N°. 8545.
Dinsdao- 37 Efceceraifoei».
A0. 1887.
(Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (§on- en feestdagen, uitgegeven.
Dercle Blad.
Vergadering Bouwkunst.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Yan 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer/0.174.
Grootere letters naar plaatsruimte. Yoor het in-
caa8ceren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Evenals gewoonlijk was ook op de 148ste
vergadering van de Maatschappij tot bevorde
ring der Bouwkunst, afdeeling Leiden en Om
streken, het eerst aan de orde eene kunstbe
schouwing en wel ditmaal door den heer W.
Fontein van hot schoone plaatwerk: „Maleri-
sche Innenraume moderner Wohnungen."
De heer De Koning bracht, rapport uit aan
gaande zijne bevinding en die van den heer
Planjer, beiden daartoe aangewezen door het
bestuur, omtrent de rekening en verantwoor
ding van den penningmeester, welke door hen
in orde bevonden was. De ontvangsten bedroe
gen over het afgeloopen jaar f 253.97, de uit
gaven f 226.20 en het batig saldo dus 27.77.
De heer Van Ruyven gaf in overweging dat
batig saldo te gebruiken ter ondersteuning der
Practische Ambachtsschool alhier, waardoor
een leerling kosteloos zou kunnen genieten
van het onderwijs dier inrichting.
Eenige leden meenden om gegronde redenen
tegen dien wensch, hoe schoon ook, te moeten
opkomen, naar aanleiding waarvan dan ook
besloten werd het batig saldo onaangeroerd
te laten.
De heer Jesse had inmiddels tevergeefs
gezocht naar een post voor de eventueelo
ontvangst der afgevaardigden van andere
afdeelingen in Sept. 1888 in onze stad door
de Leidsche afdeeling. De vergadering achtte
dit echter een onderwerp van latere zorg.
Alsnu verkreeg de heer Iz. Van der Kamp
het woord om de door de leden zoozeer go-
wenschte mededeeüngon te doen aangaande
het „opruimen van metselworken onder water",
welke nu, in don Ouden Singel, reeds lang
met gunstig gevolg verwijderd zijn.
De heer Van der Kamp deelde zijn plan
uitvoerig mede en helderde het op door dui
delijke schetsen. Dat plan lokte eenige dis
cussie uit, waaraan vooral deelnamen do
heeren Van Ruyven, De Vrind en de ont
werper zelf.
De heer Van Achterberg sprak nu breedvoe
rig, maar voor de aanwezigen hoogst onder
houdend, over „kallkolith", opgehelderd door
monsters.
Het resultaat der onderzoekingen viol meer
ten gunste uit van de gewone verf dan van
kallkolith. De heer Van Dam was hier de
geroepen man om het een en ander in het
midden te brengen.
Nu moesten er nieuwe bestuursleden geko
zen worden volgens het in de vorige vergadering
gewijzigde reglement. Het bestuur had besloten
dat het eerste jaar (dit jaar) zouden aftreden
de heeren Mulder en Van Driel, het tweede
jaar de heeren Lancel en Groen en het derde
jaar de heer Kok. Tevens had het bestuur,
in de veronderstelling het veelvuldig stemmen
te voorkomen, eenige candidaten voor te dra
gen, hetgeen alle aanwezigen goedkeurden.
In de vacature-Mulder werden aanbevolen
de heeren Looman, Roem en Van Achterberg
in de vacature-Van Driel de heeren J. P. De
Koning, J. J. Pianjer en L. Maas.
De stemming ving aan en in de vacature-
Mulder werd dadelijk gekozen de hoer Looman.
Bij de stemming voor de andere te vervullen
plaats kwam men niet zoo spoedig tot eene
afdoende keuze. Eerst kreeg niemand de vol
strekte meerderheid en daarna moest her
stemd worden tusschen de heeren Roem on
De Koning.
En, toen nu de heer J. Roem gekozen werd,
nam deze onder de gegeven omstandigheden
de benoeming, tot groote teleurstelling, niet
aan, zoodat men nogmaals aan het stemmen
toog. Nu werd de vertrokken heer De Koning
gekozen, wion van die keuze kennis zal ge
geven worden, hetgeen ook zal geschieden
aan de daarop toegelaten nieuwe leden, de
heeren B. E. Spijker en D. Koomen.
