenen is. Zy staaft ondubbelzinnig dat er
overeenstemming bestaat tusschen den nieu
wen vorst en den rykskanselier. De procla
matie luidt als volgt
„Aan myn volk!
De Keizer is heengegaan uit zyn roemvol
leven. In den veelgeliefden vader, dien ik
betreur en om wien mèt my myn Koninkiyk
Huis in de diepste smart treurt, heeft Pruisens
trouw volk zpn met roem gekroonden Koning,
de Duitsche natie den stichter harer eenheid,
den eersten Duitschen Keizer van het nieuwe
Duitsche ryk, verloren.
Onafscheideiyk zal zpn verheven naam ver
bonden blpven met al de grootheid van het
Duitsche vaderland, in welks nieuwe vesti
ging de voortdurende arbeid van Pruisens
volk en vorst het schoonste loon gevonden
heeft. Terwyi Koning Wilhelm met eene on
vermoeide landsvaderlyke voorzorg Pruisens
leger groot gemaakt heeft, legde hy den
grond tot de onder zyne leiding behaalde
overwinningen der Duitsche wapenen, waaruit
de nationale eenheid ontstond. Hy verze
kerde daardoor aan het ryk eene macht, zoo
als tot dusver elk Duitsch hart gewenscht
had, maar zooals het die nauwelyks had dur
ven hopen.
En wat hy in den heeten offervaardigen
stryd voor zyn volk bevochten heeft, dat was
hem ten deel gevallen door langdurigen ar
beid te midden van den vrede en door moei
tevolle jaren van regeering.
Veilig in zyne kracht is Duitschland thans
geacht in den Raad der volken, en het ver
langt thans slechts hetgeen gewonnen is
vreedzaam te ontwikkelen. Den toestand zooals
hy thans is, hebben wy te danken aan Keizer
Wilhelm's nooit wankelende plichtsvervulling,
aan zyne onafgebrokene, aan het welzyn des
vaderlands gewyde werkzaamheid, gesteund
daarby op de onwankelbare medewerking van
49) DOOR
R. KOOPMANS VAN KOKKEREN.
't Hart klopte hem met sneller slagen, toen
hy den ouden toren aan den westeiyken vleugel
in het oog kreeg. Het woonhuis lag nu nog
achter het geboomte verscholen, doch weldra
zou hy het, en dan tameiyk naby, kunnen
zien. Van zyne komst wisten ze niets af, dus,
hy kwam ze verrassen. Reeds hoorde hy in
z-une verbeelding dat heldere gilletje, dat
Mathilde zou slaken, als zy hem daar eens
klaps vóór zich zag staan. Hoezeer verschrikte
hy echter, toen hy, eenige minuten daarna,
aan het eind der laan gekomen, recht voor
zich het huis zag met gesloten vensters op
alle verdiepingen. Hector dacht er zelfs niet
meer aan, nog aan te schellen, want hy had
geene hoop, dat iemand hem zou opendoen.
Het eenige, wat hem overbleef, was naar des
tuinmans woning zich te begeven. Hier vernam
by, dat de familie, nu een dag of tien geleden,
op reis gegaan was naar het Zuiden. Op de
vraag, of zy een adres hadden achtergelaten,
luidde het antwoord dat alle brieven en bood
schappen by dokter Hulst moesten terecht
komen. Voorts meende de tuinman wel te
weten dat de reis ondernomen was ten be
hoeve van de jongejuffrouw Mathilde, die de
Pruisens volk en op de offervaardige toewy-
ding van alle Duitsche stammen.
Op my zyn nu alle rechten en plichten
overgegaan, welke aan de kroon van myn Huis
verbonden zyn en welke ik, zoolang het God
behaagt my to laten regeeren, vast besloten
ben getrouw waar te nemen en te vervullen.
Doordrongen van den grooten omvang
myner taak, zal het al myn streven zyn, het
werk voort te zetten in den zin als het ge
vestigd is, Duitschland tot een land van vrede
te maken en in overeehAemming met de ver
bonden regeeringen, alsmede met de constitu
tioneel lichamen van het ryk de welvaart
van Duitschland te bevorderen.
