N'. 7943.
Maandaa: IX Januari.
A°. 1836.
feze <gourant wordt dagelijksmet uitzondering
van tgflii- en feestdagen, uitgegeven.
Leiden, 9 Januari.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maandenf 1.10»
Franco per postHO.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Eene der belangrijkste quaestiën van den dag
is liet ontwerp der heeren Yan Diggelen en Buma
over de afsluiting der Zuiderzee en de stuksgewijze
drooglegging liarer vruchtbare gedeelten. De heer
Tutein Nolthenius wijdt in de „Ingenieur," nieuw
orgaan der Yereeniging van burgerlijke ingenieurs,
aan deze ontwerpen eenige kolommen, waarin hij
betoogt hoe noodzakelijk het is, eindelijk tot een
nauwkeurig onderzoek der drooglegging over te
gaan. "Wanneer men, zegt de schrijver, slechts een
blik in de toekomst werpt, dan moet die blik een
einde maken aan alle moedeloosheid. Waar zooveel
geld wordt uitgegeven aan ondernemingen van
mindere waarde, zou daar geen kapitaal voorhanden
zijn voor zulk een grootschen, nationalen arbeid?
Waar meer dan 200 millioen in eene onderneming
wordt vastgelegd, welke minder dan één pet. rente
afwerpt (de Staatsspoorwegen), daar kunnen ook
wel de millioenen gevonden worden voor een arbeid
die, zij het dan in de toekomst, zooveel meer vrucht
zal afwerpen.
Van eene zijde, waarvan men het zeker niet
verwacht zou hebben, wordt insgelijks een krachtig
pleidooi gehouden voor de droogmaking der Zuiderzee.
Wij ontvingen nl. uit de Kaapstad een vlugschrift,
gedrukt bij de firma Braun Michaelis Cie., ge
titeld „Herschepping van Nederland door de droog
making der Zuiderzee als Staats-domein," door de
heeren P. Faddegon senior en junior, waarin dit
denkbeeld breedvoerig wordt besproken en toege
licht, ook door kaarten, en met warmte aanbevolen.
■Straks, zegt de „Arnh. Crt.", zal men het mis
schien nog beleven dat Zuid-Afrika geld geeft voor
de openbare werken in Nederland een beschamend
antwoord op Nederland's finantieele houding tegen
over een ander deel van Zuid-Afrika.
Het zwakste gedeelte dezer ondersteuning is de
dichterlijke ontboezeming, waarmede de schrijvers
hunne brochure besluiten, gelijk men oudtijds een
tooneelstukje met een paar coupletten besloot. Het
gedicht vangt aan met de regels:
Herscheppingen van uit den nood
Geeft vele overvloed van brood.
De Zuiderzee tot land gebracht
Geeft aan bevolking nieuwe kracht.
Zooals het „Vad." reeds vroeger meedeelde,
is door het Departement van Financiën eene com
missie ingesteld, aan welke is opgedragen eene
herziening van de bepalingen betreffende de heffing
der invoerrechten voor te bereiden. Thans verneemt
het blad nader, dat die voorgenomen herziening
ten doel heeft tot eene meer gelijkmatige heffing
ad valorem te geraken. Als regel kan men gerust
aannemen, dat er, in plaats van 5 pCt., niet meer
dan 3 pCt. van de werkelijke waarde geheven
wordt. Er zijn er, die hun waren voor de volle
waarde aangeven en dus ook het volle recht be
talen, maar deze worden daardoor juist van on
gunstige conditie, tegenover de vele anderen, die
er allerlei middeltjes op weten om met een zeer
laag recht vrij te komen. In de Tweede Kamer
werd er onlangs nog op gewezen tot welke kunst
middelen de handel al niet aijn toevlucht neemt
om het recht te ontduiken. Wel zijn de ambte-
sfijSten gerechtigd om goederen die beneden de
waarde zijn aangegeven, tegen den aangegeven
prijs tot zich te nemen en voor eigen rekening te
geide te maken, maar niet alleen durven zij bij
•iMber van zeer kostbare of moeilijk verhandelbare
warén, daartoe niet schielijk overgaan, maar boven
dien verstaan vele importeurs uitstekend de kunst
om de in te voeren artikels vooraf zóó te bewer
ken, dat voor een speciaal doel of voor een
paalde firma de waarde veel grooter is geworden,
maar de algemeene handelswaarde zeer is vermin
derd. Het is dus noodig in de bepalingen op dit
punt wijziging te brengen. De heffing naar de
waarde geheel door een ander stelselheffing naar
het gewicht, te veranderen, zou ook weer groote
bezwaren na zich slepen, en daarom ligt het in
de bedoeling van de verschillende artikels die inge
voerd ^worden, offieieele prijscouranten te vervaar
digen en de heffing te doen geschieden naar den
daarop voorkomenden prijs. In andere landen, en
ook in onze koloniën, heeft men tot het middel
der offieieele prijscouranten reeds sinds lang zijn
toevlucht genomen.
