N°. 8233.
A0. 1886.
Hit nummer bestaat uit Drie Bladen.
Maaiidae: SO December.
<§eze (Qouraat wordt dagelijks, met uitzondering
van fpn- en feestdagen, uitgegeven.
Zij, die zich nu abonneeren op het
Leidsch Dagblad, ontvangen de tot 1 Jan.
verschijnende nummers gratis. Van het
kwartaal December, Januari en Februari
worden dan alleen de beide laatste maan
den ad 74 Cents voor Abonné's binnen de
stad en ad 94 Cents voor die buiten de
stad woonachtig, in rekening gebracht.
Leiden, 18 December.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 munden.1.10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommers0.65.
PRUS DER ADVERTENTIEN:
Van 1—# regels 1.05. Iedere regel meer 0.171.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incas
seer en buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Nog zqn geslaagd aan de universiteit alhier
voor het doctoraal examen in de rechtswetenschap
de heeren E. A. O. De Casembroot en J. W. C.
Cordes; voor het doctoraal examen in de Neder-
landsche letteren de heer J. J. Salverda De Grave,
en voor het doctoraal examen in de wis- en natuur
kunde de heer P. Molenbroek Jr.
Werd onlangs door den Leidschen gemeenteraad
besloten tot de restauratie van gobelins in het Raad
huis, thans is dit een sieraad rijker geworden door
de herstelling van het oude vertrek van Wees
meesters. In 1604 daartoe ingericht, is het toen
voorzien van eene zeer fraaie eikenhouten betim
mering, waarvan het keurige snijwerk slechts weinig
door den tand des tjjds geleden heeft.
Van de sierlijke zandsteenkolommen aan weers
zijden van den schoorsteen daarentegen was de
vorm nauwelijks meer herkenbaar door de dikke
verflagen, waarmede zij herhaaldelijk bestreken
waren. Thans zjjn deze verwijderd en is hersteld
wat beschadigd was. Tevens is het schoorsteenvak
daartusschen met oude tegels, zij 't dan ook geen
17de eeuwsche, bemetseld. Aanleiding tot deze
restauratie was de bestemming van het vertrek
tot kamer voor den gemeente-archivaris. Daarmede
is dan ook haar uiterlijk vrij wat meer in over
eenstemming dan met het gebruik, dat er in de
laatste jaren van gemaakt werd, nl. de repetities
der schutterjj-muziek, welke thans in het oude
gymnasiumgebouw in de Lokhorststraat worden
gehouden.
Ook het kleine vertrek, dat vóór 1604 tot Wees
kamer en tot dusver voor archivariskamer dienst
deed, heeft eene wellicht nog fraaier betimmering,
evenwel van veel minder omvang. Door de ver
plaatsing der oude papieren en registers van daar
is deze thans meteen in het volle licht en tot haar
recht gekomen.
Naar wp vernemen, hebben commissarissen
der Leidsche Maatschappij voor Toonkunst voor
het den 24sten Januari a. s. te geven tweede con
cert geëngageerd den heer Chr. Timmner, een violist,
die zich gisteravond in de Stadszaal met zulk een
groot succes heeft doen hooren. Verder zullen met
hem op genoemd concert optreden de heer Tibbe
(pianist) van Amsterdam en de bekende zangeres
Adèle Asmann, zoodat deze soirée artistique den
leden met hunne dames opnieuw niet weinig kunst
genot belooft.
De heer Ch. L. Buziau, van Den Haag, is
thans tijdeljjk werkzaam als leeraar in de violoncel
aan de Muziekschool te Leiden.
Hedenmiddag ontvingen we per Fransche
mail de Indische bladen van 13 tot en met 17 Nov.
Gedurende deze week zjjn dagelijks in de
Stedelijke Werkinnchting alhier opgenomen van
41 78 volwassen personen en van 7 11 kinderen.
Naar aanleiding van het ernstig woord, in
„De Gids" van November 1.1. tot het Nederlandsche
volk gericht door een zevental bekende vrienden
(de heeren L. R. Beynen, W. G. Brill, S. J. Fockema
Andrese, J. P. Hasebroek, J. J. L. Ten Kate, J. H. C.