Hierop kwam ter sprake het ingezonden
stuk, voor eenigen tijd in het „Leidsch Dag
blad" geplaatst en doelende op meerder toe
zicht bij het bouwen. Nadat over dit onderwerp
het een en ander was gezegd, deed de heer
Groen het voorstel adhaesie te betuigen aan
de ten opzichte hiervan reeds aangewende
pogingen door de vereeniging „Bouwkunst en
Vriendschap", welk voorstel, hoewel men het
met de zaak zelve volkomen eens was, bp stem
ming werd verworpen, nadat de heeren Roem
en Van Erkel vooral het zenden van zulk een
adres hadden bestreden.
Vervolgens herinnerde de voorzitter aan de
inzending der door de afdeeling uitgeschreven
prijsvraag en stelde aan de orde de bespreking
der vraag uit de brievenbus omtrent de ver
betering van den toestand van den werkbaas.
Daar de heer Van Ruyven evenwel op
merkte dat, zjjns inziens, al was de vraag
r.iet door hem in de bus gedaan, deze niet
zoo heel onnoozel was en goode overweging
en bespreking verdiende, stelde do voorzitter
voor dit uit te stellen tot de volgende ver
gadering en eene commissie te benoemen, welke
de vraag zou overwegen en rapport daarom
trent uitbrengen. Als leden dier commissie
werden benoemd de heeren Van Ruyven, Van
Achterberg en De Vrind, die de benoeming
aannamen.
"Do hoer Van Ruyven deelde daarop nog
mede dat hy in de eerstvolgende vergadering
van „Nyverheid", op' verzoek, de voordracht
zal houden over het „remmen", door hem
ook op „Bouwkunst" gedaan en verzocht
hon, die tot bijwoning daarvan eene introductie
verlangden en niet by de eerste voordracht
tegenwoordig waren, zich intyds tot hem te
wenden.
Eindelijk deed de heer Roem nog de vraag
waaraan het verschynsel toe te schryven is
dat zich op goed geschilderde plafonds soms
zoo spoedig strepen vertoonen, welke eene
geheelo kamer ontsieren.
Deze vraag zal op de volgende vergadering
behandeld worden.
De voorzitter sloot nu by elven deze ver
gadering, de laatste in dit jaar.
Gemengd Nieuws.
Te Zwammerdam is, in tegen
woordigheid van burgemeester, wethouders
en brandmeesters, op het dorp eene proef
genomen met eene petroleum-fakkellamp,
vervaardigd door W. Blok, koper- en blik
slager aldaar, tot verlichting in geval van
brand. Deze proef voldeed zóó uitstekend,
zoowol wat lichtsterkte als weerstand tegen
den wind betrof, dat besloten werd tot aan
schaffing van eenige dier fakkellampen.
Genoemden Blok komt hiervoor alle eer toe.
Hierdoor is, zoo meldt onze berichtgever,
wederom hot bewys geleverd, dat ook in
kleine gemeenten werklieden worden gevonden,
die zich gerust met andoren kunnen meten.
Gisternacht ontstond te Oost-
zaan een hevige brand in het zoogenaamde
Stationskoffiehuis, bewoond door G. Buis. Het
gebouw is tot den grond afgebrand.
Te Wageningen had een treurig
ongeval plaats. Een stukadoor was met eene
handkar aan het steenkolen ryden, toen op
den Nieuwenweg de kar kantelde en van don
weg af in eene sloot viel, terwyl de stukadoor
er onder geraakte. Toen de kar uit de sloot
was gehaald, bleek de man door het gewicht
van de kar gestikt te zyn.
Gisterochtend kwam eene 7 0-
jarige doove vrouw op 's-Gravenweg te Kralin
gen in aanraking met een achter haar aan
komend paard en wagen. Doordien de voorman
zyn paard niet meer kon inhouden, werd zy
op den grond geworpen en een eind ver mede-
gesleept.
