N1. 81S0.
Zaterdag; 30 October.
A0. 1886.
Qeze iQoarant wordt dagelijks, met uitzondering
van gfiü- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 29 October.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1-10.
Franco per poet1.40.
Afzonderlijke Nommere0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIE*:
Van 16 regele 1.05. Iedere regel meer 0.171-
Grootere letterB naar plaatsruimte. Voor het inias-
eecren buiten de etad wordt f 0.10 berekend.
In verband met het bepaalde bp de Verordening
op het Brandwezen zjjn, op voordracht van den
voorzitter der commissie van fabricage, door Burg.
en Weths. wederom voor den tijd van drie jaren
benoemd: tot directeur van de brandweer de heer
A. Verhoog, tot adjunct-directeur de heer W. A.
Van Lith, terwjjl verder ook het personeel door hen
wordt aangewezen dat aan elk der acht stadsspuiten,
met inbegrip der stoomspuit, zal verbonden zjjn.
In het Nutsgebouw alhier werd gisteravond
gehouden de 138ste vergadering der Maatschappij
tot Bevordering der Bouwkunst, afdeeling: Leiden
en Omstreken.
Nadat door de leden de tentoongestelde platen
van het Slot te Heidelberg en de teekeningen, be
trekking hebbende op de restauratie der Boven- of
St.-Nicolaas-kerk te Kampen, met aandacht waren
beschouwd, opende de president de vergadering,
las de secretaris de bp acclamatie goedgekeurd
wordende notulen der vorige samenkomst, en nadat
de president den heer Kersbergen zijn leedwezen
had betuigd over het aanstaand vertrek van dit
zoo geacht lid der afdeeling en de hoop had uit
gesproken dat de afdeeling steeds op de sympathie
van den vertrekkende zou mogen rekenen, waarvan
door den heer Kersbergen de verzekering werd
gegeven, tevens verklarende dat hp, hoewel ver
wijderd, steeds lid der afdeeling hoopte te blijven,
werd het woord gegeven aan den heer W. C. Mulder,
ter toelichting van de tentoongestelde platen.
Spreker begon met er op te wjjzen dat zich in
het begin der 15de eeuw in Italië, op het gebied
der kunst in het algemeen en op dat der bouw
kunst in het bjjzonder, eene machtige beweging
openbaarde, die eerst veel later, nl. in het eerste
derde gedeelte der 16de eeuw, tot Duitschland
doordrong.
Als een der eerste voortbrengselen van dit tijd
perk der Renaissance in Duitschland, kan veilig
beschouwd worden het eerstgebouwde gedeelte van
het Heidelberger slot, dat zich thans slechts nog
als eene ruïne vertoont, maar dat, door zjjn groot-
schen aanleg en schoone details, eerbied afdwingt
voor het genie der verschillende bouwmeesters en
de kunstliefde der vorsten van dien tjjd.
Alvorens tot de beschrijving van het gedeelte
van het slot dat in Renaissance stijl is opgetrokken,
over te gaan, gaf spreker een overzicht van de ge
schiedenis van den bouw, en noemde hjj de ver
schillende bouwmeesters die er aan gewerkt hebben,
en de vorsten, onder wier bestuur dit reuzen-kunst
werk: werd uitgevoerd; het zou ons echter te ver
voeren indien wjj den heer Mulder hier op den voet
wilden volgen en 'stippen uit zijne boeiende lezing
slechts aan dat het oudste gedeelte waarschijnlijk ge
bouwd werd door Paltzgraaf Ruprecht III, omstreeks
het jaar 1400, en dat de laatste vorst die aan den
bouw liet werken, was Paltzgraaf Keurvorst Karei
Philip, die in 1742 overleed.
Spreker schetste ook de verschillende lotgevallen
van het slot, dat afwisselend door oorlog, brand,
bliksem en kruitontploffingen geteisterd werd, welke,
niettegenstaande herhaalde restauratiën, het brach
ten in den toestand waarin het zich thans bevindt.
De details en schoone beeldhouwwerken van het
slot werden eveneens nauwkeurig beschreven, wat
aan de platen, welke tentoongesteld waren, eene
dubbele waarde gaf, daar verschillende, minder op
gemerkte schoonheden, door sprekers woorden meer
in het oog vielen.
