om
"Want 't leger staat op den rand van den ondergang.
Nog slechts weinige honderdtallen valide man
schappen zyn beschikbaar om naar Atjeh te worden
gedirigeerd. En komen ze daar, dan vallen ze
ook weldra ten offer aan die vreeselykste aller
ziekten, die de evacuatie, zooals zij thans wordt
toegepast en toegepast worden kan, trotseert en
het leger de ruïne maakt van wat het eenmaal
wasde schrik van eiken vyand, die tegen ons
opstond in Indië.
De ziekte, de ellende, waartegen ons leger in
Indië heeft te kampen gehad, hebben het gede
moraliseerd. J.-B
- De „Jav. Crt." bevat eene uitzonderingswet
betreffende het land Tjiomas [het landgoed, naar
men weet, waar volgens een Regeerings-telegram
later een opstootje heeft plaats gehad].
Volgens berichten was in den laatsten tijd, ook
na den moord van den Tjamat en het sneuvelen
van den moordenaar, de stemming der bevolking
zeer geagiteerd. Er werden vergaderingen gehouden,
bijeenkomende op met vlaggen gegeven seinen.
Men berichtte ons dat in zaken betreffende de ryst-
levering, de bevolking zich beklaagde over onrecht
matige verplichting tot levering aan verafgelegen
pakhuizen, en over onrechtmatige berekening van
de verschuldigde hoeveelheden.
Ja, men meldde ons dat een deel der bevolking
tweemaal reeds op weg gegaan was naar Buiten
zorg, om den gouverneur-generaal zeiven haar be
zwaren voor te dragen, een plan dat echter wijselijk
niet doorgezet was.
De inhoud van het regeeringsbesluit is aldus:
Het in het belang der openbare rust en orde
wenschelyk achtende, om, in afwachting eener meer
algemeene reorganisatie van het districtsbestuur in
de afdeeling Buitenzorg, met opzicht tot het parti
culiere land Tjiomas, al dadelijk eenige voorschrif
ten van het reglement omtrent de particuliere lan
derijen bewesten de rivier Tjimanok, vastgesteld
bij de publicatie van 28 Febr. 1836 (Stbl. No. 19),
in te trekken, worden, blijkens besluit, afgekondigd
in de „Jav. Crt." van gisteren, ten aanzien van
het particuliere land Tjiomas buiten werking ge
steld art. 51, het tweede lid van art. 52 en de artt.
53 en 57 van het reglement omtrent de particu
liere landerijen bewesten de rivier Tjimanok (Stbl.
1836, No. 19).
De bovengenoemde artikelen luiden:
Art. 51. De uitoefening der dageljjksche politie
op de particuliere landerijen is, onder het onmid
dellijk gezag der Europeesche en inlandsche amb
tenaren opgedragen aan de door den landeigenaar
gekozene djoeragans, tjamats, hoofdmandoors, wijk
meesters of andere inlandsche hoofden, onder wel
ken titel zij mochten bestaan, alle welke personen
gehouden zjjn de bevelen hun daaromtrent door of
vanwege het plaatselijk bestuur te geven, stipteiyk
op te volgen en hunne rapporten onmiddellijk aan
dat bestuur in te dienen.
Art. 52, 2de al. Deze dorpshoofden zullen de
functiën waarnemen bjj het reglement op de admi
nistratie der politie en de rechtsvordering onder den
inlander aan de dessahoofden opgedragen.
Art. 53. Op landerijen waarvan de bevolking
vijfduizend zielen of daarboven bedraagt, zal de land
eigenaar bovendien verplicht zijn een algemeen
hoofd in dienst te stellen, onder zoodanigen titel
als het plaatselijk gebruik medebrengt, zooals
hoofdmandoor, hoofdjoeragan, tjamat enz., en aan
wien ter belooning zal worden toegelegd, behalve
de uitgestrektheid gronds voor de dorpshoofden
bepaald, eene maandelijksche bezoldiging van f 5
tot f 30 kopergeld, naar gelang van de uitgestrekt
heid der landerijen, ter bepaling desnoods van het
plaatselijk bestuur.
Deze hoofden, aan welke die der dorpen onder
geschikt zullen zijn, zullen de functiën waarnemen
bij het reglement op de administratie der politie
en de rechtsvordering onder den inlander aan de
divisie-hoofden opgedragen, behoudens dat, voor
zooveel de residentie Batavia betreft, hun gezag
alleen dat van beambten van politie zal zijn en zjj
zich zorgvuldig zullen onthouden van de rechtspraak,
bij het evengemeld reglement aan de divisiehoofden
toevertrouwd.