Aan myn getrouw volk, dat door eene
eeuwonlange geschiedenis in goede zoowel
als m kwade dagen aan myn Huis nauw
verbonden is gebleven, geef ik my met vol
ledig vertrouwen over, want ik ben overtuigd
dat op den grond der onafscheidelyke ver-
eeniging van vorst en volk, die, onafhankelyk
van elke verandering in het staatsleven, het
onvergankelyke erfdeel is van den stam
der Hohenzollems, myne kroon altijd even
veilig is als do voorspoed van het land, tot
welks regeering ik thans geroepen ben, en
dat ik beloof een rechtvaardig en in lief en
leed oen trouw koning te zyn.
God moge my kracht en zyn zegen geven
tot dit werk, waaraan voortaan myn 'even
gewyd is!"
De Keizer heeft verder eene soort van mani
fest tot Von Bismarck gericht. Dit. luidt
als volgt
„Waarde prins Von Bismarck!
By de aanvaarding der regeering is het my
eene behoefte my tot u te wenden, die de
langbeproefde eerste dienaar van myn in Gode
rustenden vader geweest zijt. Gy zyt de trouwe
en moedige raadgever geweest zyner staat
kunde, waaraan gy eene gelukkige uitkomst
hebt verzekerd. Aan u ben ik en blyft myn
Huis warmen dank verschuldigd. Gy hebt er
derhalve recht op om vóór alles te weten wat
de gezichtspunten zyn, welke voor de houding
myner regeering geldend zullen wezen. De
constitutie en de rechtstoestanden van het
Duitsche ryk en van Pruisen moeten vóór
alles geëerbiedigd en naar de zeden der natie
bevestigd worden. Daardoor zyn de schokken
te vermyden, welke uit eene veelvuldige wisse
ling van de staatsinrichtingen en de wetten
laatste weken „braaf aan het sukkelen ge
weest was."
Diep terneergeslagen en mistroostig, wan
delde Van Arkel nu naar Meervoort terug.
Dat zyne vrienden op reis gegaan waren en
dat nog wel naar aanleiding van den min
gunstigen toestand van Mathilda's gezondheid,
vond hy al erg genoeg; maar dat men ver
trokken was zonder hem op de eene of andere
wyze van iets kennis te geven, dat was on
verklaarbaar, dat was verschrikkelykHet
spreekt vanzelf dat Hector regelrecht naar
het huis van dokter Hulst stapte, alwaar hy
de noodige inlichtingen hoopte te verkrygen.
Den dokter vond hy echter niet thuis, en
op zyne vraag, of men ook kon gissen, wan
neer deze in zyne woning zou terugkeeren,
verzekerde de dienstmeid, na de huishoudster
geraadpleegd te hebben, dat het wel tien of
elf uren, ja, wel later kon worden, eer myn
heer weer thuis kwam. Hector liet zyn adres
kaartje achter, met verzoek, den dokter te
melden, dat hy ongeveer halfelf nog eens
terug zou komen. Ook dit late avondbezoek
leverde echter geene resultaten, evenmin als
eene derde poging, den volgenden morgen
omstreeks acht uren aangewend. Toen kon
Hector niet langer wachten, en by keerde
dus in sombere stemming naar Deventer terug.
Zyn eerste werk by de tehuiskomst was
aan dokter Hulst te schryven, met dringend
verzoek, hem toch per omgaande te melden,
hoe en waarom de familie Van Velzen zoo
allicht kunnen voortvloeien. Wat de regeerings-
taak ook zy, de vaste grondslagen, waarop
de Pruisische staat tot dusver veilig gerust
heeft, moeten onaangetast blijven.
In het Duitsche ryk moeten de constitu
tioneels rechten aller verbonden regeeringen
even nauwgezet geëerbiedigd worden als die
van den Ryksdag. Maar van beide kan dezelfde
eerbied voor de rechten des Keizers geëischt
worden. Daarby moet in het oog worden ge
houden, dat deze wederkeerige rechten enkel
strekken kunnen tot bevordering van 's lands
welvaart, welke de hoogste wet blyft, en dat
aan nieuwe, ontwyfelbare nationale behoeften
steeds volledig voldaan moet worden. Den
noodzakelyken en zekersten waarborg voor
de ongestoorde vervulling van die taak zie
ik in de onverzwakte handhaving van de weer
baarheid van mijn land, van myn beproefd
leger en myne opbloeiende marine, die door
het winnen van overzeesche bezittingen hare
ernstige plichten weet te vervullen.
