N°. 8058.
Donderdag 27 Mei
A0. 1886.
FREDERIK L
§eze jouraat wordt dagelijks, met uitzondering
ran fon- en feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
PRIJS DER AD VERTENT IEN
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.171.
Grootere lettere naar plaatsruimte. Voor het incas-
seeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
EEN VERHAAL
UIT DEN TIJD DER LIJFSTRAFFELIJKE RECHTSPLEGING.
Vervolg.)
Ik voor mjj had den waardigen Frans
moeten beloven, dat ik als een oud bekende van
zijn huis nog een poos aan de vreugde deel zou
nemen, terwijl hij beloofde, mü zoodra ik slaperig
begon te worden, een stil en afgelegen vertrekje
in zijne woning tot slaapplaats te zullen aanwijzen
waar ik niets van het gewoel en geraas in de
danszaal zou kunnen hooren. S de derde mij
ner reismakkers, die te voren ook vrij wat over
vermoeidheid geklaagd had, was hier echter al te
zeer op zijn plaats om het veld zoo overhaast te
ruimen. Ook zag ik hem spoedig reeds met een
paar jonge meisjes lustig over den dansvloer rond
zweven.
Nadat de kastelein aan zijne bedienden bevel ge
geven had, in alle behoeften der gasten met den
meesten ijver te voorzien, zette hjj zich bjj mjj
neder, eenige ververschingen medebrengende, welke
mi) niet onwelkom waren.
„Ik dacht waarlijk, mijn oude vriend," zeide ik,
nadat ik nog een beker met hem geledigd had,
„dat er een koning of prins in aantocht was, die
uw dorp met een bezoek vereeren wilde, zoo vond
ik bjj mijn komst hedenavond de huizen versierd
en opgeschikt. En dat is alles ter eere van onze
schoone Kaatje."
„Gij moogt ook vrjj gelooven," antwoordde de
hospes, „dat er niet meer vreugde in het dorp
geweest is, sedert de oude Prins voor het laatst
hier was, en dat is nu wel reeds een jaar of tien
geleden. Nu, het meisje is in het geheele dorp
bemind, en de vader de oude Frans, heeft voor
zoover hij weet, ook niemand reden gegeven om
hem te haten. Daarbij moet gij begrijpen, dat het
b|j ons de gewoonte is om, als er hier of daar een
huwelijksfeest gevierd wordt, overal in de buurt
vlaggen uit te steken. En waaromzouden wij
ook niet? Wjj moeten tegenwoordig zoo me-
nigwerf vlaggen, als die Fransche sinjeurs eene
overwinning, zooals het heet, behaald hebben,
die een menigte Hollandsche armen en beenen
gekost heeft, ofschoon het hart ons dikwijls breken
wil, als wij bedenken dat wij een broeder of zoon
mee in het veld hebben. Neen! dat was in die
ede oude tijden beter, toen de Prins nog aan
het hoofd was. Toen versierden wij onze huizen
alleen omdat de goede God aan het vaderland een
jong prinsje geschonken had, of omdat een ge-
wenschte huwelijksband het vorstelijk huis van
Oranje met het koninklijk Pruisische geslacht ver
bonden had. Behalve alleen in het jaar 81, toen
wy onze Engelsche vrienden bjj Doggersbank zoo
gevoelig op het jak zaten, of zes jaren later, toen
hertog van Brunswjjk een einde aan de jammer-
lyke onlusten in het lieve vaderland gemaakt had.
Zie, die dagen
„Maar verhaal myj nu eens," dus viel ik den
kastelein in de rede, die als een ijverig voorstander
onzer vorige regeering, niet genegen was, zoo
I spoedig een onderwerp te laten varen, dat zooveel
I bekoorlijks voor hem opleverde, „zeg myj eens, wie
eigenlijk de jongeling is, dien ik zoo even als uw
schoonzoon begroet heb. Voor zoover ik mij her
der, heb ik hem nooit te voren in uwe woning
wtmoet."