Kern en M. De Vries) van onze taal, onzen volks
aard en onze geschiedenis, hebben drie onser stad-
genooten, de heeren prof. dr. A. Kuenen, prof. dr.
J. M. Van Bemmelen en F. De Stoppelaar, leden
van de „Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Vereeni-
ging," zich per circulaire tot de ingezetenen gewend
om hunne aandacht op deze Vereeniging te vestigen.
Evenals de onderteekenaars van het Gidsartikel,
zjjn zij van meening, dat het niet langer gezegd
moet kunnen worden, „dat deze by uitstek nationale
Vereeniging, wier bestuur aan zoo bekwame en
invloedrpke mannen is toevertrouwd, bp eenejaar-
lpksche contributie van slechts drie gulden, in stede
van vele duizenden contribuanten, na een vijfjarig
bestaan nauwelijks een 250-tal Nederlanders als
hare leden kan aanwezen."
Daarom wenden zp zich tot al degenen, die tot
dusverre wegens onvolledige bekendheid met den
arbeid der „Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Ver
eeniging" of om andere redenen buiten haar staan,
met het dringend verzoek hunne aandacht te schen
ken aan de beknopte schets van haar streven, die
in het genoemde artikel gegeven wordt. Zp hopen
dat velen zich daardoor opgewekt zullen gevoelen
om door de aanvaarding van het lidmaatschap der
Vereeniging hare werkzaamheid te ondersteunen.
Gaarne belast de hoogleeraar Kuenen zich met
de opgaaf van nieuwe leden aan het bureel der
Vereeniging.
Het Bestuur der „Ned.-Zuid-Afrik. Vereeniging"
bestaat uit vpftien leden, van welke zeven te Am
sterdam en acht daarbuiten woonachtig zpn, o. a.
te Leiden prof. mr. J. T. Buys.
Ook de bestuurders van het „Studiefonds voor
Zuid-Afrikaansche Studenten" vestigen de aandacht
op deze instelling, naar aanleiding der dringende
bede, door de heeren Beynen c. s. in „De Gids"
tot alle leden van den Nederlandschen stam gericht.
Zal de Nederlandsche taal en de Nederlandsche
volksgeest zich in Zuid-Afrika op den duur hand
haven, dan behoort de hoogere vorming der Hol-
landsch-Afrikaansche jongelingschap zooveel moge-
lpk eene Nederlandsche te zpn. En zoolang Zuid-
Afrika geene eigen instellingen voor hooger onder-
wps bezit dan de op Engelsche leest geschoeide
Cape-University en de uitsluitend voor aanstaande
godgeleerden bestemde instellingen te Stellenbosch
en te Burgersdorp, zal het voor Hollandsche Afri
kaners, die begrypen, hoe noodig de handhaving
der volkstaal is, raadzaam wezen hunne zonen te
zenden naar de Nederlandsche universiteiten.
Ons volk heeft zich tot dusverre het lot zpner
stamverwanten in Zuid-Afrika zoo weinig aange
trokken, dat de Nederlandsche toestanden daar
slecht bekend zpn. Hoe men te Edinburg en te
Londen studeert; wat de gemiddelde duur en de
kosten van de studie aldaar zpn, weet men in Zuid-
Afrika zeer goed. Maar hoe het met die zaken bpv.
te Leiden staat, is maar bp weinigen, en dan go-
wooniyk nog oppervlakkig, bekend.
Is deze omstandigheid op zich zelve reeds vol
doende om van de studie in Nederland af te schrik
ken, daar komt nog de roep van weelderigheid bp,
welke ons studentenleven in Zuid-Afrika heeft, waar
men meent dat de Schotsche en Duitsche univer
siteiten veel goedkooper zpn dan de Nederlandsche.
Redenen genoeg om te verhinderen dat vele Zuid-
Afrikanen hier komen studeeren, tenzp men de
noodige maatregelen neme om deze schadelijke in
vloeden tegen te gaan.
Bestuurderen, de heeren J. W. Gunning, H. A.