Beide, leger en marine, moeten steeds goed
uitgerust en goed georganiseerd blyven. Dat
was de grondslag van hunnen roem en dat
zal hunne soliditeit in de toekomst waarborgen.
Ik ben besloten in het Duitsche ryk en in
Pruisen de regeering met nauwgezette in
achtneming der bepalingen van de ryks- en
landsconstitutie te voeren. Ze zyn door myne
voorvaderen op den troon, in verstandige er
kenning der onafwysbare behoeften, gegrond
vest; zy moeten steeds geëerbiedigd worden
om hare kracht en zegonryke werkzaamheid.
Ik wil dat het sedert eeuwen in myn Huis
heilig gehouden beginsel van godsdienstige
verdraagzaamheid, ook verder al myne onder
danen, tot welke gezindte, tot welk geloof
zy ook behooren, zal beschermen. Elk hunner
is myn hart oven naby. Allen toch hebben
in de dagen van gevaar zich ton volle geg even.
In overeenstemming met de gevoelens van
myn keizerlyken vader zal ik elke streven
ondersteunen, dat geschikt is om den oecono-
mischen vooruitgang van de verschillende
klassen der maatschappy te bevorderen, de
tegenstrydige belangen met elkaar te ver
zoenen en onvermydelyke treurige toestanden
te verzachtendoch zonder de verwachting
te doen ontstaan dat het door een ingrypen
van den Staat mogelyk zy een einde te maken
aan alle kwalen der maatschappy.
Als met de sociale vraagstukken nauw ver
overhaast en onverwacht vertrokken was en
werwaarts zy getogen waren. Op dien brief
kreeg echter onze goodó Van Arkel in het
geheel geen antwoord Een tweede, nog drin
gender brief ondervond geen gunstiger onthaal.
Toen besloot Hector nogmaals naar Meervoort
te reizen, en die stad niet te verlaten, voor
en aleer hy dokter Hulst zou gesproken heb
ben. Reeds was zyn valiesje gepakt, het ver
lof aangevraagd en verkregen, en het uur der
afreis bépaald, toen Hector zich zóó onwel
gevoelde, dat hy voorloopig de reis een of
twee dagen moest uitstellenen toen die
twee dagen om waren, dacht de arme jongen
zelfs niet meer aan reizen, zóó zwaar waren
de koortsen, die hem hadden aangetast. Der
tien weken lang bleef hy onder geneeskundige
behandeling, want de ziekte, waardoor hy was
aangetast, bleek weldra eene zware typhus-
koorts te zyn.
Zoodra Hector genoegzaam hersteld was,
hervatte hy zyne pogingen om Mathilde's
adres te verkrygen. Niet met vroolyken moed
echter toog hy hierby aan 't werk, want
zooveel kon hy nu reeds met genoegzame
zekerheid vaststellen, dat de verhouding tus
schen hem en de familie Van Velzen niet
vriendschappelyk meer was. Dat vertrek naar
elders, zonder daarvan iets te melden, en dat
langdurig zwygen moesten hem immers wel
tot deze droevige zekerheid brengen. Het
raadselachtige gedrag van dokter Hulst, die
ook op zyne brieven niet verkoos te antwoor-
PRIJS DER AD VERTEN TlüiW
Vu 1—6 regeli ƒ1.06. Iedere regel meer ƒ0.17).