„Dit huwelijk," antwoordde Frans, is ook inder-
daad vrjj schielijk opgekomen, ofschoon de jonge
nen het waarschijnlijk reeds lang met elkander
eens zijn geweest. Bedenk eens hoe verbaasd ik
stond, mjjnheer, toen, nu eenige maanden geleden,
Kaatje bjj mjj kwam en, na eerst een soort van
voorafspraak gemaakt te hebben, dat zjj mij over
een zeer gewichtig iets onderhouden moest, en wat
dergelijke praatjes meer zijn, eindelijk met de zaak
zelve voor den dag kwam, dat zjj aan het vrjjen
was en nauwelijks was het woord er uit, of de
jonge borst sprong insgelijks voor den dagwelnu,
wat zou ik zeggen? Ik kende hem ternauwernood,
doch wist echter, dat hjj een stille en oppassende
knaap was, die sedert een jaar of twee hier op
het dorp gewoond had, en op wiens gedrag ik
nooit eenige aanmerking had hooren maken. Geld
bezat hjj niet; doch de hemel heeft mjj rjjkeljjk
genoeg gezegend, en Kaatje is mjjne eenige dochter.
"Waarom zou ik mjj dan uit baatzuchtige oogmerken
tegen haar geluk verzetten Ik zei fiat en de
zaak was beklonken."
„Dat had ik toch niet van uwe dochter gedacht,"
sprak ik schertsende, „dat zjj zoo achter uw rug
een vrjjer opgedaan zou hebben, en wel zoo in het
geheim dat gij er niets van vermoeden kondt. Zij
scheen mjj daartoe waarlijk al te eenvoudig."
„Hoor eens, vriend, indien gjj zoo spreekt, dan kent
gjj de meisjes niet," hervatte de hospes; „zjj zjjn
in dit opzicht elkander allen geljjk, en de bedaardste
en vroomste onder haar is in het minst niet te
vertrouwen."
„Uw schoonzoon is naar het mjj voorkomt, geen
Hollander," zeide ik.
„Neen, hjj is een Bovenlander, uit het Kleefsche
geboortig, doch heeft sedert drie of vier jaren hier
in Holland verkeerd.''
„En welke zjjn zjjne middelen van bestaan?"
vroeg ik.
„Hjj heeft een paar jaren bjj mjjn buurman, den
ouden molenaar Van de Graaf gewoond, dien gjj
wel kent. Zjjn vader had, geljjk hjj mjj verhaald
heeft, insgelijks een molen, zoodat hem die werk
zaamheden niet geheel vreemd zjjn. Doch het onge
luk schjjnt hem vervolgd te hebben, zoodat hem
na dén dood zijns vaders niet genoeg overbleef om
in zjjn geboorteland te kunnen bestaan, waarom
hjj het plan vormde om, gelijk met meer zjjner
landgenooten het geval is, zjjn fortuin in Holland
te gaan zoeken. Nu, dit is hem nogal tameljjk wel
geluktmjjne dochter brengt hem een aardig stui
vertje aan. De hemel geve maar, dat zjj gelukkig
te zamen leven!"
„En wat zullen de jongelieden beginnen? Gjj
zult toch niet willen, dat zjj van hunne rente gaan
leven? Of zjjt gjj misschien van plan hen in uw
herberg te zetten het meisje bezit veel geschikt,
heid daartoe en wilt gjj zelf dan uw ouden dag
in rust doorbrengen?"
„Van hunne rente leven? Neen, de jon
gelieden moeten de handen uit de mouw ste
ken. Dat heb ik gedaan, en ik ben er rjjkeljjk
voor gezegend, en mjjne kinderen moeten mjjn
voorbeeld volgen. Dit is niet meer dan billijk. Doch
daarom wil ik mjj juist maar zoo een, twee, drie
niet uit mjjn huis laten zetten. Gjj weet, mjjn hart
hangt aan Sint-Joris en den draak", ging de hospes
voort, terwjjl deze woorden hem te binnen brachten
dat hjj sedert een kwartier uurs zjjne geliefde bokaal
niet in handen had gehad, waarom hjj den knecht
wenkte ze voor hem te vullen en hem toe te
reiken, „en ik kan dus niet besluiten, mijn herberg
vaarwel te zeggen, voordat de dood mij even onbarm
hartig aan zjjn lans rjjgt als deze edele ridder het
gedrocht." Met deze woorden bood hjj mjj de ge
vulde bokaal aan, welke ik ledigde en vervolgens
weer aan den eigenaar ter hand stelde, die niet
lang in gebreke bleef mjjn voorbeeld te volgen.