Nadat de voorzitter den heer Mulder den dank
der vergadering had gebracht voor zjjne boeiende
en leerzame voordracht, werd op zijn voorstel tot
eene nieuwe beschouwing der platen overgegaae,
welke, na de voorlichting des heeren Mulder, veel
genot gaf.
De heer De Yries liet nu eonige photographieën
circuleeren, eveneens betrekking hebbende op het
Heidelberger slot en het fameuse vat, waarna de heer
H. J. Jesse de aangekondigde toelichting ten beste
gaf van de restauratie der Boven- of St.-Nicolaas-
kerk te Kampen.
Hierop komen we echter morgen meer uitvoerig
terug.
De voordracht, welke prof. dr. K. Martin zoo
welwillend is te houden op de vergadering van
a. s. Woensdag, van het Departement Leiden der
Ned. Maatschappij tot Bev. van Nijverheid, belooft
zeer interessant te zullen worden, daar prof. Martin,
door eigen aanschouwing en onderzoek in staat is,
vele verkeerde denkbeelden, welke helaas nog om
trent onze zoo rijke West-Indische koloniën gekoes
terd worden, voor juistere opvattingen te doen
plaats maken.
De reis, welke prof. Martin in vereeniging met
prof. Suringar naar de West maakte, zal zoodoende
niet alleen der wetenschap, maar ook der nijverheid
ten goede komen.
Wij twijfelen dan ook niet of een groot aantal
leden en introducés zal de Vergadering van Nijver
heid komen bijwonen.
In het verslag van de Raadsvergadering van
gisteren wordt vermeld, „dat de heer Vos be
zwaar had om de ƒ250 voor den te benoemen
leeraar in de Engelsche taal (aan het Gymnasium),
als deze daarop, behalve op zijn gewoon traktement,
aanspraak mocht maken, op de Begrooting te be
houden." Tegen het behoud van dien post had
echter de heer Vos geene de minste bedenking.
Alleen herinnerde hjj bij Hoofdstuk VII, hande
lende over de kosten voor het onderwijs eriz., aan
de in de vorige zitting plaats gehad hebbende
benoeming van oen leeraar in het Engelsch aan
de Kweekschool, naar aanleiding waarvan hjj in
overweging meende te moeten geven om dit hoofd
stuk alsnog te verhoogen met hot bedrag der jaar
wedde aan deze betrekking verbonden.
In de gisteren te Berlijn gehouden zitting
der internationale conferentie voor de graadmeting,
legde de vertegenwoordiger van Nederland, de Leid-
sche hoogleeraar dr. Van de Sande Bakhuyzen,
onder toejuiching der aanwezigen, de officieele ver
klaring af, dat Nederland is toegetreden tot de over
eenkomst voor de internationale graadmeting, onder
voorbehoud betreffende eenige punten van onder
geschikt belang, met betrekking tot het zitting
hebben van den vasten secretaris in de permanente
commissie. Hieromtrent wordt een duidelijker be
paling gewenscht. Dientengevolge werd in de daarna
gevoerde beraadslaging, aan welke ook de heer Van
de Sande Bakhuyzen deelnam, bepaald dat bedoelde
vaste secretaris evenmin ter plaatse van liet een-
traalbureel (Berljjn) behoeft te wonen, als dat hjj
verplicht is, van de permanente commissie deel
uit te maken. Tot secretaris werd benoemd de Zwit-
sersche professor Hirsch, van Neufchateltot lid der
uit negen leden bestaande permanente commissie
de heer Van de Sande Bakhuyzen. De vertegen
woordiger van Frankrjjk deelde mede dat zjjne
regeering spoedig zou toetreden; die der Vereenigde
Staten, dat de zjjne reeds toegetreden is.
De 2de luit. W. D. A. Ophorst, van de 1ste
comp. 2de bat. 4de reg. inf. te Leiden, zal van
16 Nov.31 Dec. a. s. den wapen-cursus te Delft,
en van 3 Jan. 31 Maart 1887 den cursus bjj de
normaal-schietschool te 's-Hage 'ojjwonen.
- Op de voordracht voor hsofd eener school te
Beemster zijn geplaatst de heeren L. Driebergen
te Leiden, L. Hoeksma te Naarden, R. Meurs te
Andijk en G. J. Van Krieken te Amsterdam.