Grootere lettere naar plaataruimte. Voor het in-
eaeeeeren buiten de etad wordt 0.10 borekend.
bonden beschouw ik de opvoeding van het
opkomend geslacht. Moet eenerzijds de hoo-
gere beschaving steeds voor ruimere kringen
bereikbaar gemaakt worden, aan den anderen
kant moet worden vermeden, dat door eene
halve beschaving gevaren ontstaan, dat voor
het leven eischen gesteld worden, waaraan
de oeconomische krachten der natie niet kun
nen voldoen, of dat door een eenzydig streven
naar meerder kennis voorbygezien wordt, wat
bereikbaar is. Slechts een in eenvoudige zeden
opgroeiend geslacht, met een gezonden grond
slag van godsvrucht, zal toereikende kracht
van wederstand hebben om de gevaren te
boven te komen, welke in een tyd van snelle
oeconomische bewegingen door voorbeelden
van sommiger weelderig leven, voor allen
kunnen ontstaan. Het is myn wil dat er geene
gelegenheid worde voorbygegaan om in den
openbaren dienst werkzaam te zyn in dien
zin, dat neigingen tot buitensporige weelde
tegengegaan worden.
Elk voorstel tot finantiëele hervorming kan
op myne onbevooroordeelde overweging reke
nen."
Een weinig vorder zegt de Keizer: „Het
zal my een byzonder genoegen zyn den bloei,
welken de Duitsche kunst en wetenschap in zoo
groote mate vertoont, tot eene volledige ont
wikkeling te brengen. Tot verwezenlyking van
mijne oogmerken in dit opzicht, reken ik op
uwe _zoo dikwyls bewezen toewyding en op den
steun' uwer beproefde ervaring.
„Moge het my gegeven zyn, onder eensge
zinde medewerking van de organen des ryks,
van de trouwe werkzaamheid- der volksver
tegenwoordiging, alsmede van alle autoriteiten
en door den van vertrouwen getuigenden mede
arbeid van alle klassen der bevolking, Duitsch
land en Pruisen dorwyze tot nieuwe eer in
vreedzame ontwikkeling te brengen! Onbe
kommerd om glans- en roembrengende groote
daden, zal ik tevreden zyn als eenmaal van
myne regeering gezegd zal kunnen worden:
„Zy is ons volk weldadig, ons land nuttig,
en het ryk ten zegen geweest."
RIJNSBURG. Geboron: Marijtje, dochter van
Abraham Van der Mcy en Claaiua Van Egmond.
Martina, dochter van Neeltje Van don Vijver. Cor
nelia Jan, zoon van Gcrardua Pioter Oostenrijk en
Huberta Johanna Colpa.
Ondertrouwd: Ario Van Delft Dirkaz jm. en
Jannetje Van der Guet jd.
den, maakte de zaak niet beter. Tot Hulst
wendde hy zich nu niet opnieuw, hy vroeg
inlichtingen aan eene zuster van den heer
Van Velzen, die hy meermalen op do Schelf
duinen had ontmoet. Van haar vernam hy,
dat de familie naar bet Zuiden van FraDkryk
was gegaan en zich nu op de Hyères-eilanden
bevond. Byna gelyktydig met deze narichten
ontving Hector nog mondelinge tyding van
een vriend, die pas uit Frankryk terugkwam,
en die vertelde dat hy de Van Velzens meer
malen had gezien en gesprokendat Mathilde
geëngageerd was met jonker Alphonsus Van
ltankhuysen die de familie spoedig was na
gereisd en nu reeds een paar maanden lang
in dezelfde streken toefde, waar zjjne geliefde
en hare ouders zich ophielden. Vreeselyker
oplossing van de raadsels had onze goede
Van Arkel niet kunnen verkrygen. Zyn half
voltooiden brief aan den heer Van Velzen wierp
hy in hot vuurdie man, zoo min als zyne
dochter, verdienden immers niet, dat een fat-
soeniyk mensch hun een enkel woord toevoegde.
Verwondert het u, waarde lezerdat Hector
zich geweld moest aandoen om op gepaste
wyze de gelukwenschingen met zyn herstel
te beantwoorden? Hy zelf toch verbiydde zich
nu niet meer over dat herstel; integendeel,
tallooze malen slaakte hy in de eenzaamheid
do verzuchting: „Och, was die koorts toch
maar één graadje erger geweest, zoodat de
dag van de crisis myn laatste dag ware ge
weest!" (Worclt vervolgd.)