„Ik heb u gezegd", dus begon Frans Hoogerzijl
opnieuw, nadat hjj mjj den beker nogmaals toege
reikt had, welke ik echter verstandig genoeg was
tot nader order bjj mjj neder te zetten, „dat Frederik,
(dus hoot mjjn schoonzoon) eenigen tijd bjj Van de
Graaf op den molen gediend heeft. Welnu, terwjjl
ik zoo bjj mjj zelf overleg, wat wel het geschiktste
middel van bestaan voor de jonggetrouwden zjjn
zou, daar komt juist mjjn buurman bjj mij en geeft
mij te kennen, dat hjj oud en zwak wordt nu,
dat kan men den bejaarden sukkel wel aanzien,
ook zonder dat hjj het zelf vertelt en dat hjj
daarom het plan had zijn molen, wjjl hjj toch geen
kinderen had, aan wie hjj hem bjj zjjn dood zou
kunnen nalaten, aan den eersten den besten lief
hebber die zich voordeed, te verkoopen. Sakkerloot,
dacht ik, dat komt juist van pas. Het is een knappe
molen met een aardig huisje vlak er bjj - gjj kent
het immers wel, mjjnheer, hier schuins tegenover
mjjne deur. Zie dat gjj den koop met Van de
Graaf aangaat, dacht ik al verder bjj mjj zelf, en gjj
hebt een geschikt stuk goed om aan uwe dochter
mee ten huwelijk te geven. Zoo gezegd, zoo ge
daan. Het liep geen drie weken aan of alles was
in orde; want buurman Van de Graaf, ofschoon
hij zeer penningvast is en happig naar het geld,
was al te zeer in zjjn schik met mjjn voorslag om
zijn molen uit de hand te verkoopen, dan dat hjj
niet dadeljjk toegetast zou hebben."
„En uw schoonzoon zal dus hier in het dorp als
molenaar bljjven wonen?"
„Ja zeker zal hjj dat, kameraad, en daarom zjjn
ook alle molenaarswoningen, waaraan wjj hier waar
lijk nog geen gebrek hebben, zoo sierljjk groenge-
maakt, en van iederen molen wapperen vlaggen
en wimpels, alsof de brave prins Willem weer in
het land kwam, hetgeen ik echter met mjjne oude
oogen wel nooit meer zal zien gebeuren. God ze-
gene den rechtschapen vorst ook in het land der
vreemdelingen I"
Dit gezegd hebbende, wischte de goede Frans
een traan uit de oogen en nam de bokaal in de
hand, die hjj, ofschoon zjj voor mjj ingeschonken
was, gedachteloos ledigde.
Door een zjjner knechts geroepen, verwijderde
hjj zich thans om eenige zaken te schikken, waar.
bjj zjjne tegenwoordigheid vereischt werd. Dus al
leen gelaten, begaf ik mjj naar dat gedeelte der
zaal, waar de jongere leden van het gezelschap
zich met dansen verlustigden, en waar mjjn vriend
S— zich nog altjjd met dit zjjn geliefkoosd ver
maak bezighield. Ik deed een paar dansen mede^
had het genoegen een oogenblik met de schoone
bruid op en neer te zweven en zette mjj vervol
gens, daar ik nooit een hartstochtelijk beminnaar
van deze soort van uitspanning geweest ben, op
een stoel aan den wand neder, een plekje uitkie
zende dat mjj in staat stelde om het onophoudelijk
gewoel der feestgenooten nauwkeurig te overzien.
Toevallig kwam ik naast den molenaar Van de
Graaf te zitten, over wien de oude Frans mjj zoo
even nog terloops gesproken had, en met wien ik
ook buitendien eenigszins bekend was. De grijsaard
scheen slechts uit inschikkelijkheid of door eenige
andere beweegredenen genoopt te zjjn om aan de
feestvreugde deel te nemen; want ik kon niet be
speuren dat hjj zich bjjzonder vermaakte. Hjj zat
nu eens op zjjn stoel te knikkebollen, dan weder
met een slaperig gelaat de dansenden te beschouwen,
die in onophoudelijke beweging voorbjj hem zweef
den. Toen ik hem echter begroette, en hjj, na zich
een oogenblik bedacht te hebben, zich mjjner her
innerde, wreef hjj den slaap uit zjjne oogen en
scheen niet ongenegen te zijn zich in een onderhoud
met mjj in te laten.
(Wordt vervolgd.)