Heden werd door het kiescollege der Ned.-
Herv. gemeente te Leiderdorp in eene verdaagde
vergadering uit een ter beroeping van een predi
kant opgemaakt gros, gekozen het volgende zestal
(alphabetisch)
M. J. Adriani Nzn. te Maarsen, C. Van Dis te
Geldermalsen, J. W. Kautzmann te Dinxperloo,
W. J. Pjjzel te Eist bjj Amerongen, dr. Ph. S. Van
Ronkel te Leiden en Otto Schriecke te Pjjnacker.
Uit dit zestal werd onmiddellijk het volgende
drietal gekozen (alphabetisch): M. J. Adriani Nzn.
te Maarsen, W. J. Pjjzel te Eist bjj Amerongen
en Otto Schriecke te Pjjnacker.
Er waren drie leden van het kiescollege opge
komen. Een wilde tot een beroep niet medewerken
en verliet de vergadering. Het classikaal bestuur,
doende wat des kerkeraads is, heeft heden aan
de lidmaten ook eene circulaire gezonden, waarin zjj
worden aangemaand geene kinderen bjj ds. Vlug
te laten doopen, aangezien dit vervallenverklaring
van hun lidmaatschap ten gevolge zou hebben.
Voor de akte lager onderwijs werden gisteren
te 's-Hage geëxamineerd 14 vrouwelijke candidaten,
waarvan slaagden de damesW. J. De Rochemont,
P. J. Roelse, A. M. Van Schouwenburg, J. Wentholt,
S. J. G. Bosch, M. P. Schroot, allen uit 's-Hage;
M. L. T. Darlang, J. M. Djjkman, uit Leiden, en
A. C. Van Duykeren, uit Noordwijk.
Bedankt is voor het beroep naar Valkenburg
(cl. Leiden) door ds. J. C. Van Schelven, te Dieren.
Beroepen is te Gorredjjk ds. W. H. Luttenberg,
te Waridingsveen c. a.bjj de Evang. Luth. ge
meente t Rodegrave de heer J. L. F. De Mejjere,
can did aa..
Bjj beschikking van den minister van Staat,
minister van binnenlandsche zaken, is, met 1 Jan.
1887, eervol ontslag verleend aan de tjjdeljjke op
zichters van rundvee: H. Kooy, ter standplaats
ZegwaardM. F. Koppeschaar, ter standplaats Bode-
grave; A. Zwanenburg, ter standplaats Leiden, en
M. Warmerdam, ter standplaats Gouda.
Te Amsterdam is benoemd tot onderwijzeres
aan de openbare lagere school o. m. mej. C. Knaap
te Zwammerdam.
Aangaande de bjjdrage in de kosten van het
telegraafkantoor en den bouw van een post- en
telegraafkantoor te Haarlemmermeer heeft de ge
meenteraad aldaar besloten zich opnieuw bjj adres
te wenden tot de Tweede Kamer, en aan den
minister van W., H. en N. te berichten dat zoolang
de onzekerheid voortduurt omtrent het al of niet
bljjven van het telegraafkantoor, de Raad nog geen
besluit kan nemen omtrent het bouwen van een
post- en telegraafkantoor.
Tot hoofdingeland van den Haarlemmermeer
polder is benoemd de heer Jb. Van Zjjverden te
Haarlemmermeer.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland stellen
Provinciale Staten voor: aan de gemeente Heen-
vliet ten behoeve van eene door haar voorgenomen
wegverbetering, waardoor eene aanmerkelijke ver
korting der communicatie tusschen de omliggende
gemeenten verkregen wordt, te verleenen eene sub
sidie tot '/3 der kosten, thans geraamd op 15,770,
doch tot een maximum van ƒ5500; aan de go-
meente Leiderdorp in de kosten van verlaging en
beweegbaarmaking der brug in den Lagen Rjjndijk
over de Doeswatering te verleenen eene subsidie
van hoogstens 3200.
In hun verslag aan de Provinciale Staten over
den stand van de voorgenomen vaartverbeteringen
in Zuid-Holland, deelen Gedeputeerden dier pro
vincie o. a. mede:
De geheele verbetering van de Vlaardingervaart,
begroot op 65,000, heeft ƒ63,906.87 gekost.
De nieuwe sluis aan den Loidschendam zal, naar
alle verwachting met of kort na 1 Januari des
volgenden jaars in dienst kunnen worden gesteld.
In verband hiermede hebben Ged. Staten voorge
steld het personeel voor de bediening der sluis te