Door haar gillen schrikte het paard, sprong
over haar heen en zette het op een loopen
liet werd echter spoedig tot staan gebracht.
De vrouw was inwendig gekneusd en is per
draagbaar naar hare woning gebracht.
Woensdag-namiddag liet de
vrouw van C. Hoek, wonende in een water
molen bij Rustenburg, haro beido kinderen
eenigen tijd alleen te huis, daar zy boodschap
pen moest doen. Toen zy terugkwam, vond
zij het oudste, een meisje van 4 jaar, verkoold
in haar stoeltje zitten. Het arme kind was
levend verbrand!
Te Weststellingwerf heeft een
treurig geval plaats gehad. Eenige jongeliodon
waren te Sonnega op het kerkhof bezig met
het zoogenaamde St.-Thomasluiden. De ge
meenteveldwachter De V. verbood hun dit,
waarna zy op de vlucht gingen. Ten einde
hun nog verder vrees aan te jagen, schoot
hy zyne revolver in de lucht af. Hy schijnt
echter niet hoog genoeg to hebben aangelegd,
althans, de kogel trof oen der jongelieden in
den hals, aan de linkerzijde, zoodat de ge
wonde niet buiten levensgevaar verkeert. Het
voorval wekt algemeen deelneming, te meer
daar De V. gunstig bekond staat en alles
behalve iemand is, die dadelyk geweld gebruikt.
Do zaak wordt gerechtelijk onderzocht.
Uit Diepenveen wordt van 2 2
Dec. gemeld: Terwyl-de vrouw van den sein-
wachter W., aan de grenzen van onze gemeente,
onder Gorsel, gisteren tegenover hare woning
den naderenden trein veilig seinde, zag ze
plotseling dat de kleeren van haar kind, dat
al spelend de kachel geopend had, vuur vatten.
Byna op hetzelfde oogenblik vloog de trein
vo.orby en was de ongelukkige moeder eenige
oogenblikken niet in staat haar kind ter hulp
te snellen, terwyl zy do angstige smartkreten
der kleine hoorde en telkens tusschen de
waggons door de vlammen zag. Hoewol deor-
lyk gebrand, bestaat or gegronde hoop dat de
kleine herstellen zal.
KOLONIËN.
BATAVIA, 12 15 November. {Vervolg.)
Van Atjeh vernemen wij dat de affaire van
den 2den Oct. jl. aanleiding heeft gegeven
om eenige officieren en mindere militairen,
ter zake van hun heldhaftig gedrag, voor eene
koninklyke belooning Militaire Willemsorde
of eervolle vermelding voor te dragen.
Onder dozen hooron wy een infanterie-offi-
cier, een wachtmeester dor cavalorie en oen
minder militair noemen, als de moeste kans
te hobbon met het ridderkruis begiftigd to
worden. {Bat. Sand.)
Den 14den November zyn van Batavia
drie oorlogsschepen naar het eiland Lombok
vertrokken om daar den vorst er toe te
brengen een ingezetene van Ned. Indiö, Pali-
wael goheoten en op de hoofdplaats Ampenan
door hem gevangen gehouden, weer los te
laten. Tot nog toe is officiëel omtrent deze
zaak 'niets bekend geworden, en uit de by
zondere berichten is door hare tegenstrydig-
heid niet op te maken, wie geiyk heeft: de
vorst of do heer Patiwael. Intusschen vindt
de regeering het waarschynlyk wenscheiyk
om de beslissing daaromtrent niet oyer te
laten aan den radja, die verbazend ryk moet
zyn en geheol onder den invloed staat van
een Arabier. (Java Bode.)
Het officiëel verslag over de rosidentie
Sumatra's Westkust, over de maand Septem
ber jl., behelst het volgende meldenswaardige
De veeziekte te AssamPoolau (onderafd.
Kajoetanam) was afnemende. Tot het einde
der verslagmaand worden ter genoemde plaats
34 karbouwen door die ziekte aangetast,
waarvan slechts één herstelde en de overigen
stierven»
Onder de paarden in het Priamansche bleef
de kwade droes heersclien. Enkele gevallen
van die ziekte kwamen ook voor te Padang,
in de Ommelanden van Padang en te Padang-
Pandjang.