Art. 57. De inlandsche hoofden op de particuliere
landerijen, aan welke in voege voorschreven, het
toezicht over de politie is opgedragen, zullen, hoe
zeer gekozen en voorgedragen wordende door den
landeigenaar, door de plaatselijke autoriteit wor
den voorzien van eene akte van aanstelling als
zoodanig welke akte, ingeval van ontslag, weder
door die autoriteit zal worden ingetrokken. (D. v.N.-I.)
Door den gouverneur-generaal van Ned.-Indië zijn de
volgende beschikkingen genomen:
Civiel Departement. Verleend: Een 2-jarig verlof naar
Europa, w. meer dan 15 jaren onafgebroken dienst in Ned.-
Indië, aan den ass.-res. van Meester-Comelis (Batavia) H. J.
Hooghwinkel.
Ontslagen: Op verzoek, eervol, uit 'slands dienst,
de ass.-res. voor de politie te Palembang A. C. Van Wage-
niagen; eervol als buitengewoon substituut-griffier buiten
bezwaar van den lande bij de rechtbank te Palembang H.
D. N. Turpijnwegens vertrek, eervol als buitengewoon sub
stituut-griffier buiten bezwaar van den lande bij de recht
bank te Benkoelen A. R. Jonkerswegens ziekte, eervol uit
hare betrekking, de hulponderwijzeres aan de op. lag. school
te Tegal L. H. Beunis.
Benoemd: Tot ass.-res. van Meester-Comelis E. Th.
Van Delden; voor de politie te Palembang, E. J. Jellesma;
tot onderwijzer 3de kl-, J. C. Van der Meyden, ond. voor
den Ind. dienst, daartoe uit Nederland nitgezondentot
buitengewoon substituut-griffier buiten bezwaar van den
lande bij de rechtbank te Benkoelen, S. Th. Ruttendjie,
tweede commies op het res.-kantoor aldaar.
Verplaatst: Bij den kadastralen dienst, van de op-
metingssectie Soekaboemi, res. Preanger-Reg., naar het kad.
bureel te Batavia, de adj.-landmeter late kl. H. E. Van Dijk
van het gouv. Celebes en Onderh. naar de res. Westerafd.
van Borneo, de contr. 2de kl. A. C. De Heer; van de on-
derafd. Bondjol naar onderafd. VIII Kota's en VII Loerahs,
afd. Agam, res. Padangsche Bovenlanden, de contr. 2de kl.
A. J. C. De Neve.
Tijdelijk belast: Met de waarneming der betrek
king van onderwijzer 3de kl. en geplaatst als hulponder
wijzer: aan do op. lag. school te Ngawi (Madioen), J. F.
Den Hollander, aan de op. lag. Bch. te Pamekasan (Madura),
IV. E. Endert, onderwijzers op non-act., laatstelijk onds. 2de kl.
BI ij ft geplaatst: In het gouv. Celebes en Onderh.
met intrekking van zijne verplaatsing naar de res. Wester
afd. van Borneo, de benoemde contr. 2de kl. W. J. Cocnen.
Ingetrokken: Artikel 2 van het besluit van 30
December 1885 No. 23, waarbij de particuliere geneesheer
te Laboean Deli (Oostkust van Sumatra), dr. B. Hagen, is
belast met de waarneming van den civiel geneeskundigen
dienst en het opzicht over de vaccine in de onderafdeeling
Laboean Delide plaatsing van de onderwijzeres J. E.
Van Oeveren, geboren Van Schaik, als hoofdonderwijzeres
aan de op. lag. meisjesschool te Soerabaia.
Geplaatst: Als lste hulponderwijzeres aan de op.
lag. meisjesschool te Padang (Sumatra's Westkust), de be
noemde onderwijzeres 2de kl. T. Zijlstra, en zulks met
intrekking van hare plaatsing als hoofdonderwijzeres aan
de op. lag. meisjesschool te Macasser; als hoofdonderwij
zeres aan de op. 2de lag. meisjesschool te Soerabaia, de
benoemde ond. lste kl. M. M. E. C. Tijdeman; als lste
hulponderwijzeres aan de op. lag. meisjesschool te Soerakarta,
de benoemde ond. 2de kl. P. A. M. Langeals hulponder
wijzer aan de op. lag. school te Tegal, de benoemde ond.
3de kl. J. C. Van der Meijden; in de onderafd. Bondjol,
afd. Agam, res. Padangsche Bovenlanden, de contr. 2de
kl. J. W. Tamson; in de contröle-afd. Brebes, afd. van
dien naam, de contr. lste kl. L. C. A. F. Lange.