Gemeiijrd Nieu w w.
Naar reeds gemeld werd, was het
gisteren, 8 Januari, vijftig jaren geleden dat de
koffiesiroopfabriek, thans op de Oude Vest nabij
de Bakkersteeg, door wijlen de heeren W. Pottum
en G. W. Van der Spruyt werd opgericht onder
de firma W. Pottum Co. Zes en twintig
jaren, van 1857 tot 1882, was de heer J. H.
Wijnstroom hoofd der fabriek, en van dat jaar af
worden de zaken onder dezelfde firma W. Pottum
nu gedreven en voortgezet door de heeren H. Pottum
en L. Wilhelm.
In deze week zyn binnen onze ge
meente aangetast 3 personen door roodvonk en 1
persoon door diphtheritis. Sterfgevallen aan deze
ziekten kwamen niet voor.
Gedurende het afgeloopen jaar werden alhier aan
getast door mazelen 5 personen, door roodvonk
228, door diphtheritis 32, door typhus en febris
typhoïdea 8 en door pokken 2. Overleden zijn aan
mazelen 1, aan roodvonk 6, aan diphtheritis 7,
aan typhus en febr. typh. 2 personen, terwijl aan
pokken in dat jaar geene sterfgevallen voorkwamen.
Het roodvonk, dat den 6den October 1885 epi
demisch is verklaard, blijft nog als zoodanig
heerschende.
Hoezeer de wensch - manie met de
jaarwisseling toeneemt, kan de volgende opgave
staven
Den 31sten Dec. 1885 van 12 uren 's middags
tot hetzelfde uur op 1 Jan. 1886 werden hier ter
stede ten postkantore bezorgd
in 1884/5 1885/6
brieven12,134 15,538
visite- en gelegenheidska&rten 19,287 24,658.
Voegt men hierbij de massa briefkaarten, de
correspondenties enz. van een 12-tal dorpen inden
omtrek, met byna gelijk aantal zielen als Leiden en
voorts alles wat van elders aangebracht en voor ver
der gelegen plaatsen bestemd, moest worden ver
werkt, en dat er minstens een even groot getal
als hierboven aangegeven voor de stad werd ontvan
gen, dan kan men zich voorstellen welke krachts
inspanning van het personeel gevorderd werd om
den toestand meester te blyven.
Den 3den Januari met de eerste bestelling werden
de laatste kaartjes van den vorigen dag rondgebracht.
De volksklasse levert bij dergelijke gelegenheid
het grootste contingent.
Men schrijft ons uit Katwijk aan
ZeeIn het afgeloopen jaar werd de haringvisscherij
alhier met 50 bomschuiten uitgeoefend, door welke
gezamenlijk werden aangevoerd 18,976 tonnen pekel
haring en 2,960,500 stuks steurharing, waarvoor
werd besomd na aftrek van loopende onkosten
163,916, gemiddeld per schuit ƒ3278, de hoogste
5990 en de laagste f 1200.
De uitkomst voor reeders en visschers is ten
gevolge van zeer laag bestede prjjzen, niet zoo
voordeelig als in vorige jaren.