Gedurende de verslagmaand hadden in de
afdeeling L. Kota zes branden plaats, waarvan
vier een gevolg waren van onvoorzichtigheid
der bewoners, terwyl do twee andere aan
kwaadwilligheid moesten worden toegeschre
ven. By een der vier eerstgemeldo branden
kwamen twee oude vrouwen en een oud man
in de vlammen om.
Van Atjeh schryft men dat by de eva
cuatie van berri-berri-lyders met de meeste
omzichtigheid wordt te werk gegaan en vooral
by do inscheping de uiterste menschlievend-
heid betracht wordt.
De patiënten worden van het hoofd in bak
ken, waarin zy gemakkelijk liggen, in de
prauwon neergelaten en daaruit voorzichtig
naar het schip opgeheschen.
Zoodoende komen de lyders, byna zonder
het te voelen, van den wal aan boord en
worden zy daar op de voor hen bestemde
plaats neergelegd.
Wy ontleenen aan het verslag over de
residentie Oostkust van Sumatra, over de maand
September, voorkomende in de „Jav. Crt.", het
volgende
Do bendo Atjehers, die zich met kwade be
doelingen in de Alaslanden zou ophouden
en waarvan o. a. in het maandverslag van
Augustus jl. sprake was, moet, volgens inge
komen berichten, oen inval in de Paklanden
hebben gedaan.
Volgens sommige berichten zou zy slechts
6 Atjehers tellen en overigens uit Gajoes en
Alas bestaan.
Op de onderneming St.-Cyr werd een brand
brief opgehangen, terwyl een paar dagenJ-j,,.^,
eene droogschuur in brand gestoken werd.
In Serdang worden vier Bataks wegens het
ophangen van brandbrieven gestraft.
In het aan Batoe-Bara grenzende onafhanke
lijke Bataksche landschap Tanah-Djawa bleven
inwendige geschillen aan do orde van den dag.
Velen dachten dat hot vertrek van den
heer Scheltema, oud redacteur van de „Locomo
tief," nadat hy zich gedurende verscheiden
weken ter beschikking gesteld had van den
rechter, eene aanleiding zou zyn om van de
strafrechtorlyke vervolging af te zien.
Dit is evenwel het geval niet. Wegens niet-
verschyning is hij den lOden dozer door den
Raad van Justitie te Semarang weerspanning
verklaard aan de wet, zynde zyne gevangen
neming en gevangenhouding gelast, van
welken last een afschrift aan don minister
van koloniën zal worden gezonden, om dien
aan den heer Scheltema ten uitvoer te leggen,
zoo hy zich op Nederlandsch grondgebied
mocht begeven.
De veepest breidt zich in de omstreken
van Batavia op onrustbarende wyze uit. In
drie weken tyds zyn op een particulier land,
in de afdeeling Meester-Cornelis, 130 karbou
wen daaraan gostorven. Van een bepaald
stelsel tot bostryding der ziekte is ons tot
dusver niets gebleken.
Aan het officiëel verslag ovor de resi
dentie Benkoelen over de maand October jl.
is hot volgende ontleend:
Ter hoofdplaats stierven 4 paarden aan droes.
In de afd. Lais werd oen 12-jarig knaapje
op een eenzaam gedeelte van don strandweg
vormoord. Uit het onderzoek bleek dat het
kind was gevallon als het offer der wraak
eener familie, van welke een der vrouwelijke
leden door den broeder van den vormoorde
was versmaad geworden, nadat haar eerst
trouwbeloften waren gedaan. De dader werd ont
dekt, van zyne misdaad overtuigd en gestraft.
In de afdeeling Mana en Pasoemah oeloe
Mana, pleegden twee jonge meisjes, die tegen
haren zin waren uitgohuweiykt, zelfmoord.
Op den 3den October brandde te Kroë, het
gebouw, dienstdoende, als gevangenis en zout-
verkooppakhuis, door onvoorzichtigheid af.
Hoewel twee vaten kruit, elk van 25 pond,
ontploften, waren goene persooniyke ongeluk
ken te betreuren.