Overgeplaatst: Van de op. lag. meisjesschool te
Soerakarta, als lste hulponderwijzeres, naar de op. lag.
meisjesschool te Djokjakarta, de ond. 2de kl. M. Nauta.
Verleend: Een 2-jarig verlof n. Europa, w. ziekte,
aan den off. van just, bij den Raad van Justitie te Makasser,
mr. A. De Vries; een 2-jarig verlof naar Europa, w. ziekte,
aan den ass.-res. van Soemenep (Madura) Z. W. Mullemeister
negen maanden verlof naar Europa, buiten bezwaar van den
lande, met ingang van 12 Mei 1886, wegens gewichtige
familie-aangelegenheden, aan den ingenieur 3de kl. van het
mijnwezen A. Stoopeen 2-jarig verlof n. Europa, w. ziekte,
aan den secretaris van het gouv. Celebes en Onderh. J. Van
Slooten.
Benoemd: Tot secr. van het gouv. Celebes en Onderh.,
de contr. lste kl. bij het binnenl. bestuur op de bez. buiten
Java en Madura A. J. A. F. Eerdmanstot advocaat en
procureur bij den Raad van Justitie te Soerabaia, mr. H.
D. L. Bouricius; tot voorzitter van don landraad te Neira,
de auditeur-militair bij den Krijgsraad te Willem I (Sama-
rang), mr. G. J. A. Van Berckeltot auditeur-militair bij
den krijgsraad te Willem I, mr. H. G. Van Lawick; tot
onderwijzeres 2de kl. bij het op. lager onderwijs voor Euro
peanen en met dezen gelijkgesteldcn, H. C. SandtVanNoo-
ten, laatstelijk die betrekking bekleed hebbendetot ass.-
res. van Soemenep (Madura), de ass.-res. van Kraksaan
(Probolinggo), P. C. Arends.
Ontheven: Op verzoek, eervol van de verdere waar
neming van den civiel geueesk. dienst en het opzicht over
de vaccine in de afd. Bezoeki der res. van dien naam, de
civ. geneesheer D. I. Visscher.
Belast: Met de waarneming van den civiel geneesk.
dienst en het opzicht over de vaccine in de afd. Bezoeki,
den geneesheer W. Smith.
Ontslagen: Op verzoek, eervol, uit 'slands dienst,
de benoemde voorzitter van den landraad te Neira (Banda)
mr. H. D. L. Bouricins.
Departement van Oorlog. Ontslagen: Op verzoek,
eervol, uit Zr. Ms. mil. dienst, wegens volbrachten dienst
tijd, met behoud van recht op pensioen, de kolonel, chef
van het wapen der genie, G. E. V. L. Tan Zuylen.
Ingedeeld: De majoor der inf. W. De Kroes, de 2de
luits. der inf. J. M. M. F. Tan Hout en H. Van Beusekom
bij het 15de bat.de 2de luits. der inf. J. Grandjean, J.
O. A. L. Van Bennekom en C. A. L. Marchant en de lste
luit. der inf. H. J. Bierstedt, bij het 14de bat.; de kapt.
der inf. D. J. A. Arntzenius en de lste luits. der inf. J. C.
Van Geelen en L. C. W. Delize bij het lste garnizoens
bataljon van Atjeh en Onderh.; de kapt. der inf. J. W.
Stemfoort en de 2de luit. der inf. J. F. Cornelius bij het
3de bat.de 2de luits. der inf. A. Kisjes en R. T. De
Ravallet bij het 12de bat.
Verleend: Een 2-jarig verlof naar Europa, w. ziekte,
aan den off. van gez. 2de kl. D. D. Buchler.
Ontslagen: Eervol, uit Zr. Ms. mil. dienst, w. vol
brachten diensttijd, met behoud van recht op pensioen, de
kapt. der inf. D. F. Huijer; eervol uit Zr. Ms. mil. dienst,
w. volbrachten diensttijd, met behoud van recht op pen
sioen, de luit.-kol. der inf. J. M. De Kok.
Overgeplaatst: De lste luits. der inf. P. F. De
Graaff bij het 8ste bat. en J. G. Spandaw bij het subsis-
tenten-kader te Batavia.
Ingedeeld: De 2de luit. der inf. C. C. A. Schroder
bij het 11de bat. inf.
Departement van Marine. Benoemd: Tot eerstaanwezend
werktuigkundig ingenieur van de fabriek voor de marine
en het stoomwezen te Soerabaia, de ingenieur lste kl. C. J.