De vaartuigen worden gereed gemaakt om by
gunstig weer al spoedig op de verschvisschery uit
te gaan, waarvoor het grootste deel der bemanning
reeds is aangemonsterd.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Yah 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17J.
Grootero letters naar plaatsruimte. Voor het inoas-
seeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Men meldt ons uit Den Haag dd. 8
Jan.: Hedenavond om tien uur is H. J., klerk by
den ontvanger der directe belastingen, kantoor hou
dende Scheveningsche Veer, in zijne woning door de
politie in hechtenis genomen. De aangehoudene
wordt verdacht van verduistering eener som van
ruim 9000 uit de ontvangerskas door vervalsching
van boeken of stukken.
Op de controle der belastingen had men arg
waan gekregen, welke tot de ontdekking van de eerste
en daarna van eene reeks van knoeierijen moet
geleid hebben.
Hij was nl. belast met het ontvangen der gelden
van de belastingbetalenden en was door den ont
vanger gemachtigd de belastingbiljetten met zijn
naam te quitteeren.
De aangehoudene scheen op het lot dat hem
wachtte voorbereid en stond dan ook volstrekt
niet verbaasd dat de heeren van het gerecht hem
op dit uur uit zyn huis kwamen halen.
Heden, Zaterdag, heeft de verdachte het eerste
verhoor ondergaan bij den officier van justitie.
Een arbeider te Leije (Fr.die in
huis een kop koffie had gedronkén en weder naar
zijn werk terugkeerde, viel by het binnentreden
der schuur plotseling dood neder.
Toen Donderdag-avond de voerman
S. uit Lochem op zyne reis naar Deventer met zyn
vrachtwagen te Gorsel een overweg passeerde,
kwam hy in aanraking met den van Zutfen komen
den trein, waardoor de wagen en de goederen
verbrijzeld werden. De seinwachtster, die meende
dat er nog tyd genoeg was om over den overweg
te rijden, had hem dit toegestaan.
Over dit ongeval meldt men aan de „Zw. Ct."
uit Deventer het volgende:
Voerman Schekman kwam van Lochem en moest
den overweg over van het spoor van Zutfen De
venter, niet ver van het station Gorsel. Dit ge
beurde een oogenblik nadat de sneltrein van 6.56
uit Zutfen gepasseerd was. Toen hy evenwel met
zijn wagen op de rails was, raakte deze onder een
der afsluitboomen vast. Met alle inspanning kon
het hem, met behulp van den baanwachter, niet
gelukken den wagen los te krygen. De spanning
was groot, want de sneltrein uit Deventer van 7.19
kon elk oogenblik komen.
De baanwachter, ten einde raad, loopt met zyn
lantaarn met rood licht den trein te gemoet, hopende
door den machinist opgemerkt te worden en zoo
doende een ongeluk te voorkomen. In dienzelfden
tijd spande de voerman zijn beide paarden af. Onge
lukkig genoeg werd het sein van onveilig niet opge
merkt en daardoor naderde de trein met alle kracht
het gevaarlijke punt. De wagen werd midden
door gereden, het voorgedeelte ligt onder aan
den weg aan stukken, terwyl het achterge
deelte nog ongeveer 50 meter werd medegesleurd
en aan den anderen kant van den weg is neer
geworpen.
De rails waren als bezaaid met gedoode var
kens, sommigen zoo vernield dat er geen dier meer
uit te herkennen valt. De rails zaten vol met reuzel,
terwijl de weg binnen de rails geel is van hon
derden gebroken eieren. Vaten boter, tonnen, ledige
kisten, flesschen, laarzen, zakken, kazen, speken
der raderen, klompen, alles ligt er alsof er eene
ontploffing heeft plaats gehad. De trein zelf stopte
toen de schok gevoeld werd, doch reed ook na
verloop van een kwartier weder door. Gelukkig
heeft het materieel geen schade geleden en ook
de weg is hoegenaamd niet beschadigd, zoodat er
geen enkele trein oponthoud door heeft gehad. Van
wege de Maatschappij is reeds een onderzoek inge
steld en ook de justitie is met de zaak in kennis
gesteld.