L. Hamelberg en C. B. Spruyt, meenen dat het
studiefonds, krachtig gesteund, niet alleen door de
goede wenschen, maar ook door de daden van het
Nederlandsche volk, zulk een heilzaam tegenwicht
zpn kan. Daarom vragen zij met bescheiden aan
drang de hulp van degenen, wien de belangen en
de toekomst van den Nederlandschen stara ter harte
gaan. Want zp zpn ten volle overtuigd dat die
belangen en die toekomst bp den gang der Zuid-
Afrikaansche aangelegenbeden ten nauwste betrok
ken zyn, en dat het voor Zuid-Afrika lang niet
onverschillig is, of zp er al dan niet in slagen voor
ons aandeel de banden nauwer toe te halen, welke
het oude vaderland aan zyne lang verwaarloosde
volksplanters verbinden.
Dezer dagen is te Antwerpen overleden een
jong schilder, Albert Halberstadt, die in 1857 te
Leiden is geboren. Hp was leerling van Charles
"Verlat, schilderde portretten en charges. Op de
internationale tentoonstelling was eene schilderij
van hem, genaamd „Plaisirs tranquilles." Hp was
zeer ontwikkeld en een goed musicus. Zpn misvormd
lichaam hy liep op krukken -heeft waarschpnlijk
medegewerkt, dat slechts weinigen hem kenden;
maar die hem kenden, hadden van hem goede
verwachtingen.
Tweede Kamer. In de avondzitting van
Vrydag heeft de minister van Marine nader de
sprekers beantwoord. Reorganisatie van het corps
mariniers achtte hy vooralsnog ongewenscht met
het oog op karakter en bestemming van dat corps.
Met plaatsing van inlanders aan boord van schepen
van de Indische militaire marine zou de proef
worden hervat, ofschoon de vroegere resultaten
niet gunstig waren. Yoor spoedige mobilisatie der
marine, in geval van nood, zpn alle maatregelen
voorbereid; 4 dagen zal het maximum daarvoor
zpn. De taak der marine acht ook hy om actief
op te treden bp landing en blokkade en om de Zuider
zee te verdedigen.
Na verschillende replieken werd het algemeen
debat gesloten.
Een amendement-Viruly om de voorgestelde trak-
tementsverhoogingen ad ƒ600 voor ambtenaren bjj
de Rykswerven niet toe te staan, is aangenomen
met 26 tegen 21 stemmen.
Een amendement-Viruly om 250 te schrappen
voor de bevordering van een ingenieur voor den
scheepsbouw tot hoofdingenieur is aangenomen
met 36 tegen 12 stemmen.
Zpn amendement tot vermindering van reiskosten,
trok hp in na inlichtingen van den minister te
hebben ontvangen.
De discussie vorderde tot afdeeling 2.
De heer Kielstra heeft twee amendementen voor
gesteld op de begrooting van Oorlog, welke ten doel
hebben, het eerste om de traktementen van de
ambtenaren bp het ministerie van oorlog op het
zelfde cpfer te houden als voor 1886 bepaald; het
andere om de voorgestelde verfraaiing van het dak
der geschutgieterp achterwege te laten.
Op hetzelfde hoofdstuk heeft de heer Reuther 5
amendementen voorgesteld om alle posten voorde
schoolcompagnie der militaire school te Haarlem, te
schrappen.
De heer J. Schaap te Katwpk aan Zee, leerling
der Rpksnormaalschool te Katwyk, is benoemd tot
onderwpzer te 's-Gravendeel.
In de gisteravond gehouden Raadsvergadering
is door den Raad der gemeente Zwammerdam be
noemd tot onderwpzeres aan de openbare school in
het dorp aldaar mej. A. Schuurman, thans als zooda
nig werkzaam aan de openbare school te Nieuwkoop-
In dezelfde vergadering werd besloten Burg. en
Weths. te machtigen tot het aankoopen van eene
brandspuit van kleine constructie uit de fabriek
van de heeren Landré en Glinderman te Amsterdam,
welke spuit zal moeten dienen voor het deel der
gemeente „de Tempel".
Te Utrecht is bevorderd tot doctor in d«
rechtswetenschap de heer P. L. Moens, geb. te
Koudekerk aan den Rijn, na verdediging van een
academisch proefschrift, getiteld: „Verantwoorde
lijkheid voor schade door anderen veroorzaakt."