Van Steel, thans tijdelijk met die functiën belast.
BUITENLAND.
Duitschland.
Van verschillende zijden wordt thans het germ
bevestigd, dat koning Lodewyk van Beieren
redenen van gezondheid en wegens z[jn gedrukl
gemoedstoestand, die aan zyne finantieele omst'
digheden wordt toegeschreven, de regeering
nederleggen. Of dat eene vry willige, danwelonv
willige aftreding zal zijn, is nog twijfelachtig.
Volgens het „Vaterland" van Lucern heeft koni
Lodewyk zich sedert eenigen tyd in het hoofd gei
dat hjj in China woont. Als een mandarijn geklJ
neemt hij ook de gebruiken der Chineezen in acl
zoo moeten de bedienden, wanneer hy henvoorl
gaat, languit op den grond gaan liggen, totl
would-be Chinees voorbij is.
Er loopen onrustbarende geruchten over J
gezondheidstoestand van den Duitschen keizer.
scheidene tijdingen uit Berlijn, melden dat kei
"Wilhelm in een staat van zwakte verkeert, wel
zijne omgeving vrees inboezemt.
België.
In eene bijeenkomst van burgemeesters igl
sloten ook de afzonderlijke manifestatiën der wj
lieden, te Brussel en in de provinciën tegen 13 ll
beraamd, te verbieden.
OrootpBritanniS.
De „Pall Mall Gazette" maakt bij zonder h«
openbaar van eene beweerde militaire orgarJ
in Ulster, welke is ontworpen met het oo gl
het bieden van gewapenden tegenstand tegenl
gezag van het Iersche parlement te Dublin.
gens dit document zouden 78,561 personen aafl
worven zijn.
Te Londen werd gisteravond door volgelil
van den heer Chamberlain eene meeting gehouB
Na eenige redevoeringen en het voorlezen rail
brief des heeren Bright, die zijn voornemei
kennen geeft om tegen het wetsontwerp ol
„Home-Rule" in Ierland te stemmen, hebbel
van de 52 aanwezige afgevaardigden het bel
genomen om tegen de tweede lezing van genei
ontwerp te stemmen. Door dit besluit wordl
nederlaag der regeering en de ontbinding feitl
zeker. Onder de Parlementsleden heerscht gfl
spanning.
Telegrammen.
BERN, 31 Mei. By de volksstemming in hetB
van Bazel, is de wet op de invoering van del
plichte inenting, verworpen en de uitoefening
geneeskunde vrijgesteld. Bij de volksstemmiiB
het kanton Solothurn werd de door de consB
tie ven voorgestelde Grondwetsherziening verwa®
LONDEN, 31 Mei. Het Lagerhuis heeft, nfl
debat van 6'/j uur over het wetsontwerp
„Home-Rule" in Ierland, de verdere discusslB
morgen verdaagd.
ST.-PETERSBURG, 1 Juni. Heden is eefl
zerlyke ukase openbaar gemaakt, waarbij dB
gifte wordt gelast van eene gevestigde 5 pctB
sische Staatsspoorwegleening van 100 millioeB
pieren roebels. De inschrijving zal geschieden B
991/, pet. op 4, 5 en 7 Juni (volgens denB
styl 23, 24 en 26 Mei) ten kantore der Rijkfl
en hare filialen.
BRUSSEL, 31 Mei. KZ.) Het proces vafl
afgevaardigde Van der Smissen begon onder gifl
toeloop van het pubhek. De aanklacht luidt iB
verre gunstig voor den beschuldigde, dat I
schuld van de opgewondenheid waarin t.B
verkeerde, een hier verschonend blad op deB
ders legt. Over de aanleiding van de misdaB
kalme wyze door den president ondervraagd®
Van der Smissen dadeiyk eene redevoering ofl
te verdedigen. Hij ontkent met voorbedacht«B
gehandeld te hebben, zooals hy bij de insB
verklaarde. Zyne houding is meer die ™B
advocaat die part noch deel aan het proces
dan die van een beschuldigde. Het getuigen®
wordt over het algemeen zoo ingericht ds'B
derde, den advocaat Cadignans, de moreels
van de plagerijen der vrouw, tydens da*
scheiding, toegeschreven wordt. De algemeen^
is dat Van der Smissen vry gesproken kan^B
Het publiek komt tot dit gevoelen door de
stelling der jury en de lauwheid der reen*
ambtenaren.
[In een part. tel. der „N. R. C." wordt B
dat eene zóó talrijke menigte zich voor e
gerechtszaal verdrong dat de politie buiten®
maatregelen moest nemen om de nieuw»?*
